Ukupashanya Lesa wa Cishinka

“Mube abapashanya Lesa, nga abana batemwikwa.”—ABENA EFESE 5:1.

1. Finshi bamo basumina pa lwa cine, kabili mulandu nshi imipelulwile yabo yalubanina?

“ICINE cinshi?” (Yohane 18:38) Ico cipusho ca kulengulula Ponti Pilato aipwishe mupepi ne myaka 2,000 iyapitapo cilenga camoneka kwati icine calyafya ukusanga. Abantu abengi lelo kuti basumine fyo. Abantu balesansa icine. Napamo mwalyumfwapo baleti umuntu afwile ukuisalila icili icine, nelyo ukuti takwaba icine cakumanina, nelyo ukuti icine cila-aluka. Imipelulwile ya musango yu yalilubana. Na kuba ubuyo bwa kusapika nelyo ukusambilila kufwaya ifishinka, icine, pa lwa calo twikalamo. Icine tacaba kulingana ne fyo umuntu alemona ifintu. Ku ca kumwenako, umweo wa buntunse ulafwa atemwa iyo. Satana eko aba atemwa iyo. Kwaliba ubufwayo mu bumi atemwa iyo. Muli iyi milandu imo na imo, kuti kwaba fye icasuko calungama cimo. Icasuko cimo ca cine, kabili cimbi ca bufi; ifyasuko fyonse tafingaba ifya cine.

2. Ni mu nshila nshi Yehova abela Lesa wa cishinka, kabili fipusho nshi twalalandapo?

² Mu cipande cafumineko, twasambilile ukuti Yehova ni Lesa wa cishinka. Alishiba icine mu fintu fyonse. Ukupusana no mulwani wakwe Satana Kaseebanya uulufya, Yehova aba uwa cishinka lyonse. Icacilapo ca kuti, Yehova asokolola icine kuli bambi. Umutumwa Paulo akonkomeshe Abena Kristu banankwe ati: “Mube abapashanya Lesa, nga abana batemwikwa.” (Abena Efese 5:1) Pamo nge Nte sha kwa Yehova, kuti twamupashanya shani mu kulanda icine no kwikala umwabela icine? Mulandu nshi cacindamina ukucite co? Kabili bulayo nshi twakwata ubwa kuti Yehova alabekelwa mu bakonkelela bucine? Natumone.

3, 4. Bushe abatumwa Paulo na Petro balondolola shani ifyali no kucitika mu “nshiku sha kulekelesha”?

³ Tuleikala mu nshiku umo ubufi mu mipepele bufulile. Nga fintu Lesa alengele umutumwa Paulo ukusobela, abantu abengi muli ishi “nshiku sha kulekelesha” bamoneka kwati bali-ipeelesha kuli bukapepa lelo bakaana amaka ya buko. Bamo balakaana icine, baba “abaonaikilila amatontonkanyo.” Kabili,  ‘ababifi na bafutika balebipilako fye, balelufya kabili balelufiwa.’ Nangu ca kuti abantu ba musango yu balasambilila lyonse, ‘bafilwa ukufika ku kwishiba icine bwino bwino.’—2 Timote 3:1, 5, 7, 8, 13.

⁴ Umutumwa Petro na o apuutilwemo ukulemba pa nshiku sha kulekelesha. Nga fintu fye aseseme, abantu balakaana icine no kupumya Icebo ca kwa Lesa na balya ababila icine. “Umwabela ukufwaya kwabo,” bakapumya ba musango yu basuula icishinka ca kuti icalo ca mu nshiku sha kwa Noa caponenwe ne lyeshi, na muli fyo cali cinshingwa ca bushiku bwa bupingushi ubwa ku ntanshi. Ukufwaya ifintu ficitwe umwabela ukufwaya kwabo kukalenga bakonaulwe ilyo inshita ya kwa Lesa ikafika iya konaula abashipepa.—2 Petro 3:3-7.

Ababomfi ba kwa Yehova Balishibe Cine

5. Ukulingana na kasesema Daniele, cinshi cali no kucitika mu “nshita ya ku mpela,” kabili uku kusesema kwafishiwapo shani?

