‘Angweni Sana ku Fyo Mumfwa’

“E ico tufwile ukwangwo kucila ifyo twaumfwa, epali twasensenunwako.”—ABAHEBERE 2:1.

1. Langilileni ifyo ukupumfyanishiwa kwingaleta akayofi.

ABANTU nalimo 37,000 balafwa mu masanso ya pa musebo cila mwaka mu United States mweka fye. Incenshi shilanda ati te kuti kube imfwa ishingi isha musango yu nga ca kuti banamutekenya balepoosako amano ilyo bali pa musebo. Banamutekenya bamo bapumfyanishiwa ku fishibilo fya mu musebo ne fipampa nelyo ku kubomfya foni wa kwenda na o. Kwaliba na banamutekenya abalya ilyo baleensha. Muli iyi mibele yonse, ukupumfyanishiwa kuti kwaleta akayofi.

2, 3. Kufunda nshi Paulo afundile Abena Kristu abaHebere, kabili mulandu nshi ukufunda kwakwe kwabelele ukwalinga?

² Mupepi ne myaka 2,000 iyapitapo ilyo takulaba motoka, umutumwa Paulo alandile pa kupumfyanya kumo ukwaleleta utuyofi ku Bena Kristu ba ciHebere bamo. Paulo akomaile pa cishinka ca kuti Yesu Kristu uwabuushiwe apeelwe icifulo cacila bamalaika bonse, pantu aikeele ku kwa kulyo kwa kwa Lesa. Umutumwa lyene atile: “E ico tufwile ukwangwo kucila ifyo twaumfwa, epali twasensenunwako.”—AbaHebere 2:1.

³ Mulandu nshi Abena Kristu abaHebere balekabila ‘ukwangwo kucila ifyo baumfwa’ ulwa kwa Yesu? Pantu imyaka nalimo 30 yali naipita ukutula apo Yesu afumine pe sonde. Apo Shikulwibo talipo, Abena Kristu abaHebere bamo batendeke ukusensenunwa ukufuma ku citetekelo ca cine. Balepumfyanishiwa ku buYuda, uko balepepa kale.

Balekabila Ukwangwa Ukucila

4. Mulandu nshi pambi Abena Kristu abaHebere bamo balefwaila ukubwelela ku buYuda?

⁴ Mulandu nshi Umwina Kristu uuli onse engafwaila ukubwelela ku buYuda? Kwena, imipepele umwabela Amalango yalesanshamo ifintu fyalemoneka. Abantu balemona uko bashimapepo baleoca amalambo no kumfwe cena ca fyaleocewa. Lelo, mu mbali shimo Ubwina Kristu bwalipuseneko. Abena Kristu bakwete Shimapepo Mukalamba, Yesu Kristu, lelo imyaka 30 yali naipita ukutula apo afumine pe sonde. (AbaHebere 4:14) Balikwete itempele, lelo umwashila mwa ili tempele mwali ni mu muulu mwine. (AbaHebere 9:24) Ukupusana  no kusembululwa kwalecitwa umwabela Amalango, ukusembululwa kwa Bena Kristu kwali “kwa mutima, kwa mupashi.” (Abena Roma 2:29) E co ku Bena Kristu abaHebere, Ubwina Kristu napamo bwatendeke ukumoneka ngo bwa fintu fishimoneka.

5. Bushe Paulo alangile shani ukuti imipepele Yesu atendeke yalicilile ilya yaliko umwabela Amalango?

⁵ Abena Kristu abaHebere balekabila ukwiluka icintu cacindama sana pa lwa mipepele Kristu atendeke. Yashintilile sana pa citetekelo te pa kumona, lelo yacilile Amalango yapeelwe muli kasesema Mose. Paulo alembele ukuti: “Umulopa wa mbushi no wa ng’ombe shilume ne mito ya mutepa wa ng’ombe, pa kukanwa pa bakowela, nga fishisha ku kulengo kusanguluka kwa mubili: pali bufi umulopa wa kwa Kristu, uwaituulile uwabula akalema kuli Lesa mu Mupashi wa muyayaya, ukasangulula bakampingu wenu ku milimo yafwa no kumulosha mu kubombela Lesa wa mweo.” (AbaHebere 9:13, 14) Cine cine, ukwelela kwabako ukupitila mu kutetekela mwi lambo lya cilubula ilya kwa Yesu Kristu kwalicila mu nshila ishingi ukwelela kwaliko ukupitila mu kupeela amalambo umwabela Amalango.—AbaHebere 7:26-28.

