Musango Nshi uwa Mutima wa Kulindilila Untu Mwakwata?

MUNO nshiku, bantu fye abanono e batemwa ukulolela umo nelyo ukulolela fimo. Ku bengi, calyafya ukulolela mu mutima nteka. Na lyo line, Amalembo yakoselesha abantu ba kwa Lesa ‘ukulalindilila’ mu mutima nteka. Ukupusanako na bantu abamushingulwike, kasesema Mika atile: “Nakulalindila Lesa we pusukilo lyandi.”—Mika 7:7; Inyimbo sha Bulanda 3:26.

Lelo, bushe ukulolela Yehova kwalola mwi? Bushe Umwina Kristu afwile ukulindilila shani Lesa? Bushe kwalibako inshila sha kulindililamo ishawama ne shishawama? Ifyacitikile kasesema Yona uwaikeleko mu myaka ya ba800 B.C.E. kuti fyatusambilisha isambililo lisuma.

Uwalelindilila fye Ico Cine

Yehova Lesa aebele Yona ukuya mu kushimikila ku bantu ba mu Ninebe, umusumba ukalamba uwa Buteko bwa bena Ashuri. Umusumba wa Ninebe waleitwa ati “umusumba wa milopa” pantu abantu bali ababifi kabili abankalwe. Nangu fye ni bakalemba wa lyashi lya kale na bashula ifya kushulashula nabo balasuminisha ukuti abena Ashuri bali abankalwe icine cine. (Nahumu 3:1) Pa kubala, Yona alefwaya ukukaana uyu mulimo, lelo Yehova alengele ukuti kasesema Yona aye ku Ninebe.—Yona 1:3–3:2.

“Yona atendeke ukwingila mu musumba ulwendo lwa bushiku bumo, alabila no kutila, Kucili inshiku amakumi yane, e lyo Ninebe ukawishiwa.” (Yona 3:4) Ilyo Yona abilile, abantu balicitilepo cimo icisuma. “Abena Ninebe batetekele Lesa; babilile ukuleko kulya, no kufwale nsamu, ukutula ku bakalamba no kufika ku banono.” (Yona 3:5) Ne cacitike ca kuti Yehova, Lesa ‘uushifwaya umuntu nangu umo ukonaulwa lelo uufwaya bonse bafike ku kulapila’ taonawile ulya musumba.—2 Petro 3:9.

Bushe Yona ayumfwile shani? Icalembwa citila: “Awe ici cabipishe kuli Yona ukubipa kukalamba, kabili afiitwa.” (Yona 4:1) Cinshi afulilwe? Nalimo Yona atontonkenye ukuti tali na kupeelwa umucinshi nga kasesema pantu ubushiku abilile ukuti umusumba wali no konaulwa tabwaishile. Afwile asakamene sana icifulo cakwe ukucila uluse ne pusukilo lya bambi.

Na lyo line, Yona talekele ukubomba umulimo wa kusesema. Lelo, alilolelele pa kuti “amone icingaponena umusumba.” Ca cine, Yona alikalifiwe kabili e calengele no kuti alelolela pa kuti amone icalacitika ku musumba. Ilyo aishibe ukuti ifintu tafyacitike nge fyo ale-enekela, akuulile insakwe no kwikala bulanda bulanda mu cintelelwe, alelolela ukumona  ifyalacitika. Kwena, amatontonkanyo ya kwa Yona tayatemwine Yehova, e co mu kutemwa Yehova alilungike amatontonkanyo yalubana aya kwa kasesema wakwe.—Yona 4:5, 9-11.

Ico Yehova Atekanishisha

Nangu ca kuti abena Ninebe balilapile kabili Yehova alibalekelele, pa numa batendeke ukucita ifyabipa na kabili. Ukubomfya bakasesema Nahumu na Sefania, Yehova asobele ubonaushi bwa uyu musumba. Ukulosha kuli uyu “musumba wa milopa,” Yehova atile ali no konaula Ashuri no kuleka Ninebe abe amapopa. (Nahumu 3:1; Sefania 2:13) Mu 632 B.C.E., umusumba wa Ninebe walyonawilwe ica kuti tawakuulilwe na kabili.

Cimo cine e cilecitika na lelo. Abantu balisuumya umulopa icine cine ukucila na fintu aba mu Ninebe wa pa kale bacitile. Pali uyu mulandu na pa fibi fimbi ificitwa, Yehova asosa ukuti buno bwikashi bwabipa bukafika ku mpela ilyo kukabo “bucushi bukalamba” ubushatala abubako.—Mateo 24:21, 22.