⁵ Ilyo alelondolola “inshita ya ku mpela,” kasesema Daniele asobele ifyapusanako pa lwa bantu ba kwa Lesa, e kuti ukubukulula icine mu kupepa. Alembele ati: “Bakasabanta abengi, no kwishiba kukafula.” (Daniele 12:4) Abantu ba kwa Yehova tabapelenganishiwa nelyo ukupofushiwa kuli Kabepa mukalamba. Pa kufwayafwaya mu Baibolo, banonka ukwishiba kwine kwine. Mu mwanda wa myaka uwa kubalilapo, Yesu alengele abasambi bakwe ukwiluka. “Akupukwile imitima yabo ukuti beluke umwalola Amalembo.” (Luka 24:45) Na mu nshiku shesu, Yehova e fyo acita. Mu Cebo cakwe, umupashi wakwe, no kuteyanya kwakwe, alilenga imintapendwa mwi sonde lyonse ukumfwikisha ifyo aishiba kale, e kuti icine.

6. Cine nshi ica mu Baibolo abantu ba kwa Lesa ilelo baishiba?

⁶ Pa kuba abantu ba kwa Lesa, twalishiba ifingi ifyo tushali na kwishiba atubula kwishiba Lesa. Twalishiba ifyasuko ku fipusho abantu ba mano ya ku calo batulukushanya na fyo pa myaka iingi. Ku ca kumwenako, twalishiba umulandu kwabela ukucula, umulandu abantu bafwila, no mulandu abantunse bashingaletela umutende no kwikatana pe sonde. Kabili twalishiba ifikacitika ku ntanshi—Ubufumu bwa kwa Lesa, paradaise pe sonde, no bumi bwa muyayaya ubwapwililika. Twalishiba Yehova, Uwapulamo. Twalishiba pa lwa buntu bwakwe ubusuma ne fyo twingacita pa kuti tupaalwe kuli wene. Ukwishiba icine kutwafwa ukwishiba icishili icine. Ukukonka icine kutucingilila ku matukuto ya fye, kutwafwa ukunonkelamo mu bumi, kabili kutupeela isubilo lishaiwamina ilya nshita ya ku ntanshi.

7. Ni bani bengomfwikisha icine ca mu Baibolo, kabili ni bani bashingacumfwikisha?

⁷ Bushe mwalishiba icine ca mu Baibolo? Nga ni fyo, ninshi mwalipaalwa icine cine. Ilyo kalemba alemba icitabo, ilingi alembela ibumba limo ilya bantu. Ifitabo fimo filembelwa abasambilila sana, fimbi filembelwa abana, kabili fimbi filembelwa abantu ba milimo imo. Nangu ca kuti Baibolo ya bonse, abengayumfwikisha no kuipakisha ukusambilila yene libumba limo ilya bantu. Yehova alengele ilembelwe abaicefya, abalanda ba pe sonde. Abantu ba musango yu kuti baumfwikisha Baibolo, te mulandu ne fyo basambilila, te mulandu ne ntambi shabo, icifulo bakwata mu bwikashi, nelyo umushobo. (1 Timote 2:3, 4) Lubali lumbi, abashayana tabakwata ishuko lya kwishiba icine ca mu Baibolo, te mulandu ne fyo balamuka nelyo ukusambilila. Aba matutumuko, aba filumba, tabengomfwikisha icine caumo mutengo ica mu Cebo ca kwa Lesa. (Mateo 13:11-15; Luka 10:21; Imilimo 13:48) Ni Lesa fye e wingapayanya ibuuku lya musango yu.

Ababomfi ba kwa Yehova Baba na Bucine

8. Mulandu nshi Yesu abelele e cine?

⁸ Filya Yehova aba, ababomfi bakwe aba busumino baba na bucine. Yesu Kristu, Inte ya  kwa Yehova iyapulamo, alangile ukuti ici e cine ku fyo asambilishe, ku mikalile yakwe ne mfwa yakwe. Asumbwile icine ca mu cebo ca kwa Yehova na malayo. E co, Yesu aishileba e cine, nga fintu umwine alandile.—Yohane 14:6; Ukusokolola 3:14; 19:10.

