‘Koseni Kabili Talileni!’

“Shipeni! Ine nincimfya aba pano calo.”—YOHANE 16:33.

1. Pa mulandu wa balwani bali no kulolenkana na bena Israele mu Kanaani, kukoselesha nshi bakoseleshiwe?

ILYO abena Israele bali mupepi no kwabuka umumana wa Yordani ukwingila mu Calo Calaiwe, Mose abebele ati: “Koseni kabili talileni, mwitiina nangu kututuma ku cinso cabo; pantu Yehova Lesa wenu e uleya na imwe.” Lyena Mose aitile Yoshua, uwali no kutungulula abena Israele ukwingila mu Kanaani, no kumweba pa kanwa nkati ukuti afwile ukuba uwakosa. (Amalango 31:6, 7) Ku ntanshi, Yehova umwine akoseleshe Yoshua ati: “Kosa kabili talila . . . Kosa fye kabili talila apakalamba.” (Yoshua 1:6, 7, 9) Ayo mashiwi yaishile pa nshita yalinga. Abena Israele balekabila ukukosa pa kulolenkana na balwani ba maka abali kwi shilya lya Yordani.

2. Bushe ifintu fyaba shani kuli ifwe ilelo, kabili cinshi tukabila?

² Ilelo, Abena Kristu ba cine nomba line bali no kwingila mu calo cipya icalaiwa, kabili, nga fintu cali kuli Yoshua, balekabila ukukosa. (2 Petro 3:13; Ukusokolola 7:14) Lelo, ifyo cili kuli ifwe nafipusana ne fyo cali kuli Yoshua. Yoshua alwile ukubomfye mpanga na mafumo. Ifwe tulwa ubulwi bwa ku mupashi kabili tatubomfya ifyanso. (Esaya 2:2-4; Abena Efese 6:11-17) Na kabili, Yoshua ali no kulwa imbuli shikalamba na pa numa ya kwingile mu Calo Calaiwe. Lelo ifwe tulwa imbuli shikalamba ino nshita—ilyo tatulayabuka ukwingila mu calo cipya. Lekeni tulande pa fintu fimo ifikabila ukukosa.

Cinshi Tufwile Ukushombokela?

3. Cinshi Baibolo isokolola pali kakaanya wesu umukalamba?

³ Umutumwa Yohane alembele ati: “Twaishiba ukuti tuli ba kwa Lesa, lelo icalo conse calaala mu maka ya mubifi.” (1 Yohane 5:19) Ayo mashiwi yalanga umulandu ukalamba Abena Kristu bafwile ukushombokela ku kubakilila icitetekelo cabo. Ilyo Umwina Kristu asunga bumpomfu bwakwe, ciba kucimfya Satana Kaseebanya panono. E ico, Satana aba nge “nkalamo iilebuluma” ukwesha ukutiinya no kulya Abena Kristu ba busumino. (1 Petro 5:8) Cine cine, alalwisha Abena Kristu basubwa na banabo. (Ukusokolola 12:17) Muli ubu bulwi, abomfya abantunse abamubombela nabeshiba no kwishiba nelyo abamubombela ukwabula ukwishiba. Pa kushangila ukulwisha Satana ne fibombelo fyakwe kano namukosa.

4. Kusoka nshi Yesu asokele, lelo mibele nshi Abena Kristu ba cine balanga?

⁴ Apo Yesu alishibe ukuti Satana ne fibombelo fyakwe bali no kucincintila imbila nsuma na maka, Asokele abakonshi bakwe ati: “Abantu bakamupeela ku bucushi kabili bakamwipaya, kabili mukaba abapatwa ku nko shonse pa mulandu we shina lyandi.” (Mateo 24:9) Aya mashiwi yalifishiwepo mu nshita sha Bena Kristu ba kubalilapo, kabili e fyo caba na lelo. Na kabushe, ukupakaswa uko Inte sha kwa Yehova shimo muno nshiku shapakaswa kwatapata ukulingana na kumbi ukwacitika ukufuma kale  na kale. Na lyo line, Abena Kristu ba cine balakosa ilyo baponenwa na mafya ya musango yo. Balishiba ukuti “ukututumo muntu kubike citeyo,” kabili tabafwaya ukwikatwa mu citeyo.—Amapinda 29:25.

5, 6. (a) Mibele nshi ikabila ukuti tukose? (b) Bushe Abena Kristu ba busumino bacita shani ilyo ubukose bwabo bule-eshiwa?

