Ukusambilila Inkaama ya Kuteka Umutima

Muli kalata wa kukoselesha uo alembele Abena Kristu ba ku Filipi, umutumwa Paulo atile: “Nalisambilila ukuteko mutima mu mibele yonse iyo ndimo. . . . Muli fyonse na mu mibele yonse nalisambilila inkaama ya kwikuta no kuba ne nsala, iya kukwata ifingi ne ya kubulwa.”—Abena Filipi 4:11, 12.

Ni nkaama nshi Paulo akwete iyamwafwile ukuteka umutima? Ku mulandu wa mikalile ukukosa no kwaluka-aluka kwa bunonshi muno nshiku, ukwabula ukutwishika Abena Kristu ba cine kuti banonkelamo pa kusambilila ifya kuteka umutima pa kuti tabapumfyanishiwe ku mulimo babombela Lesa.

AMASHIWI ya kubalilapo ayo Paulo alembele muli kalata wakwe yalondolwele ifyo atungulwike mu mulimo wakwe uwa kale. Atile: “Ngo muntu umbi aletontonkanya ukuti nakwata ifya kucetekelapo mu mubili, ine nacishamo: nasembulwilwe pa bwalenga cinekonsekonse (8), ndi uwa mu bufyashi bwa kwa Israele, uwa mu mukowa wa kwa Benjamini, umuHebere uwafyalwa mu baHebere; kumfwa ku mafunde, nali umuFarise; kumfwa ku kupimpa, nalepakasa icilonganino; kumfwa ku bulungami bwa mu mafunde, naishininkishe uwabula akalema.” (Abena Filipi 3:4-6) Apo Paulo ali muYuda wapimpa, bashimapepo bakalamba aba mu Yerusalemu bamupeele umulimo kabili balemutungilila. Ifi fyonse fyamulengele ukwenekela ukupeelwa amaka kabili ali no kulumbuka mu mapolitiki, mu mipepele, kabili ali no kukwata indalama, mu bwikashi bwa ciYuda.—Imilimo 26:10, 12.

Lelo ilyo Paulo asangwike umutumikishi wapimpa uwa Bwina Kristu, ifintu fyalyalwike sana. Pa mulandu wa mbila nsuma, mu kuitemenwa alekele umulimo wakwe na fyonse ifyalemoneka ukucindama kale. (Abena Filipi 3:7, 8) Bushe ali no kulaisunga shani? Bushe ali no kulalipilwa pa mulandu wa kuba umutumikishi? Ni shani fintu ali no kukwata ifyo alekabila?

Paulo alebomba ubutumikishi bwakwe ukwabula amalipilo. E ico pa kukanafwaya ukuba icisendo ku bo aletumikila, atendeke ukupanga amahema pamo na Akula na Priskila mu Korinti, kabili acitileko ne fintu fimbi pa kuti engaisakamana umwine. (Imilimo 18:1-3; 1 Abena Tesalonika 2:9; 2 Abena Tesalonika 3:8-10) Paulo aendele inyendo shitatu ishitali isha bumishonari, kabili aile na ku filonganino fyalekabila ukutandalilwa. Apo alyobelwe sana no mulimo wa kwa Lesa, akwete fye ifintu ifinono. Ilingi line bamunyina balemupeela  ifyo alekabila. Na lyo line, inshita shimo pa mulandu wa kwafya kwa mikalile, alekabila ifintu. (2 Abena Korinti 11:27; Abena Filipi 4:15-18) Nangu line caleba ifyo, Paulo taleilishanya pa fyalemucusha, kabili takumbilwe ifyo bambi bakwete. Alibombeshe ne nsansa ku kwaafwa Abena Kristu banankwe. Na kuba, ni Paulo wine e wayambwile na mashiwi ya kwa Yesu ayaishibikwa bwino, ayatila: “Mwaba insansa ishingi mu kupeela ukucila ishaba mu kupokelela.” Mwandi ici ca kumwenako cisuma kuli ifwe bonse!—Imilimo 20:33-35.