6, 7. (a) Mibele nshi yalengele cibe ice pamfya ukuti Abena Kristu abaHebere ‘bangwe ukucila ifyo baumfwa’? (b) Lintu Paulo alembeele kalata abaHebere, inshita yasheleko kuli Yerusalemu yalepele shani? (Moneni utulembo twa pe samba.)

⁶ Kwali umulandu na umbi Abena Kristu abaHebere balekabila ukwangwa sana ifyo baumfwile pali Yesu. Alisobele ukuti Yerusalemu ali no konaulwa. Yesu atile: “Inshiku shikakufikila, ilyo abalwani bobe bakakushingulushe camba, no kukushinga, no kukucandila konse konse, no kufuntula iwe na bana bobe abali muli iwe, kabili tabakashe muli iwe ilibwe limo pa libiye; pantu tawaishibe nshita Lesa akwishile cipempu.”—Luka 19:43, 44.

⁷ Ni lilali ici cali no kucitika? Yesu tasokolwele ubushiku ne nshita. Lelo, alandile fi: “Ilyo mukamona Yerusalemu naushingwa ku milalo, e lyo ishibeni ukuti ukupomonwa kwa uko nakupalama. E lyo abali mu Yudea bafulumukile ku mpili; na bali mu kati ka uko bafumemo; na bali mu mapanga beingilamo.” (Luka 21:20, 21) Muli ilya myaka 30 ukutula apo Yesu alandile aya mashiwi, Abena Kristu bamo mu Yerusalemu balekele ukuba abapamfiwa kabili balipumfyanishiwe. Cali kwati bapumfyanishiwe ilyo baali pa musebo. Nga tabaalwile ukutontonkanya kwabo, baali no kuponenwa na kayofi. Ubonaushi bwa Yerusalemu bwalipaleme, nampo nga balitontonkenyepo nangu  iyo! * Tulesubila ukuti ukufunda kwa kwa Paulo kwali kusoka ku Bena Kristu baleshipula lwa ku mupashi mu Yerusalemu.

“Ukwangwo Kucila” Lelo

8. Mulandu nshi tulingile “ukwangwo kucila” icine ca mu Cebo ca kwa Lesa?

⁸ Nga Bena Kristu ba mu mwanda wa myaka uwa kubalilapo, tufwile “ukwangwo kucila” Icebo ca kwa Lesa. Mulandu nshi? Pantu na ifwe tulolenkene no bonaushi, te bwa luko fye lumo, lelo ubwa bwikashi bonse. (Ukusokolola 11:18; 16:14, 16) Kwena, tatwaishiba ubushiku nelyo inshita lintu Yehova ali no kucite ci. (Mateo 24:36) Na lyo line, tulemonako ukufishiwapo kwa kusesema kwa Baibolo ukulangilila bwino ukuti tuleikala mu “nshiku sha kulekelesha.” (2 Timote 3:1-5) E co, tufwile ukuibaka ku cili conse icingatupumfyanya. Tufwile ukwangwa Icebo ca kwa Lesa no kutwalilila ukuba abapamfiwa. Ni lyo fye tulecite ci e lintu ‘tukapusuka kuli ifi fyonse ifikesapona.’—Luka 21:36.

9, 10. (a) Kuti twalanga shani ukuti tuleangwa ifya ku mupashi? (b) Icebo ca kwa Lesa caba shani nge ‘nyali ku makasa yesu ‘no ‘lubuuto mu nshila yesu?’

⁹ Muli ino nshita umulecitika ifintu fyacindama, kuti twalanga shani ukuti ‘tuleangwo kucila’ ifintu fya ku mupashi? Inshila imo kusangwa lyonse ku kulongana kwa Bwina Kristu, ukulongana kukalamba, na mabungano. Na kabili tufwile ukuba abasambi ba mukoosha aba Baibolo pa kuti tupalame kuli Katendeka wa iko, Yehova. (Yakobo 4:8) Nga ca kuti twaishiba Yehova ukupitila mwi sambililo lya pa lwesu no kulongana, tukaba nga kemba wa malumbo uwalandile kuli Lesa ati: “Icebo cenu ni nyali ku makasa yandi, kabili lubuuto ku nshila yandi.”—Amalumbo 119:105.

