Tinikeni pa kuti muye ku filimo

Tinikeni pa kuti mumone imitwe iilimo

Ukulaenda Mu Nshila ya Lubuuto Uluya Lulebuutilako Fye

Ukulaenda Mu Nshila ya Lubuuto Uluya Lulebuutilako Fye

Ukulaenda Mu Nshila ya Lubuuto Uluya Lulebuutilako Fye

“Inshila ya balungami yaba ngo lubuuto ulwabalika uluya lulebuutilako fye ukufikila akasuba kasaama.”—AMAPINDA 4:18, NW.

1, 2. Ilyo ulubuuto lwa ku mupashi ulufuma kuli Yehova luya lulebuutilako fye, cinshi cicitika ku bantu bakwe?

TAKWABA nangu umo uwingalondolola bwino bwino icicitika ku mfifi ya bushiku nga ca kuti akasuba katula. Ni Yehova Lesa fye e wingacite fyo pantu e Ntulo ya lubuuto. (Amalumbo 36:9) Lesa atila: ‘Amacaca nga yaikate sonde mu mpela sha liko, . . . isonde lilayalula iline nge loba ku cikomeneno, na fyonse ifyabamo filemikwa bwino bwino nge fya kufwala.’ (Yobo 38:12-14) Akasuba nga kabalika, ifintu fyonse filatendeka ukumoneka bwino, kwati fye ni fintu iloba lyaluka nga bafwatikapo icifwati.

2 Na kabili, Yehova aba ni Ntulo ya lubuuto lwa ku mupashi. (Amalumbo 43:3) Icalo caba mu mfifi ine ine, lelo Yehova alitwalilila ukusanikila ulubuuto pa bantu bakwe. Finshi fyafumamo? Baibolo ilanda ukuti: “Inshila ya balungami yaba ngo lubuuto ulwabalika uluya lulebuutilako fye ukufikila akasuba kasaama.” (Amapinda 4:18, NW) Ulubuuto lufuma kuli Yehova uluya lulebuutilako fye lulasanikila inshila ya bantu bakwe no kulopolola ukuteyanya, amasambilisho, ne mibele yabo.

Ulubuuto lwa ku Mupashi Uluya Lulebuutilako fye Lulalopolola Ukuteyanya

3. Bulayo nshi bwaba pali Esaya 60:17?

3 Ukupitila muli kasesema Esaya, Yehova asobele ukuti: “Apali umukuba nkabikapo golde, na pali icela nkabikapo silfere, apali ifimuti nkabikapo umukuba, na pali amabwe nkabikapo icela.” (Esaya 60:17) Ukuteyanya kwa Nte sha kwa Yehova kwalilopololwa muli ino “mpela ya bwikashi,” nelyo “inshiku sha kulekelesha,” kwati fye ni filya ciba nga bafumyapo icintu icishali bwino no kupyanikapo icisuma.—Mateo 24:3; 2 Timote 3:1.

4. Kuteyanya nshi ukwatendeke ukubomba mu 1919, kabili aba mu filonganino banonkelemo shani?

4 Mu myaka ya kubalilapo iya shino nshiku sha kulekelesha, mu filonganino fya Basambi ba Baibolo, nge fyo Inte sha kwa Yehova shaishibikwe kale, balevota baeluda na badikoni. Lelo, baeluda bamo bamo tabatemenwe ukushimikila. Bamo tabaleshimunuka fye ukubombako umulimo wa kushimikila lelo balenenuna na bambi abalebomba uyu mulimo. E co mu 1919 umulimo wa kwa katungulula wa mulimo walitendeke mu filonganino fyonse. Te cilonganino calesala katungulula wa mulimo, lelo liofesi lya musambo ilya bantu ba kwa Lesa e lyaletungululwa no mupashi wa mushilo pa kusonta katungulula wa mulimo. Pa milimo akwete pali no kuteyanya ifya kubomba umulimo wa kushimikila, ukupeela ififulo fya kushimikilamo, no kukoselesha bonse ukulabomba umulimo wa mwi bala. Mu myaka yakonkelepo, aba mu filonganino batendeke ukubombesha mu mulimo wa kushimikila.

