“Loleni”!
“Loleni”!
“Ifyo ndemweba, nde-eba na bonse nati, Loleni.”—Marko 13:37.
1, 2. (a) Lisambililo nshi umuntu umo asambilile pa lwa kulinde fipe fyakwe? (b) Cinshi twasambilila pa lwa kuba abalola ku cilangililo ca kwa Yesu ica mupuupu?
BA JUAN balesungila ifyuma fyabo mu ng’anda. Balefifisa mwi fungu lya busanshi—bena baleti e cifulo cabelele ukwashingilila mu ng’anda yonse. Lelo, ubushiku bumo ilyo baali mu tulo na bena mwabo, umupuupu alingile mu muputule basendama. Uyu mupuupu afwile alishibe ukwa kufwaya. Buce buce abuulile fyonse ifyo asangile mwi fungu lya busanshi pamo ne ndalama isho baJuan babikile mu drowa ye tebulo lyali lwa ku busanshi. Ilyo bwacele, baJuan basangile ukuti nababebila. Tabakatale abalaba isambililo lya kukalifya ilyo basambilile ilya kuti: Uuli mu tulo te kuti alinde ifyuma fyakwe.
2 E fyo caba na mu fya ku mupashi. Te kuti tulinde isubilo lyesu ne citetekelo nga ca kuti twapona mu tulo. E ico, Paulo akonkomeshe ati: “Twilaala nga bantu bambi, lelo tulole kabili tutekanye.” (1 Abena Tesalonika 5:6) Pa kulanga ifyo cakatama ukuba abalola, Yesu abomfeshe icilangililo ca mupuupu. Alondolwele ifintu fyali no kutungulula ku kwisa kwakwe ngo Mupingushi, e lyo asokele ati: “E ico mulelola, pantu tamwaishiba ubushiku ubo Shikulwinwe akesa. Lelo ishibeni ici, ukuti, mwine ng’anda eshiba ubulinde umupuupu aleishilamo, nga ali uwalola kabili nga talekele ing’anda yakwe ukwingililwa. E ico na imwe mube abaiteyanya, pantu pa nshita mushenekele, e po Umwana wa muntu akesa.” (Mateo 24:42-44) Umupuupu tabilisha inshita ali no kwisa. Asuubilo kufika ilyo tapali uulemwenekela. E fyo ne mpela ya buno bwikashi ikesa ‘pa nshita tushenekele,’ nga fintu Yesu asosele.
“Beni Abalola, Iminineni ndi mu Citetekelo”
3. Bushe Yesu pa kubomfya icilangililo ca basha balepembelela shikulu wabo ukubwela, alondolola shani ubucindami bwa kuba abalola?
3 Mu mashiwi yalembwa mwi Landwe lya kwa Luka, Yesu alingenye Abena Kristu ku basha balepembelela shikulu wabo ukubwela ukufuma ku bwinga. Balekabila ukuba abapempwila pa kuti ilyo afika bakabe abalola, abaiteyanya ukumusengela. E fyo na Yesu asosele ati: “Pa nshita mushileenekela, e po Umwana wa muntu akeshila.” (Luka 12:40) Bamo ababombela Yehova pa myaka iingi kuti baleka ukumona ifyo inshita tuleikalamo shipamfishe. Napamo kuti balatontonkanya no kuti impela icili ukutali sana. Lelo ukutontonkanya kwa musango yo kuti kwalenga twaleka ukwangwa ifya ku mupashi no kulasupila ifikwatwa, ukupumbulwa ukwingalenga twalashipula lwa ku mupashi.—Luka 8:14; 21:34, 35.
4. Kushininwa nshi kukatucincisha ukutwalilila abalola, kabili Yesu alangile shani ici?
4 Kuti twasambililako na cimbi ku cilangililo ca kwa Yesu. Nangula abasha tabaishibe inshita shikulu wabo ali no kufika, cilemoneka kwati balishibe ubushiku ali no kufika. Cali no kubakosela ukulola ubushiku bonse nga baleti shikulu wabo ali no kwisa ubushiku bumbi. Lelo, balishibe ubushiku aleisamo, kabili ico cabapeele inkosho ya kutwalilila ukulola. Mu nshila yapalako, ukusesema kwa mu Baibolo kusokolola apabuuta ukuti tuleikala mu nshita sha mpela; lelo takutweba ubushiku ne nshita ilyo impela ikesa. (Mateo 24:36) Ukucetekela twacetekela ukuti impela ikesa kulatwafwa ukutwalilila ukulola, lelo nga twalishininwa ukuti ubushiku bwa kwa Yehova cine cine nabupalama, ico cikatucincisha sana ukuba abalola.—Sefania 1:14.