¹⁰ Baibolo yaba ngo ‘lubuuto ku nshila yesu’ lintu iletweba pa bufwayo bwa kwa Lesa ubwa nshita ya ku ntanshi. Yaba nge ‘nyali ku makasa yesu.’ Nga kucilandila mu nshila imbi, kuti yatwafwa mu fya kucita lintu twalolenkana na mafya ya mu bumi. E mulandu wine cacindamina “ukwangwo kucila” lintu twalongana ku kusambilishiwa na basumina banensu na lintu tulebelenga Icebo ca kwa Lesa pa lwesu. Ifyebo tusambilila fikatwafwa ukupingulapo mano mano no kusala ifingatunonsha ifitemuna Yehova no kulenga umutima wakwe ukusamwa. (Amapinda 27:11; Esaya 48:17) Kuti twatantalishako shani inshita tuba abashikatala pa kuumfwa pa kulongana na mu nshita lintu tulecita isambililo lya pa lwesu pa kuti tunonkelemo sana mu kuteyanya kwa kwa Lesa ukwa ku mupashi?

Ukuwamyako Ukukutikisha Kwesu pa Kulongana

11. Mulandu nshi inshita shimo cafisha ukukutikisha pa kulongana kwa Bwina Kristu?

¹¹ Inshita shimo, cilafya ukukutikisha pa kulongana kwa Bwina Kristu. Umuntontonkanya kuti wapumfyanishiwa bwangu, napamo ku mwana uulelila nelyo umuntu uwaceelwa uulefwayafwaya apa kwikala. Pa numa ya kuwisha akasuba ku milimo, limo kuti twaba natunaka. Pambi uulelanda pa cisebele te kalanda musuma sana, kabili kuti twasanga fye tuletontonkanya pali fimbi—napamo tuleshipula no kushipula! Pa mulandu wa bucindami bwa fyebo filandwa, tufwile ukutukuta ukuwamyako ukukutikisha kwesu pa kulongana kwa pa cilonganino. Lelo ni shani twingacite ci?

12. Cinshi cingalenga catwangukila ukukutikisha pa kulongana?

¹² Ilingi cilanguka ukukutikisha pa kulongana nga natupekanya bwino. E co, paatuleniko inshita ya kubebetela libela ifyebo fili no kulandwapo. Maminiti fye yanono yakabilwa cila bushiku ukubelenga no kwetetula pa fipandwa fya kubelenga Baibolo ukwa uyo mulungu. Nga twatantika, kuti twasanga ne nshita ya kupekanya Isambililo lya Citabo pa Cilonganino ne Sambililo lya Ulupungu lwa kwa Kalinda. Te  mulandu ne mitantikile twasala, icishinka ca kuti: Ukupekanya kuli no kutwafwa ukukutikisha ku fyebo filelandwa pa kulongana kwa pa cilonganino.

13. Cinshi cingatwafwa ukutwalilila ukukutikisha ku fyebo filelandwa pa kulongana?

¹³ Ukulunda pa kupekanya bwino, bamo basanga ukuti balakutikisha sana pa kulongana nga baikala pa fipuna fya ku ntanshi mu Ng’anda ya Bufumu. Ukulalolesha kalanda, ukulakonkamo mu Baibolo lintu ilembo lilebelengwa, no kulembako ifishinka ni nshila shimbi isha kulenga umuntontonkanya ukushikimana. Lelo, ukukwata umutima uwateyanishiwa kwalicilapo no kucindama pa nshila iili yonse iya kulundulwilamo ukukutikisha. Tufwile ukumfwikisha ubufwayo bwa kulongana capamo. Tulongana na basumina banensu maka maka ku kupepa Yehova. (Amalumbo 26:12; Luka 2:36, 37) Ukulongana ni nshila yacindama umo tuliishiwa lwa ku mupashi. (Mateo 24:45-47) Na kabili, kutupeela amashuko ya ‘kucincimushanya ku kutemwa kabili ku kubombe milimo isuma.’—AbaHebere 10:24, 25.

