Bushe Ukusambilisha Kwenu Kusuma?

ABAFYASHI, baeluda, bakashimikila wa mbila nsuma—bonse bafwaikwa ukuba bakasambilisha. Abafyashi basambilisha abana babo, baeluda basambilisha ababa mu cilonganino ca Bwina Kristu, na bakashimikila wa mbila nsuma basambilisha abapya abalefwaya ukusambilila. (Amalango 6:6, 7; Mateo 28:19, 20; 1 Timote 4:13, 16) Kuti mwacita shani pa kuti ukusambilisha kwenu kube ukusuma nga nshi? Cimo ico mwingacita, kupashanya ica kumwenako ne misambilishishe ya bakasambilisha bafikapo abalumbulwa mu Cebo ca kwa Lesa. Esra ali ni kasambilisha wa musango yo.

Ukusambilila ku ca Kumwenako ca kwa Esra

Esra ali ni shimapepo wa mu lupwa lwa kwa Aarone, uwaleikala mu Babele imyaka 2,500 iyapita. Mu mwaka wa 468 B.C.E., aile ku Yerusalemu ku kuyalundulula ukupepa kwasanguluka pa baYuda baleikala kulya. (Esra 7:1, 6, 12, 13) Uyu mulimo walekabila ukuti asambilishe abantu Ifunde lya kwa Lesa. Cinshi ico Esra acitile pa kushininkisha ukuti ukusambilisha kwakwe kwali ukusuma? Acitile ifintu ifingi ifyalekabilwa. Moneni ifyo acitile nga fintu fyalembwa pali Esra 7:10:

“Esra [1] ateyenye umutima wakwe [2] ku [kwipusha, NW] amalango ya kwa Yehova, kabili [3] ku kuyacita, kabili [4] ku kusambilisha muli Israele ifipope ne fya bupingushi fya yako.” Natulandeko panono pali cimo na cimo no kumona ico twingasambililako kuli ifi.

“Esra Ateyenye Umutima Wakwe”

Nga filya fine umulimi abalilapo ukuteyanya umushili ukubomfya plao ilyo ashilabyala imbuto, e fyo na Esra na o alebala apepa pa kuteyanya umutima wakwe ilyo ashilapokelela icebo ca kwa Lesa. (Esra 10:1) Kuti twatila, ‘ayalwilile umutima wakwe’ kwi sambilisho lya kwa Yehova.—Amapinda 2:2.

E fyo ne Mfumu Yehoshafati yacitile, Baibolo itila Yehoshafati ‘ateyenyo mutima [wakwe] ku kufwaya Lesa wa cine.’ (2 Imilandu 19:3) Lelo, inkulo ya bena Israele “iishateyenye imitima ya iko” yalondololwa ukuti “ya buumankonso iyataleme.” (Amalumbo 78:8) Yehova amono “muntu uwabelama uwa mu mutima.” (1 Petro 3:4) Cine cine, ‘asambilisha abalanda imibele  yakwe.’ (Amalumbo 25:9) Kanshi, calicindama nga nshi ukuti bakasambilisha pali ndakai balepashanya Esra, pa kubala bapepa ku kulenga imitima yabo ukuba bwino!

‘Ku Kwipusha Amalango ya kwa Yehova’

Pa kuba kasambilisha musuma, Esra aleipusha Icebo ca kwa Lesa. Nga ca kutila mwaya kuli dokota ku kwipusha, bushe te kuti mupooseko sana amano ukukutika no kushininkisha ukuti mwaumfwikisha fyonse ifyo alelanda nelyo ifyo alemulembela? Ukwabula no kutwishika e fyo mwingacita, pantu ni mwe muli no bwafya. E ico, kanshi, tufwile no kucilapo ukwangwa ifyo Yehova aletweba, nelyo ukutulembela, ukupitila mu Cebo cakwe, Baibolo, na mu “musha wa cishinka kabili uwashilimuka.” Na kuba, ukufunda kwakwe kwalikuma umweo wesu wine! (Mateo 4:4; 24:45-47) Kwena, dokota kuti alufyanya, lelo “amalango ya kwa Yehova yafikapo.” (Amalumbo 19:7) Tatwakabale atufwaya ukuyaipusha na bambi pa kushininkisha nga cishinka.