Umwalola Amashiwi ya Kuti Ukuteka Umutima

Icikalamba icalengele Paulo ukuba ne nsansa no kwikushiwa kuteka umutima. Lelo, bushe ukuteka umutima e cinshi? Kuti twatila fye, kuba uwaikushiwa ne fintu fyacindama ifyo tukabila. Ulwa ici, Paulo aebele Timote, umutumikishi munankwe ukuti: “Kwena, ukuipeelesha kuli bukapepa pamo no kuteko mutima bunonshi bukalamba. Pantu tatwaletamo kantu muno calo, kabili tatwingafumyamo kantu. E co, pa kuba ne fya kulya ne fya kufwala no mwa kwikala, tuteke imitima kuli ifi fintu.”—1 Timote 6:6-8.

Moneni ukuti Paulo ayampanya ukuteka umutima kuli bukapepa. Ailwike ukuti insansa shine shine shifuma muli bukapepa, e kutila, ukubika umulimo wa kwa Lesa intanshi, kabili te mu fikwatwa nelyo ifyuma. “Ifya kulya ne fya kufwala” fyali fya kumwafwako fye ukutwalilila ukukonkelela bukapepa. E co, kuli Paulo inkaama yakwe pa kuti engateka umutima yali kucetekela Yehova, te mulandu ne fyo ifintu fyali.

Abantu abengi ilelo balasakamikwa kabili tababa ne nsansa pa mulandu wa kukanaishiba nelyo ukusuula iyo nkaama. Ukucila ukuteka umutima, basalapo ukucetekela indalama ne fyo isho ndalama shingashita. Utwampani  tusabankanya amakwebo na malyashi tulenga abantu ukutontonkanya ukuti te kuti babe ne nsansa kano nga bashita ifipe fya muno nshiku kabili ifya mutengo apo pene fye. Kuli pele pele, abantu abengi baponena mu bwafya bwa kufwaya indalama ne fintu. Ukucila ukusanga insansa no kwikushiwa, “bawila mwi tunko kabili mu citeyo kabili mu lunkumbwa ulwingi ulwa kutumpa kabili ulwa kucena, ifyo fiibisha abantu mu bonaushi kabili mu kupomonwa.”—1 Timote 6:9, 10.

Abasambilila Inkaama ya Kuteka Umutima

Bushe pali ndakai umuntu kuti aba na bukapepa no kuteka umutima no kusanga insansa no kwikushiwa? Ee. Na kuba imintapendwa ya bantu ilelo e fintu balecita. Balisambilila inkaama ya kuba ne nsansa ku fyo bakwata. Ni Nte sha kwa Yehova, abaipeela kuli Lesa, abacita ukufwaya kwakwe no kusambilisha abantu konse konse pa lwa bufwayo bwakwe.

 Ku ca kumwenako, tontonkanyeni pa baipeela ukuti bakanshiwe no kutumwa muli bumishonari ku fyalo bashabelesha uko baya mu kusambilisha imbila nsuma ya Bufumu bwa kwa Lesa. (Mateo 24:14) Ilingi line imikalile iba ku fyalo batumwa taiba pa muulu nga fintu yaba ku fyalo babelesha. Ku ca kumwenako, ilyo bamishonari bafikile mu calo cimo ica ku Asia ku kutendeka kwa ba1947, ifyatumbwike mu nkondo fyali ficili filemoneka, kabili mayanda ya kupenda fye ayakwete amalaiti. Mu fyalo ifingi, bamishonari basangile ukuti ifya kufwala fyalecapilwa pa cipampa nelyo pa mabwe ku mumana ukucila ukucapila muli mashini. Lelo ico bailile kuli cilya calo kusambilisha abantu icine ca mu Baibolo, e co bayalwile imikalile yabo no kupoosa amano ku butumikishi.