⁵ Ukufumyako ukupakaswa, kwaba amafya na yambi ayafwaya ukuti tukose. Kuli bamo, ukwebako abo bashaishiba imbila nsuma bwaba bwafya. Ubukose bwa bana be sukulu bamo buleeshiwa ilyo babeba ukulapa ku kulangilila ukuti bali-ipeelesha ku calo nelyo ku mendela. Apo umulapo wa musango yo waba kulumbula kwa fya mapepo, abacaice Abena Kristu mu kushipa bapingula ukucita ifitemuna Lesa, kabili imicitile yabo iisuma yalileta ukusekelela.

⁶ Tukabila ukukosa na lintu abatulwisha basonga aba milabasa na manyunshipepala ukukubanya ilyashi lya bufi pa babomfi ba kwa Lesa nelyo lintu baesha ukucilima ukupepa kwa cine ukupitila mu “kucululusha ku fipope.” (Amalumbo 94:20) Ku ca kumwenako, tulingile ukuumfwa shani ilyo ilyashi lya mu nyunshipepala, pa redio, nelyo pa televishoni pa lwa Nte sha kwa Yehova talilungeme nelyo nga lya bufi bwafiita fititi? Bushe tufwile ukusunguka? Iyo. Tulenekela ifintu fya musango yo. (Amalumbo 109:2) Kabili tatusunguka ilyo bamo baumfwila ubo bufi ne fyebo fishalungama, apo “uwapelwa amano atetekele cebo conse.” (Amapinda 14:15) Na lyo line, Abena Kristu ba cishinka tabasumina ifyebo ifili fye fyonse ifilandwa pali bamunyinabo, kabili tabaleka amalyashi ya bufi ukubalenga ukupuswa ku kulongana kwa Bwina Kristu, ukunashako ukubomba ubutumikishi bwa mwi bala, nelyo ukupungaila mu citetekelo cabo. Lelo, “[balaishininkisha] bene nga bakapyunga wa kwa Lesa . . . ku bukata no musaalula, ku lwambo na ku malumbo; kwati tuli ncenjeshi [ukulingana ne fyo abatulwisha bamona] kanshi [mu cine cine] tuli ba cine.”—2 Abena Korinti 6:4, 8.

7. Mepusho nshi aya kuiceeceeta twingaipusha fwe bene?

⁷ Ilyo Paulo alelembela Timote, atile: “Lesa tatupeele umupashi wa bukuuwe, lelo uwa maka . . . E ico wiba na nsoni ukushimika ubunte pali Shikulwifwe.” (2 Timote 1:7, 8; Marko 8:38) Pa numa ya kubelenga aya mashiwi, kuti twaipusha atuti: ‘Bushe ndomfwe nsoni pa fyo nasuminamo, nelyo bushe nalikosa, bushe ku ncito (nelyo ku sukulu), bushe ndaishibisha kuli bambi ukuti ndi Nte ya kwa Yehova, nelyo bushe ndaifisa? Bushe ndaba ne nsoni ukuba uwapusana kuli bambi, nelyo bushe ndomfwa na bwino ukupusanako apo naba na bucibusa na Yehova?’ Nga umo alatiina ukushimikila imbila nsuma nelyo alomfwe nsoni pa kuba ne fisumino fyapusanako, lekeni aleibukisha ukufunda kwa kwa Yehova kuli Yoshua ukwa kuti: “Kosa kabili talila.” Te kwesha ukulaba ukuti ifitumona aba ku ncito nelyo aba ku sukulu te fyacindama, lelo ifitumona Yehova na Yesu Kristu e fyacindama.—Abena Galatia 1:10.

 Ifya Kucita pa Kuba Abakosa

8, 9. (a) Bushe ubukose bwa Bena Kristu ba kubalilapo bwaeshiwa shani inshita imo? (b) Bushe Petro na Yohane bacitile shani pa fyo batiinishiwe, kabili caishileba shani kuli bena na bamunyinabo?

⁸ Kuti twacita shani pa kuti tube no bukose ubwingatulenga ukutwalilila aba mpomfu muli shino nshita shayafya? Cisuma, bushe Abena Kristu ba kubalilapo bacitile shani pa kuti babe abakosa? Tontonkanyeni pa cacitike ilyo bashimapepo bakalamba na bakalamba ba mu Yerusalemu baebele Petro na Yohane ukuleka ukushimikila mwi shina lya kwa Yesu. Abasambi balikeene ukuleka ukushimikila kabili balibatiinishe e lyo no kubaleka. Apo pene, baile ku ba bwananyina, kabili bapepele capamo, abati: “Mwe Yehova, lolekesheni pa fintiinya fyabo, no kusuminisha abasha benu ukuti balelanda icebo cenu no kushipa konse.” (Imilimo 4:13-29) Pa kwankulako, Yehova abakoseshe ku mupashi wa mushilo, kabili nga fintu intungulushi sha ciYuda shasosele icishinka ku ntanshi, ‘baiswishemo Yerusalemu’ ne sambilisho lyabo.—Imilimo 5:28.