14. Cinshi cilenga ukulongana ukuwama?

¹⁴ Bamo kuti bafwaya ukulapima ifyo ukulongana kwaciba ukulingana ne misambilishishe ya bakalanda bacibako. Nga ca kuti ni bakalanda basuma e bacibako, kuti batila ukulongana kwaciwama. Lelo nga ca kuti takwaciba bakasambilisha basuma, kuti twakwata imimwene imbi. Ca cine ukuti abali mu programu bafwile ukuibikilishako ukusambilisha bwino kabili no kufika pa mitima maka maka. (1 Timote 4:16) Lelo, ifwe fwe balekutika tatufwile ukucishamo ukulengulula. Nangu line imisambilishishe ya bakalanda yalicindama, te cintu ceka icilenga ukuti ukulongana kuwame. Bushe tamulesumina ukuti ico tufwile ukwangwa sana fintu ifwe tulekutikisha, te fyo  kalanda alelanda bwino ilyashi? Lintu tulesangwa ku kulongana no kukutikisha ku filelandwa, ninshi tulepepa Lesa mu kumfwana no kufwaya kwakwe. Ico e cilenga ukulongana ukuwama. Nga tulefwaisha ukwishiba Lesa, tukalanonkelamo mu kulongana, te mulandu ne misambilishishe ya kwa kalanda. (Amapinda 2:1-5) E co, natupampamine pa “kwangwo kucila” pa kulongana kwesu.

Nonkelenimo Sana mwi Sambililo lya pa Lwenu

15. Ukusambilila no kwetetula kuti fyatunonsha shani?

¹⁵ Tulanonkelamo sana mu “kwangwo kucila” lintu tulecita isambililo lya pa lwesu na lintu tuleetetula. Ukubelenga no kwetetula pali Baibolo ne mpapulo sha Bwina Kristu kukatupeela amashuko yashaiwamina aya kushimpa icine ca mu Cebo ca kwa Lesa mu mutima wesu. Ici, na co cikaalula sana ukutontonkanya kwesu ne fyo tucita. Cine cine, cikatwafwa ukusekelela mu kucita ukufwaya kwa kwa Yehova. (Amalumbo 1:2; 40:8) E co, tufwile ukulundulula ukwangwa kwesu pa kuti tunonkelemo lintu tulesambilila. Calyanguka ukupumfyanishiwa! Utuntu tunono—pamo nga foni nelyo icongo kuti fyatupumfyanya. Nelyo napamo tatwangwa ku cintu pa nshita ntali. Kuti twaikala bwino bwino ukuti tulefwaya ukuliishiwa lwa ku mupashi, lelo ilyo pashilapita ne nshita twatendeka ukutontonkanya pali fimbi. Kuti ‘twaangwa shani ukucila’ mu nshita ye sambililo lya pa lwesu ilya Cebo ca kwa Lesa?

16. (a) Mulandu nshi cacindamina ukutantika inshita ye sambililo lya pa lwesu? (b) Mwapaatulako shani inshita ya kusambilila Icebo ca kwa Lesa?

¹⁶ Cisuma ukutantika no kusala ukwingawama ukucitila isambililo. Kuli ifwe fwe bengi, inshita ya kuba fweka taimoneka. Kuti twaumfwa kwati imilimo ya cila bushiku iletusenda nga kamusambo kali mu mulonga wa mukuku. Cine cine tufwile ukulwisha ulya mukuku, no kusanga inshita ya kukwata isambililo. Te kuti tulolele fye ukuti inshita ya kusambilila ikamoneka. Ukucila, tufwile ukubombelapo pa kupaatulako inshita ya kusambilila. (Abena Efese 5:15, 16) Bamo bapaatulako inshita ya lucelo lintu kuli ifya kupumfyanya finono. Bambi basanga ati icungulo e lyo bakwata sana inshita. Icishinka ca kuti tatufwile ukusuula ukukabila kwacindama ukwa kunonka ukwishiba kwine kwine pali Lesa no Mwana wakwe. (Yohane 17:3) E co natuletantika inshita ya kukwata isambililo lya pa lwesu no kukakatila kuli uko kutantika.

