Beni Aba Cumfwila Ilyo Impela Ilepalama

“Kuli wene [Shilo] e kukabe cumfwila ca nko sha bantu.”—UKUTENDEKA 49:10.

1. (a) Ku numa uku, bushe ukuumfwila Yehova ilingi line kwalesanshamo finshi? (b) Kusesema nshi ukukuma ku cumfwila uko Yakobo aseseme?

UKUMFWILA Yehova ilingi line kwasanshamo no kuumfwila abeminishi bakwe. Pali aba paba bamalaika, ifikolwe, abapingushi, bashimapepo, bakasesema, ne shamfumu. Icipuna ca shamfumu sha mu Israele caleitwa fye no kuti icipuna ca kwa Yehova. (1 Imilandu 29:23) Lelo ku ca bulanda, bakateka ba bena Israele abengi tabaleumfwila Lesa, baleiletela akayofi abene na batekwa babo. Lelo Yehova tashile fye aba cishinka bakwe ukwabula isubilo; alibasansamwishe pa kubalaya ukuti ali no kubika pa cipuna ca bufumu Imfumu yatambalala, iyo abalungami bengabekelwa ukuumfwila. (Esaya 9:6, 7) Ilyo icikolwe Yakobo calefwa caseseme ulwa uyu kateka wa ku ntanshi, ati: “Umulumbu tawakafume kuli Yuda, nangu ni nkonto ya bumushika mu ceni cakwe, akasuke esa uo ubufumu bwakwe [Shilo, NW], kuli wene e kukabe cumfwila ca nko sha bantu.”—Ukutendeka 49:10.

2. Bushe “Shilo” calola mwi, kabili ni bani bali no kubamo mu kuteka kwa bufumu bwakwe?

² Ishiwi lya ciHebere ilyapilibulwa “uo ubufumu bwakwe” ni “Shilo.” Shilo aali no kupyana insambu shine shine isha kuteka, nga fintu calangililwa ku mulumbu, na maka ya kuteka, nga fintu caimininwako ku nkonto ya bumushika. Kabinge, ukuteka kwa bufumu bwakwe takuli  no kuba fye kwa ntuntuko sha kwa Yakobo, lelo kwa “nko sha bantu.” Ici calingana no bulayo bwa kwa Yehova kuli Abrahamu ubwa kuti: “Ubufyashi bobe bukakwate mpongolo ya mulwani wa buko; kabili mu bufyashi bobe e mo shikaifwailo kupaalwa inko shonse isha pano isonde.” (Ukutendeka 22:17, 18) Yehova alengele ubu “bufyashi” ukwishibikwa mu 29 C.E. ilyo asubile Yesu wa ku Nasarete no mupashi wa mushilo.—Luka 3:21-23, 34; Abena Galatia 3:16.

Ubufumu bwa kwa Yesu Ubwa Kubalilapo

3. Kuteka kwa musango nshi Yesu apokelele ilyo aile ku muulu?

³ Ilyo Yesu aile ku muulu, tatendeke ukuteka abantu ba pano nse palya pene. (Amalumbo 110:1) Lelo, alipeelwe “ubufumu” na batekwa balemumfwila. Umutumwa Paulo alondolwele ubo bufumu ilyo alembele ati: ‘Lesa atupokolwele [Abena Kristu basubwa no mupashi] ku lupaka lwa mfifi, no kutupilibwila mu bufumu bwa Mwana wakwe uwatemwikwa.’ (Abena Kolose 1:13) Uku kupilibulwa kwatendeke pa Pentekoste mu 33 C.E. ilyo umupashi wa mushilo wapongolwelwe pa bakonshi ba busumino aba kwa Yesu.—Imilimo 2:1-4; 1 Petro 2:9.

4. Ni mu nshila nshi abasambi ba kwa Yesu aba kubalilapo balangile icumfwila cabo, kabili Yesu atile ili bumba bali ni bani?

