Ukutetekela Bambi Kulakabilwa pa Kuba ne Nsansa

UKULWALA pa numa ya kulya ifya kulya fyasasa nelyo umuli sumu tacawama. Umuntu uo ici cicitikila libili libili akabila ukuba uwacenjela mu miliile yakwe. Lelo ukulekelela fye ukulya pa kuti ekalya ifya kulya fyasasa nelyo umuli sumu te cingapwisha ubwafya iyo. Nga acitile fyo kuti akwata amafya ayengi ukucila ayo engapwisha. Takuli umuntu wingekala pa nshita ntali ukwabula ukulya.

Mu nshila imo ine, ukulengwa insoni ku muntu wacetekelwa cilakalipa. Ukulengwa insoni libili libili kuti kwatulenga ukutekanya pa kusala aba kubishanya na bo. Lelo, ukuleka ukubishanya na bantu bonse umupwilapo pa kuti tamulengelwe nsoni te cingapwisha ubwafya. Mulandu nshi? Pantu ukukanatetekela bambi kutulenga ukubulwe nsansa. Nga tulefwaya ukuba ne nsansa, tufwile ukubishanya na batutetekela kabili abo twatetekela.

Ibuuku lya Jugend 2002 litila “ukutetekela bambi e ca kubalilapo nga tulefwaya aba kubishanya na bo cila bushiku.” Inyunshipepala ya Neue Zürcher Zeitung itila, “onse alafwaya ukutetekelwa. Ukutetekela bambi kulawamyako ubumi” ica kuti “kwalicindama nga mulefwaya no kwikala abomi inshiku ishingi.” Kabinge, inyunshipepala yatila, cine cine ukwabula ukutetekela, “umuntu kuti afilwa ukucimfya amafya mu bumi.”

Apo ca cifumanda ukufwaya ukutetekela umo, nani twingatetekela uushingatulenga nsoni?

Tetekeleni Yehova Umutima Wenu Onse

Baibolo itweba ati “Tetekela Yehova umutima obe onse.” (Amapinda 3:5) Na kuba, Icebo ca kwa Lesa libili libili citukoselesha ukutetekela Kabumba wesu, Yehova Lesa.

Mulandu nshi twingatetekela Lesa? Umulandu wa ntanshi, pantu Yehova Lesa wa mushilo. Kasesema Esaya alembele ati: “Wa mushilo, wa mushilo, wa mushilo, Yehova.” (Esaya 6:3) Bushe bumushilo bwakwe bulamutalusha kuli wene? Na kabushe, bufwile ukumupalamika kuli wene pantu bumushilo bwa kwa Yehova bupilibula ukuti alisanguluka, teti alufyanye, kabili kuti ashintililwapo umupwilapo. Te kuti abipe  nelyo ukusanguka incenjeshi, kabili te kuti atulenge nsoni nangu panono.

Kabinge, kuti twatetekela Lesa pa mulandu wa maka yakwe no kufwaisha kwakwe ukwa kutungilila abamubombela. Ku ca kumwenako, amaka yakwe ayapulishamo, yamulenga ukucitapo cimo. Ubupingushi bwakwe ubwapwililika na mano e fitungulula ifyo abomba pa fintu. Kabili ukutemwa ukwacila ukutemwa konse, kumucincisha ukucitapo cimo. Umutumwa Yohane alembele ati: “Lesa kutemwa.” (1 Yohane 4:8) Mu kutemwa kwakwe e mo Lesa acitila fyonse. Bumushilo bwa kwa Yehova ne mibele yakwe imbi iyapulamo fimulenga ukuba Shifwe uwapwililila, umuntu twigatetekela umupwilapo. Tapali icintu nelyo umuntu uo twingatetekela nga Yehova.

Tetekeleni Yehova no Kuba ne Nsansa

Umulandu na umbi uusuma uo twingatetekela Yehova wa kuti alitwishiba bwino ukucila umuntu onse umbi. Alishiba ukuti umuntunse umo umo alafwaisha bucibusa bwashininkishiwa, ubwatwalilila, kabili ubwacetekelwa na Kabumba. Abakwata ubo bucibusa bayumfwa abacingililwa ukucila. Imfumu Davidi yatile: “Alishuko muntu uwacita Yehova ukube ca kutetekelako cakwe.” (Amalumbo 40:4) Amamilioni ya bantu ilelo balasuminisha ifyalandile Davidi ne mitima yabo yonse.