17. Ukwetetula e cinshi, kabili kuti kwatunonsha shani?

¹⁷ Ukwetetula—e kuti ukutontonkanya pa fyo tusambilile mwi sambililo—kwalicindama. Kutulenga ukushimpa ifyebo fya kwa Lesa mu mutima wesu. Ukwetetula kutwafwa ukumona ifya kubomfya ukufunda kwa mu Baibolo pa kuti tube “bakacita wa cebo, te ba kuumfwa fye iyo.” (Yakobo 1:22-25) Na kabili, ukwetetula kutupalamika kuli Yehova, pantu kutulenga ukutontonkanya pa mibele yakwe ne fyo yalandwapo mu fyebo tulebelenga mu nshita ye sambililo.

18. Mibele nshi ikabilwa pa kuti kube ukwetetula kusuma?

¹⁸ Pa kuti tunonkelemo sana mwi sambililo na mu kwetetula, tatufwile ukupumfyanishiwa. Pa kuti tusunge ifyebo fipya lintu tuleetetula, tatufwile ukutontonkanya pa fintu fipumfyanya ifya mikalile ya nomba. Ukucite ci kukabila inshita no kuba fweka, lelo, fintu caba ica kupembesula ukulya ica kulya ca ku mupashi no kunwa amenshi ya cine cisangwa mu Cebo ca kwa Lesa!

19. (a) Ulwe sambililo lya pa lwesu, cinshi caafwa bamo ukulundako ukwangwako kwabo pe sambililo? (b) Tufwile ukukwata imibele nshi pa lwe sambililo, kabili finshi twinganonkelamo muli uyu mulimo wacindama?

 ¹⁹ Ni shani nga ca kuti twangwa icintu pa nshita fye inono kabili tutendeka ukutontonkanya pa fintu fimbi lintu twatendeka fye ukusambilila? Bamo basanga ukuti kuti balundako inshita yabo iya kwangwako lintu balesambilila, pa kutendeka ne sambililo lya nshita inono lyene panono panono ukulalundako inshita ye sambililo. Ubuyo bwesu bufwile bwaba bwa kukokola mwi sambililo te kupitamo lubilo lubilo. Tufwile ukutemwa ilyashi tulesambilila. Kabili kuti twasapika na fimbi ukubomfya ifyebo ifingi ifyo umusha wa cishinka kabili uwashilimuka ateyanya. Mwaliba ubucindami bukalamba mu kupenenga mu “fyashika fya kwa Lesa.” (1 Abena Korinti 2:10) Ukucite co kulenga twalundako ukwishiba kwesu pali Lesa no kulundulula ukulingulula kwesu. (AbaHebere 5:14) Nga ca kuti tuli basambi ba mukoosha aba Cebo ca kwa Lesa, tukaba ‘abafikapo ukusambilisha bambi.’—2 Timote 2:2.

20. Kuti twalundulula shani no kuba na bucibusa bwakosa na Yehova Lesa?

²⁰ Ukusangwa ku kulongana kwa Bwina Kristu no kukwata isambililo lya pa lwesu fikatwafwa sana ukulundulula no kuba na bucibusa bwakosa na Yehova. Cimoneka ukuti e fyo cali kuli kemba wa malumbo uwalandile kuli Lesa ati: “Ifyo natemwa amalango yenu! Akasuba konse yene e kwetetula kwandi.” (Amalumbo 119:97) E co, natulesangwa ku kulongana lyonse, ku kulongana kukalamba, na mabungano. Kabili shi tulelubula inshita ye sambililo lya Baibolo no kwetetula. Tukalambulwa apakalamba nga nshi pa “kwangwo kucila” Icebo ca kwa Lesa.

[Futunoti]

Bushe Muleibukisha?

• Mulandu nshi Abena Kristu abaHebere bamo balesensenwinwa ukufuma ku citetekelo ca cine?

• Kuti twatwalilila shani ukukutikisha pa kulongana kwa Bwina Kristu?

• Cinshi cikatwafwa ukunonkelamo mwi sambililo lyesu ilya Baibolo no kwetetula?

[Amepusho]

[Icikope pe bula 11]

Abena Kristu ba ciHebere balekabila ukuba abalola ku bonaushi bwa Yerusalemu ubwapaleme

[Icikope pe bula 13]

Abafyashi kuti baafwa abana babo ukunonkelamo mu kulongana kwa Bwina Kristu