Ni Lilali Uwacincila Apaalwa Kuli Yehova?

“LEKA nje, ico yayanduluka amacaca.”

“Nshakuleke, kano umpaale.”

“Ni wani ishina lyobe?”

“Yakobo.”

“Te kuti lilumbulwe kabili Yakobo ishina lyobe, kano Israele; pantu washomboka na Lesa kabili na bantu, no kunasha.”—Ukutendeka 32:26-28.

Uku kulanshanya kusuma kwaliko ilyo Yakobo ali ne myaka 97 lintu alangile ubulamba bwakwe mu kushomboka. Nangu line Baibolo taimulondolola ukuti ali uwa bulamba, alishashele ubushiku bonse na malaika. Mulandu nshi? Yakobo alyangilweko sana ku bulayo Yehova alaile ifikolwe fyakwe—e kutila ubupyani bwakwe.

Palipitile imyaka iingi apo Esau alubwilile Yakobo munyina ububeli lintu akabwishemo no lunweno lwa caipikwa. Nomba Yakobo aumfwa ukuti Esau aleisa na bantu 400. Uyu kanshi e mulandu Yakobo asakamanine no kufwaya ukushininkisha nga ca kutila ubulayo bwa kwa Yehova ubwa kuti ulupwa lwakwe luli no kutunguluka mu calo cali bushilya bwa mumana wa Yordani. Yakobo acitileko ifintu fimo umwabelele amapepo yakwe. Atumine ifya bupe ifingi kuli Esau uwalepalama kuntu ali. Kabili alicitileko na fimbi pa kuicingilila, ayakenye ibumba lyakwe pabili no kusenda abakashi bakwe na bana ukubabushisha pa cabu ca Yaboke. Pa kubombesha kukalamba no kulila kukalamba, nomba akosapo ukushomboka na malaika ubushiku bonse “no kupaapaata kuli wene.”—Hosea 12:4; Ukutendeka 32:1-32.

Tontonkanyeni pa ca kumwenako ca kubalilapo ica kwa Rakele, mwinga wa kwa Yakobo kabili uo atemenwe sana. Rakele alishibe bwino ubulayo bwa kwa Yehova ubwa kupaala Yakobo. Nkashi nankwe, Lea, mukolo wa kwa Yakobo, alifyele abana baume bane ninshi Rakele ena ali ng’umba. (Ukutendeka 29:31-35) Ukucila ukulaililila ubulanda, alepaapaata Yehova lyonse mwi pepo no kucitako fimo ifisuma ukulingana na mapepo yakwe. Rakele acitile nge fyacitile nacikolwe Sara kuli Hagari, abulile cishiko wakwe Bilha no kupeela kuli Yakobo ukuba impokeleshi. Rakele atila e pa kuti, “na  ine nkuulilwe ing’anda ukutula kuli wene.” * Bilha afyala abana baume babili kuli Yakobo—Dan na Naftali. Pa kufyalwa kwa kwa Naftali Rakele alumbwile ifyo ali uwacincila mu nkuntu ukuti: “Napilikitana na munyinane, kabili ninasha.” Na kabili Rakele apaalwa no kuifyalila abana babili abaume, Yosefe na Benyamini.—Ukutendeka 30:1-8; 35:24.

Mulandu nshi Yehova apaalile Yakobo na Rakele pa kucincila kwabo lwa ku mubili na mu nkuntu? Bayangilwe intanshi ku kucita ukufwaya kwa kwa Yehova kabili baleteesa ubupyani bwabo. Bali no mukoosha wa kupepela ipaalo mu mikalile yabo kabili balicitile icalefwaikwa pa kuti ifyo balefwaya fingomfwana no kufwaya kwa kwa Lesa.

Nga Yakobo na Rakele, abengi ilelo kuti basumina kuti ukucincila kulafwaikwa pa kuba ne paalo lya kwa Yehova. Ukucincila kwabo ilingi line kubamo no kulila ifilamba, ukufuupulwa, no kufulunganishiwa. Umufyashi wa Bwina Kristu umo, Elizabeth, ebukisha ifyo alekabila ukucincila pa kutendeka na kabili ukusangwa ku kulongana kwa Bwina Kristu lyonse pa numa ya kupuswako imiku iingi. Ali na bakalume abanono basano, umulume wakwe uushasumina, kabili aleenda na motoka amakilomita 30 ukuya ku Ng’anda ya Bufumu iyabelele mupepi, uyo wali mulimo wakosa. “Ukwesha ukuya ku kulongana lyonse kwalekabila ukuilama sana we mwine, nalishibe ukuti ukucite fyo kwali no kunonsha ine na bana bandi. Balyafwiwe ukumona ukuti ici e co twalingile ukucita.” Yehova alimupaalile pa kuba uwacincila. Pa bana bakwe batatu ababa mu cilonganino ca Bwina Kristu, babili bali mu butumikishi bwa nshita yonse. Pa kulanga ukusekelela kwakwe pa kutunguluka kwa bana bakwe lwa ku mupashi, atila: “Balilunduluka no kuncila lwa ku mupashi.” Mwandi ukucincila kwakwe kwalimulenga ukupaalwa!