5. Kulopololwa nshi ukwaishilebako muli ba1920?

5 Pa kulongana kwa citungu ukwa Basambi ba Baibolo ukwaliko mu 1922, pa Cedar Point, ku Ohio, mu U.S.A. bonse mu filonganino balicincishiwe kuli uku kukonkomesha kwaleti: “Ishibisheni, ishibisheni, ishibisheni Imfumu no bufumu bwa iko!” Ilyo calefika mu 1927, baliteyenye bwino sana imibombele ya mulimo wa mwi bala kabili basuminishenye ukuti pa Mulungu e paweme sana ukulashimikila ku ng’anda ne ng’anda. Mulandu nshi basalile ubu bushiku? Pantu bwali e bushiku ubo abengi bashaleya ku ncito. Na lelo line Inte sha kwa Yehova shicita cimo cine ilyo babombesha ukutandalila abantu pa nshita iyo bengasangwa pa ng’anda, pamo nga pa mpela ya mulungu nelyo mu cungulo.

6. Kusuminishanya nshi ukwaliko mu 1931, kabili kwakumine shani umulimo wa kushimikila pa Bufumu?

6 Pa Mulungu, July 26, 1931, mu kasuba, bonse abasangilwe ku kulongana kwa citungu mu Columbus, ku Ohio, mu U.S.A. balibakonkomeshe ukubombesha mu mulimo wa kushimikila pa Bufumu lintu basuminishenye pa cintu cimo, ico na pa numa bamunyinefwe mu calo conse basuminisheko. Amashiwi yamo ayo basuminishenye yatila: “Tuli babomfi ba kwa Yehova Lesa abaebwa ukubomba umulimo mwi shina lyakwe, ukuba ne cumfwila ku mafunde yakwe, ukulashimika ubukombe Yesu Kristu aleshimikila, no kweba abantu ukuti Yehova e Lesa wa cine kabili Uwa maka yonse; kanshi tuli aba nsansa ukuibulila ishina ilyo Shikulu Lesa umwine asosa, kabili tulefwaisha ukwishibikwa no kulaitwa ukuti, Inte sha kwa Yehova.” (Esaya 43:10) Ala ili shina lipya lilalondolola bwino umulimo ukalamba uo bonse abetwa pali lyena babomba! Ca cine, Yehova alikwete umulimo uo ababomfi bakwe bonse balingile ukulabombako. Abengi balyankwileko bwino icine cine!

7. Kwaluka nshi kwaliko mu 1932, kabili mulandu nshi kwabeleleko?

7 Baeluda abengi bali-icefeshe no kutendeka ukubombesha mu mulimo wa kushimikila. Nomba mumo mumo baeluda abo basalile balekaana ukuti te bonse mu cilonganino abalingile ukulabombako umulimo wa kushimikila. E ico, kwali ukulopololwa na kumbi ukwali no kucitika. Mu 1932, Ulupungu lwa kwa Kalinda lwaebele ifilonganino fyonse ukuleka ukuvota pa kusala baeluda na badikoni. Lelo bali no kusala aba kupanga komiti wa mulimo, abaume ababikile amano ku fya ku mupashi kabili abalebombesha mu mulimo wa kushimikila. Abaume abali abacincila mu mulimo wa kushimikila ebo basalile ukuba bakangalila, kabili calengele ukuti umulimo ulelunduluka.

Kwaba Ukulopololwa na Kumbi Ilyo Ulubuuto Lwaya Lulebuutilako Fye

8. Kulopololwa nshi kwaliko mu 1938?

8 Ulubuto ‘lwaleya lulebuutilako fye.’ Mu 1938, balilekele ukuvota pa kusala baeluda na badikoni. Ababomfi ba mu filonganino bonse bali no kulasontwa no mupashi wa mushilo ukupitila mu bwangalishi bwa “musha wa cishinka kabili uwashilimuka.” (Mateo 24:45-47) Uku kwaluka kwalisuminishiwe mupepi na mu filonganino fyonse ifya Nte sha kwa Yehova, kabili umulimo wa kushimikila watwalilile ukulalunduluka.

9. Kwaluka nshi ukwaliko mu 1972, kabili cinshi twingasosela ukuti uku kwaluka kwali kulopololwa?

9 Pa 1 October, mu 1972, kwali ukwaluka na kumbi ukwakumine ubwangalishi mu filonganino. Ifilonganino fyonse fyalekele ukutungululwa no mubomfi umo nelyo kangalila, lelo ibumba lya baeluda e lyatendeke ukutungulula icilonganino cimo na cimo mu calo conse. Uku kwaluka kwalikoselesha abaume bakosoka ukulabombesha pa kuti bafikepo ukulabomba umulimo wa kulatungulula ifilonganino. (1 Timote 3:1-7) Icafumamo ca kuti bamunyinefwe abengi balisambilishiwa ifya kubomba imilimo ya mu cilonganino. Ukutula lilya, aba baume balabomba umulimo wacindama nga nshi uwa kucema abapya abengi abapokelela icine ca mu Baibolo.

