Ifyo Ubusuma Bukacimfya Ububi

Imfumu Davidi yali no mutima uusuma. Yalitemenwe sana Lesa kabili yalitemenwe no mulinganya, e lyo na kabili yalesakamana na balanda. Lelo iyi ine mfumu iyali no mutima uusuma, yaishilecita ubucende no mukashi wa mubomfi wa iko uo yacetekele. Kabili ilyo Davidi aishibe ukuti Bati-sheba umukashi wa mwine naimita, alengele ukuti umulume wa kwa Bati-sheba epaiwe. Lyena aishileupa Bati-sheba pa kuti afise imilandu iyo acitile.—2 Samwele 11:1-27.

KANSHI twamona ukuti abantu balikwata amaka ya kucita ifintu ifisuma nga nshi. Nomba bushe, cinshi cilenga ukuti balecita ububi bwafule fi? Baibolo yalilondolola imilandu iikalamba imo imo iyalenga abantu ukulacita ifyabipa. Kabili yalilondolola ne fyo Lesa akabomfya Kristu Yesu ukufumyapo ububi bonse umupwilapo.

Imitima ya Bantu Yalemenena ku Bubi

Imfumu Davidi iine, yalilandilepo cimo icilenga abantu ukucita ifyabipa. Lintu imilandu ya iko yasokolweke, iyi mfumu yalisumine imilandu yacitile. Mu kulapila kwa iko yalembele ukuti: “Moneni, mu mampuulu e mo napaapilwe, na mu lubembu e mo mayo anjimitile.” (Amalumbo 51:5) Kwena te kufwaya kwa kwa Lesa ukutila banamayo baleimita abana ababembu. Lintu Efa lyena pa numa na Adamu wine, ku mufulo fye bapondokele Lesa, batendeke ukulafyala abana ababembu. (Abena Roma 5:12) E ico ilyo impendwa ya bantunse bashapwililika yafulile, e lyo camoneke sana ukutila cine cine abantu balemenena sana ku bubi. Nangu fye ni pa Ukutendeka 8:21 na po patila “ukulinga kwa mutima wa muntu kubi ukufuma ku bwaice bwakwe.”

Nga twafilwa ukucincintila uku kulemenena ku bubi, kuti kwalenga twalacita “ubulalelale, . . . ubulwani, ifikansa, akalumwa, icipyu, ulubuli,  amalekano, ifyakaniko, umufimbila” e lyo ne misango imbi iyabipa iyo Baibolo yalondolola ukuti “milimo ya bumubili.” (Abena Galatia 5:19-21) Imfumu Davidi yena yalikonkelele umutima wa iko uwa lubembu kabili yacitile ubulalelale, ne ci calengele ukuti ibe no bwafya ubwine bwine. (2 Samwele 12:1-12) Davidi nga alicincintile umutima wakwe uwalemenene ku bubi. Lelo ena atwalilile fye ukukumbwa Bati-sheba, kabili ici calengele ukuti acite cilya umusambi Yakobo aishilelondolola inshita imbi ukuti: “Umuntu onse eshiwa ilyo alembulwa no kubelelekwa ku lunkumbwa lwakwe lwine. E lyo ulunkumbwa, ilyo lwaimita, lufyala ulubembu; no lubembu, ilyo lwafishiwapo, luleta imfwa.”—Yakobo 1:14, 15.

Icipande ca kubalilapo cilandile pa kwipayaulula abantu abengi nga nshi, ukupatikisha abanakashi ukulungana na bo ku maka, no kusansa abantu e lyo no kubatobawila amayanda. Fyonse ifi, e fyo twingamwenako icicitika nga ca kuti abantu batendeka ukucita ifilefwaya umutima wabo uwabipa.

