Tetekeleni Yehova Umutima Wenu Onse

“Kuti bamutetekela abaishibe shina lyenu.”—AMALUMBO 9:10.

1, 2. Fintu nshi fimo abantu batetekela muli bu ca fye ukuti e fingaleta umutelelwe?

ILELO, ilyo kuli ifingi ifingonaula imikalile yesu, ca cifyalilwa fye ukufwaya umuntu nelyo icintu icingatucingilila. Bamo batila ukukwate ndalama ishingi kukalenga bakabe no mutelelwe ku ntanshi, lelo mu cishinka, indalama sha mulesha icine cine. Baibolo itila: “Uutetekelo bucindami bwakwe wene akawa.” (Amapinda 11:28) Bambi basuubila mu ntungulushi sha buntunse, lelo nangu shifikepo shani shilalufyanya. Kabili kwi pele pele shilafwa shonse. Baibolo mano mano itila: “Mwitetekela bakankaala, nangu mwana wa muntu uo takuli ukupususha muli wene.” (Amalumbo 146:3) Ayo mashiwi yapuutwamo yalatusoka ukukanacetekela amaka yesu fwe bene ukwabula ukwafwiwa. Ne fwe bene twaba fye ‘abana ba bantu.’

² Kasesema Esaya alengulwile intungulushi sha mu Israele mu nshiku shakwe pantu shacetekele ‘icubo ca bufi.’ (Esaya 28:15-17) Pa kufwaya ubucingo, baumene akapi ne nko ishinamupalamano. Ukuumana akapi kwa musango yo kwali ukushingacetekelwa—ubufi. E fyo caba na lelo, bashimapepo abengi baba na bucibusa na ba mapolitiki. Uko kuumana akapi na ko kukaba “bufi.” (Ukusokolola 17:16, 17) Takwakalete mutelelwe ubelelela.

 Ifya Kumwenako Fisuma Ifya kwa Yoshua na Kalebu

3, 4. Bushe ilyashi lyaletele Yoshua na Kalebu lyapusene shani ne lya nengu shimbi 10?

³ Ni kwi kanshi twingafwaya umutelelwe? Ku ntulo imo ine iyo Yoshua na Kalebu bafwaileko mu nshiku sha kwa Mose. Pa numa fye ya kulubulwa kwa kwa Israele ukufuma mu Egupti, ulu luko lwali-iteyenye ukwingila mu Kanaani, Icalo Calaiwe. Abaume 12 balituminwe ukuyalengule calo, kabili ilyo inshiku 40 shapwile, balibwelele no kwisashimika ifyo basangile. Inengu fye shibili, Yoshua na Kalebu, e balandile ifisuma ukuti Israele kuti acimfya mu Kanaani. Bambi balisumine ukuti icalo kwena cisuma lelo batile: “Abantu abaikala mu calo balikosa . . . Te kuti tuyeninina abo bantu; pantu bene ba maka ukucila ifwe.”—Impendwa 13:27, 28, 31.

⁴ Abena Israele baumfwilile inengu 10 no kuba no mwenso, ica kuti bang’wintiile Mose. Yoshua na Kalebu, basukile balandikisha ifyali ku mitima abati: “Icalo ico twalalenyemo ku kucilengula, calo cisuma apakalamba nga nshi. Yehova nga abekelwa muli ifwe, kuti atwingisha mu calo ici, no kucipeela kuli ifwe; cine cine calo icifumfumune shiba no buci. Lelo mwisangukila Yehova. Kabili imwe mwitiina abantu ba mu calo ico.” (Impendwa 14:6-9) Na lyo line, abena Israele balikeene ukukutika, ne co calengele ukuti besuminishiwa ukwingila mu Calo Calaiwe iyo nshita.

5. Mulandu nshi Yoshua na Kalebu baletele ilyashi lisuma?

⁵ Mulandu nshi Yoshua na Kalebu baletele ilyashi lisuma ilyo inengu shimbi 10 shaletele ilyabipa? Bonse bene 12 bamwene imisumba yakosa imo ine ne nko shaikalamo. Kabili balya 10 balilungike ukusosa ukuti abena Israele tabaali na maka ya kucimfya cilya calo. Yoshua na Kalebu balishibe co na bo. Lelo, balya 10 balemwena ifintu mu buntu. Lelo, Yoshua na Kalebu bacetekele Yehova. Balimwene ifya maka acitile mu Egupti, pali Bemba Wakashika, na ku Lupili lwa Sinai. Na kuba, pa numa ya kupitapo imyaka imo, amalyashi fye aya ifyo fya maka yalengele Rahabu wa ku Yeriko ukuibiika mu kapoosa mweo ku kupususha abantu ba kwa Yehova! (Yoshua 2:1-24; 6:22-25) Yoshua na Kalebu, abaimwenene ifi fya maka Yehova acitile, balicetekele umupwilapo ukuti Lesa ali no kutwalilila ukulwila abantu bakwe. Pa numa ya myaka 40, calimoneke ukuti ukucetekela bacetekele Lesa takwali kwa fye ilyo inkulo ipya iya bena Israele, ukutungululwa na Yoshua, baingile mu Kanaani no kucimfya cilya calo.