9. Cinshi Amalembo yasosa pa kulande cine?

⁹ Yesu “aiswilemo icikuuku ca bupe fye ne cine” kabili “mu kanwa kakwe tamwali kufutika.” (Yohane 1:14; Esaya 53:9) Abena Kristu ba cine bakonka icipasho Yesu aimike ica kuba na bucine ku bantu bambi. Paulo afundile abasumina banankwe ati: “Lanshanyeni icine umuntu onse no munankwe, pantu tuli filundwa fya banensu.” (Abena Efese 4:25) Mu kubangilila, kasesema Sekaria alembele ati: “Soseni icine umuntu onse ku mubiye.” (Sekaria 8:16) Abena Kristu baba na bucine pantu bafwaya ukuteemuna Lesa. Yehova wa cishinka kabili alishiba ububi bwaba mu kubepa. E co, enekela ababomfi bakwe bonse ukulande cine.

10. Mulandu nshi abantu babepela, kabili bubi nshi bwabamo?

¹⁰ Ku bengi, ukubepa kuti kwamoneka nge nshila isuma iya kunonkelamo fimo. Abantu balabepa pa kuti bekandwa, pa kuti bakwate ubunonshi, nelyo pa kuti bambi balebalumbanya. Lelo, ukubepa cintu cabipa. Icacilanapo ukubipa ca kuti, uwa bufi tengasenaminwa kuli Lesa. (Ukusokolola 21:8, 27; 22:15) Nga ca kuti twaishibikwa ukuti tuli ba cishinka, bambi balasumina ifyo tulanda; balatucetekela. Lelo, nga ca kuti twasangwa tulebepa ubufi nangu fye panono, bambi kuti batendeka ukutwishika bucine bwa fyo tulanda. Ipinda lya mu Afrika limo litila: “Ubufi bonaula ifishinka.” Limbi litila: “Uwa bufi tabakamucetekele, na lintu akalanda icishinka.”

11. Bushe bucine bwacila shani pa kulanda fye icine?

¹¹ Bucine bwacila pa kulanda fye icine. E mikalile. Bucine bulanga ifyo twaba. Tulenga bambi ukwishiba icine te mu fyo tulanda fye lelo na mu fyo tucita. Umutumwa Paulo aipwishe ati: “Iwe, we usambilisha umbi, bushe tauisambilisha we mwine? We ushimikila auti ‘Wilaiba,’ bushe uleba? We utila ‘Wilacita bucende,’ bushe ulacita ubucende?” (Abena Roma 2:21, 22) Nga tuli no kusambilisha bambi icine, tufwile ukuba na bucine muli fyonse. Bucine bwesu no bufumacumi fikalenga abantu ukwankula bwino ku fyo tubasambilisha.

12, 13. Cinshi uwacaice umo alembele pa bufumacumi, kabili cinshi camulengele ukuti abe ne cipimo ca pa muulu ica mibele?

¹² Abacaice pa babomfi ba kwa Yehova na bo balishiba ubucindami bwa kuba na bucine. Ilyo alelemba umushikakulo wa ku sukulu, Jenny uwali pali ilya nshita ne myaka 13, alembele ati: “Nalicindamika sana ubufumacumi. Ica bulanda ca kuti te bantu abengi ilelo ababa abafumacumi. Ubuyo bwandi bwa kuba umufumacumi ubumi bwandi bonse. Kabili nakulaba no bufumacumi nangu ca kuti ukulanda icine takulengele ine nelyo abanandi ukunonkelamo ilyo line. Nshininkisha ukuti abanandi ni balya abalanda icine kabili abafumacumi.”

¹³ Pa kulanda pali uyu mushikakulo, kafundisha wa kwa Jenny atile: “Wacepesha ukukwata imibele ya musango yu ne fishinte. Ninjishiba ukuti ukakonka ifishinte fyobe pantu waba ne mibele isuma.” Cinshi calengele uyu mwana we sukulu ukuba ne mibele isuma? Mu kutendeka kwa mushikakulo wakwe, Jenny atile imipepele yakwe “yaimikila ubumi [bwakwe] ifipimo.” Imyaka 7 naipita ukutula apo Jenny alembeele uyu mushikakulo. Nga fintu kafundisha wakwe amwene, Jenny aletwalilila ukulanga imibele isuma mu bumi bwakwe nga umo uwa Nte sha kwa Yehova.