Amabuuku ya mu Baibolo aya Imilandu (ayo pa kubala Esra alembele mu citabo cimo) yalanga ukuti Esra cine cine ali musambi wa kampuka. Pa kulemba yalya mabuuku, afumishe ifyebo mu ntulo ishingi. * AbaYuda abafikile fye ukufuma ku Babele, balekabila ifyebo fyasupulwa pa lwa milandu ya kale iya calo cabo. Tabaishibe ifingi pa lwa kusefya kwa mipepele yabo, umulimo wa mwi tempele, ne milimo yalebomba abena Lebi. Imitande ya nkulo na yo yalicindeme kuli bene. Esra alyangilwe sana kuli iyo milandu. AbaYuda bali no kutwalilila ukuba uluko kabili bali no kuikwatila icalo cabo, itempele, bashimapepo, na kateka, ukufika pa kwisa kwa kwa Mesia. Ifyebo Esra alongenye, fyalengele ukubakilila ukwikatana no kupepa kwa cine.

Nga kulinganya kuli Esra bushe ukusoma kwenu kwaba shani? Ukupoosako amano pa kusoma Baibolo ku kamwafwa ukusambilisha Baibolo bwino.

‘Ipusheni Amalango ya kwa Yehova’ ngo Lupwa

Pe sambililo lya pa lwenu te peka fye apo mwingepusha amalango ya kwa Yehova. Ne nshita ye sambililo lya lupwa na yo yalilinga ukwipusha amalango ya kwa Yehova.

Jan na Julia, abaupana mu Netherlands, balibelengela abana babo abaume babili ukutula fye ubushiku bafyelwe. Pali lelo, Ivo akwete imyaka 15 na Edo akwete imyaka 14. Bacili balakwata isambililo lya lupwa umuku umo mu mulungu. Jan atila: “Ico tufwaisha te kutila kano tusambilile ifingi lelo tufwaya bakalume bomfwikishe icilelandwapo.” Kabili atila: “Abana balasokota sana. Balafwailisha ukwishiba amashiwi bashishibe na bantu balembwa mu Baibolo ilyo baliko, ifyo bali, incito balebomba, ne fintu fimbi. Ukutula fye apo baishibile ukubelenga, balisokota mu fitabo pamo nga Insight on the Scriptures, badikishonari, na baencyclopedia. Ici cilalenga ukuipakisha nga nshi isambililo lya lupwa. Abalumendo lyonse balalolela isambililo lya lupwa.” Cimbi ico abalumendo bonse babili bamwenamo ca kuti, balishiba ululimi ukucila abo basambilila na bo.

John na Tini, aba na bo bantu baupana abekala mu Netherlands, balesambilila no mwana wabo umwaume, Esli (uuli ne myaka 24 kabili ni painiya mu cilonganino cimbi), no mwana wa bo umwanakashi, Linda (uuli ne myaka 20 kabili uwaupwa kuli munyinefwe wacaice umusuma). Na lyo line, ukucila ukusambilila ulupapulo filya fine lusambililwa lyonse e kutila ukwipusha ifipusho ne fyasuko, bena balesambilisha ukulingana no mushinku wa mwana na fintu alekabila. Balesambilisha shani?

John alondolola ukuti abana babo umwaume no mwanakashi balesala umutwe batemenwe mu cipande citila “Ifipusho Ukufuma ku Babelenga” (ukufuma mu Ulupungu lwa kwa Kalinda) na “Ukulingana na Baibolo” (ukufuma muli Loleni!). Lyena baleshimika ifyo bapekenye, uku kulanshanya kwa lupwa kulawama sana. Ukucite fyo kulenga abacaice ukubelesha ukusokota ifyebo no kulanshanya ifyo basokwete. Bushe ‘mulepusha amalango ya kwa Yehova’ na bana benu? Ici cikalenga mukalundulule  amaka yenu aya kusambilisha kabili cikafwa abana benu ukuba bakasambilisha basuma.