5. Kuti twayankulako shani ku kukonkomesha kwa kwa Paulo ukwa ‘kuba abalola’?
5 Ilyo Paulo alelembela abena Korinti, abacincishe ati: “Beni abalola, iminineni ndi mu citetekelo.” (1 Abena Korinti 16:13) Ukulola kwayampanishiwa ku kwiminina ndi mu citetekelo ca Bwina Kristu. Kuti twaba shani abalola? Ukupitila mu kunonka ukwishiba kwashika ukwa Cebo ca kwa Lesa. (2 Timote 3:14, 15) Ukutantika bwino isambililo lya pa lwesu no kulasangwa ku kulongana lyonse fikakosha icitetekelo cesu, kabili ukulaibukisha sana ubushiku bwa kwa Yehova cintu cacindama ku citetekelo cesu. E ico mu nshita mu nshita ukupituluka mu bushininkisho bwa mu Malembo ubwa kuti tuleikala ku mpela ya buno bwikashi kukatwafwa ukukanalaba icine cacindama icakuma ku kwisa kwa mpela. * Cisuma no kumona ifilecitika mu calo ifilefishapo ukusesema kwa mu Baibolo. Munyina umo uwa ku Germany alembele ati: “Lyonse ilyo natamba ilyashi [pa TV]—inkondo, ifinkukuma, ulukaakala, no kukowesha kwe sonde—cinshinina fye ukuti impela naipalama.”
6. Bushe Yesu alangilile shani ukuti kuti twaleka ukupempwila lwa ku mupashi mu kuya kwa nshita?
6 Muli Marko icipandwa 13, tusangamo ilyashi na limbi ilya fyo Yesu alekonkomesha abakonshi bakwe pa lwa kuba abalola. Ukulingana ne ci cipandwa, Yesu alinganya imibele yabo ku mibele ya wa pa mwinshi uulepembelela shikulu wakwe ukubwela ukufuma pa bulendo bwalepa. Uwa pa mwinshi taishibe inshita shikulu wakwe aali no kubwela. Afwile fye ukutwalilila ukulola. Yesu alandile pa bulinde bune umo shikulu napamo engafika. Ubulinde bwalenga bune bwaletampa na 3 ya lucelo ukufika pa nshita ya kutula kwa kasuba. Pali ubo bulinde bwa kulekelesha, kuti cayanguka ku wa pa mwinshi ukushipula. Cashimikwa ukuti abashilika bamona inshita itangilila amacaca nge yawamisha ukupumikishamo abalwani babo. Na pali ino ine nshita yapitingana, ilyo icalo twaikalamo calisendama utulo twine twine utwa ku mupashi, e lyo twingashomboka sana ukwikala abalola. (Abena Roma 13:11, 12) E ico, Yesu mu cilangililo cakwe acincisha libili libili ati: “Cenjeleni, loleni . . . E ico loleni . . . Ifyo ndemweba, nde-eba na bonse nati, Loleni.”—Marko 13:32-37.
7. Busanso nshi bwine bwine ubwabako, kabili pa mulandu wa ici, kukoselesha nshi tubelenga libili libili mu Baibolo?
7 Inshita ishingi mu butumikishi bwakwe na pa numa ya kubuuka kwakwe, Yesu alekoselesha ukulola. Na kuba, mupepi na ponse apo Amalembo yalanda pa mpela ya bwikashi buno, tusangapo ukusoka kwa kuba abalola nelyo ukucenjela. * (Luka 12:38, 40; Ukusokolola 3:2; 16:14-16) Camoneka kanshi ukuti ukushipula kwa ku mupashi kwaba busanso bwine bwine. Bonse tulakabila uko kusoka!—1 Abena Korinti 10:12; 1 Abena Tesalonika 5:2, 6.