Bambi balitendeka ubutumikishi bwa nshita yonse nelyo balikuukila ku ncende uko imbila nsuma ishilati ifike. Ba Adulfo balibomba ubutumikishi bwa nshita yonse pa myaka 50 mu ncende shalekanalekana ku Mexico. Batile: “Ine no mukashi wandi tupashanya umutumwa Paulo, twalisambilila ukubelesha imikalile ya mu ncende shimbi. Ku ca kumwenako, icilonganino cimo ico twatandalile cali ukutali sana no kwabelele imisumba nelyo umushiika. Pa nshita ya ca kulya, bamunyina baleikushiwa nga balya fye umukate uo baleshingako amafuta ya nkumba no mucele e lyo banwenapo na kofi. Ifi e fya kulya balelya fye—imikate itatu ubushiku bumo. E co na ifwe twalisambilile ukwikala nga fintu bamunyinefwe baleikala. Naliipakisha imikalile ya musango uyu pa myaka 54 iyo nabombela Yehova umulimo wa nshita yonse.”

Florentino e bukisha ifyo ena no lupwa lwakwe babelesha imikalile yaafya. Pa kwibukisha ifyo cali mu nshiku sha kubalilapo, atila: “Batata balikwete amakwebo ayengi. Balikwete impanga iikulu. Ncili ndebukisha itebulo lyali mwi tuuka lyesu. Itebulo lyalikwete umo twalepoosa indalama isho twalebombela cila bushiku umwalepele amasentimita 50 mu bufumo na masentimita 20 mu bwipi. Pa mpela ya bushiku bumo na bumo, ico twalebikamo indalama sha museke ne sha mabula caleisula paa.

“Lyena mu kupumikisha fye, icuma cesu calipwile kabili twasangwike abapiina. Fyonse fyalilobele ukushako fye ing’anda yesu. Cimbi icacitike ca kuti, umukalamba wandi umwaume asangilwe mu busanso bwa pa musebo kabili amolu yonse yabili yalilemene. Fyonse fyalyalwike. Inshita imo nalibombele umulimo wa kushitisha ifisabo ne nama. Nasombwele ubutonge, imyangashi, alfalfa, kabili nabombeleko no mulimo wa kutapilila mu mabala. Bamo balenjita ati umwaume waishiba imilimo iingi. Ilingi line bamayo baletusansamusha nga balanda amashiwi ya kuti twalikwate icine, icuma ca ku mupashi ico abengi bashakwata. E co nasambilile ukukwata ifingi no kukwata ifinono nelyo ukubulwa. Nomba apo nimombela Yehova umulimo wa nshita yonse pa myaka 25, kuti natila lyonse naliipakisha amapaalo ya kwishiba ukuti nalisala inshila isuma iya kwikalilamo—ukubombela Yehova inshita yonse.”

Baibolo itwebekesha ukuti “imibele ya pano calo ileyaluka.” Uyu e mulandu wine itukonkomesesha ukuti: “[Lekeni] abasekelela babe nga bashisekelela, na bashita babe nga bashikwete, na babomfya cino calo babe nga bashicibomfya sana.”—1 Abena Korinti 7:29-31.

Kanshi ino e nshita ya kuceeceeta imikalile yenu. Nga ca kuti mwakwata fye ifinono, ibakeni ku lunkumbwa, ubukali nelyo akalumwa. Kumfwa, nga mwalikwata ifintu ifingi, cisuma ukuba abashikatala pa kuti ifyo fintu tafilemutungulula. Umutumwa Paulo akonkomeshe ukuti muli fyonse mwibika isubilo lyenu mu ‘fyuma ifishingacetekelwa, kano Lesa, uutupeela ifintu fyonse ifya kuti tuleipakisha.’ Nga mwacite fyo, ninshi na imwe kuti mwatila mwalisambilila inkaama ya kuteka umutima.—1 Timote 6:17-19.

[Icikope pe bula 9]

Paulo abombele ku minwe yakwe pa kukanaba icisendo kuli bambi

[Ifikope pe bula 10]

Imintapendwa balesanga insansa mu mikalile ya “bukapepa pamo no kuteka umutima”