Ababomfi ba kwa Yehova Basokolola Icine

14. Mulandu nshi ababomfi ba kwa Lesa bakwatila icishingamo cikalamba ica kusumbula icine?

¹⁴ Kwena, bambi pa mbali ya Nte sha kwa Yehova kuti balanda icine no kwesha ukuba abafumacumi. Lelo, pa kuba ababomfi  ba kwa Lesa, twalikwata umulimo ukalamba uwa kusumbula icine. Twaseekeshiwa icine ca mu Baibolo, e kuti icine cingatungulula umo ku bumi bwa muyayaya. E co twakwata umulimo wa kwebako bambi uku kwishiba. Yesu atile uo “balaashike pa fingi, bakamupinda ifyacilamo.” (Luka 12:48) Cine cine ‘ifyacilamo fipindwa’ balya abapeelwa ukwishiba kwaumo mutengo ukwa kwa Lesa.

15. Ni nsansa nshi musanga mu kwebako bambi icine ca mu Baibolo?

¹⁵ Mwaliba insansa mu kufunda bambi icine ca mu Baibolo. Filya cali ku basambi ba kwa Yesu aba mu mwanda wa myaka uwa kubalilapo, tubila imbila nsuma—ubukombe bwe subilo ubusansamusha—ku “balulunkaniwa kabili abapaswa nge mpaanga ishabula kacema” na bapofushiwa ku “fisambilisho fya fibanda.” (Mateo 9:36; 1 Timote 4:1) Umutumwa Yohane alembele ati: “Nshikwete ica kunenga ukutootela icacila pali ifi, pa kuumfwa ukuti abana bandi benda mu cine.” (3 Yohane 4) Bucishinka bwa “bana” ba kwa Yohane—napamo balya aletele mu cine—bwalemuletela ukusekelela kukalamba. Tulasekelela nga twamona abantu batasha pa Cebo ca kwa Lesa.

16, 17. (a) Mulandu nshi bonse bashipokelela icine? (b) Ni nsansa nshi mwingakwata ilyo mulebila icine ca mu Baibolo?

¹⁶ Ca cine, te bonse bakapokelela icine. Yesu alandile icine pali Lesa, na lintu abantu bashalefwaya ukumfwa. Kuli bakakaanya abaYuda atile: “Mulandu nshi tamuntetekelela? Uwa kwa Lesa, omfwa ifyebo fya kwa Lesa. E mulandu wine tamuumfwila, pantu tamuli ba kwa Lesa.”—Yohane 8:46, 47.

¹⁷ Nga fintu Yesu acitile, tatukaana ukweba bambi icine caumo mutengo pali Yehova. Tatwenekela bonse ukusumina ifyo twabeba, pantu te bonse balesumina ifyo Yesu alelanda. Lelo, tulasekelela ukwishiba ukuti tulecita icalungama. Pa kutemwa kwakwe ukwa cishinka Yehova afwaya icine ukusokolwelwa abantu. Apo balikwata icine, Abena Kristu ni bakasenda ba lubuuto mu calo ca mfifi. Pa kuleka  ulubuuto lwa cine ukubalika mu fyo tusosa ne fyo tucita, kuti twaafwa bambi ukulumbanya Shifwe wa ku muulu. (Mateo 5:14, 16) Tulenga icintubwingi ukwishiba ukuti tatukonka ubufi Satana alenga bwamoneka nge cine kabili tusumbula Icebo ca kwa Lesa icasanguluka kabili icishakowela. Icine twaishiba kabili ico twebako bambi kuti capeela ubuntungwa bwine bwine kuli balya abapokelela cene.—Yohane 8:32.