Abatumwa Batatu Abafililwe Ukuba Abalola
8. Mwi bala lya Getsemane, bushe cali shani ku batumwa ba kwa Yesu batatu ilyo abebele ukuti balelola?
8 Ukuba abalola te kuba fye na mapange yasuma, nga fintu tumona ku fyacitikile Petro, Yakobo na Yohane. Aba batatu bali ba bumupashi abakonkele Yesu mu busumino kabili abamutemenwe nga nshi. Lelo, pa bushiku bwa Nisani 14, 33 C.E., balifililwe ukuba abalola. Ilyo bafumine mu muputule wa pa muulu umo basefeshe Ica Kucilila, aba batumwa batatu baile na Yesu kwi bala lya Getsemane. Kulya Yesu abebele ati: “Umweo wandi waikatwo bulanda nga nshi, cikanga ne mfwa. Ikaleni pano no kulola pamo na ine.” (Mateo 26:38) Imiku itatu Yesu apepele no mukoosha kuli Wishi wa ku muulu, kabili pali iyo miku itatu ilyo alebwelela ku banankwe alesanga nabalaala.—Mateo 26:40, 43, 45.
9. Cilemoneka kwati cinshi calengele abatumwa ukushipula?
9 Mulandu nshi aba baume ba busumino balengele Yesu insoni bulya bushiku? Imibili yabo yalinakile. Ubushiku bwali nabukosa, napamo inshita yali naicila na pa kati ka bushiku, kabili “amenso yabo yalifinine.” (Mateo 26:43) Na lyo line, Yesu atile: “Loleni kabili akupepeni, pa kuti mwi-ingila mu matunko. Umutima wena ulefwaisha, lelo umubili naunaka.”—Mateo 26:41.
10, 11. (a) Cinshi cayafwile Yesu ukutwalilila ukulola mwi bala lya Getsemane te mulandu no kunaka anakile? (b) Cinshi twingasambilila ku cacitikile abatumwa batatu ilyo Yesu abebele ukuba abalola?
10 Ukwabula no kutwishika, Yesu na o alinakile pali bulya bushiku bwa lulumbi. Lelo ukucilo kulaala, apoosele shilya nshita shacindama isha kulekelesha ilyo acili umuntungwa ukupepa no mukoosha. Inshiku shinono ilyo iyi nshita ishilafika, acincishe abakonshi bakwe ukupepa ilyo atile: “E ico, mulelola, inshita yonse ukulapaapaata pa kuti mukapusuke kuli fyonse ifikacitika, no kwiminina ku cinso ca Mwana wa muntu.” (Luka 21:36; Abena Efese 6:18) Nga twaumfwila ukufunda kwa kwa Yesu no kukonka ica kumwenako cakwe icisuma ukukuma ku kupepa, ukupaapaata kwesu ukwa kufuma ku mutima kuli Yehova kukatwafwa ukutwalilila abalola lwa ku mupashi.
11 Kwena, Yesu alishibe ukuti bwangu bwangu aali no kwikatwa no kupingwilwa ukufwa, icintu ico abasambi bakwe bashaishibe iyo nshita. Amesho yakwe yali no kufika pa kalume ka kulungulusha pa cimuti ca kucushiwilwapo. Yesu alisokele abatumwa bakwe ulwa ifi fintu, lelo tabaumfwikishe ifyo alesosa. E ico, baponene mu tulo ilyo wena alelola no kupepa. (Marko 14:27-31; Luka 22:15-18) Nga fintu cali ku batumwa, imibili yesu na ifwe yalinaka kabili kwaba ifintu ifyo tatulati twishibe. Na lyo line, nga tatwilwike ukuti inshita tuleikalamo shalipamfya, kuti twapona mu tulo twa ku mupashi. Ukuba fye abapempwila e kwingatulenga ukuba abalola.
Imibele Itatu Iyacindamisha
12. Mibele nshi itatu iyo Paulo ayampanya ku kulola?
12 Kuti twacita shani pa kutwalilila ukumona ino nshita ukuti ye pamfya? Natumona kale ifyo ipepo lyacindama no kuti tukabila ukulaibukisha ubushiku bwa kwa Yehova. Ukulunda pali fyo, Paulo alumbula imibele itatu iyacindamisha iyo tufwile ukulundulula. Atila: “Lelo ifwe fwe ba mu kasuba, natube abalola no kufwala ica kucinge cifuba ca citetekelo kabili ica kutemwa ne subilo nge ca kucingo mutwe.” (1 Abena Tesalonika 5:8) Natulandeko panono pa fyo icitetekelo, isubilo, no kutemwa fibomba pa kuba abalola lwa ku mupashi.
