Tinikeni pa kuti muye ku filimo

Tinikeni pa kuti mumone imitwe iilimo

Ababomfi Ba Kwa Yehova Aba Nsansa

Ababomfi Ba Kwa Yehova Aba Nsansa

Ababomfi Ba Kwa Yehova Aba Nsansa

“Ba nsansa abaibukila ukuti balakabila ifya ku mupashi.”—MATEO 5:3.

1. Insansa sha cine cine cinshi, kabili cinshi shilangilila?

ABANTU ba kwa Yehova balaipakisha insansa icine cine. Kemba wa malumbo Davidi atile: “Ba nsansa abantu abo Yehova e Lesa wabo!” (Amalumbo 144:15, NW) Ukuba ne nsansa cipilibula ukumfwa bwino. Insansa sha cine cine, ishifuma ku mutima, shibako ilyo umo aishiba ukuti alasenaminwa na Yehova. (Amapinda 10:22) Insansa sha musango yo shilangilila ukuti twaliba na bucibusa busuma na Shifwe wa ku muulu no kutila tulekushiwa pa kwishibo kuti tulecita ukufwaya kwakwe. (Amalumbo 112:1; 119:1, 2) Ne co twingatemwa sana ukwishiba ca kuti Yesu atantawilile ifintu 9 ifingatulenga ukuba ne nsansa. Ukubebeta ifi fintu muli cino cipande ne cikakonkapo kukatwafwa ukwishiba ifyo twingaba ne nsansa nga ca kuti tulebombela Yehova “Lesa wa nsansa,” mu busumino.—1 Timote 1:11.

Ukwibukila Ukuti Tulakabila Ifya ku Mupashi

2. Ni lilali lintu Yesu alandile pa nsansa, kabili mashiwi nshi abalilepo ukusosa?

2 Mu 31 C.E., Yesu alandile ilyashi lyaishibikwa sana mu calo conse. Litwa ukuti Ilyashi lya pa Lupili pantu Yesu alilandile pa lupili mupepi na Bemba wa Galili. Ilandwe lya kwa Mateo litila: “Ilyo [Yesu] amwene amabumba aninine ulupili; kabili ilyo aikele, abasambi bakwe baishile kuli wene; kabili ayasamwine akanwa kakwe no kutendeka ukubasambilisha ati: ‘Ba nsansa abaibukila ukuti balakabila ifya ku mupashi, pantu ubufumu bwa mu muulu bwabo.’” Nga kuyapilibula fye nga filya fine Yesu ayasosele, aya mashiwi abalilepo ukulanda yatila: “Ba nsansa abalanda ku mupashi,” nelyo “Ba nsansa abalomba umupashi.” (Mateo 5:1-3; Kingdom Interlinear; utulembo twa pe samba) Baibolo wa Today’s English Version wena atila: “Ba nsansa abaishiba ukuti balanda lwa ku mupashi.”

3. Ukuba abaiceefya kulundako shani insansa?

3 Mu Lyashi lyakwe ilya pa Lupili, Yesu atile umuntu alaba ne nsansa sana nga ca kuti alibukila ukutila alakabila ifya ku mupashi. Abena Kristu baiceefya, abaishiba ukuti babembu, balapapaata Yehova ukuti alekelele imembu shabo mwi lambo lya cilubula ilya kwa Kristu. (1 Yohane 1:9) Kanshi balaba no mutende ne nsansa sha cine cine. Kemba wa malumbo atile: “Wa nsansa uo bucipondoka bwakwe bwalekelelwa, uo ulubembu lwakwe lwafimbwapo.”—Amalumbo 32:1; 119:165, NW.

4. (a) Kuti twalanga shani fyo twalibukila ukuti tulakabila ifya ku mupashi no kuti bambi na bo balakabila fyene? (b) Finshi fimbi ifilundako insansa shesu pa mulandu wa kuti twalibukila ifyo tulakabila ifya ku mupashi?