Umulandu Tulingile Ukucetekela Yehova Umupwilapo

6. Mulandu nshi Abena Kristu ilelo babela na mafya, kabili ni ani balingile ukutetekela?

⁶ Muli shino “inshita shaibela ishayafya,” ifwe, tulolenkana ne fibambe fyatucila amaka nge fyo cali ku bena Israele. (2 Timote 3:1) Kulaba ifya kwesha imibele yesu, bumupashi, ne nshita shimo, ifya kwesha fya ku mubili. Te kuti tushipikishe aya mafya pa lwesu, apo yafuma ku ntulo yacila pa buntunse, Satana Kaseebanya. (Abena Efese 6:12; 1 Yohane 5:19) Ni kwi kanshi twingafumya ubwafwilisho? Umuntu wa busumino umo uwa ku kale, ilyo alepepa kuli Yehova atile: “Kuti bamutetekela abaishibe shina lyenu.” (Amalumbo 9:10) Nga cine cine twalishiba Yehova no kumfwikisha umwalola ishina lyakwe, tukamucetekela umupwilapo nge fyamucetekele Yoshua na Kalebu.—Yohane 17:3.

7, 8. (a) Fishinka nshi ububumbo butupeela ifya kucetekelapo Yehova? (b) Fishinka nshi Baibolo itupeela ifya kucetekelela Yehova?

⁷ Mulandu nshi tulingile ukutetekelela Yehova? Cimo icalengele Yoshua na Kalebu ukucite fyo ni co balimwene ubushininkisho bwa maka yakwe. Na ifwe twalimona. Ku ca kumwenako, tontonkanyeni pa fyo Yehova abumba, ukusanshako iulu, na mabilioni yabamo aya fipinda bushiku. Aya maka ya mu bubumbo ayaluma ayo Yehova alama yalangilila ukuti cine cine, Wa maka yonse. Ilyo tuleetetula pa fipapwa fya mu bubumbo, kuti twasuminishanya na Yobo, uwasosele pali Yehova ati: “Nani engamulesha?  Nani engatila kuli wene, Cinshi ulecita?” (Yobo 9:12) Cumi, Yehova nga aba kuli ifwe, tatulekabila ukutiina uuli onse mu kubumbwa konse.—Abena Roma 8:31.

⁸ Tontonkanyeni na pa Cebo ca kwa Yehova, Baibolo. Iyi ntulo ya mano ya bulesa iishikama ya maka ku kutwafwa ukucimfya ifibelesho fyalubana no kwalula imikalile yesu ukulingana no kufwaya kwa kwa Yehova. (AbaHebere 4:12) Ni muli Baibolo tusambilila ishina lya kwa Yehova no kumona umo lyalola. (Ukufuma 3:14) Twalishiba ukuti Yehova kuti aba conse ico alefwaya ukuba—Wishi wa kutemwa, Kapingula umulungami, Icita cingacimfya—pa kuti afishepo ubufwayo bwakwe. Kabili tulamona ifyo ifyebo fyakwe lyonse fifishiwapo. Ilyo tulesambilila Icebo ca kwa Lesa, tulakuntwa ku mitima ukusosa nge fyasosele kemba wa malumbo ati: “Natetekele cebo cenu.”—Amalumbo 119:42; Esaya 40:8.

9. Bushe icilubula no kubuushiwa kwa kwa Yesu fikosha shani ukucetekela twacetekela Yehova?

⁹ Icilubula caba mulandu na umbi uwa kucetekelela Yehova. (Mateo 20:28) Ifyo cawama ukuti Lesa atumine Umwana wakwe wine ukwisafwa nge cilubula cesu! Kabili icilubula cine cine cilabomba bwino. Cilafimba pa membu sha bantunse bonse abalapila no kulola kuli Yehova ne mitima ya bufumacumi. (Yohane 3:16; AbaHebere 6:10; 1 Yohane 4:16, 19) Ulubali lumo ulwa kulipila icilubula lwali lwa kubuushiwa kwa kwa Yesu. Ico cipesha amano, ico imyanda ya bansangwapo baikalileko ubunte, caba mulandu na umbi uwa kucetekela Yehova. Caba ciikatilo ca kuti ifyo tusubila fikacitika.—Imilimo 17:31; Abena Roma 5:5; 1 Abena Korinti 15:3-8.