10. Kwaluka nshi ukwatendeke ukubomba mu 1976?

10 Ibumba Litungulula balilyakenye mu makomiti 6, kabili ukutendeka pa 1 January, 1976, aya makomiti yatendeke ukwangalila ukuteyanya ne filonganino fyonse mwi sonde lyonse. Ala mwaliba amapaalo ayengi nga nshi mu kuleka imilimo yonse iya Bufumu ukulatungululwa na “bapanda amano abengi”!—Amapinda 15:22; 24:6.

11. Kwaluka nshi kwaliko mu 1992, kabili mulandu nshi?

11 Mu 1992 namo mwali ukulopololwa na kumbi. Uku kulopololwa kwapalana na filya fyacitike lintu abena Israele na bambi babwelele ukufuma muli bunkole bwa ku Babiloni. Pali ilya nshita, abena Lebi aba kubomba imilimo ya pe tempele balicepele. Icafuminemo ca kuti abaNetinimu abashali bena Israele balipeelwe imilimo na imbi iya kulayafwa abena Lebi. E cacitike na mu 1992, apo imilimo ya pano isonde yalifulileko, aba “mpaanga shimbi” balipeelwe imilimo na imbi ukulayafwa umusha wa cishinka kabili uwashilimuka. Balisontelwe ukulayafwilisha bakomiti ba mwi Bumba Litungulula.—Yohane 10:16.

12. Bushe Yehova alaasa shani umutende ukuba kangalila wesu?

12 Cinshi cafumamo muli uku kwaluka konse? Yehova atile: “Nkalaasa umutende ukuba bakangalila bobe no bulungami ukuba aba kukupeela imilimo.” (Esaya 60:17, NW) Muno nshiku, pa babomfi ba kwa Yehova paliba “umutende,” kabili ukutemwa “ubulungami” kwaba e ‘wa kubapeela imilimo,’ e kuti ubulungami e bulenga ukuti balebombela Lesa. Baliteyanishiwa bwino ku kubomba umulimo wa Bufumu uwa kushimikila no kupanga abasambi.—Mateo 24:14; 28:19, 20.

Yehova Alasanikila Ulubuuto pa Masambilisho

13. Bushe Yehova asanikile shani ulubuuto pa masambilisho ya bantu bakwe mu myaka ya ba1920?

13 Yehova na kabili alasanikila ulubuuto pa masambilisho ya bantu bakwe. Tusanga ica kumwenako pa Ukusokolola 12:1-9. Ici calembwa calanda pa fintu fya mampalanya fitatu, “umwanakashi” uli ne fumo apaapa, “icing’wena,” no “mwana, umwaume.” Bushe mwalishiba ico ifi fitatu fimininako? Fyalilondololwa mu cipande citila “Birth of the Nation,” icali mu Ulupungu lwa kwa Kalinda ulwa March 1, 1925. Cilya cipande calengele abantu ba kwa Lesa ukumfwikisha ukusesema kulanda pa kufyalwa kwa Bufumu, ubulondoloshi bwalangilile bwino bwino ukuti kwaba ukuteyanya kubili, ukuteyanya kwa kwa Yehova no kwa kwa Satana. Lyena mu 1927 na mu 1928 abantu ba kwa Lesa bailwike ukuti ukusefya Krisimasi ne nshiku sha kufyalwa te kwa mu malembo kabili balilekele ukusefyako.