4 Ukwibukila ukuti tulakabila ifya ku mupashi kulatucincisha ukubelenga Baibolo cila bushiku, ukulanonkelamo mu ca kulya ca ku mupashi ico “umusha wa cishinka kabili uwashilimuka” apekanya “pa nshita yalinga,” no kulasangwa lyonse ku kulongana kwa Bwina Kristu. (Mateo 24:45; Amalumbo 1:1, 2; 119:111; AbaHebere 10:25) Ukutemwa abantu kulenga twaishiba ukuti balakabila ifya ku mupashi kabili kulatucincisha ukuba abapimpa mu mulimo wa kusambilisha no kushimikila imbila nsuma ya Bufumu. (Marko 13:10; Abena Roma 1:14-16) Ukwebako bambi icine ca mu Baibolo kulatuletele nsansa. (Imilimo 20:20, 35) Na kabili insansa shilafulilako nga twaetetula pe subilo lishaiwamina ilya Bufumu na pa mapaalo bukaleta. Isubilo lya “mukuni unono” uwa Bena Kristu basubwa lya kupeelwa ubumi bwa bumunshifwa ku muulu ilyo bakalateka mu Bufumu bwa kwa Kristu. (Luka 12:32; 1 Abena Korinti 15:50, 54) ‘Impaanga shimbi’ shena shisubila ukupeelwa ubumi bwa muyayaya muli paradaise pe sonde ilikalatekwa no Bufumu bwa kwa Lesa.—Yohane 10:16; Amalumbo 37:11; Mateo 25:34, 46.

Ifyo Abaloosha Bengaba ne Nsansa

5. (a) Amashiwi ya kuti “abaloosha” yalola mwi? (b) Bushe abaloosha basansamushiwa shani?

5 Ilyo Yesu alumbwile cimbi icileta insansa, cimoneka kwati nalimo aleipilika fye. Atile: “Ba nsansa abaloosha, pantu bakasansamushiwa.” (Mateo 5:4) Bushe umuntu kuti aba shani ne nsansa ilyo aleloosha? Pa kumfwikisha umo Yesu aloseshe, tulingile ukwishiba umusango wa kuloosha alelandapo. Umusambi Yakobo alondolwele ukuti ukukanapwililika kwesu cintu cimo icingatulenga ukuloosha. Alembele ati: “Sangululeni iminwe yenu, mwe babembu, kabili sangululeni imitima yenu, mwe ba mitima ibili. Beni no bulanda, loosheni no kulila. Lekeni inseko shenu shisanguke ukuloosha, no kusekelela kwenu kusanguke inkumbabulili. Iceefyeni mu menso ya kwa Yehova, na o akamusansabika.” (Yakobo 4:8-10) Ababa no bulanda pa mulandu wa kuti babembu, balasansamushiwa ilyo basambilila ukuti imembu shabo kuti shalekelelwa nga batetekela ilambo lya cilubula ilya kwa Kristu no kulacito kufwaya kwa kwa Yehova, pantu e kulangilila ukuti umuntu alilapila icine cine. (Yohane 3:16; 2 Abena Korinti 7:9, 10) Nga bacite fyo, kuti baba na bucibusa busuma na Yehova ne subilo lya kumubombela, ukumulumbanya no kwikala ku ciyayaya. Ici cilabaletela insansa icine cine.—Abena Roma 4:7, 8.

6. Ni mu mano nshi bamo baloosesha, kabili basansamushiwa shani?

6 Amashiwi ya kwa Yesu yasanshamo na baloosha pa mulandu wa fya muselu filecitika muli cino calo. Yesu atile ukusesema kwa kwa Esaya 61:1, 2 kwafishiwepo muli wena. Uku kusesema kutila: “Umupashi wa kwa Shikulu Yehova waba pali ine, pa kuti Yehova ansubila ku kubile mbila nsuma ku balanda; antuma ku kukakililako abafunaike misana, . . . ku kusansamusha bonse abaloosha.” Uyu mulimo Yesu atuminwe ukubomba ulabombwa na lelo line na Bena Kristu basubwa abacili pe sonde, kabili bafwiwa na banabo, ‘impaanga shimbi.’ Bonse balabombako umulimo wa mampalanya uwa kushila akashilwa pa mpumi sha “bantu abateta no kulila pa fya muselu fyonse ifilecitwa mu kati ka uko [umusumba wa busangu uwa Yerusalemu, uwimininako Kristendomu].” (Esekiele 9:4) Aba baloosha balasansamushiwa ku ‘mbila nsuma ya bufumu.’ (Mateo 24:14) Baliba ne nsansa pa kwishibo kuti nomba line ubwikashi bwabipa ubwa kwa Satana buli no kupyanikwapo ne calo cipya ica kwa Yehova icalungama.

