Ifyo Twingasambilila ku Lyashi lya Kufyalwa kwa kwa Yesu

ABANTU abengi balacincimushiwa ku fyacitike pa nshita ya kufyalwa kwa kwa Yesu. Ici cilamonwa ku fikope ifingi ifilango Kufyalwa kwa kwa Yesu ifisabankanishiwa kabili ne fyangalo fya Kufyalwa kwa kwa Yesu ificitwa mu calo conse pa nshita ya Krisimasi. Nangu fibacincimusha, ifyacitike pa kufyalwa kwa kwa Yesu tafyalembelwe mu Baibolo ku kusekesha abantu. Lelo, fipanga ulubali lwa Malembo yonse ayo Lesa apuutilemo ku kusambilisha na ku kulungika.—2 Timote 3:16.

Lesa nga ali no kufwaya Abena Kristu ukusefya ukufyalwa kwa kwa Yesu, lyene Baibolo nga yalikwata ubushiku bulya bwine afyalilwepo. Bushe e mo bwaba? Pa numa ya kulondolola ukuti Yesu afyelwe pa nshita ilyo abacemi bali mu mpanga ubushiku ku kulinde mikuni yabo, uwasoma Baibolo Albert Barnes uwaliko mu myaka ya ba1800 asondwelele ukuti: “Naciilanga fye apabuuta tuutu ukuti Umupusushi wesu afyelwe ilyo December 25 ishilafika . . . Pali iyo nshita kulatalala, sana sana mu ncende shasansuka kabili isha mpili ishapalamina ku Betlehemu. Lesa alifisa inshita ya kufyalwa [kwa kwa Yesu]. . . . Kabili tacacindeme ukwishiba inshita; nga yalicindeme, Lesa asungilila mu fyalembwa.”

Lelo, bakalemba ba Malandwe bane balatwishibisha ukwabula ukulamba pa lwa bushiku Yesu afwile. Afwile pa bushiku bwa ca Kucilila, icalecitwa mu mweshi wa ciYuda uwa Nisani pa bushiku bwalenga 14, muli shinde. Kabinge, Yesu mu kulungatika akonkomeshe abakonshi bakwe ukulasefya  ubo bushiku ku kumwibukisha. (Luka 22:19) Mu Baibolo tamwaba ifunde lya kusefya ubushiku bwa kufyalwa kwa kwa Yesu, nelyo fye ubushiku bwa kufyalwa kwa muntu umbi. Ku ca bulanda, ifikansa pa lwa bushiku bwa kufyalwa kwa kwa Yesu kuti fyafimbilikisha ifintu fyacindamisha ifyacitike pali ilya nshita.

Abafyashi Basalilwe na Lesa

Pa ndupwa ishingi ishali mu Israele, bafyashi ba musango nshi Lesa asalile ukukusha Umwana wakwe? Bushe Asalile abafyashi abali abalumbuka kabili aba cuma? Awe. Lelo, Yehova amwene imibele ya ku mupashi iya bafyashi. Bebeteni ulwimbo lwa kulumbanya ulwa kwa Maria, nge fyo lwalembwa pali Luka 1:46-55, ulo aimbile pa numa aebelwe ishuko lyaibela ilya kuba nyina wa kwa Mesia. Pa mashiwi alandile, pali na ya kuti: “Umutima wandi uletasha Shikulu . . . pantu alolesha pa bulanda bwa musha wakwe.” Mu kuicefya aimwene ngo ‘mulanda,’ umusha wa kwa Yehova. Ne cacilapo, amashiwi yasuma aya kulumbanya mu lwimbo lwa kwa Maria yasokolola ukuti ali muntu wa bumupashi uwaishibe bwino Amalembo. Nangu line ali mwana wa kwa Adamu umubembu, e wasalilwe ngo walingile ukuba nyina wa Mwana wa kwa Lesa pe sonde.

Ni shani pa lwa mulume wa kwa Maria, uwali wishi umuleshi uwa kwa Yesu? Yosefe alilamwike mu fya kubasabasa. Pa mulandu wa kuitemenwa kwakwe ukubombesha, ali na maka ya kusakamana ulupwa lwasukile lwakwata abana baume basano na bana banakashi napamo babili. (Mateo 13:55,56) Yosefe tali mukankaala. Ilyo inshita yafikile ukuti Maria atwale umwana wakwe umwaume ibeli pe tempele lya kwa Lesa, Yosefe afwile aliyumfwile nsoni pa kukanapeela ilambo ilya mpaanga. Lelo, babomfeshe ica bupe calepeela abapiina. Ukulanda pali nyina uwafyala umwana mwaume, ifunde lya kwa Lesa lyatile: “Nga tasangile icafikapo ku mwana wa mpaanga, e lyo akabuule ifipele fibili napamo ifibondo fya nkunda fibili, cimo ku kube ca kuninika, ne cibiye ku kube ca pa lubembu; shimapepo akamukonsolwele, na o akasanguluka.”—Ubwina Lebi 12:8; Luka 2:22-24.