Limo Ukukanaishiba E Kulenga Abantu Ukucita Ifyabipa

Icacitikile umutumwa Paulo na co cilanga umulandu wa bubili uulenga abantu ukucita ifyabipa. Ilyo Paulo talafwa, asukile aishibikwa ukuti muntu wa cikuuku kabili uwa kutemwa. Alebombela aba bwananyina Abena Kristu no mutima wakwe onse. (1 Abena Tesalonika 2:7-9) Nangu cibe fyo, kale ilyo balemwita ati Sauli, uyu muntu “aletusaila icintiinya no kupangila ukwipaya,” Abena Kristu balya bene aba mwi bumba aishiletemwana na bo pa numa. (Imilimo 9:1, 2) Mulandu nshi Paulo asuminine ukucitako ifyabipa fya musango yo ku Bena Kristu ba kubalilapo? Atila: “Pantu nshaishibe.” (1 Timote 1:13) Ca cine, Paulo kale ali ‘uwapimpa kuli Lesa, lelo te kupimpa umwabela ukwishiba kwine kwine.’—Abena Roma 10:2.

Nga filya cali kuli Paulo, abantu basuma abengi balacita ifyabipa pa mulandu wa kuti tabaishiba bwino bwino ico Lesa afwaya. Na Yesu wine asokele abasambi bakwe ukutila: “Inshita ileisa ilyo onse uwamwipaya akatila e kubombela Lesa umulimo washila.” (Yohane 16:2) Ifi Yesu alandile, e ficitikila ne Nte sha kwa Yehova aba muno nshiku. Mu fyalo ifingi, baNte balabacusha nga nshi kabili bamo balabepaya ku bantu abatila balabombela Lesa. Kwena, ukupimpa kwa aba bantu, ukushili kupimpa kusuma takusekesha Lesa wa cine.—1 Abena Tesalonika 1:6.

Uwalenga Ukuti Kube Ububi

Yesu alilandile icalenga sana sana ukuti kube ububi. Ilyo alelanda kuli bashimapepo abalefwaya ukumwipaya, atile: “Imwe muli ba kwa shinwe Kaseebanya, kabili mufwayo kucite fya lunkumbwa fya kwa shinwe. Ulya ali ni nkomi ya bantu ilyo atendeke.” (Yohane 8:44) Ni Satana e walengele ukuti Adamu na Efa bapondokele Lesa pantu alefwaya ifintu ukulamuwamina. Ukupondoka kwabo e kwaletele ulubembu, kabili ulubembu na lo lwaleta imfwa ku bantunse bonse.

Ubunkalwe bwa kwa Satana bwalimoneke sana pali filya acitile kuli Yobo. Ilyo Yehova amusuminishe ukwesha bucishinka bwa kwa Yobo, Satana alengele abantu ukwiba ifikwatwa fya kwa Yobo. Kabili alengele na bana ba kwa Yobo 10 ukufwa. (Yobo 1:9-19) Ukutendeka fye mu myaka ya ba 1900 ukufika na lelo,  ububi ubucitikila abantunse buleya bulefulilako fye, te pa mulandu fye wa kuti abantu baba abashapwililika nelyo pa mulandu wa kukanaishiba Lesa bwino bwino, lelo na pa mulandu wa kuti Satana aleya alebifishako fye imikalile ya bantu. Baibolo itila Kaseebanya, ‘apooselwe pe sonde, na bamalaika bakwe bapooselwe pamo na o.’ Kulya kusesema kumo kwine kwasobele no kuti ukupooswa kwa kwa Satana kukaleta ‘akalanda kwi sonde.’ Nangu ca kutila Satana te kuti apatikishe abantu ukucita ifyabipa, e waba pa ntanshi ‘ukulufya aba pano isonde bonse.’—Ukusokolola 12:9, 12.

Ukufumyapo Ukulemenena ku Lubembu Ukwaba mu Mutima

Pa kutila ububi bukapwililile fye pano isonde, icifwaikwa kufumyapo ukulemenena ku bubi uko twafyalwa na ko, no kulenga abantu ukwishiba Lesa bwino bwino, e lyo no kufumyapo Satana. Nomba, bushe ukulemenena ku lubembu ukwaba mu mutima uko abantu bafyalwa na ko kuti kwapwa shani?

