Myaka Inga Abantu Bengekala aba Mweo?

PA March 3, 1513, Juan Ponce de León kapansa umwina Spain atendeke ulwendo lwaibela. Aile mu bwato ukufuma ku Puerto Rico ukufwaya ukufika ku cishi ca Bimini. Ukulingana ne nshimi, alefwayafwaya akamfukumfuku ka cipesha mano—Akamfukumfuku ka Bwaice. Lelo afikile mu citungu nomba beta Florida, ku U.S.A. Kwena, tasangile akamfukumfuku pantu takabako.

Lelo, abantunse abengi tabekala ukucile myaka 70 nelyo 80. Nangu cingatila Baibolo ilalanda pa bantu abaikeleko inshita yalepa sana, Icitabo icitwa 2002 Guinness Book of World Records, cisoso kuti umuntu wakoteshe uwabalile abako uwa mweo aali ne myaka 122 ne nshiku 164. (Ukutendeka 5:3-32) Lelo, uwasoma ifishinte fya bumi pa mafunde ya kundapa John Harris atile: “Ukufwailikisha kwa nomba line kulelango kuti nakalimo kuti kwabako icalo umushingaba ukukota ne mfwa.” Bakasapika abengi aba muli ba2000 basosa ulwa “kwikala umuyayaya ukukabako,” ulwa “bantunse abakulaikala aba mweo umuyayaya ilyo cikafika muli ba 2099,” ulwa “kulenga insandesande ukukwata amaka ya kutwalilila ukwabulo kufwa,” ne fyapalako.

Mu citabo ico Mark Benecke alemba icitwa The Dream of Eternal Life, atila: “Mupepi no mubili onse ulaibukulula imiku iingi mu kati ka bumi bwa muntu. . . . Pa numa ya myaka napamo 7, tulaba abantu abapya icine cine.” Lelo, ici tacitwalilila pa mulandu wa kuti insandesande shilaleka ukufushiwa pa numa ya kwakanikana kwapimwa. Benecke asosa ukuti, nga ca kuti tacali fyo “umubili wa buntunse kuti uleibukulula uwine weka pa nshita yalepa—nangu fye ku ciyayaya.”

Tontonkanyeni na kabili pa maka ya kupapusha aya bongobongo wa buntunse. Yalicila nga nshi pa fyo twingayabomfya mu kati ka nshita ya bumi bwesu ubwipi. Icitabo ca Encyclopædia Britannica, cilondololo kuti bongobongo wa bantunse “apeelwa  amaka yakulisha ukucila pa yengabomfiwa mu nshita ya bumi bwa muntu.” (Ukulembwa kwa 1976, Volyumu 12, ibula 998) Icitabo ca kwa David A. Sousa ica mutwe utila, How the Brain Learns, cisoso kuti: “Ni cikanga amaka ya bongobongo aya kusunga ifyebo yabe ayashapelela.”—Ibula 78, Ukulembwa kwa Cibili, copyright 2001.

Mulandu nshi bakasapika bashingasangila mu mipangilwe ya mubili wesu ico tufwila? Kabili mulandu nshi bongobongo wa buntunse akwatila amaka yakulishe fyo? Bushe nalimo twapangilwe ukutwalilila ukulasambilila ku ciyayaya? Mulandu nshi tutontonkanishisha pa bumi bwa muyayaya?

Baibolo itila: “[Lesa] abika ne nshita ya muyayaya mu mitima ya bantu, pa kuti umuntu te kuti eluke umulimo uo Lesa abomba ukutula pa kutendeka no kufika ku mpelelekesho.” (Lukala Milandu 3:11) Aya mashiwi yalosha mu kuti Lesa abikile muli ifwe ukufwayo kwikala ku ciyayaya. Kanshi lyonse twakulasambilila pali Lesa na pa milimo yakwe. Nga ca kuti twaikeleko amabilioni ya myaka—e kutila ku ciyayaya, kuti lyonse tulesambilila ifyafula pa fipapwa fya bubumbo bwa kwa Lesa.

Amashiwi ya kwa Yesu Kristu na yo yalango kuti ubumi bwa buntunse ububelelela bukabako. Atile: “Awe ubu e bumi bwa muyayaya, ukuti baleishiba imwe, mwe Lesa wa cine mweka, no yo mwatumine, Yesu Kristu.” (Yohane 17:3) Nga imwe? Bushe mulafwaya ukwikala ku ciyayaya?

[Ifikope pe bula 3]

Juan Ponce de León aile alefwayafwaya akamfukumfuku ka bwaice

[Abatusuminishe]

Ponce de León: Mu citabo ca Harper’s Encyclopædia of United States History