Uwacincila Uo Yehova Apaala

Ukucincila no kubombesha cine cine filaleta amapaalo. Nga twaba abacincila sana pa kubomba umulimo, e lyo twikushiwa nga nshi. E fyo Yehova atupanga. Imfumu Solomone yalembele ati: “Umuntu onse alye, no kunwa, no kumone cisuma mu kucucutika kwakwe konse, e ca bupe ca kwa Lesa.” (Lukala Milandu 3:13; 5:18, 19) Na lyo line, pa kupaalwa na Lesa, tulingile ukumona ukuti ukucincila kwesu kuli bwino. Ku ca kumwenako, bushe cisuma ukwenekela ukuti Yehova akapaala abantu babika pa numa ifya ku mupashi mu mikalile yabo? Bushe Umwina Kristu waipeela kuti acetekela ukuti Yehova akamusenamina nga ca kutila asumina ukwingila incito nelyo ukusumina ukubikwa pa cifulo cingamulenga ukulapuswa lyonse ku kubishanya kukosha icitetekelo cesu na ku kulongana kwa Bwina Kristu uko tusambilishiwa?—AbaHebere 10:23-25.

Ukubombesha pa kufwaya incito iisuma mu bumi nelyo ifikwatwa tafingalenga umuntu “ukumono busuma” nga asuula ifya ku mupashi. Yesu alondolwele ificitika ngo muntu apoosa amano ku fintu fimbi mu cilangililo cakwe ica kwa katanda. Ilyo alelanda pa lubuto ‘lwatandilwe mu myunga,’ Yesu atile “uyu e waumfwe cebo; no kusakamana kwa pano isonde no longolo lwa fyuma fyatushe cebo, kabili abo ushitwala.” (Mateo 13:22) Paulo na o asokele pa lwa citeyo cimo cine kabili atile abo  abafwaisha ifikwatwa “bawila mu kweshiwa kabili mu lukose, kabili mu lunkumbwa ulwingi ulwa kutumpa kabili ulwa kucena, ifyo fiibisha abantu mu kupomonwa kabili mu boni.” Cinshi cingatucingilila ku mikalile ya musango yu iingatonaula lwa ku mupashi? Paulo atwalilile ukuti: ‘Fulumuke fi fintu no kukanacetekele fyuma fya mulesha, kano Lesa, uutupeeleshe fintu fyonse ifya muilemeno.’—1 Timote 6:9, 11, 17.

Te mulandu no mushinku wesu nelyo ubwingi bwa myaka twabombela Yehova, ifwe bonse kuti twamwenamo nga tulepashanya ukucincila kwa kwa Yakobo na Rakele. Ilyo balefwaisha ukusenaminwa na Lesa, tabalabile ubupyani bwabo, te mulandu no kutiinishiwa nelyo ukupelenganishiwa bakwete. Ilelo, ifya kutitikisha na mafya ayo tushingwana na yo kuti fyaba fya kutiinya, ifya kupelenganya, nelyo fye ifya kutulenga ukupopomenwa. Itunko kuti lyaba kuleka ukulwisha kabili kuti twaba icinakabupalu ca kusansa kwa kwa Satana. Kuti abomfya inshila shonse isho engafwaya, ifya kusekesha nelyo ukwangala, amangalo nelyo ifya kuleseshamo icitendwe, incito tufwaya ukubomba nelyo ukukwata ifyuma, pa kuti engafishapo ubufwayo bwakwe. Batila kuti wasanga ifisuma lelo limo limo fye tufikwata. Abo bafutikwa nelyo ukubelelekwa kuli ifi fintu kuli pele pele lyonse balalengwa insoni nga nshi. Nga Yakobo na Rakele abaliko kale, shi na ifwe natulundulule umupashi wa kuba abacincila ilyo tulelwisha no kucimfya amapange ya kwa Satana.

Kaseebanya afwaisha fye ukumona ukuti twacimba, ukutulenga twalatontonkanya ukuti ‘tapali ca kucita. Tapali mwa kulosha. Tapali ico twingeseshako.’ Mwandi calicindama ukuti ifwe bonse twiba no musango wa kucimba ukwabula ukulwishako, ukutontonkanya ukuti ‘tapali uwantemwa’ kabili Yehova alindaba.’ Ukunakila ku kutontonkanya kwa musango yo kuyonaula fwe bene. Bushe kuti calanga ukuti natufilwa kabili twaleka no kulwisha mpaka tukapaalwe? Natuleibukisha ukuti, Yehova alapaala ukucincila kwesu.

Mwileka Ukulwila Ipaalo lya kwa Yehova

Pa kuba abomi lwa ku mupashi icifwaikwa maka maka kuumfwikisha ifishinka fibili pa lwa bumi bwesu fwe babomfi ba kwa Yehova. (1) Takwaba uwakwata amaka ya kucimfya amafya, amalwele, nelyo ifintu fyayafya mu bumi, na (2) Yehova alomfwa ukukuuta kwa bonse abamulomba muli bucishinka ukuti abafwe no kubapaala.—Ukufuma 3:7-10; Yakobo 4:8, 10; 1 Petro 5:8, 9.

Te mulandu nelyo ifintu fyafye shani atemwa muyumfwe abapelebela, mwinakila ku “lubembu ulwalambatila,” e kutila ukubulwa icitetekelo. (AbaHebere 12:1) Twalilileni ukulwisha mpaka mukapoke icilambu. Tekeni imitima, ibukisheni umukoloki Yakobo uwashombweke ubushiku bonse ukuti apaalwe. Nga filya umulimi abyala imbuto shakwe mu mainsa no kulolela ukulobolola, na imwe tekeni imitima no kulolela ipaalo lya kwa Yehova pa milimo yenu iya ku mupashi, te mulandu no kupelebela mwingapelebela. (Yakobo 5:7, 8) Kabili lyonse muleibukisha amashiwi ya kwa kemba wa malumbo aya kuti: “Abatanda ne filamba bakaseepa no tupundu.” (Amalumbo 126:5; Abena Galatia 6:9) Iminineni abashangila, no kutwalilila ukuba pa baleshomboka.

[Amafutunoti]