Bushe Muleibukisha?

Bushe mwalyumfwikishe ifyo mwabelengele muli bamagazini ba nomba line aba Ulupungu lwa kwa Kalinda? Cisuma, moneni nga kuti mwayasuka ifi fipusho:

• Bushe ukulangulukila cinshi, kabili mulandu nshi Abena Kristu balingile ukukulundulwila?

Kwaba maka ya kumona ifilecitikila umbi kwati filecitikila ifwe, pamo ngo kuumfwa mu mutima wesu ubukali umuntu umbi aleumfwa. Abena Kristu bafundwa ukuba “abalangulukilana, abatemwa aba bwananyina, aba mitima ya nkumbu.” (1 Petro 3:8) Yehova atubikile icipasho ca kukonka mu kuba abalangulukila. (Amalumbo 103:14; Sekaria 2:8) Kuti twawamyako ifyo tulangulukila pa kulakutika, ukumona, no kwelenganya.—4/15, amabula 24-6.

• Pa kuba ne nsansa shine shine, mulandu nshi ukundapa kwa ku mupashi kulingile ukwisa intanshi ilyo kushilaba ukufumyapo ukulemana?

Abantu abengi abashalemana tababa ne nsansa, balacula na mafya. Lelo, ndakai Abena Kristu abengi abalemana balebombela Yehova ne nsansa nga nshi. Abalemwenamo mu kuundapa kwa ku mupashi bakondapwa ku kulemana mu calo cipya.—5/1, amabula 6-7.

• Mulandu nshi AbaHebere 12:16 babikila Esau pamo na ba bulalelale?

Baibolo ilondolola ukuti Esau aletontonkanye fye pa kumwenamo apo pene no kukanacindika ifyashila. Ngo muntu lelo aisuminisha ukuba na matontonkanyo ya musango yo, kuti camulenga ukucita ulubembu lwabipisha, pamo ngo bulalelale.—5/1, amabula 10-11.

• Bushe Tertullian ali nani, kabili cinshi aishibikilwako?

Ali ni kalemba uwasambilile ne fya mipepele kabili aikeleko mu mwanda wa myaka walenga ibili na itatu C.E. Aishibikilwa ku kusabankanya impapulo ishingi ku kusoselako abaleitunga ukuba Abena Kristu. Ilyo alesoselako icine, aletele ifisambilisho na mano ya bantunse umwafumine ifisambilisho fya bufi, pamo nge cisambilisho ca kuti kwaba Balesa Batatu.—5/15, amabula 29-31.

• Mulandu nshi twingasosela ukuti imfyalo te shilenga amalwele yonse aya bantunse, imicitile yabo, ne mfwa?

Basayantisti batila amalwele ayengi ayo bantunse balwala yalengwa ne mfyalo, kabili bamo basumina ukuti imfyalo e shitulenga ukucita ifyo tucita. Lelo, Baibolo ilalondolola ifyo abantunse batendeke, pamo ne fyo ulubembu no kukanapwililika fyatendeke ukucusha abantunse. Nangu ca kuti imfyalo kuti shalenga umuntu ukuba ifyo aba, ifilenga sana kukanapwililika kwesu e lyo no bwikashi twikalamo.—6/1, amabula 9-11.

• Bushe icimokolwa ca macinda icasangilwe mu Oxyrhynchus, ku Egypt, cilondolola shani pa kubomfya ishina lya kwa Lesa?

Pali ici cimokolwa ica kwa Yobo 42:11, 12 ukufuma muli Septuagint wa ciGriki paba Tetragamatoni (e kuti ifilembo fine ifya mu ciHebere ifye shina lya kwa Lesa). Ubu bushininkisho na bumbi ubwa kuti ishina lya kwa Lesa mu ciHebere e mo lyali muli Septuagint, iyo bakalemba ba Malembo ya Bwina Kristu aya ciGriki bayambwile.—6/1, ibula 30.

• Bushe imbuli sha kwipaya isha lukakala kabili ishibi isha mu Buteko bwa Roma shapashanishiwa ku mangalo nshi muno nshiku ayo abantu batamba?

Ifyangalo fyaliko nomba line mu Cibansa ca fyangalo mu Rome, Italy, fyalangile ifyapala kuli yalya mangalo umo batambishe na mafilimu ya pali vidio aya abantu balelwa ne ng’ombe shilume, ulubuli lwa nkonya, ukucimfyanya kwa bamotoka na ba mpumpumpu, ne mpasase ku baletamba amangalo ya muno nshiku. Abena Kristu ba kubalilapo balishibe ukuti Yehova tatemwa ulukakala nelyo aba lukakala, kabili na Bena Kristu ba lelo tabafwile ukutemwa ifi fintu. (Amalumbo 11:5)—6/15, ibula 29.

• Ilyo tulebombesha ukuba bakasambilisha basuma, cinshi twingasambilila ku fyo Esra acitile?

Ilembo lya kwa Esra 7:10 lilondolola ifintu fine ifyo Esra acitile, ifintu ifyo tufwile ukubombesha ukucita. Litila: “Esra [1] ateyenye umutima wakwe [2] ku kwetetula amalango ya kwa Yehova, kabili [3] ku kuyacita, kabili [4] ku kusambilisha muli Israele ifipope ne fya bupingushi fya yako.”—7/1, ibula 20.

• Ni pa nshita nshi shibili calinga umwanakashi wa Bwina Kristu ukufwala icifimbo ku mutwe?

Limo ni kuli fimo fimo ifya pa ng’anda. Ukufwala icifimbo kulanga ukuti alishiba ukuti umulume wakwe e waba no mulimo wa kutungulula mu kupepa no kusambilisha Baibolo. Limbi ni pa milimo ya ku cilonganino, apo alanga ukuti alishiba ukuti Amalembo yalashika abaume ababatishiwa ukusambilisha no kutungulula. (1 Abena Korinti 11:3-10)—7/15, amabula 26-7.

• Mulandu nshi Abena Kristu baishibila ukuti yoga te kutukusha fye umubili kabili mwaba no busanso?

Ubufwayo bwa yoga kulenga umuntu ukumfwana no mupashi wacila abantunse. Yoga yalipusana ne fyo Lesa alanda, pantu kulaba ukuleka ukutontonkanya. (Abena Roma 12:1, 2) Yoga kuti yalenga umo ukupupe mipashi no kucita amalele. (Amalango 18:10, 11)—8/1, amabula 20-2.