⁹ Natulingulule ifyacitike ilya nshita. Ilyo abasambi babatiinishe ku ntungulushi sha ciYuda, tabatontonkenye ulwa kuleka ukushimikila pa mulandu wa kulya kukaanya. Lelo, abasambi bapepele ukuti babe no bukose bwa kutwalilila ukushimikila. Lyene bacitile ukulingana ne pepo lyabo, na Yehova abakoseshe no mupashi wakwe. Ifyabacitikile filanga ukuti ico Paulo alembele imyaka iingi ku ntanshi ilyo fimbi fyacitike filabomba ku Bena Kristu ilyo balepakaswa. Paulo atile: “Muli fyonse ndi no bukose mu ulenkosha.”—Abena Filipi 4:13.

10. Bushe ifyapitilemo Yeremia fyafwa shani ababa ne nsoni mu cifyalilwa?

¹⁰ Lelo, tutile umo wa nsoni mu cifyalilwa. Bushe na lyo line kuti abombela Yehova mu kushipa ilyo kuli ukukaanya? Ee cine cine! Ibukisheni ifyo Yeremia asosele ilyo Yehova amusontele ukuba kasesema. Ulya mulumendo atile: “Ndi mwaice.” Camoneka ukuti aleyumfwa uwapelebela. Na lyo line, Yehova alimukoseleshe na mashiwi ya kuti: “Witila, Ndi mwaice; pantu kuli onse uo nkakutumako e ko ukaye, na conse ico nkakweba e co ukasose. Wikabatiina; pantu ine ndi na iwe ku kukupokolola.” (Yeremia 1:6-10) Yeremia alicetekele Yehova, ne co calengele ukuti acimfye ukushimunuka kwakwe ku maka ya kwa Yehova kabili aishileba inte yakose cine cine mu Israele.

11. Cinshi cafwa Abena Kristu lelo ukuba nga Yeremia?

¹¹ Abena Kristu basubwa lelo bakwata umulimo uwapala ku wa kwa Yeremia, kabili pa kutungililwa ne “bumba likalamba” ilya “mpaanga shimbi,” batwalilila ukubilisha ubufwayo bwa kwa Yehova, te mulandu no kusuulwa, ukupumiwa,  no kupakaswa. (Ukusokolola 7:9; Yohane 10:16) Bakoseleshiwa ku mashiwi ya kwa Yehova kuli Yeremia aya kuti: “Wikabatiina.” Tabalaba ukuti uwabatuma ni Lesa kabili bashimikila ubukombe bwakwe.—2 Abena Korinti 2:17.

Ifya Kumwenako fya Bukose Ifyalinga Ukupashanya

12. Ca kumwenako nshi cawamisha ica kushipa Yesu atupeele, kabili akoseleshe shani abakonshi bakwe?

¹² Ilyo tulefwaya ukuba no bukose kuti twayafwiwa nga tuleetetula pa fya kumwenako fya bambi, abo ukupala Yeremia, babombele no bukose. (Amalumbo 77:12) Ku ca kumwenako, ilyo tulebebeta ubutumikishi bwa kwa Yesu, tulakumbwa ukushipa kwakwe ilyo atunkilwe kuli Satana na lintu balemulwisha ku ntungulushi sha ciYuda. (Luka 4:1-13; 20:19-47) Ku maka ya kwa Yehova, Yesu alishangile, kabili ilyo fye ashilafwa, aebele abasambi bakwe ati: “Pano calo mulacula, lelo shipeni! Ine nincimfya aba pano calo.” (Yohane 16:33; 17:16) Nga ca kuti abasambi ba kwa Yesu bacita ifyo acitile, na bo bene kuti bacimfya. (1 Yohane 2:6; Ukusokolola 2:7, 11, 17, 26) Lelo kuti bakabila ‘ukushipa.’