Takwaba shing’anga uuli onse nelyo umuti uuli onse uwapangwa na bantu uwingapwisha ukulemenena ku lubembu ukwaba mu mutima wa muntu. Lelo Yehova Lesa alipanga umuti wa kupwisha ulubembu twapyana e lyo no kukanapwililika kuli bonse abengatemwa ukupokako. Umutumwa Yohane alembele ati: “Umulopa wa kwa Yesu . . . utusangulula ku lubembu lonse.” (1 Yohane 1:7) Ilyo Yesu uwapwililika mu kuitemenwa apeele ubumi bwakwe, ‘asendele imembu shesu mu mubili wakwe wine pa cimuti, pa kuti tulubuke ku membu no kwikala ku bulungami.’ (1 Petro 2:24) Imfwa ya kwa Yesu iya kuipeela ilambo kuti yafumyapo ifyabipa ificitikila abantu ifyatumbuka mu lubembu lwa kwa Adamu. Paulo atile Kristu Yesu aishileba “icilubula icalinganako pa mulandu wa bonse.” (1 Timote 2:6) Cine cine, imfwa ya kwa Kristu yalilenga abantunse bonse ukuba ne shuko lya kuba abapwililika na kabili, e kutila ukupwililika kulya kwine Adamu aonawile.

Nomba, limbi kuti mwaipusha amuti, ‘Apo Yesu afwilile palipita nomba ne myaka mupepi na 2,000 kabili imfwa yakwe yalilenga ukuti abantunse bakabe abapwililika na kabili, lelo mulandu nshi ububi ne mfwa fyena fishapwila?’ Nga twasanga ubwasuko bwa ili lipusho kuti twapwisha ne ca bubili icalenga ukuti kube ububi, ne co cintu kukanaishiba bwino bwino ifyo Lesa afwaya.

Ukwishiba Lesa Bwino Bwino Kulalenga Umuntu Ukucita Icisuma

Nga ca kuti umuntu musuma aishiba bwino bwino ifyo Yehova na Yesu balecita pali ino nshita pa kuti bakafumyepo ububi, te kuti alesuminisha nelyo ukucita ifyabipa mu kukanaishiba. Kabili te kuti acite ne cacilapo ukubipa icingalenga ukuti ‘asangwe uulwa na Lesa.’ (Imilimo 5:38, 39) Yehova Lesa mu kuitemenwa alalabako ku filubo fya kale ifyo umuntu acitile mu kukanaishiba. Ilyo alelanda na bena Atena, umutumwa Paulo atile: “Lesa asuulile inshita sha kukanaishiba kwa musango yu, lelo nomba aleeba abantu bonse mpanga yonse ukulapila. Pa mulandu wa kuti alibika ubushiku umo akapingwila aba pano isonde mu bulungami ku muntu uo asonta, kabili alipeela no bushininkisho ku bantu bonse pa kumubuusha ku bafwa.”—Imilimo 17:30, 31.

Ifyacitikile Paulo fyamulengele ukwishiba ukuti Yesu alibuushiwa ukufuma ku bafwa, pantu Yesu ulya wine uwabuushiwe alandile kuli Paulo kabili amuleseshe ukucusha Abena Kristu ba kubalilapo. (Imilimo 9:3-7) Ilyo fye Paulo aishibe bwino bwino ubufwayo bwa kwa Lesa, alipilibwike kabili alyalwike umuntu musuma icine cine uwalepashanya Kristu. (1 Abena Korinti 11:1; Abena Kolose 3:9, 10) Na kabili, Paulo ali uwacincila ukubila ‘imbila nsuma ya bufumu.’ (Mateo 24:14) Muli iyi yine myaka 2,000 iyapitapo ukutula apo Yesu afwilile no kubuushiwa, Kristu alisala abantu bapala Paulo ukufuma mu bantunse ukuti bakateke pamo nankwe mu Bufumu bwakwe.—Ukusokolola 5:9, 10.