14. Masambilisho nshi ayo baumfwikishe muli ba1930?

14 Mu myaka ya ba1930 Yehova asanikile ulubuuto pa masambilisho na yambi yatatu. Pa myaka iingi, Abasambi ba Baibolo baishibe ukuti “ibumba likalamba” ilyalandwapo pa Ukusokolola 7:9-17 lyalipuseneko kuli ba144,000, abali no kuteka na Kristu nge shamfumu kabili bashimapepo. (Ukusokolola 5:9, 10; 14:1-5) Kanshi ibumba likalamba talyaishibikwe. Kwati fye ni filya fine ulubuuto lwa ku maca lulenga ifintu ifishacilamonekesha mu mfifi ukutendeka ukulamoneka bwino, mu 1935 ibumba likalamba lyalishibikwe ukuti ni balya bakapusuka “ubucushi bukalamba,” abakakwata isubilo lya kwikala pe sonde ku ciyayaya. Ku mpela ya mwaka umo wine, baishileishiba icine icakumine abana ba Nte sha kwa Yehova mu fyalo ifingi. Ilyo ukutemwa icalo ico umo afyalilwamo kwaleluminako mwi sonde lyonse, Inte shailwike ukuti ukupika sulupu ku mendela cimo cine fye no kupepa. Umwaka wa konkelepo balondolwele ukuti Kristu tafwilile pa musalaba, afwilile pa cimuti.—Imilimo 10:39.

15. Ni lilali bailwike ukuti umulopa walishila, kabili cali shani?

15 Pa numa fye ya Nkondo ya Calo iya Bubili, balebomfya sana umulopa pa kundapa abashilika bacenenwe. Pali iyi yine nshita, ulubuuto lwalibuutileko ica kuti kwali ukwishiba ifyo umulopa washila. Ulupungu lwa kwa Kalinda ulwa July 1, 1945, lwakoseleshe “bakapepa ba kwa Yehova bonse abafwaya ukuba no bumi bwa muyayaya mwi sonde lipya umukaba ubulungami ukulamona umulopa uwashila no kulanakila ku mafunde ya kwa Lesa ayalungama ayalanda pali uyu mulandu.”

16. Ni lilali Baibolo ya New World Translation of the Holy Scriptures yafumine, kabili ni muli finshi fibili umo yapusanako na maBaibolo yambi?

16 Mu 1946 bapingwilepo ukupilibula Baibolo iipya iyali no kupilibulwa ukulingana ne fipya ifyo abasoma basangile kabili umushali no kuba ifisambilisho fyashintilila pa fishilano fya mu Kristendomu. Ukupilibula uyu Baibolo kwatendeke mu December mu 1947. Mu 1950 Baibolo ya Amalembo ya Calo Cipya aya ciGriki aya Bwina Kristu yalifumine mu ciNgeleshi. Lyena ukutendeka mu 1953 batampile ukufumya Amalembo ya ciHebere panono panono. Yafumine mu mabuuku yasano. Ilya kulekelesha lyafumine mu 1960, pa numa ya myaka ukucila pali 12 ukutula apo batendekele ukupilibula Baibolo. Mu 1961, e lyo bafumishe Baibolo onse uwa New World Translation of the Holy Scriptures. Pali nomba iyi Baibolo yalipilibulwa mu ndimi ishingi kabili yalipusanako na maBaibolo yambi. Yena yalibwekeshamo ishina lya kwa Lesa, Yehova. Na kabili, baipilibula ukukonka fye filya fine yali mu ciHebere na mu ciGriki. E calenga ukuti tuleishibilako icine ca mu Baibolo.

17. Kusanikila nshi ukwaliko mu 1962?

17 Mu 1962 kwali ukwishiba “bakateeka bacilamo” abalandwapo pa Abena Roma 13:1 na umo Abena Kristu benganakila aba bakateka. Ukubelenga icipandwa 13 ica Abena Roma na Malembo yambi pamo nga Tito 3:1, 2 na 1 Petro 2:13, 17 kwalengele kube ukwishiba bwino bwino ukuti amashiwi ya kuti “bakateeka bacilamo” tayalosha kuli Yehova Lesa na Yesu Kristu, lelo yalosha kuli bakateka.

18. Cine nshi icaishibikwe bwino bwino muli ba1980?

18 Mu myaka yakonkelepo inshila ya balungami yatwalilile ukulabuutilako fye. Mu 1985 ulubuuto lwalibuutileko kabili kwali ukwishiba umwalola ukulungamikilwa “ku bumi” no kuba uwalungama uwingetwa cibusa wa kwa Lesa. (Abena Roma 5:18; Yakobo 2:23) Mu 1987 balilondolwele bwino bwino umwaka wa ntandala uwa Bena Kristu.

19. Bushe Yehova asanikila shani ulubuuto lwa ku mupashi pa bantu bakwe mu myaka ya nomba line?

19 Mu 1995 kwali ukwishiba bwino bwino umwalola ukupaatula “impaanga” ku “mbushi.” Mu 1998 icimonwa ce tempele lya kwa Esekiele calilondolwelwe bwino bwino no kuti kale kale calitendeka ukufikilishiwa. Mu 1999 kwali ukulondolola inshita ne fyo ‘ica muselu cipomona caiminina umwashila.’ (Mateo 24:15, 16; 25:32) Kabili mu 2002 kwali ukwishibilapo na fimbi pa lwa kupepela Lesa “mu mupashi na mu cine.”—Yohane 4:24.