⁴ Apo abasambi basubwa no mupashi ‘baba inkombe sha kwa Kristu,’ mu cumfwila batampile ukulonganika bambi abali no kuba “abakaaya banabo” muli bulya bufumu bwa ku mupashi. (2 Abena Korinti 5:20; Abena Efese 2:19; Imilimo 1:8) Kabinge, aba bali no kutwalilila ukuba ‘abalundikana mu mucetekanya umo wine na mu kulinga kumo kwine’ pa kuti basenaminwe ne Mfumu Yesu Kristu. (1 Abena Korinti 1:10) Aba bonse pamo, bapanga “umusha wa cishinka kabili uwashilimuka,” nelyo ibumba lya mulashi wa cishinka.—Mateo 24:45; Luka 12:42.

Ukupaalwa pa Kuumfwila “Umulashi” wa kwa Lesa

5. Ukutula kale na kale, bushe Yehova asambilisha shani abantu bakwe?

⁵ Yehova lyonse fye alipeela abantu bakwe bakafundisha. Ku ca kumwenako, pa numa ya kubwela kwa baYuda ukufuma ku Babele, Esra na baume bambi abafikapo tababelengeele fye abantu Amalango ya kwa Lesa, lelo ‘balelondolola’ yalya malango, ‘no kuleka beluke no kumfwikisha’ Icebo ca kwa Lesa.—Nehemia 8:8.

6, 7. Bushe ibumba lya musha lyateyanya shani ifilyo fya ku mupashi ukupitila mwi Bumba Litungulula, kabili mulandu nshi cabela icalinga ukunakila kuli ili bumba lya musha?

⁶ Mu mwanda wa myaka uwa kubalilapo ilyo kwaimine umulandu wa kusembululwa mu 49 C.E., ibumba  litungulula ilya mwi bumba lya musha ilya kubalilapo balipepele no kulanda pali ulya mulandu no kusondwelela ukulingana na Malembo. Ilyo batumine bakalata ba kubilisha ifyo bapingwile, ifilonganino fyaumfwilile ubutungulushi bwabo kabili fyalipaalilwe nga nshi kuli Lesa. (Imilimo 15:6-15, 22-29; 16:4, 5) Na muno nshiku, umusha wa cishinka ukupitila mwi Bumba Litungulula alilondolola imilandu yakakala pa lwa Bena Kristu ukukanaipoosa mu milandu ya calo, pa lwa kushila kwa mulopa, na pa lwa kubomfya imiti ikola na pali fwaka. (Esaya 2:4; Imilimo 21:25; 2 Abena Korinti 7:1) Yehova alipaalile abantu bakwe pa kuumfwila Icebo cakwe no musha wa cishinka.

⁷ Ilyo abantu ba kwa Lesa baleinashisha kwi bumba lya musha, balanga no kuti balanakila Shikulu, Yesu Kristu. Ukunakila kwa musango yo kwasanshamo na fimbi muno nshiku pa mulandu wa maka na yambi ayo Yesu apeelwa nga fintu casobelwe mu kusesema kwa kwa Yakobo ilyo alefwa.

Shilo Aba Kateka Walinga Uwe Sonde

8. Bushe amaka ya kwa Kristu yalundilweko shani kabili ni lilali yalundilweko?

⁸ Yakobo asobele mu kusesema ukuti kuli Shilo kwali no kube “cumfwila ca nko sha bantu.” Kanshi nacimoneka ukuti ukuteka kwa kwa Kristu kuli no kufika kuli Israele wa ku mupashi no kucilapo. Finshi fimbi fyali no kubamo? Ilembo lya Ukusokolola 11:15 lyayasuka aliti: “Ubufumu bwa pe sonde bwaisabo bwa kwa Shikulwifwe, no bwa kwa Kristu wakwe, na o akulabe Mfumu umuyayaya umuyayaya.” Baibolo isokololo kuti Yesu apokelele amaka pa mpela ya kusesema kwa “myaka cinelubali”—“inshita ya bena fyalo”—mu 1914. * (Daniele 4:16, 17; Luka 21:24) Muli ulya mwaka, “ukubapo” kwa kwa Kristu ukwabula ukumoneka pamo nga Mesia Imfumu kwalitendeke, kabili e lyo atendeke no “[kuba] no bufumu mu kati ka balwani [bakwe].”—Mateo 24:3; Amalumbo 110:2.