Na lyo line, muno nshiku, Yehova acili talaonaula ababifi pa kuti fye abafumacumi balapile no kulekelelwa nga filya cali ku ba mu Ninebe. Umutumwa Petro alanda pa kutekanya kwa kwa Lesa muli iyi nshila, atila: “Yehova tashingashinga ku kufisha ubulayo bwakwe, filya bamo batila alashingashinga, lelo alamutekanishisha pantu tafwaya umuntu nangu umo ukonaulwa lelo afwaya bonse bafike ku kulapila.”—2 Petro 3:9, 10, 13.

Ukulindilila Lesa mu Nshila Isuma

Umutumwa Petro atwalilila ukusosa ati: “Apo ifi fyonse e fyo fili no kusunguluka, imwe mufwile ukuba abantu ba musango wa myendele ya mushilo ne milimo ya kuipeelesha kuli bukapepa, abalolela no kulaibukisha ukubapo kwa bushiku bwa kwa Yehova!” (2 Petro 3:11, 12) Moneni ukuti ilyo tulelolela ubushiku bwa kwa Yehova, tufwile ukuba ne “myendele ya mushilo ne milimo ya kuipeelesha kuli bukapepa,” e kutila tufwile ukuba abacincila.

Ca cine, ukuba no mutima usuma uwa kulolela kulanga ukuti twalikwata icitetekelo cakosa ica kuti ubushiku bwa kwa Yehova bukesa pa nshita ilya ine iyo Yehova umwine alinga. Icitetekelo ca musango yo cilalenga umo ukuba ne myendele ya mushilo ne milimo ya bukapepa. Ukushimikila imbila nsuma ya Bufumu bwa kwa Lesa, e mulimo wa bukapepa uwapulamo. Yesu alimike ica kumwenako cisuma mu kushimikila, kabili aebele abakonshi bakwe abasubwa ukuti: “Imisana yenu ibe iyakakwa ne nyali shenu shileaka, na imwe mube abapala abantu abalelolela shikulwibo ilyo abwela ku bwinga, pa kuti ilyo afika no kukonkonsha, kuti bamwiswila apo pene. Ba nsansa balya basha abo shikulwibo pa kwisa asanga balelola!”—Luka 12:35-37.

Mu nshita ya batumwa, abasha ‘balekaka imisana.’ Balecita ifi pa kukakanya ica kufwala mwi lamba pa kuti bacincile pa kubomba imilimo. E ico, Umwina Kristu afwile ukulabombesha, ukucincilila imilimo isuma. Tafwile ‘ukushingashinga’ kabili tafwile ukuba uwanaka mu fya ku mupashi, nelyo ukonaula amaka yakwe mu kukonkelela umusamwe  nelyo ifikwatwa fya ku mubili. Lelo, ilyo alelolela ubushiku bukalamba ubwa kwa Yehova kabili ubwa kutiinya, afwile ukuba ‘uwacincila pe mu mulimo wa kwa Shikulu.’—Abena Roma 12:11; 1 Abena Korinti 15:58.

Cincileni Ilyo Mulelolela

Inte sha kwa Yehova balacincila ilyo balelolela ubushiku bwa kwa Yehova. Ku ca kumwenako, ilyo baleshimikila icebo ca kwa Yehova mu mwaka wa mulimo uwa mu 2003, balepoosa ama-awala 3,383,000 cila bushiku. Mwandini ici cipapwa, pantu Nte umo kuti ashimikila ukwabula ukuleka pa myaka 386 pa kuti fye ashimikile ifyo baleshimikila mu bushiku bumo!

Na lyo line, kuti cawama nga ca kuti ifwe umo umo twaipusha atuti, ‘Mutima nshi uwa kulolela untu ine nakwata?’ Yesu alandile umulumbe uulondolola ifyo Abena Kristu basubwa aba cishinka bakabila ukubombesha. Alandile pa basha batatu, atile: “Umo [shikulu wakwe] amupeele amatalanti yasano, umbi yabili, umbi na o limo, umo umo ukulingana na maka yakwe, kabili aile ku calo ca kutali. Awe ilyo line uwapokelele amatalanti yasano aile no kucitamo amakwebo no kunonkelapo na yambi yasano. Ifyo fine no wapokelele yabili anonkelepo na yambi yabili. Lelo uwapokelele limo fye aileimba pa nshi no kufisa indalama ya silfere iya kwa shikulu wakwe. Ilyo papitile inshita ntali, shikulu wa balya basha aliishile no kubalubulwisha.”—Mateo 25:15-19.