20. Ni mu nshila nshi imbi umo ababomfi ba kwa Yehova balopololwa?

20 Ukulunda pa kulopololwa kwacitika mu kuteyanya na mu masambilisho, kwaliba no kulopololwa ukwakuma imibele ya Bena Kristu. Ku ca kumwenako, mu 1973 caishileishibikwa ukuti ukupepa fwaka ‘kukowesha umubili’ kabili batendeke ukumona ukucite fyo ukuti kulufyanya nga nshi. (2 Abena Korinti 7:1) Pa numa ya myaka 10, Ulupungu lwa kwa Kalinda ulwa July 15, 1983, lwalondolwele bwino bwino ifyo tulingile ukumona imfuti. Ifi fya kumwenako fye fimo fimo ifilanga ifyo ulubuuto luya lulebuutilako muno nshiku.

Twalilileni Ukulaenda mu Nshila ya Lubuuto Uluya Lulebuutilako Fye

21. Mutima wa musango nshi uwingatwafwa ukutwalilila ukulaenda mu nshila ya lubuuto uluya lulebuutilako fye?

21 Munyinefwe uwabomba pali bueluda pa nshita ntali atile: “Nga kwaba ukwaluka, cilafya ukusumina no kulakonka uko kwaluka.” Cinshi camwafwa ukusumina ukulopololwa konse ukwacitika pa myaka 48 iyo abomba umulimo wa kushimikila? Alanda ukuti: “Icacindamisha kuba no mutima uusuma. Ukukanasumina ukulopololwa cimo no kushala ku numa ilyo ukuteyanya kuleya pa ntanshi. Nga cankosela ukusumina ukwaluka kuliko, njibukisha amashiwi Petro asosele kuli Yesu ayatila: ‘Mwe Shikulu, ni kuli nani twingaya? Ni mwe muli ne fyebo fya bumi bwa muyayaya.’ Lyena ndaipusha ukuti, ‘Ni kuli nani nalaya—bushe ni mu calo umwaisula imfifi?’ Ici cilangafwa ukulaendela pamo no kuteyanya kwa kwa Lesa.”—Yohane 6:68.

22. Busuma nshi bwaba mu kwenda mu nshila ya lubuuto?

22 Icalo caba mu mfifi ine ine. Ilyo Yehova aletwalilila ukusanikila ulubuuto pa bantu bakwe, ubupusano bwaba pa bantu ba kwa Lesa na ba mu calo buya bulekulilako fye. Ni mu nshila nshi ulu lubuuto lutwafwa? Nga filya fine ukusanika ulubuuto pa cilindi kushifumyapo icilindi, e fyo no lubuuto lufuma mu Cebo ca kwa Lesa lushifumyapo ifiteyo lelo lulatwafwa ukufileuka pa kuti twingatwalilila ukulaenda mu nshila ya lubuuto uluya lulebuutilako fye. Kanshi, natutwalilile ukubika amano ku cebo ca kusesema ica kwa Yehova icaba “nge nyali iileaka umwafiita.”—2 Petro 1:19.

Bushe Muleibukisha?

• Bushe Yehova alopolola shani ukuteyanya kwa bantu bakwe?

• Ulubuuto uluya lulebuutilako fye lwalopolola shani amasambilisho?

• Kwaluka nshi uko mwaimwena, kabili cinshi camwafwile ukusumina uko kwaluka?

• Mulandu nshi mulefwaila ukulaenda mu nshila ya lubuuto uluya lulebuutilako fye?

[Amepusho]

[Ifikope pe bula 27]

Mu 1922 ukulongana kwa citungu ukwabelele pa Cedar Point, mu Ohio, ku U.S.A. kwakoseshe Abasambi ba Baibolo ukulabomba umulimo wa kwa Lesa

[Icikope pe bula 29]

Ba N. H. Knorr bafumya Baibolo ipya iya “Amalembo ya Calo Cipya aya ciGriki aya Bwina Kristu” uwa mu ciNgeleshi pa kulongana mu 1950

[Abatusuminishe Ukubomfya Icikope pe bula 26]

© 2003 BiblePlaces.com