10. Milandu nshi iya pa lwesu twakwata iya kucetekela Yehova?

¹⁰ Iyi e milandu imo imo twingacetekelela kabili e yo tulingile ukucetekelela Yehova umupwilapo. Kwaba na imbi iingi. Imbi ya pa lwenu. Ku ca kumwenako, inshita shimo shimo, tulakumana ne fintu fyayafya mu mikalile yesu. (Yakobo 1:5-8) Ilyo tulefwaya ubutungulushi bwa kwa Yehova mu kubombelapo, tulamona ifyo ubo butungulushi bubomba bwino. (Yakobo 1:5-8) Ilyo tuleshintilila sana pali Yehova mu mikalile yesu cila bushiku no kumona ifyo cituwamina nga tulecite fyo, e lyo ukumucetekela kwesu kukakoselako.

Davidi Acetekele Yehova

11. Davidi acetekele Yehova te mulandu ne mibele nshi alolenkene na yo?

¹¹ Davidi wa mu Israele wa pa kale alicetekele Yehova. Davidi balemutiinya ku Mfumu Shauli, iyalefwaya ukumwipaya, e lyo kwali abashilika ba maka aba baPelishiti, abalefwaya ukucimfya Israele. Na lyo line, alipuswike no kucimfya. Mulandu nshi? Davidi umwine alondolola ati: “Yehova lubuuto  lwandi kabili lipusukilo lyandi; nani uo ningatiina? Yehova e kwa kushino mweo wandi; nani ningakwatilako umwenso?” (Amalumbo 27:1) Na ifwe bene tukacimfya nga twacetekela Yehova.

12, 13. Bushe Davidi alangile shani ukuti tulingile ukucetekela Yehova na lintu abaletulwisha babomfye ndimi shabo ku kutusanshilako?

¹² Inshita imo, Davidi apepele ati: “Mwe Lesa, umfweni ishiwi lyandi mu kung’winta kwandi; mulinde umweo wandi ku mwenso wa kutiino mulwani, mumfise kwi senge lya bakacita ba fibi, ku cinkukwe ca ncitatubi, abanoone ndimi shabo ngo lupanga, bafiiko mufwi wabo, e cebo cikali, ku kupoosa pa wa mpomfu bali mu kubelama.” (Amalumbo 64:1-4) Tatwaishiba bwino bwino icalengele Davidi ukulemba aya mashiwi. Lelo twalishiba ukuti, na lelo abatulwisha ‘balanoone ndimi shabo,’ ukubomfya fyebo nge fyanso fyabo. Balanda ifyebo fya bufi no kulemba ifya bufi ifyo babomfya nge “mifwi” yabo iyo ‘bapoosa’ pa Bena Kristu ba mpomfu. Nga ca kuti twacetekela Yehova ukwabula ukupungaila, cinshi cikacitika?

¹³ Davidi akonkanyapo ukusosa ati: “Lesa apoosa pali bene umufwi, cabapumikisha icilaso cabo; pa mulandu wa ndimi shabo abalengelo kuipununa. . . . Uwalungama akasamwa muli Yehova, no kuuba muli wene.” (Amalumbo 64:7-10) Kanshi, nangula abalwani benganoone ndimi shabo ku kutulwisha, kwi pele pele ‘indimi shabo shikabalengo kuipununa.’ Yehova alasuka apilibula ifintu mwafuma ifisuma, pa kuti abamucetekela bengasekelela muli wene.

Ukucetekela kwa kwa Hisekia Camonwa Ukuti Kwalilingile

14. (a) Bushe Hisekia acetekele Yehova te mulandu na mafya nshi alolenkene na yo? (b) Bushe Hisekia alangile shani ukuti tacetekele ubufi bwa bena Ashuri?