Moneni ifya kumwenako. Doris alikala mu Dominican Republic, mu Germany, mu Greece, na mu United States. Atila: “Naliba ne nsansa pa kutetekela Yehova. Alishiba ifya kunsakamana ku mubili, ku mupashi, na mu nkuntu. E cibusa wawamisha umuntu onse engakwata.” Wolfgang, impanda mano pa fya mafunde, alanda ati: “Cilomfwika bwino sana ukukwata uo wingatetekela uwa kutemwa nga nshi, umuntu uwakwata amaka ya kucita, kabili uukakucitila ifikakuwamina nga nshi!” Ham, uwafyalilwe mu Asia nomba ekala mu Bulaya, atila: “Nincetekela ukuti Yehova alilama fyonse, kabili taluba, e ico ndi uwa nsansa ukumutetekela.”

Kwena, ifwe bonse tulakabila ukutetekela na bantu bene te Kabumba wesu fye. E ico, Yehova, pamo nga cibusa wa mano uwaishiba ifingi, alatupanda amano pa musango wa bantu tufwile ukutetekela. Nga twabelenga Baibolo mu kusakamanisha, kuti twaishiba ukupanda amano kwakwe pali uyu mulandu.

Abantu Twingatetekela

Kemba wa malumbo alembele ati: “Mwitetekela bakankaala, nangu mwana wa muntu uo takuli ukupususha muli wene.” (Amalumbo 146:3) Ifi fyebo fyapuutwamo fitwafwa ukusumina ukuti abantunse abengi tabalinga ukucetekelwa. Na bacindami bene abo batila “bakankaala” muli ici calo, abapala incenshi mu milimo imo, te kuti tubatetekele fye apo pene. Ubutungulushi bapeela ilingi line bulalufya, kabili ukutetekela abo “abakankaala” kuti kwaisatulenga insoni ukwabula no kupoosa inshita.

Lelo ici tacifwile ukutulenga ukukanatetekela abantu bonse. Lelo, nacimoneka fye  apabuuta ukuti tulingile ukusala abakutetekela. Cipimo nshi twingabomfya? Ica kumwenako mu luko lwa ku kale ulwa bena Israele kuti catwafwa. Ilyo cakabilwe ukusonta abaume ba kubombe milimo mu Israele, Mose bamupandile amano ati “usale pali aba bantu bonse abaume ba mucetekanya, abatiina Lesa, abaume ba cishinka, abapato kumana.” (Ukufuma 18:21) Cinshi twingasambilila kuli ci?

Aba e baume balangishe imibele ya bukapepa imo pa ntanshi ya kubasonta ku milimo yalekabila ukutetekelwa. Bali nabailanga abene ukuti baletiina Lesa; balikwete akatiina kuli Kabumba kabili baletiina ukumufulwisha. Calimoneke fye apabuuta kuli bonse ukuti aba baume balebombesha ukwikala umwabela ifipimo fya kwa Lesa. Balipatile ukumana, icalelangilila ubukose mu mibele ubwali no kubaafwa ukukanaba incenjeshi pa mulandu wa maka bapeelwe. Tabali na kubomfya ukutetekela batetekelwe bubi bubi pa kuti bainonshe abene nelyo balupwa nelyo ifibusa.

Bushe te kuti cituwamine na lelo nga ca kuti twabomfeshe inshila imo ine ilyo tulesala aba kutetekela? Bushe twalishibako abantu abakwata imibele ilanga ukuti balatiina Lesa? Bushe balipampamina pa kutwalilila ukubaka ifipimo fya kwa Lesa? Bushe balikwata bumpomfu bwingabalenga ukutaluka ku fyabipa? Bushe bafumacumi ica kuti tabaliila bambi amasuku pa mutwe nelyo ukucita ico bena balefwaya? Cine cine abaume na banakashi bakwata imibele ya musango yu e balinga ukutetekela.