Baibolo itila Yosefe ‘ali uwalungama.’ (Mateo 1:19) Ku ca kumwenako, takwete ukwampana kwa mu cupo no mukashi wakwe nacisungu ukufikila ilyo Yesu afyelwe. Ici cacilikile ukukanatwishika uwali Wishi wa cine uwa kwa Yesu. Cifwile tacayangwike ku baupana fye nomba line ukuibaka ku kwampana kwa mu cupo ilyo baleikala ing’anda imo ine, lelo calangile fye ukuti bonse babili bakatamike ishuko lya kusalwa ukukusha Umwana wa kwa Lesa.—Mateo 1:24,25.

Nga filya Maria aali, Yosefe na o ali muntu wa bumupashi. Aleleka ukubomba cila mwaka no kusenda ulupwa lwakwe pa lwendo lwa nshiku shitatu ukufuma ku Nasarete ukuya ku Yerusalemu ku kusangwa ku mutebeto wa pa mwaka uwa Ca Kucilila. (Luka 2:41) Kabili, Yosefe afwile akanshishe Yesu wacaice ukulasangwa ku kupepa kwa cila mulungu pe sunagoge, uko Icebo ca kwa Lesa calebelengwa no kulondololwa. (Luka 2:51; 4:16) E ico, ukwabula ukutwishika Lesa asalile pe sonde nyina na wishi umuleshi abalinga ukukusha Umwana wakwe.

Ipaalo Lyawamisha ku Bacemi Baicefya

Nangu cali no kukosela umukashi wakwe uwali mupepi no kupapa, ico ali pa bukulu pa myeshi 9, Yosefe aile ku musumba wa fikolwe fyakwe ku kulembeshiwa, ukulingana ne cipope  ca kwa Kaisare. Ilyo aba baupana bafikile ku Betlehemu, tabasangile umwa kulaala ico mu musumba abantu bafulishe. Apo tabakwete mwa kutubilisha baile mwi tanga, umo Yesu afyalilwe no kulaalikwa mu mulimba. Pa kukosha icitetekelo cabo, Yehova apeele aba bafyashi baicefya ukushininwa kwa kuti uku kufyala cine cine kwali kufwaya kwa kwa Lesa. Bushe atumine inkombe ukufuma mu bakalamba balumbuka aba mu Betlehemu ku kukosha ukushininwa kwa aba baupana? Awe. Lelo, Yehova Lesa asokolwele iyi mbila ku bacemi balebombesha abali mu mpanga ubushiku ku kulinda imikuni yabo.

Malaika wa kwa Lesa amoneke kuli bene kabili abebele ukuya ku Betlehemu, uko bali no kusanga Mesia wafyelwe ‘nalaala mu mulimba.’ Bushe aba baume baicefya balipapushiwe nelyo ukuyumfwa insoni ilyo baumfwile ukuti Mesia wafyelwe ali mwi tanga? Awe nakalya! Ukwabula ukushingashinga, bashile imikuni yabo no kuya ku Betlehemu. Lintu basangile Yesu, bashimikile Yosefe na Maria ifyo malaika wa kwa Lesa asosele. Ici, ukwabula ukutwishika, cakoseshe icitetekelo ca balya baupana ukuti ifintu fyonse fyalebomba ukulingana na fintu Lesa afwaile. “Abacemi” bena “[balibwelelemo], balecindika no kutonda Lesa pali fyonse ifyo baumfwile no kumona.” (Luka 2:8-20) Ca cine, Yehova alisalile bwino abacemi baletiina Lesa, pa kubasokolwela mbila.

Kuli fi fyalandwapo, twasambililako umusango wa bantu tulekabila ukuba pa kusenaminwa na Yehova. Tatulekabila ukufwaya ukulumbuka nelyo ukukwata ifyuma. Lelo, ukupala Yosefe na Maria, na bacemi, tulekabila ukuumfwila Lesa no kulanga ifyo twamutemwa pa kutangisha ifya ku mupashi ukucila ifya ku mubili. Cine cine, kuti twasambililako amasambililo yasuma mu kwetetula pa lyashi lya fyacitike pali ilya nshita ya kufyalwa kwa kwa Yesu.

[Icikope pe bula 7]

Cinshi ukupeela kwa kwa Maria ifipele fibili kulangilila?

[Icikope pe bula 7]

Lesa asalile ukusokolola ukufyalwa kwa kwa Yesu ku bacemi baicefya abanono