9. Cinshi Yesu acitile ilyo apokelele Ubufumu bwakwe, kabili cayambukile shani abantunse mu manshoko, na kucilisha abasambi bakwe?

⁹ Ico Yesu abalilepo ukucita ilyo apeelwe amaka ya bufumu cali kupoosa Satana—umwine wine wa bucintomfwa—pamo ne fibanda fyakwe “pe sonde.” Ukutule yo nshita, iyi mipashi ibifi yaliletela abantunse ubulanda, e lyo no kuletako imibele ilenga cilekosa nga nshi ukuumfwila Yehova. (Ukusokolola 12:7-12; 2 Timote 3:1-5) Na kuba, abo Satana atontapo sana muli uku kulwa kwa ku mupashi ni balya abasubwa ba kwa Yehova, “ababaka amafunde ya kwa Lesa, no kukwato bunte bwa kwa Yesu,” na banabo aba mu “mpaanga shimbi.”—Ukusokolola 12:17; Yohane 10:16.

10. Kufishiwapo kwa kusesema nshi ukwa mu Baibolo ukutulaya ukuti Satana ali no kufilwa mu bulwi alwisha Abena Kristu ba cine?

¹⁰ Lelo Satana ali no kufilwa, pantu buno “bushiku bwa kwa Shikulu,” kabili tapali icingalesha Yesu “ku kuyacimfya.” (Ukusokolola 1:10; 6:2) Ku ca kumwenako, ali no kushininkisha  ukuti aba muli Israele wa ku mupashi 144,000 bonse bene bakakatikwa. Kabili ali no kucingilila “ibumba likalamba ilishingapendwa ku muntu nangu umo, abafuma ku luko lonse ne mikowa ne misango ya bantu na bantu na ba ndimi.” (Ukusokolola 7:1-4, 9, 14-16) Lelo, aba tabakabe nga banankwe Yesu abasubwa, bena bakaba batekwa ba cumfwila aba kwa Yesu aba pe sonde. (Daniele 7:13, 14) Ukumoneka kwabo pa calo kale kale kwaba bushininkisho bwine bwine ubwa kuti Shilo cine cine ni Kateka pa “Bufumu bwa pe sonde.”—Ukusokolola 11:15.

Nomba E Nshita ya ‘Kunakila Imbila Nsuma’

11, 12. (a) Ni bani beka bakapusuka impela ya buno bwikashi? (b) Mibele nshi ikwata abapokelelo “mupashi wa pano isonde”?

¹¹ Bonse abafwaya umweo wa muyayaya bafwile ukusambilila icumfwila, pantu Baibolo ilondolola bwino bwino ukuti “abakaano kwishiba Lesa, na ku bashinakila mbila nsuma ya kwa Shikulwifwe Yesu” tabakapusuke ubushiku bwa kwa Lesa ubwa cilandushi. (2 Abena Tesalonika 1:8) Lelo, imibele ibifi iya ndakai no mupashi wabamo uwa kupondokela amafunde ya mu Baibolo ne fishinte, ilenga cileafya ku bantu ukunakila imbila nsuma.

¹² Baibolo ilanda pali iyi mibele isaalula Lesa ukuti “mupashi wa pano isonde.” (1 Abena Korinti 2:12) Pa kulondolola ifyo wali no kukuma abantu, umutumwa Paulo alembeele Abena Kristu ba kubalilapo aba mu Efese ati: “Mwaendele kale umwabelo bwikashi bwa calo cino, umwabela kateka wa bucibinda bwa mu lwelele, umupashi uulebomba nomba mu bana ba bucintomfwa; muli abo na ifwe bonse twaendawikemo kale mu lunkumbwa lwa mibili yesu, abacita amafwayo ya mubili na ya matontonkanyo, kabili twali ku cifyalilwa abana ba kukalipilwa, ifyo na bantu bambi baba.”—Abena Efese 2:2, 3.