Ba Nsansa Abafuuke Mitima

7. Ni mwi ‘ukufuuka umutima’ kushalola?

7 Yesu atwalilile ukulanda Ilyashi lyakwe ilya pa Lupili. Atile: “Ba nsansa abafuuka imitima, pantu bakapyana isonde.” (Mateo 5:5) Limo limo umuntu nga alifuuka amonwa kwati aliba no bunake. Lelo, te fyo caba. Ilyo uwasoma Baibolo umo alelondolola umwalola ishiwi lyapilibulwa ukuti “abafuuke mitima,” alembele ati: “Icishibisha sana umuntu [uwafuuka umutima] ca kuti alailama sana. Te mu kuti alinakilila ico takwata amaka, nangu akuntukilwa fye pa kulanga ukutemwa, nelyo akutumana fye ico taishibapo nangu cimo. Lelo uwafuuka umutima muntu wa maka nga nshi uulama amaka yakwe.” Yesu umwine atile: “Nalifuuka kabili nalipetama umutima.” (Mateo 11:29) Na lyo line, Yesu ali uwashipa mu kulandilako ifishinte fyalungama.—Mateo 21:12, 13; 23:13-33.

8. Bushe ukufuuka umutima kwayampana ne mibele nshi, kabili cinshi tulingile ukubela abafuuke mitima ilyo tulebishanya na bambi?

8 Kanshi, ukufuuka umutima kwalyampana sana no kuilama. Na lintu umutumwa Paulo alependawila “ifisabo fya mupashi,” alumbwilile pamo ukufuuka no kuilama. (Abena Galatia 5:22, 23) Pa kulundulula ukufuuka, kano twayafwiwa no mupashi wa mushilo. Ukufuuka mibele iilenga Umwina Kristu ukuba pa mutende na bashasumina e lyo na ba mu cilonganino. Paulo alembele ati: “Fwaleni icitemwishi ne nkumbu, icikuuku, ubupete, ukufuuka, no kushishimisha. Twalilileni ukushipikishanya no kuitemenwa ukulekelelana.”—Abena Kolose 3:12, 13.

9. (a) Mulandu nshi ukuba abafuuke mitima kushapelela fye pa kubishanya bwino na bantu banensu? (b) Bushe abafuuke mitima ‘bapyana shani isonde’?

9 Na lyo line, ukuba abafuuke mitima takwapelela fye pa kubishanya bwino na bantu banensu. Ilyo twainashisha kuli bumulopwe bwa kwa Yehova mu kuitemenwa ninshi tulelangilila ukuti twalifuuke mitima. Yesu Kristu e ca kumwenako cesu. Ilyo ali pano calo, ali uwafuuka umutima kabili ali-inashishe umupwilapo ku kufwaya kwa kwa Wishi. (Yohane 5:19, 30) Yesu e ubalilapo ukupyana isonde pantu e Kateka wasontwa uwe sonde. (Amalumbo 2:6-8; Daniele 7:13, 14) “Impyani shinankwe,” ba144,000 abasalwa “mu bantunse” ku kuba “ishamfumu pe sonde,” e bo apyana na bo isonde. (Abena Roma 8:17; Ukusokolola 5:9, 10; 14:1, 3, 4; Daniele 7:27) Kristu pamo na bakateka banankwe, bakateka abaume na banakashi abengi nga nshi abapale mpaanga abo ilumbo lya mu kusesema lilandapo, ilitila: “Abalanda bakapyaninine calo, no kuilemeno bwingi bwa mutende.”—Amalumbo 37:11; Mateo 25:33, 34, 46.

Ba Nsansa Abomfwe Nsala ya Bulungami

10. Ni mu nshila nshi imo umo “abomfwe nsala ne cilaka ca bulungami” bakekushiwa?

10 Na cimbi icilenga insansa ico Yesu asosele ilyo alelanda ilyashi pa lupili lwa mu Galili ca kuti: “Ba nsansa abomfwe nsala ne cilaka ca bulungami, pantu bakekuta.” (Mateo 5:6) Yehova alibikila Abena Kristu ifipimo fya bulungami. E ico, abomfwe nsala ne cilaka ca bulungami bomfwe nsala ne cilaka ca kutungululwa na Lesa. Aba musango yu balishiba bwino ukuti babembu, tabapwililika kabili bafwaisha ukwiminina abasuminishiwa pa ntanshi ya kwa Yehova. Balaba ne nsansa pa kusambilila mu Cebo ca kwa Lesa ukuti nga balapila no kulomba ukulekelelwa ukupitila mwi lambo lya cilubula ilya kwa Kristu, bakaba na maka ya kwiminina abalungama pa ntanshi ya kwa Lesa!—Imilimo 2:38; 10:43; 13:38, 39; Abena Roma 5:19.