“Ku Kuyacita”

Esra alyumfwilile ifyo asambilile. Ku ca kumwenako, ilyo ali mulya mwine mu Babele, afwile aleikala bwino. Na lyo line, lintu akutulwike ifyo kuti aafwa abantu bakwe abali ku calo cimbi, ashile imikalile isuma mu Babele no kuya ku musumba wa Yerusalemu uwali ukutali, kabili umwali ifya kupumfyanya, amafya, no tuyofi. Nacimoneka fye apabuta ukuti Esra alelonganya ukwishiba kwa mu Baibolo no kuiteyanya ukucita ifyo asambilile.—1 Timote 3:13.

Limbi limbi fye, ninshi aleikala mu Yerusalemu, Esra na kabili alangile ukuti alekonka ifyo asambilile ne fyo alesambilisha. Ici cacitike lintu aumfwile ulwa bena Israele abaume ukuupa abanakashi abasenshi. Ilyashi lya mu Baibolo litweba ukuti ‘alepwile ilaya lyakwe na tambatamba wakwe, asuswile no mushishi ku mutwe wakwe no mwefu wakwe, no kwikala uwapeshiwa amano mpaka icungulo.’ Kabili ‘aiketwe nsoni no kuseebana ku kwinune cinso cakwe’ kuli Yehova.—Esra 9:1-6.

Ukusambilila Amalango ya kwa Lesa kwalimukumine nga nshi! Esra alishibe bwino ifyabipa ifyacitikile abantu pa mulandu wa kubulwa icumfwila. AbaYuda babwekelemo tabali abengi. Abopana na bantu bambi, mu kuya kwa nshita nga balikatene ne nko shimbi ishishalepepa, kabili no kupepa kwasanguluka nga kwalipwile mu kwangufyanya pe sonde!

Icaweme ca kuti, ica kumwenako ca kwa Esra ica kuba na katiina kene kene no kupimpa fyalengele abena Israele ukuwamya imibele yabo. Batamfishe abakashi babo aba ku fyalo fimbi. Mu myeshi fye itatu fyonse fyalilungikwe. Bucishinka bwa kwa Esra ku Malango ya kwa Lesa bwalimwafwile nga nshi ukuba kasambilisha musuma.

E fintu na lelo line caba. Wishi wa Bwina Kristu umo atile: “Abana tabomfwila sana ifyo ulebeba kano ifyo ulecita!” Ifi fine e fyo caba na mu cilonganino ca Bwina Kristu. Baeluda ababa ca kumwenako cisuma benekela icilonganino ukwankulako ku fyo balesambilisha.

“Ku Kusambilisha Muli Israele Ifipope ne fya Bupingushi”

Kuli icalengele na cimbi ukuti ukusambilisha kwa kwa Esra kuwame. Talesambilisha ifyakwe, lelo alesambilisha “ifipope ne fya bupingushi.” E kutila, ifipope, nelyo amalango, ya kwa Yehova. Uyu wali mulimo wakwe uwa bushimapepo. (Malaki 2:7) Asambilishe ne fya bupingushi, kabili ali ica kumwenako ca fintu alesambilisha pa kucita icalungama ukwabula ulufyengo nelyo umusobolola, ukulingana ne calekonkwa. Ilyo ababa no bulashi balanga ubulungi, kulaba umutende kabili ififumamo tafipwa. (Amapinda 29:4) E fyo na baeluda ba Bwina Kristu, abafyashi, na bakabilisha ba Bufumu ababelesha Icebo ca kwa Lesa bakalenga kukabe umutende lwa ku mupashi ilyo balesambilisha ifipope ne fya bupingushi fya kwa Yehova mu cilonganino, mu ndupwa shabo, na ku balefwaya ukusambilila.

Bushe tamulesumina ukuti ukusambilisha kwenu kuti kwaba ukusuma ilyo mwapashanya sana ica kumwenako ca kwa Esra wa bucishinka? E ico, ‘teyanyeni umutima wenu, ipusheni amalango ya kwa Yehova, yaciteni, kabili sambilisheni ifipope ne fya bupingushi fya kwa Yehova.’—Esra 7:10.

[Futunoti]

[Akabokoshi ne Cikope pe bula 22]

CINSHI CALENGELE UKUSAMBILISHA KWA KWA ESRA KUWAME?

1. Awemye umutima wakwe

2. Aipwishe Amalango ya kwa Yehova

3. Ali ca kumwenako cisuma mu kucita ifyo alesambilila

4. Aleibikilishako ukusambilisha ifya mu Malembo