¹⁴ Imfumu Hisekia e muntu na umbi uo camwenwe ukuti ukucetekela acetekele Yehova kwalilingile. Mu kuteka kwa kwa Hisekia, umulalo wa bena Ashuri uwa maka watiinishe Yerusalemu. Ulya mulalo walicimfishe inko ishingi. Wacimfishe fye ne misumba ya Yuda mpaka kwashala fye Yerusalemu, kabili Sankeribu aleituntumba ukuti aali no kucimfya uyu musumba na o. Alandile icishinka ukupitila muli Rabu-sake ukuti ukucetekela Egupti kwali kwa fye. Lelo, akonkenyepo ati: “Wileka Lesa obe uo utetekela akutumpike, ati, Yerusalemu tawakapeelwe mu kuboko kwa mfumu ya Ashuri.” (Esaya 37:10) Nangu cibe fyo, Hisekia alishibe ukuti Yehova tafutika. E ico apepele ati: “Mwe Yehova Lesa wesu, tupususheni mu kuboko [kwa bena Ashuri], no kuleka amabufumu yonse ya pano isonde yeshibe ukuti imwe Yehova muli Lesa mweka.” (Esaya 37:20) Yehova alyumfwile ipepo lya kwa Hisekia. Mu bushiku bumo, malaika aipeye abashilika ba bena Ashuri 185,000. Yerusalemu alipuswike, na Sankeribu afumine ku Yuda. Bonse abaumfwile ulwa ici cintu baishibe ubukulu bwa kwa Yehova.

15. Cintu nshi cimo fye icingatulenga ukuipekanya ku mafya yengatuponena muli cino calo umo ifintu fyaluka-aluka?

 ¹⁵ Ilelo, twaba mu bulwi, nge fyo cali kuli Hisekia. Kuli ifwe, ubulwi bwa ku mupashi. Na lyo line, abashilika ba ku mupashi balingile ukwishiba imicenjelo ya kupusukilamo. Tufwile ukulaenekela ukutusansa kabili tulingile ukuipekanya ukusoola. (Abena Efese 6:11, 12, 17) Muli cino calo umo ifintu fyaluka-aluka, imibele kuti ya-aluka mu kupumikisha. Ukwabulo kwenekela kuti kwaba impasase. Mu fyalo umo caishibikwa ukuti balasuminisha imipepele yapusanapusana kuti baleka ukuisuminisha. Kuti twaiteyanya fye ku cili conse icingesa nga ca kuti twacita nga Hisekia, no kucetekela Yehova ukwabulo kupungaila.

Bushe Ukucetekela Yehova Calola Mwi?

16, 17. Tulanga shani ukuti twalicetekela Yehova?

¹⁶ Ukucetekela Yehova te kwa pa kanwa fye. Umutima wesu walikumwako kabili uku kucetekela kumwenwa ku fyo tucita. Nga twalicetekela Yehova, tukacetekela Icebo cakwe, Baibolo, umupwilapo. Tukalaibelenga lyonse, ukwetetulapo, no kuileka iletungulula imikalile yesu. (Amalumbo 119:105) Ukucetekela Yehova kusanshamo no kucetekela amaka ya mupashi wa mushilo. Ku kwafwa kwa mupashi wa mushilo, kuti twatwala ifisabo ifiteemuna Yehova kabili kuti twacimfya ifibelesho fibi ifyalimba ne mishila. (1 Abena Korinti 6:11; Abena Galatia 5:22-24) Kanshi, ku kwafwa kwa mupashi wa mushilo, abengi baliba na maka ya kuleko kupeepa nelyo ukubomfya imiti ikola. Bambi balileka imikalile ya bucisenene. Cine cine, nga twacetekela Yehova, tubomba ifintu ku maka yakwe, te ku maka yesu iyo.—Abena Efese 3:14-18.

¹⁷ Ukusansha pali fyo, ukucetekela Yehova cipilibula ukucetekela na bo acetekele umwine. Ku ca kumwenako, Yehova aliteyanya “umusha wa cishinka kabili uwashilimuka” ku kusakamana ifya Bufumu ifya pe sonde. (Mateo 24:45-47) Tatwesha ukuicitila ifintu muli bucaibela, kabili tatusuula uyo musha wasontwa, pantu twalicetekela ukutantika kwa kwa Yehova. Kabinge, baeluda balabomba mu filonganino fya Bwina Kristu kabili ukulingana no mutumwa Paulo, basontwa no mupashi wa mushilo. (Imilimo 20:28) Nga tulebombela pamo no ku kutantika kwa baeluda mu cilonganino, na kabili tulanga ukuti twacetekela Yehova.—AbaHebere 13:17.