11, 12. (a) Bushe Abena Kristu basubwa balungamikwa shani? (b) Bushe icilaka ca bulungami ica banabo ba basubwa cikapwa shani?

11 Yesu atile aba musango yo bakaba aba nsansa pantu “bakekushiwa.” (Mateo 5:6, Kingdom Interlinear) Abena Kristu basubwa abaitwa ku ‘kuteeka nge mfumu’ mu muulu pamo na Kristu ‘balalungamikilwa ku bumi.’ (Abena Roma 5:1, 9, 16-18) Yehova alabafyala no kubapokelela ukuba abana bakwe aba ku mupashi. Baba impyani shinankwe isha kwa Kristu, ishaitwa ku kuba ishamfumu kabili bashimapepo abakateka mu Bufumu bwa mu muulu.—Yohane 3:3; 1 Petro 2:9.

12 Abanabo ba basubwa bena tabalalungamikilwa ku bumi. Na lyo line, Yehova abamona kwati balilungama pantu balitetekela mu mulopa wasumiwa uwa kwa Kristu. (Yakobo 2:22-25; Ukusokolola 7:9, 10) Apo ni bacibusa ba kwa Yehova abakapusuko “bucushi bukalamba,” bamonwa nga balungama. (Ukusokolola 7:14) Ilyo “imyulu ipya” ikalateka, icilaka cabo ica bulungami cikapwa kabili bakapanga isonde lipya ‘umukekala ubulungami.’—2 Petro 3:13; Amalumbo 37:29.

Ba Nsansa aba Luse

13, 14. Ni nshila nshi twingalangilamo kuti tuli ba luse, kabili mapaalo nshi yaba mu kuba aba luse?

13 Ilyo Yesu atwalilile ukulanda Ilyashi lyakwe ilya pa Lupili, atile: “Ba nsansa aba luse, pantu bakabelelwa uluse.” (Mateo 5:7) Nga ni mu cilye, bamona kwati uluse ni filya shimafumu abweshamo umutima no kukanakanda impulamafunde ukulingana ne fyo ifunde lilanda. Lelo, ici capusanako ne fyo libomfiwa muli Baibolo. Mwena ishiwi lyapilibulwa ati “uluse” lilosha sana ku kulangulukilako nelyo ukuba ne nkumbu ica kuti wailulula abalecula. E ico, aba luse balalanga ukuti baliba ne cililishi. Icilangililo ca kwa Yesu ica mwina Samaria ca kumwenako cisuma ica muntu ‘uwabelele uluse’ umunankwe uwali mu kukabila.—Luka 10:29-37.

14 Nga tulefwaya ukuti tube ne nsansa shaba mu kulanga uluse, tufwile ukulacita ifya nkumbu ku bali mu kukabila. (Abena Galatia 6:10) Yesu ali ne cililishi ku bantu. Ilyo abamwene, “abekatilwe inkumbu, pantu bali nge mpaanga ishabula kacema. Kabili atendeke ukubasambilishe fintu ifingi.” (Marko 6:34) Yesu alilwike ukuti ifya ku mupashi e fyacindamishe ifyo abantu balekabila. Na ifwe bene kuti twaba ne cililishi no luse nga tulepeelako bambi ico bakabila sana, e kutila ‘imbila nsuma ya bufumu.’ (Mateo 24:14) Na kabili kuti twayafwilisha na Bena Kristu banensu abakoloci, bamukamfwilwa, abana ba nshiwa, no ‘kusansamusha abakungumane mitima.’ (1 Abena Tesalonika 5:14; Amapinda 12:25; Yakobo 1:27) Ukucite fi kukatuletele nsansa, na Yehova akatubelelo luse.—Imilimo 20:35; Yakobo 2:13.