13. Kukoselesha nshi Paulo akoseleshe abena Filipi?

¹³ Ilyo papitile imyaka imo imo pa numa ya mfwa ya kwa Yesu, Paulo na Sila bapooselwe mu cifungo mu Filipi. Pa numa, Paulo akoseleshe icilonganino ca bena Filipi ukutwalilila “[ukwiminina] ndi no mupashi umo, aba mutima umo abatukutila pamo ku citetekelo ca mbila nsuma, kabili abashitiina nangu pamo ifibambe [fyabo].” Pa kubakosha ukuti balecite ci, Paulo atile: “Ici ciine e bushininkisho bwa bonaushi bwabo, lelo ubwe pusukilo kuli imwe; kabili ica kulange ci cafuma kuli Lesa, pantu kuli imwe kwapeelwe ishuko pa mulandu wa kwa Kristu, te kumutetekela fye, lelo no kumuculila kwine.”—Abena Filipi 1:27-29.

14. Finshi fyatumbwike mu kushimikila kwashipa ukwa kwa Paulo mu Roma?

¹⁴ Ilyo Paulo alembeele ku cilonganino ca mu Filipi, na kabili aali mu cifungo, iyi nshita mu Roma. Na lyo line, akonkenyepo fye ukushimikila kuli bambi mu kushipa. Cinshi catumbwikemo? Alembele ati: “Ifikakilo fyandi nafishibikwa apabuuta muli Kristu ku Balinshi bonse aba kwa Kateeka na ku bashala bonse; kabili icinabwingi ca ba bwananyina muli Shikulu, pa kuicetekela pa mulandu wa fikakilo fyandi, nabacilapo kukosa ukulanda icebo ca kwa Lesa ukwabulo mwenso.”—Abena Filipi 1:13, 14.

15. Ni kwi twingasanga ifya kumwenako fisuma ifya ba citetekelo ifikakosha umupampamina wesu uwa kuba abakosa?

¹⁵ Ica kumwenako ca kwa Paulo cilatukosha. E fitukosha ne fya kumwenako fisuma ifya Bena Kristu ba muno nshiku abashipikisha ukupakaswa mu fyalo fimbi ifya bakateka ba lucu nelyo ifitekwa na bashimapepo. Amalyashi aya bengi muli aba yalishimikwa muli bamagazini ba Ulupungu lwa kwa Kalinda na Loleni! na mu fitabo fya Yearbook of Jehovah’s Witnesses. Ilyo mulebelenga ayo malyashi, muleibukisha ukuti aba bantu bashimika muli ayo malyashi bali bantuuntu fye nga ifwe bene; lelo ilyo bali mu mibele yayafya nga nshi, Yehova abapeele amaka yacila aya lyonse kabili balishipikishe. Teti tutwishike no kutwishika ukuti na ifwe akatupeela ayo maka nga ca kuti twayakabila.

 Ukukosa Kwesu Kulateemuna Yehova no Kumuletelo Mucinshi

16, 17. Bushe ilelo kuti twacita shani pa kuti tube abakosa?

¹⁶ Ngo muntu ashangilila icine no bulungami, ninshi alikosa. Nga umo acite fyo te mulandu no kuba no mwenso mu mutima, ninshi alikosa ukucilanapo. Na kuba, Umwina Kristu uuli onse kuti aba uwakosa nga cine cine alefwaya ukucita ukufwaya kwa kwa Yehova, nga apampamine pa kutwalilila uwa busumino, nga lyonse aleshintilila pali Lesa, kabili nga lyonse aleibukisha ukuti Yehova ku kale alikoseshe abantu abengi nga wene. Kabinge, ilyo twailuka ukuti ukushangila kwesu kulateemuna Yehova no kumuletelo mucinshi, tulacilapo ukupampamina pa kukanatompoka. Tulaiteyanya ukushipikisha ukupumiwa nelyo ukucitwa ifyabipisha pantu twalimutemwisha.—1 Yohane 2:5; 4:18.

¹⁷ Te kwesha ukulaba ukuti ilyo tulecula pa citetekelo cesu, te kutila ninshi natulufyanya fimo. (1 Petro 3:17) Tuleculila pa kusumbula bumulopwe bwa kwa Yehova, pa kucite cisuma, na pa kukanaba aba pano isonde. Umutumwa Petro alandile ulwa ici ati: “Nga mushipikisha ilyo mulecita icisuma no kucula, ici cena cintu icapokelelwa kuli Lesa.” Petro asosele no kuti: “Abalecula umwabela ukufwaya kwa kwa Lesa balepeela imyeo yabo kuli Kabumba wa cishinka ilyo balecita icisuma.” (1 Petro 2:20; 4:19) Cine cine, icitetekelo cesu cilateemuna Lesa wesu uwa kutemwa, Yehova, kabili cilamuletela umucinshi. Mwandini mulandu usuma uwa kubela abakosa!