13. Ni shani ifyo Abena Kristu bengakumamo ukukaana umupashi wa pano isonde, kabili fisuma nshi fingafumamo?

¹³ Ica kusekelela ca kuti Abena Kristu ba mu Efese tabatwalilile ukuba abasha ba mupashi wa bucintomfwa. Lelo, bali abana ba kwa Lesa aba cumfwila ukupitila mu kuinashisha ku mupashi wakwe no kutwala ifisabo fya uko ifisuma kabili ifingi. (Abena Galatia 5:22, 23) Na lelo line, umupashi wa kwa Lesa—uwaba e maka yaluma sana mu kubumbwa konse—uleafwa amamilioni ya bantu ukuumfwila Yehova, ne ci cilenga baba no “kwisushamo kwa kucetekela ukufika na ku mpela.”—AbaHebere 6:11; Sekaria 4:6.

14. Bushe Yesu asokele shani Abena Kristu baleikala mu nshiku sha kulekelesha ukukuma ku fintu fya kulungatika ifyali no kwesha icumfwila cabo?

¹⁴ Ibukisheni no kuti, Shilo alatutungilila, kabili wene na Wishi tabakaleke umulwani uuli onse—nampo nga cibanda nelyo umuntunse—ukwesha icumfwila cesu ukucisha muli ico twinganasha. (1 Abena Korinti 10:13) Na kuba, pa kutwafwa mu bulwi bwesu ubwa ku mupashi, Yesu alondolwele amafya yafulilako aya kulungatika ayengatuponena muli shino nshiku sha kulekelesha. Acitile fyo ilyo alembele bakalata 7, abo apeele ku mutumwa Yohane mu cimonwa. (Ukusokolola 1:10, 11) Kwena, yabamo ukufunda kwali ukwacindama ku Bena Kristu ilya nshita, e lyo kulya kufunda kubomba sana mu “bushiku bwa kwa Shikulu,” e kutila ukutula mu 1914. Fintu caba icalinga kanshi, ukuti twangwe kuli ubu bukombe! *

Sengaukeni Imisuula, Bucisenene, no Kutemwe Fikwatwa

15. Mulandu nshi tufwile ukuibakila ku bwafya bwakumine icilonganino ca mu Efese, kabili kuti twacita shani ifyo? (2 Petro 1:5-8)

¹⁵ Kalata wa kwa Yesu uwa kubalilapo aali wa cilonganino ca ku Efese. Pa numa ya kutasha icilonganino pa kushipikisha kwa ciko, Yesu alondolwele ati: “Lelo ndi ne ci ca kukushinina, ica kuti waleka ukutemwa kobe ukwa pa kutendeka.” (Ukusokolola 2:1-4) Ilelo, Abena Kristu abo abali abapimpa kale na bo balileka ukutemwa  kwabo ukwabilima uko batemenwe Lesa inshita imo. Ukuleka kwa musango yo kuti kwanasha bucibusa bwa muntu na Lesa kabili kufwile ukubombelwapo bwangu bwangu. Bushe uko kutemwa kuti kwabukululwa shani? Ukupitila mu kusambilila Baibolo lyonse, ukusangwa ku kulongana, ipepo, no kwetetula. (1 Yohane 5:3) Ca cine ukuti kano kuli “ukucincila,” lelo ico nacilinga ukucita. (2 Petro 1:5-8) Nga ca kuti ukuiceeceeta kwa bufumacumi kwalanga ukuti ukutemwa kwenu kwalishibantukila, lyene bombelenipo bwangu bwangu, mu kuumfwila ukukonkomesha kwa kwa Yesu ukwa kuti: “E ico ibukisha uko waponene; lapila, no kucite milimo ya ntanshi.”—Ukusokolola 2:5.

16. Kusonga nshi ukwa busanso kuli bumupashi ukwali mu Pergamo na mu Tuatira, kabili mulandu nshi amashiwi Yesu abebele yabela ayalinga na lelo?