13. Bushe icitetekelo cibomba mulimo nshi mu kutulenga ukuba abapempwila?
13 Tufwile ukuba ne citetekelo cashangila ica kuti Yehova e ko aba no kuti “aba kalambula wa bamufwaisha.” (AbaHebere 11:6) Ukufishiwapo kwa ntanshi, ukwa kusesema kwa kwa Yesu pa lwa mpela, ukwacitike mu myaka ya Bena Kristu ba kubalilapo, kulakosha icitetekelo cesu ica kuti kukafishiwapo ukufishiwapo kukalamba mu nshita shesu. Kabili ukutetekela kwesu kutulenga ukulaenekela sana ubushiku bwa kwa Yehova, abashininkisha ukuti “[icimonwa ca mu kusesema] ukwisa cikesa, tacakashimbe iyo.”—Habakuki 2:3.
14. Bushe isubilo lyacindama shani nga tuli no kutwalilila abalola?
14 Isubilo lyesu ilyashininkishiwa lyaba nge “nanga ya mweo” ilitulenga ukushipikisha amafya nangu ca kuti tufwile ukupembelela ukufishiwapo kwa malayo ya kwa Lesa. (AbaHebere 6:18, 19) BaMargaret, bankashi wasubwa no mupashi abali mu myaka ya ba90 ababatishiwe imyaka 70 iyapita, basumina ati: “Ilyo abena mwandi balefwa ku bulwele bwa kansa mu 1963, nayumfwile nati kuti cawamisha impela nga yalishile bwangu. Lelo nomba ninjiluka ukuti naletontonkanya fye pa fingang’wamina. Pali ilya nshita tatwaishibe nangu panono uko umulimo wali no kufika mwi sonde lyonse. Nangu fye ni lelo, kuli ififulo ifingi umo umulimo uletendeka fye. E ico ndi ne nsansa pa kuti Yehova aliba uwatekanya.” Umutumwa Paulo atulaya ati: “Ukushipikisha . . . kuletako ukusuminishiwa; ukusuminishiwa, na ko, kuletako isubilo, kabili isubilo taliseebanya iyo.”—Abena Roma 5:3-5.
15. Bushe ukutemwa kukatucincisha shani nangu camoneka kwati twapembela pa nshita yalepa?
15 Ukutemwa kwa Bwina Kristu mibele yapulamo pantu e ilenga fyonse ifyo tucita. Tubombela Yehova pantu twalimutemwa, te mulandu ne fyo apime nshita. Ukutemwa abanensu kutulenga ukushimikila imbila nsuma ya Bufumu, te mulandu no butali bwa nshita Lesa afwaya ukuti tushimikile kabili te mulandu ne miku tubwelela ku mayanda yamo yene. Nga fintu Paulo alembele, “kwashala icitetekelo, isubilo, ukutemwa, ifi fitatu; lelo icacilapo pali ifi fyonse kutemwa.” (1 Abena Korinti 13:13) Ukutemwa e kutulenga ukukoselela no kutwafwa ukutwalilila abalola. “[Ukutemwa] kusuubila fyonse, kushipikisha fyonse. Ukutemwa takupwa.”—1 Abena Korinti 13:7, 8.
“Utwalilile Ukwikatisha ico Ukwete”
16. Ukucila ukunakuka, mibele nshi tulingile ukuba na yo?
16 Tuleikala mu nshita sha lulumbi ilyo ifintu mu calo pe fye filetucinkulako ukuti tuleikala mu nshiku sha ku mpela isha nshiku sha kulekelesha. (2 Timote 3:1-5) Ino te nshita ya kunakuka lelo ya ‘kutwalilile ukwikatishe co twakwata.’ (Ukusokolola 3:11) Ukupitila mu kuba “abalola mu kupepa” no kukwata icitetekelo, isubilo, no kutemwa, tukashininkisha ukuti natuiteyanishisha inshita ya kwesha. (1 Petro 4:7) Twalicincila mu mulimo wa kwa Shikulu. Ukupamfiwa mu milimo ya bukapepa kukatwafwa ukuba abalola.—2 Petro 3:11.
17. (a) Mulandu nshi tushilingile ukufuupwilwa pa kulengwe nsoni inshita shimo shimo? (Moneni umukululo pe bula 21.) (b) Kuti twapashanya shani Yehova, kabili mapaalo nshi yapembelela abacite fyo?