Mwifuupulwa nga Mwalengwa Insoni Umuku Umo

Pa kusala uwa kutetekela, tufwile ukutekanya, pantu ukutetekelwa kunonkwa mu kupita kwa nshita. Ica mano ukucita, kutetekela umuntu panono panono. Kucita shani? Kuti twaceta imyendele ya muntu pa nshita yalepako, no kumona ifyo acita mu mibele imo imo. Bushe uyo muntu wa cishinka mu tunono? Ku ca kumwenako, bushe alabwesha ifintu nga aashima ukulingana no kulaya kwakwe kabili bushe nga alaya alafishapo pa nshita yalinga? Nga ni fyo, lyene kuti twatetekela uyo muntu na mu fintu fyacindama. Ukucite fyo cumfwana ne cishinte citila: “Uwa cishinka ku cacepesha e wa cishinka na ku fingi.” (Luka 16:10) Icingafumamo mu kuba abasalulula kabili abatekanya kukanalengwa insoni.

Lelo ni shani nga ca kuti umo amulenge nsoni? Abasambi ba Baibolo kuti baibukisha ukuti pa bushiku Yesu Kristu bamwikete, abatumwa bakwe balimulengele nsoni icine cine. Yuda Iskariote alimufutwike, na bambi balimubutwike ku mwenso. Petro alimukeene no kumukaana imiku itatu. Lelo Yesu alilwike ukuti ni Yuda fye e wacitiile umumbo. Ukulengwe nsoni pali ilya nshita yayafya tacaleseshe Yesu ukweba abashele 11 ukuti alibatetekele pa numa fye ya milungu iinono. (Mateo 26:45-47, 56, 69-75; 28:16-20) Na ifwe nga twafutukwa ku bantu twatetekela, tufwile ukubebeta no kumona nampo nga uko kulengwa insoni cilangililo ca kukanaba ne cishinka nelyo mulandu fye wa bunake bwa ku mubili ubwa pa kashita.

Bushe Kuti Natetekelwa?

Nga umo alefwaya ukuba uusalulula aba kutetekela afwile ukuipusha umwine mu bufumacumi ati: ‘Bushe ndi wa cishinka? Bushe fipimo nshi ifyalinga ifilenga umuntu ukutetekelwa ifyo ine na bambi tufwile ukufikapo?’

Kwena umuntu wa cishinka lyonse alalanda icine. (Abena Efese 4:25) Taalula amashiwi ukulingana na bo alelanda na bo pa kuti ainonshe umwine. Kabili nga alaya ukucita cimo, umuntu wa cishinka alabomba apapelele amaka yakwe ukufishapo ico alaile. (Mateo 5:37) Nga ca kuti umbi amweba ica nkama, umuntu wa cishinka alasunga inkama kabili taya aleshimika. Umuntu watetekelwa wa cishinka ku mwina mwakwe. Tatamba ifikope fye shiku, telenganya ifya bucisenene, kabili tasengasenga abaume nelyo abanakashi abashili bena mwakwe. (Mateo 5:27, 28) Umuntu twingatetekela alabombesha pa kuti akwate umwa kuliila no mwa kuliishisha ulupwa lwakwe kabili tafwaya  ukunonka ukupitila mu kuliila bambi amasuku pa mutwe. (1 Timote 5:8) Nga twaibukisha ifi fipimo fya mu Malembo ifyalinga cikatwafwa ukwishiba abantu twingatetekela. Kabinge, ukwikalila umwabela ifyo fipimo kukaafwa ifwe bonse ukuba abantu bengatetekelwa kuli bambi.

Kuti cawama ukwikala mu calo umwaba abantu ba cishinka kabili umo ukulengwa insoni pa kukanaba ne cishinka fikaba fintu fyapita! Bushe ico ciloto fye? Ku bantu bacindamika amalayo ya mu Baibolo te ciloto fye, pantu Icebo ca kwa Lesa cisobela ukwisa kwe “sonde lipya” ilyaemba umushaba bucenjeshi, ubufi, no kuliila abantu amasuku pa mutwe kabili umushaba bulanda, ukulwala, ne mfwa kumo! (2 Petro 3:13; Amalumbo 37:11, 29; Ukusokolola 21:3-5) Bushe te kuti ciwame ukwishiba na fimbi pali ili subilo? Inte sha kwa Yehova kuti batemwa ukumwebako ifyebo na fimbi pali ci na pa malyashi yambi ayacindama.

[Icikope pe bula 4]

Nga tatuletetekela bambi te kuti tube aba nsansa

[Icikope pe bula 5]

Yehova e o tulingile ukutetekela sana

[Ifikope pe bula 7]

Ifwe bonse tulakabila ifibusa fyatutetekela kabili ifyo twatetekela