¹⁶ Abena Kristu ba mu Pergamo na mu Tuatira balitashiwe pali bumpomfu bwabo, ukushipikisha, no kupimpa. (Ukusokolola 2:12, 13, 18, 19) Lelo balesongwa kuli bamo abakwete imibele yabipa iya kwa Balaamu na Yesebele, abo basongele abena Israele ba ku kale kuli bucisenene no kupepa Baali. (Impendwa 31:16; 1 Ishamfumu 16:30, 31; Ukusokolola 2:14, 16, 20-23) Lelo ni shani pa lwa nshita yesu—“ubushiku bwa kwa Shikulu”? Bushe imibele yabipa imo ine ilamoneka? Ee, pantu bucisenene e mulandu ukalamba sana uulenga abengi mu bantu ba kwa Lesa ukutamfiwa. Kanshi cili icacindama ukuti tusengauke ukubishanya na bonse—mu kati na ku nse ya cilonganino—abengabosha imibele yesu! (1 Abena Korinti 5:9-11; 15:33) Abafwaya ukuba abatekwa ba cumfwila aba kwa Shilo bafwile ukutaluka ku fya kusekesha fyabipa pamo ne fikope fye shiku ifya mu fitabo ne fya pali Intaneti.—Amose 5:15; Mateo 5:28, 29.

17. Bushe imimwene ne mibele ya bali mu Sarde na mu Laodikea yapusene shani ne mimwene Yesu alebamwenamo lwa ku mupashi?

¹⁷ Icilonganino ca mu Sarde tacatashiwe nangu panono, kano fye bamo bamo abanono. Cali ne “shina,” atemwa ukumoneka, kwati ca mweo, lelo imisuula yalishikememo ica kuti kuli Yesu cali ‘icafwa.’ Ukuumfwila baleumfwila imbila nsuma kwali kumfwila fye ico cine. Mwandi uku kwali kusenuka! (Ukusokolola 3:1-3) Mu cilonganino ca mu Laodikea na mo mwali ifyapalako. Cali ne cuma, no kutila, “Ndi wa fyuma,” lelo kuli Kristu cali ‘ica nkumbabulili, kabili ica bulanda, kabili icibusu, kabili impofu, kabili ica bwamba.’—Ukusokolola 3:14-17.

18. Kuti twacita shani pa kuti twiba aba cifulefule lwa ku mupashi mu menso ya kwa Lesa?

¹⁸ Ilelo, Abena Kristu abo inshita imo bali  aba busumino na bo bawila muli bucintomfwa bumo bwine. Napamo balilekelela umupashi wa pano isonde ukubasonga ica kuti baleka ukumona inshita nge sha pamfya, ne co calenga ukuba aba cifulefule ukukuma ku kubelenga Baibolo, ipepo, ukulongana kwa Bwina Kristu, no butumikishi. (2 Petro 3:3, 4, 11, 12) Fintu cacindama ukuti aba musango yo bomfwile Kristu ukupitila mu kuitutilila ifya ku mupashi—e kutila, ‘ukushita kuli [Kristu] golde uwalopolwa ku mulilo’! (Ukusokolola 3:18) Icuma cine cine ica musango yo cisanshamo ukuba “abacindama ku milimo isuma, ukuba abape.” Nga tuleitutilila ifya ku mupashi, ninshi tuleibikila ‘ifyuma fisuma ifya ku ntanshi, ukuti twikate ku mweo uwabo mweo wine wine.’—1 Timote 6:17-19.