Ukulanda na Balashi

18, 19. Ilyo twashangila pa ntanshi ya mupingushi, ciba kwati bukombe nshi tulemweba?

¹⁸ Ilyo Yesu aebele abakonshi bakwe ukuti bali no kupakaswa, abebele no kuti: “Bakamutwala ku filye, kabili bakamufopaula mu masunagoge yabo. Na kuba, mukatwalwa pa ntanshi ya bakateeka ne shamfumu pa mulandu wa ine, ku kuba ubunte kuli bene na ku bena fyalo.” (Mateo 10:17, 18) Pa kumonekela pa ntanshi ya mupingushi nelyo kateeka pa kutungwa ifya bufi kano naukosa. Lelo, nga ca kuti mu kushipa twashukila isho nshita ukushimika ubunte kuli abo bantu, ninshi tulesangula ubwafya ukuba ishuko lya kubombelamo icacindama. Cili kwati tuleeba abaletupingula amashiwi ya kwa Yehova, ayalembwa pe Lumbo lya cibili ayatila: “Nomba, mwe shamfumu, shilimukeni; salapukeni, mwe bapingushi ba pano isonde; bombeleni Yehova mu katiina.” (Amalumbo 2:10, 11) Ilingi line, ilyo Inte sha kwa Yehova shapeelwa imilandu ya bufi mu cilye, abapingushi balapingula ifitwala ubuntungwa bwa maipepele pa ntanshi, kabili tulatashe co. Lelo, abapingushi bamo, bali-inashisha ku kusonga kwa batulwisha. Ku bapingushi ba ifyo, Ilembo litila: “Salapukeni.”

¹⁹ Abapingushi balingile ukwishiba ukuti ifunde lyakulisha lifunde lya kwa Yehova Lesa. Balingile  ukwibukisha ukuti abantunse bonse, na bapingushi bene, bali no kulubulula kuli Yehova Lesa na Yesu Kristu. (Abena Roma 14:10) Lelo ifwe, nangu umupingushi umuntunse apingule bwino nelyo iyo, tufwile fye ukuba abakosa pantu Yehova alatutungilila. Baibolo itila: “Balishuka bonse abooba muli wene!”—Amalumbo 2:12.

20. Mulandu nshi twingabela ne nsansa nga tuleshipikisha ukupakaswa no kubepeshiwa?

²⁰ Mu Lyashi lya pa Lupili, Yesu atile: “Muli aba nsansa ilyo abantu bamupontela no kumupakasa no kumubepesha umusango onse wa bubifi pa mulandu wandi. Sekeleleni no kwanga, pantu icilambu cenu cikalamba mu muulu; pantu e fyo bapakese na bakasesema abatangilile imwe.” (Mateo 5:11, 12) Kwena, ukupakaswa takwawama, lelo ukushangila kwesu te mulandu no kupakaswa, pamo no kubepeshiwa mu nyunshipepala na pa milabasa, cintu ca kutulenga ukusekelela. Cipilibula ukuti tuletemuna Yehova kabili tuli no kupokelele cilambu. Ukushangila kwesu kulanga ukuti twaba ne citetekelo cine cine kabili cishininkisha kuli ifwe ukuti twalisenaminwa kuli Lesa. Cilanga ukuti twalicetekela Yehova umupwilapo. Ukucetekela kwa musango yo kwalicindama ku Bena Kristu nga fintu icipande cikonkelepo cili no kulanga.

Finshi Musambilile?

• Fintu nshi ilelo ififwaya ukuti tukose?

• Kuti twacita shani pa kuti tube no bukose?

• Ni bani baba ifya kumwenako fisuma ifya bukose?

• Mulandu nshi tufwaila ukucitile fintu no bukose?

[Amepusho]

[Ifikope pe bula 9]

BaSimone Arnold (nomba ni baSimone Liebster) mu Germany, baWiddas Madona mu Malawi, na baLydia na baOleksii Kurdas mu Ukraine baali no bukose kabili balikeene umubifi

[Ifikope pe bula 10]

Tatuli na nsoni ku mbila nsuma

[Icikope pe bula 11]

Ubukose bwa kwa Paulo mu cifungo bwalitungilile imbila nsuma

[Icikope pe bula 12]

Nga ca kuti mu bukose twalondolwela umupingushi ifya mu Malembo twasuminamo, ninshi tuleshimika ubukombe bwacindama