Konkeleleni Inshila ya Bucine

18. Mulandu nshi kabili ni mu nshila nshi Yesu asenamine Natanaele?

¹⁸ Yesu atemenwe icine kabili e co alelanda. Mu butumikishi bwakwe pe sonde, asenamine abafumacumi. Pali Natanaele, Yesu atile: “Moneni, umwina Israele wa cine cine, muli wene tamwaba bucenjeshi.” (Yohane 1:47) Natanaele, uo bafwile baleita ati Bartolomeo, alisalilwe ukuba umo uwa batumwa 12. (Mateo 10:2-4) We kucindikwa!

19-21. Bushe umuntu uwali kale impofu apaalilwe shani pa kulanda icine?

¹⁹ Icipandwa cimo conse mwi buuku lya mu Baibolo ilya kwa Yohane cilanda pa lyashi lya muntu na umbi umufumacumi uwapaalilwe kuli Yesu. Tatwaishiba ishina lyakwe. Ico twaishiba ca kuti uyu muntu ali ni kalombalomba uwafyelwe impofu. Abantu balipapile ilyo Yesu amuposeshe. AbaFarise bamo, abapatile icine, abasuminishenye ukuti onse uwatetekela muli Yesu ali no kutamfiwa mwi sunagoge baumfwile imbila ya uku kuposha kwa cipesha mano. Pa kwishiba amapange yabo, abafyashi aba uyu muntu wali mpofu kale abali no mwenso babepele abaFarise, ukusosa ukuti tabaishibe ifyo umwana wabo atendeke ukumona kabili tabaishibe uwamuposeshe.—Yohane 9:1-23.

²⁰ Uyu muntu Yesu aposeshe bamwitile na kabili ku baFarise. Apamine ukusosa icine te mulandu ne fyali no kucitika. Alondolwele ifyo apolele no kuti ni Yesu wamuposeshe. Pa kupapa ukuti aba baume balumbuka kabili abasambilila tabasumine ukuti Yesu afumine kuli Lesa, ukwabula umwenso uyu muntu uo Yesu aposeshe abakonkomeshe ukusumina icishinka, atile: “Uyu muntu abulafuma kuli Lesa, nga te kuti acite nangu cimo.” Apo tabakwete apa kukansanina nankwe, abaFarise batile uyu muntu ali uwaituumika kabili bamutamfishe ku nse.—Yohane 9:24-34.

²¹ Ilyo Yesu aumfwile icacitike, mu kutemwa aile fwaya uyu mwaume. Ilyo acitile fyo, akoseshe icitetekelo ca uyu mwaume wali kale mpofu. Yesu amwebele ukuti e Mesia. Mwandi uyu mwaume alipaalilwe pa kulande cine! Ukwabula no kutwishika Lesa asenamina abalande cine.—Yohane 9:35-37.

22. Mulandu nshi tulingile ukukonkelela bucine?

²² Tufwile ukupoosako amano ku kukonkelela icine. Ukukonkelela icine kwalicindama mu kupanga no kusungilila bucibusa busuma na bantu bambi kabili na Lesa. Ukuba na bucine, kulanda ukwabula ukupita mu mbali, kuba umufumacumi, uushaifinya, uwacetekelwa, kabili kulenga Yehova ukutusenamina. (Amalumbo 15:1, 2) Ukuba uwabula bucine, kuba no bucenjeshi, ukuba uushacetekelwa, kabili uwa bufi, ne ci cilenga Yehova ukukanasenamina umuntu wa musango yu. (Amapinda 6:16-19) E co, pampamineni pa kukonkelela bucine. Cine cine, pa kupashanya Lesa wa cishinka, tufwile ukwishiba icine, ukulanda icine, no kwikala umwabele cine.

Bushe Kuti Mwayasuka Shani?

• Mulandu nshi twingatashisha ukuti twalishiba icine?

• Kuti twapashanya shani Yehova mu kuba na bucine?

• Busuma nshi bwaba mu kwebako bambi icine ca mu Baibolo?

• Mulandu nshi cacindamina ukukonkelela bucine?

[Amepusho]

[Ifikope pe bula 17]

Pa kuseekeshiwa icine ca mu Baibolo, Abena Kristu balipimpa ukwebako bambi

 [Ifikope pe bula 18]

Ulya muntu impofu uwaposhiwe kuli Yesu alipaalilwe nga nshi pa kulanda icine