Konkeni Ica Kumwenako ca kwa Paulo

18. Bushe Abena Kristu lelo bakonka shani ica kumwenako ca kwa Paulo, lelo ni muli cinshi bashacetekela?

¹⁸ Umutumwa Paulo aleba na mafya ayengi mu butumikishi bwakwe, ifi fine ciba na kuli ifwe. Mu nshiku shakwe abalashi balebepesha ubuKristu, kabili inshita shimo aleesha ukubalungika nelyo ukwikasha mwi funde umulimo wa kushimikila. (Imilimo 28:19-22; Abena Filipi 1:7) Abena Kristu lelo bakonka ica kumwenako cakwe. Uko konse cingacitika, tulaafwa bambi ukumfwikisha ulwa mulimo wesu, ukubomfya inshila shonse ishingabomba. Kabili tubombela pa kucingilila no kwikasha mwi funde imbila nsuma. Lelo, tatwacetekela umupwilapo uko kubombesha, pantu tatumona ukuti ukutunguluka kwa mulimo nelyo ukufilwa kwa uko kwashintilila pa kucimfya imilandu mu cilye nelyo ukushimikwa bwino. Lelo, twacetekela Yehova. Twibukisha ifyo akoseleshe Israele wa pa kale ati: “Mu kutekanya na mu kutetekela e muli amaka yenu.”—Esaya 30:15.

19. Ilyo bamunyinefwe balepakaswa, camoneka shani ukuti ukucetekela bacetekela Yehova te kwa fye?

¹⁹ Inshita shimo muno nshiku, umulimo wesu walibindwa mu fyalo fya ku Kabanga na ku Masamba ya Bulaya, mu fyalo fimo ifya ku Asia na Afrika, na mu fyalo fya ku South na ku North America. Bushe ici cilepilibula ukuti ukucetekela twacetekela Yehova kwa fye? Iyo. Nangula Yehova inshita shimo alisuminisha ukupakasa kwatapata ku bufwayo umwine amona ati busuma, mu kutemwa alikosha abapakaswa. Abena Kristu abengi ilyo balepakaswa  balipanga ishina lisuma ukukuma ku citetekelo no kucetekela Lesa.

20. Nangula teti tube abantungwa ukulingana ne funde, fintu nshi ifyo tushakatale atuleka?

²⁰ Lubali lumbi, mu fyalo ifingi twalishibikwa ukulingana ne funde, kabili inshita shimo inyunshipepala ne milabasa filalanda ifisuma pali ifwe. Tulatasha pali ci kabili twalishiba ukuti ici na co cilenga twafishapo ubufwayo bwa kwa Yehova. Mu kusenaminwa na wene, tatubomfya ubuntungwa bwakulilako ku kuwamya imikalile yesu, lelo ku kufishapo ukubombela Yehova kabili pa lwalala. Lelo, tatwakatale atuipoosa mu fya pano calo, ukunashako ukushimikila kwesu, nelyo ukunenuka mu kubombela Yehova pa kuti fye abalashi batusenamine. Tuli batekwa ba Bufumu bwa kwa Mesia kabili twaiminina ndi ku lubali lwa bumulopwe bwa kwa Yehova. Isubilo lyesu talyaba muli buno bwikashi, lelo mu calo cipya, umo Ubufumu bwa kwa Mesia ubwa ku muulu bukaba e buteko bweka ubwa kuteeke sonde. Takuli amabomba, nelyo ifyanso fya kufwinta, nelyo ukusansa kwa manyukiliya ukwingalenga ubo buteko ukutelententa nelyo ukubuwisha ukufuma ku muulu. Tabwingacimfiwa kabili buli no kufishapo ifyo Yehova afwaya.—Daniele 2:44; AbaHebere 12:28; Ukusokolola 6:2.

21. Ni nshila nshi twapampaminapo ukukonka?

²¹ Paulo atila: “Ifwe tatuli abakwinda no konaika, lelo tuli abakwata icitetekelo no kubaka umweo.” (AbaHebere 10:39) Kanshi, ifwe bonse, natubombele Yehova mu busumino ukufika na ku mpela. Twalikwata imilandu iingi iya kucetekela Yehova umupwilapo ino nshita na ku ciyayaya.—Amalumbo 37:3; 125:1.

Finshi Musambilile?

• Mulandu nshi Yoshua na Kalebu baletele ilyashi lisuma?

• Milandu nshi imo twingacetekelela Yehova umupwilapo?

• Bushe calola mwi ukucetekela Yehova?

• Pa kucetekela Yehova, twapampamina pa kuba shani?

[Amepusho]

[Icikope pe bula 15]

Mulandu nshi Yoshua na Kalebu baletele ilyashi lisuma?

[Ifikope pe bula 16]

Ububumbo butupeela ifishinka fine fine ifya kucetekelapo Yehova

[Abatusuminishe]

Ifikope fyonse fitatu: Fyasuminishiwe na Anglo-Australian Observatory, fyakopelwe na baDavid Malin

[Icikope pe bula 18]

Ukucetekela Yehova cipilibula ukucetekela abo acetekela