Abasha bonse batatu balelolela ukubwela kwa kwa shikulwibo. Ilyo shikulwibo abwelele, aebele abasha babili abalebombesha ati: “Eya, we musha musuma kabili uwa cishinka!” Lelo, acitile icapusanako ku musha waikele fye. Atile: “Pooseni icinangwa ca musha ku nse mu mfifi.”—Mateo 25:20-30.

Nangu ca kuti uyu mulumbe wakuma fye Abena Kristu basubwa, ifwe bonse, te mulandu ne subilo twakwata, tulasambililako isambililo lisuma. Shikulwifwe, Yesu Kristu, enekela ifwe bonse ukubombesha mu mulimo wakwe ilyo tulelolela ukwisa kwakwe pa bushiku bukalamba ubwa kwa Yehova. Alatasha pa fyo onse abombesha “ukulingana na maka yakwe” te mulandu ne fyo ifintu fili. Ala mwandini cikawama ilyo ukulindilila kukapwa pa bushiku Shikulu akesa no kumfwa uko akasosa ati “eya, we musha musuma”!

 Ukutekanya kwa kwa Shikulwifwe Lipusukilo

Lelo, ni shani nga ca kuti buno bwikashi bwamoneka ukukokola ukucila ifyo twaletontonkanya nelyo ukwenekela? Kwaliba icalenga ukuti buno bwikashi bukokole ukufika na ino nshita. Umutumwa Petro alembele ati: “Moneni ukutekanya kwa kwa Shikulwifwe ukuti lipusukilo.” (2 Petro 3:15) Ukwishiba bwino bwino ubufwayo bwa kwa Lesa no kwishiba ukuti tatwacindama nge fyacindama ukufishiwapo kwa ubu bufwayo kukatwafwa ukuba abatekanya no kulolela mpaka Yehova umwine akamone ukuti nacilinga ukonaula buno bwikashi bukote.

Ilyo Yakobo kalemba wa Baibolo alekoselesha Abena Kristu ukuba abatekanya, alandile icilangililo. Atile: “Moneni! Umulimi alalolela ifisabo ifikankaala ifya pano isonde, alafitekanisha mpaka akapokelele imfula ya kubangilila ne ya kupelekesha. Na imwe tekanyeni; ikasheni imitima yenu, pantu ukubapo kwa kwa Shikulu nakupalama.”—Yakobo 5:7, 8.

Ilyo tulelolela, Yehova Lesa tafwaya ifwe ukunenuka nelyo ukutompoka. Alitukwatila umulimo kabili alateemunwa nga ca kuti tulebombesha na maka ilyo tulelolela. Afwaya ifwe ukuba pali balya umutumwa Paulo alondolola muli kalata wakwe uo alembeele abaHebere ukuti: “Tulefwaisha onse uwa muli imwe alange ukucincila kumo kwine ukuti mube abacetekela umupwilapo isubilo ukufika na ku mpela, pa kuti mwiba abanang’ani, lelo mube abapashanya abo abapyanina amalayo mu kutetekela na mu kutekanya.”—AbaHebere 6:11, 12.

E ico, shi twikanaka. Lelo, lekeni bucibusa bwesu na Yehova Lesa, icitetekelo cesu mwi lambo lya cilubula ilya kwa Yesu, ne subilo lyesu ilya nshita ya ku ntanshi iya nsansa fitukoshe. Shi natubombeshe no kulumbanya Lesa pa kuti tukatashiwe no kulambulwa nga filya cali ku basha ‘basuma kabili aba cishinka’ aba mu mulumbe wa kwa Yesu. Na kuba ifi fine, e fyo na kemba wa malumbo alecita. Alembele ati: “Lelo ine ndecetekela pe, no kufushapo pe pa kumutasha.”—Amalumbo 71:14.

[Icikope pe bula 21]

Ico alikalifiwe, Yona alelindilila ukumona icali no kucitikila umusumba wa Ninebe

[Ifikope pe bula 22, 23]

Natuipeeleshe kuli bukapepa ilyo tulelolela ubushiku bwa kwa Yehova