Batashiwa pa Cumfwila Cabo

19. Kutasha nshi no kukonkomesha Yesu aali na ko ku Bena Kristu ba mu Smurna na Filadelfia?

¹⁹ Icilonganino ca mu Smurna ne ca ku Filadelfia fya kumwenako fisuma ifya cumfwila, pantu bakalata Yesu abalembele tababamo ukwebaula. Ku ba mu Smurna, atile: “Naishibo kucushiwa kobe, no bubusu bobe (lelo uli uwa fyuma).” (Ukusokolola 2:9) Ubu bwali bupusano icine cine na bali mu Laodikea, abaleituntumba pa kuba ne cuma ca ku calo lelo abali ababusu! Kwena, Kaseebanya tatemenwe ukumona umuntu ali uwa cishinka kabili uwa cumfwila kuli Kristu. E ico, Yesu asokele ati: “Witiina ifyo walaswa uculeko. Moneni, Kaseebanya alaswa apoosepo bamo ba muli imwe mu cifungo, ukuti mukeshiwe; kabili mukaba mu bucushi inshiku ikumi. Ube uwa cishinka ukufika ku mfwa, na ine nkakupeele cilongwe ca mweo.” (Ukusokolola 2:10) Ifyo fine, e fyo Yesu atashishe na ba ku Filadelfia, ati: “Wabake cebo candi [nelyo, waleng’umfwila], ne shina lyandi tawakaana. Ndeisa bwangu: ikatisha ico ukwete, ukuti umuntu ekupoka cilongwe.”—Ukusokolola 3:8, 11.

20. Bushe amamilioni ya bantu lelo babaka shani icebo ca kwa Yesu, kabili te mulandu no kuba mu mibele nshi?

²⁰ Mu “bushiku bwa kwa Shikulu,” ubwatendeke mu 1914, abashalapo ba busumino na banabo aba mu mpaanga shimbi, abalefika nomba mu mamilioni, na bo balibake cebo ca kwa Yesu ukupitila mu kubomba ubutumikishi bwabo mu kupimpa no kwikatisha bumpomfu bwabo. Nge fyacitile bamunyinabo aba mu mwanda wa myaka uwa kubalilapo, bamo baliculilapo pa kuumfwila Kristu, no kupooswa fye mu fifungo na mu nkambi sha kucushiwilwamo. Bambi babaka icebo ca kwa Yesu ukupitila mu kuba ne ‘linso lituntulu,’ te mulandu no kwikala ukwaba ubusambashi no bufunushi. (Mateo 6:22, 23) Cine cine, konse uko bali kabili te mulandu ne filecitika, Abena Kristu ba cine batwalilila ukulengo mutima wa kwa Yehova ukusamwa ukupitila mu cumfwila cabo.—Amapinda 27:11.

21. (a) Mulimo nshi uwa ku mupashi ibumba lya musha lili no kutwalilila ukubomba? (b) Kuti twacita shani ku kulanga ukuti tufwaya ukuumfwila Shilo?

²¹ Ilyo tulepalama ku bucushi bukalamba, “umusha wa cishinka kabili uwashilimuka” apampamina pa kukanasuusuka mu kuumfwila Shikulu, Kristu. Ici cisanshamo ukupekanishisha aba mu ng’anda ya kwa Lesa ifilyo fya ku mupashi mu nshita iyene. E ico natutwalilile ukutasha pa kuteyanya kwa bulesa ukwa kwa Yehova na pa fintu kutupeela. Nga tulecite fi, tulanga ukuti tulanakila Shilo, uuli no kulambula abatekwa bonse aba cumfwila no kubapa umweo wa muyayaya.—Mateo 24:45-47; 25:40; Yohane 5:22-24.

[Amafutunoti]

Bushe Muleibukisha?

• Mulimo nshi Yesu aali no kubomba nga fintu casobelwe kuli Yakobo mu kusesema kwakwe ilyo alefwa?

• Tulanga shani ukuti twalishiba ati Yesu e Shilo, kabili mibele nshi tufwile ukusengauka?

• Kufunda nshi kwalinga mu nshiku shesu ukwaba muli bakalata ba ku filonganino 7 ifya mu Ukusokolola?

• Ni muli finshi twingapashanya icilonganino ca ku kale ica Smurna ne ca Filadelfia?

[Amepusho]

[Ifikope pe bula 18]

Yehova alapaala abantu bakwe pa kuumfwila “umulashi” wa cishinka

[Icikope pe bula 19]

Ukusonga kwa kwa Satana kulenga cileafya ukuumfwila Lesa

[Ifikope pe bula 21]

Bucibusa bwakosa na Yehova bulatwaafwa ukuba aba cumfwila kuli wene