Ukutendeka fye mu myaka yaba 1900 ukufika na ino nshita, Inte sha kwa Yehova balicincila mu kubomba umulimo Yesu abapeela ilyo atile: “Kabiyeni, kalengeni aba nko shonse ukuba abasambi, mulebabatishisha mwi shina lya kwa Tata ne lya Mwana ne lya mupashi wa mushilo,  mulebasambilisha ukubaka fyonse ifyo namwebele.” (Mateo 28:19, 20) Abakutika kuli ubu bukombe balikwata isubilo lya kwikala umuyayaya pe sonde ilyo ubufumu bwa mu muulu bukalateka, kabili Kristu e mfumu ya ubo bufumu. Yesu atile: “Awe ubu e bumi bwa muyayaya, ukuti baleishiba imwe, mwe Lesa wa cine mweka, no yo mwatumine, Yesu Kristu.” (Yohane 17:3) Ukwafwa umuntu ukwishiba Lesa na Yesu Kristu, e cawamisha ico umo engacitila umubiye.

Nangu ca kutila ububi bwalifula muno calo, abomfwa iyi mbila nsuma iya Bufumu bena balaba ne mibele pamo nga “ukutemwa, ukusekelela, umutende, ukushishimisha, icikuuku, ubusuma, icitetekelo, ukufuuka, ukuilama.” (Abena Galatia 5:22, 23) Ukupashanya Yesu, ‘tababwesesha umuntu nangu umo ububi pa bubi.’ (Abena Roma 12:17) Cila muntu alafwaya sana ‘ukucimfisha ububi ku busuma.’—Abena Roma 12:21; Mateo 5:44.

Ububi Bukapwa Umuyayaya

Abantunse pa lwabo fye, te kuti bacimfye Satana Kaseebanya uwalenga maka maka ukuti kube ububi. Lelo, nomba line fye, Yehova akabomfya Yesu ‘ukushonaula Satana.’ (Ukutendeka 3:15; Abena Roma 16:20) Yehova na kabili akabomfya Kristu Yesu ku ‘kushonaula no kupesha’ utubungwe twa mapolitiki tonse, pantu utubungwe utwingi twalicita ifyabipa ifingi nga nshi pa nshita ntali. (Daniele 2:44; Lukala Milandu 8:9) Pali ubu bushiku bwa bupingushi ubuleisa, bonse fye “abashinakila imbila nsuma iya kwa Shikulwifwe Yesu . . . bakamono kukandwa kwa bonaushi bwa muyayaya.”—2 Abena Tesalonika 1:8, 9; Sefania 1:14-18.

Ilyo Satana na bonse ababa ku lubali lwakwe bakabafumyapo, Yesu mu muulu akafwilisha abakapusuka ukuwamya isonde no kulilenga ukuba filya fine lyali pa kutendeka. Kristu akabuusha na bonse abalinga ukubuuka pa kuti bakekale pe sonde ilyawama. (Luka 23:32, 39-43; Yohane 5:26-29) Nga acita ica musango yo, akapwishako ububi bumo ubo abantunse baculako.

Yehova tapatikisha abantu ukumfwila imbila nsuma ya kwa Yesu. Lelo alebapeela ishuko lya kuti babe no kwishiba ukutungulula ku bumi bwa muyayaya. E ico kanshi na imwe bene kuti cawama sana nga mwaishiba Lesa bwino bwino ino ine nshita! (Sefania 2:2, 3) Nga mwaishiba Lesa bwino bwino, e lyo mukaba na maka ya kucimfya ububi ubuli bonse ubumicusha. Kabili mukamona ne fyo Kristu akacimfya ububi, ukubucimfya ica kuti ninshi capwa tabwakabeko na kabili.—Ukusokolola 19:11-16; 20:1-3, 10; 21:3, 4.

[Icikope pe bula 5]

Sauli alesuminisha ububi pantu taishibe bwino bwino ifyo Lesa afwaya

[Icikope pe bula 7]

Ukwafwa umuntu ukwishiba Lesa bwino bwino, e cawamisha ico umuntu engacitila umubiye