Abasanguluke Mitima Kabili aba Mutende

15. Bushe kuti twaba shani abasanguluke mitima kabili aba mutende?

15 Yesu alandile pa fintu fileta insansa ifyalenga 6 na 7 ilyo atile: “Ba nsansa abasanguluke mitima, pantu bakamona Lesa. Ba nsansa aba mutende, pantu baketwa ‘abana ba kwa Lesa.’” (Mateo 5:8, 9) Umuntu uwaba no mutima wasanguluka ni ulya uwa busaka mu mibele, na lwa ku mupashi, kabili ali-ipeela umupwilapo kuli Yehova. (1 Imilandu 28:9; Amalumbo 86:11) Ishiwi lya ciGriki ilyapilibulwa ati “aba mutende” nga kulikonka fye lyalola mu kuti “abapango mutende.” Aba mutende bekala mu mutende na Bena Kristu banabo kabili balatukuta ukuba aba mutende na kuli bambi. (Abena Roma 12:17-21) ‘Balafwaya umutende no kuukonkelela.’—1 Petro 3:11.

16, 17. (a) Cinshi abasubwa betilwa ukuti “abana ba kwa Lesa” kabili ‘bamona shani Lesa’? (b) Bushe aba “mpaanga shimbi” ‘bamona shani Lesa’? (c) Ni mu mano nshi aba “mpaanga shimbi” bakabela “abana ba kwa Lesa,” kabili ni lilali?

16 Aba mutende kabili abasanguluke mitima balaiwa ukuti “baketwa ‘abana ba kwa Lesa’” kabili “bakamona Lesa.” Abena Kristu basubwa balifyalwa ku mupashi kabili balipokelelwa ukuba “abana” ba kwa Yehova nangu ni lintu bacili pano calo. (Abena Roma 8:14-17) Ilyo babuushiwa ku kuba na Kristu mu muulu, babombela ku cinso ca kwa Yehova kabili balamumona.—1 Yohane 3:1, 2; Ukusokolola 4:9-11.

17 Aba mutende, e kutila ‘impaanga shimbi,’ babombela Yehova pe samba lya kwa Kacema Musuma, Yesu Kristu, uuba ‘Shibo wa Nshita pe.’ (Yohane 10:14, 16; Esaya 9:6) Abakacimfya ubwesho bwa kulekelesha ilyo Imyaka Ikana Limo iya Kuteka kwa kwa Kristu ikapwa, bakapokelelwa ukuba abana ba kwa Yehova aba pano calo no “kukwata ubuntungwa bwa bukata ubwa bana ba kwa Lesa.” (Abena Roma 8:21; Ukusokolola 20:7, 9) Ilyo balolela ubu bulayo, beta Yehova ati Shibo pantu bali-ipeela kuli wena ico balishiba ukuti e Kapeela wa Bumi. (Esaya 64:8) Nge fyo cali kuli Yobo na Mose abaikeleko kale, na bo ‘balamona Lesa’ na menso yabo aya citetekelo. (Yobo 42:5; AbaHebere 11:27) Ku ‘menso ya mitima yabo’ na mu kwishiba Lesa bwino bwino, balimona imibele ya kwa Yehova iishaiwamina kabili balamupashanya apapela amaka yabo ilyo bacito kufwaya kwakwe.—Abena Efese 1:18; Abena Roma 1:19, 20; 3 Yohane 11.

18. Ukulingana ne fintu 7 ifileta insansa ifyo Yesu atantawilile, ni bani baba ne nsansa pali lelo?

18 Natumona ifyo abaibukila ukuti balakabila ifya ku mupashi, abaloosha, abafuuke mitima, abomfwe nsala ne cilaka ca bulungami, aba luse, abasanguluke mitima, na ba mutende balasanga insansa sha cine cine mu kubombela Yehova. Lelo aba bantu balabakaanya kabili balabapakasa. Bushe ifi filapwisha insansa shabo? Ili lipusho likasukwa mu cipande cikonkelepo.

Ukupitulukamo

• Ni nsansa nshi abaibukila ukuti balakabila ifya ku mupashi bakwata?

• Ni mu nshila nshi abaloosha basansamushiwa?

• Bushe tulanga shani ukuti twalifuuke mitima?

• Cinshi tulingile ukubela aba luse, abasanguluke mitima, kabili aba mutende?

[Amepusho]

[Icikope pe bula 10]

“Ba nsansa abaibukila ukuti balakabila ifya ku mupashi”

[Ifikope pe bula 10]

“Ba nsansa abomfwe nsala ne cilaka ca bulungami”

[Icikope pe bula 10]

“Ba nsansa aba luse”