17 Yeremia alembele ati, “Yehova e cakaniko candi, ni pali ici imucetekelela. Yehova musuma ku bamulolela, ku muntu uumufwaya. Cisuma ukulinda tondolo ukupususha kwa kwa Yehova.” (Inyimbo sha Bulanda 3:24-26) Bamo aba ifwe twapembelela fye pa nshita inono. Bambi bapembelela pa myaka iingi ukumona ukupususha kwa kwa Yehova. Lelo ifyo iyi nshita yaipipa nga twailinganya ku ciyayaya cili ku ntanshi! (2 Abena Korinti 4:16-18) Kabili ilyo tulepembelela inshita yalinga iya kwa Yehova, kuti twalundulula imibele ifwaikwa iya Bwina Kristu no kwafwa bambi ukushukila ukutekanya kwa kwa Yehova no kupokelele cine. E ico kanshi ifwe bonse, natutwalilile ukuba abalola. Lekeni tupashanye Yehova no kuba abatekanya, ukulatasha pe subilo atupeela. Kabili ilyo tuletwalilila abapempwila mu busumino, natwikatishe kwi subilo lya mweo wa muyayaya. Lyene, aya malayo ya mu kusesema cine cine yakatukuma ayatila: “[Yehova] akakusansabika ku kupyaninine calo; ababifi pa kufitwa, ukamonako.”—Amalumbo 37:34.
[Amafutunoti]
^ para. 5 Kuti cawama ukupituluka mu bushininkisho 6 ubulangilila ukuti tuleikala mu “nshiku sha kulekelesha” ubwalandilwepo mu Ulupungu lwa kwa Kalinda ulwa January 15, 2000, amabula 12-13.—2 Timote 3:1.
^ para. 7 Ilyo kalemba wa madikishonari W. E. Vine alelanda pe shiwi lya ciGriki ilyapilibulwa “loleni,” alondolola ukuti nga kulikonka fye lipilibula ‘ukupaso tulo,’ kabili “talilanda fye pa kulola, lelo na pa kuti abalefwaisha cimo bafwile ukuba abacenjela.”
Kuti Mwayasuka Shani?
• Kuti twakosha shani ubushininkisho bwesu ubwa kuti impela ya buno bwikashi naipalama?
• Cinshi twingasambilila ku fyacitikile Petro, Yakobo, na Yohane?
• Mibele nshi itatu ikatwafwa ukutwalilila abalola lwa ku mupashi?
• Mulandu nshi ino ibelele ni nshita ya ‘kwikatisha ico tukwete’?
[Amepusho]
[Akabokoshi ne Cikope pe bula 21]
“Alishuka Uulelinda.”—Daniele 12:12
Elenganyeni ukuti umulinshi aletunganya ukuti umupuupu alepanga ukwisaiba apo alelinda. Ilyo bwaila, umulinshi alekutikisha ukumfwa icongo icili conse icingalenga ukuti eshibe ati umupuupu aisa. Inshita yonse alekutikisha no kucencenta. Kuti catwangukila ukumfwikisha umulandu engabepelwa ku cili conse icatiinya—iciunda ca mwela ulepuupa mu miti nelyo pushi uwaponya cimo.—Luka 12:39, 40.
E fyo cingaba na ku ‘balelolela no kufulukisha ukusokololwa kwa kwa Shikulwifwe Yesu Kristu.’ (1 Abena Korinti 1:7) Abatumwa baleti Yesu ali no ‘kubwesesha ubufumu kuli Israele’ pa numa fye ya kubuuka kwakwe. (Imilimo 1:6) Ilyo papitile imyaka iingi, Abena Kristu mu Tesalonika bakabile ukucinkulwako ukuti ukubapo kwa kwa Yesu kwali kucili ku ntanshi. (2 Abena Tesalonika 2:3, 8) Na lyo line, ukwenekela ubushiku bwa kwa Yehova ukushafishiwepo takwalengele balya bakonshi ba kwa Yesu aba kubalilapo ukufuma mu musebo utwala ku mweo.—Mateo 7:13.
Muno nshiku, ukulengwe nsoni pa cimoneka ngo kushingashinga kwa mpela ya buno bwikashi takulingile ukutulenga ukulashipula. Umulinshi wapempwila kuti abepwa ku cili conse icatiinya, na lyo line afwile ukutwalilila ukulola! E ncito yakwe. Cimo cine na ku Bena Kristu.
[Icikope pe bula 18]
Bushe mwalishininkisha ukuti ubushiku bwa kwa Yehova nabupalama?
[Ifikope pe bula 19]
Ukulongana, ipepo, no kutantika kusuma isambililo lya pa lwesu fitwafwa ukutwalilila abalola
[Icikope pe bula 22]
Na ifwe natutekanye no kuba abalola nga baMargaret