Tinikeni pa kuti muye ku filimo

Tinikeni pa kuti mumone imitwe iilimo

Bushe Abena Kristu ba Cine ni Bani?

Bushe Abena Kristu ba Cine ni Bani?

Bushe Abena Kristu ba Cine ni Bani?

ICITABO ca On Being a Christian, icalembwa no mwina Switzerland, Hans Küng, uwasambilila ifya mapepo citila: “Umuntu uwingatila Mwina Kristu ni ulya uucita no kusambilisha amasambilisho ya kwa Yesu Kristu.” Kanshi aya mashiwi yalelanda pa cishinka ca kuti: Abena Kristu ba cine balakonka amasambilisho ya kwa Yesu.

Nomba kuti caba shani ku muntu umo nelyo kwi bumba lya mapepo abatila bakonshi ba kwa Kristu lelo tabacita ifyo Yesu asambilishe? Yesu umwine atile abengi bakatila Bena Kristu. Bakalanda pa fintu ifyalekanalekana ku kushininkisha ukuti balemubombela. Bakatila: “Bushe tatwasesemene mwi shina lyenu, no kufumisha ifibanda mwi shina lyenu, no kucitila ifya maka ifingi mwi shina lyenu?” Bushe Yesu akabeba ati shani? Amashiwi akabasuka e yalangilila ifyo ubupingushi bukaba. Akabeba ati: “Nshatalile imwishiba! Fumeni apa, mwe bampulamafunde.”—Mateo 7:22, 23.

Ala kwena uku kusoka kwa maka kuli “bampulamafunde” abatila balakonka Yesu! Natulande pa fintu fibili ifyacindama ifyo Yesu atile e fyo abantu bafwile ukucita pa kuti abasumine ukuti Bena Kristu ba cine kabili pa kutila ebakaana ukuti ni bampulamafunde.

“Nga Mwaba no Kutemwana”

Ica kubalilapo ico alandile ca kuti: “Ndemupeele funde lipya, ilya kuti muletemwana; ifyo namutemenwe, e fyo na imwe muletemwana. Muli ici e mo bonse bakeshibilo kuti muli basambi bandi, nga mwaba no kutemwana.”Yohane 13:34, 35.

Yesu afwaya ukuti abakonshi bakwe babe no kutemwana kwa cine cine kabili no kutemwa abantu bonse. Ukutula fye ilyo Yesu aali pe sonde, abantu abengi abatila Bena Kristu balacite ci. Nomba ni shani ulwa filonganino fya mapepo ifingi ifitila fya Bwina Kristu? Bushe ifyo ababamo bacita filanga ukuti balitemwana? Nakalya. Na kuba, e baba na pa ntanshi mu nkondo ishingi umo abantu ba kaele bepaiwa.—Ukusokolola 18:24.

E fintu caba ukufika fye na ino ine nshita. Ifyalo ifitila fya Bwina Kristu e fyali pa ntanshi mu kwipayaulwa kwa bantu ukwacitike mu nkondo shibili isha calo mu myaka ya ba1900. Mu myaka ya nomba line, aba mu macalici ayo abene batila ya buKristu e baali pa ntanshi mu kwipayana kwa bukatu na mu nkondo ya kufwaya ukukufya umutundu iyali mu calo ca Rwanda mu 1994. Uwali kale shikofu mukalamba uwa ku Anglican, Desmond Tutu atile: “Abaleipayana mu bukatu bwa musango yu balepepa kumo kwine. Abengi bali Bena Kristu.”

“Nga Mwaikalilila mu Cebo Candi”

Ica bubili ico Yesu alandile ukuti e cacindama ku Bena Kristu ba cine ni cilya alandile ilyo atile: “Nga mwaikalilila mu cebo candi, ninshi muli basambi bandi icine cine, kabili mukeshibe cine, ne cine cikamulenga abantungwa.”—Yohane 8:31, 32.

Yesu enekela abakonshi bakwe ukwikalilila mu cebo cakwe, e kuti, ukukonka amasambilisho yakwe. Uwasambilila ifya mapepo, Küng, atile, lelo, bashimapepo abatila balakonka Kristu “bakonka sana ififundisho fya ciGriki.” Mu nshita ya kusambilisha ifyo Yesu asambilishe, bena basambilisha ifintu pamo ngo kuti umweo taufwa, ukuti kwaliba umutwala, ukupepa Maria, e lyo no kukwata ibumba lya bashimapepo, ifisambilisho ifyafuma ku mipepele ya cisenshi na ku ba mano ya buntunse.—1 Abena Korinti 1:19-21; 3:18-20.

Bashimapepo na kabili baleteleko icisambilisho ico abantu bafilwa ukumfwa ica kuti kwaba Balesa batatu, ukubika Yesu pa cifulo ico umwine ashatalile atontonkanya ukubapo. Ici cisambilisho calilenga abengi ukukanapepa Yehova, Wishi wa kwa Yesu uo alepepako lyonse. (Mateo 5:16; 6:9; Yohane 14:28; 20:17) Hans Küng alembele ukuti: “Lyonse ilyo Yesu alelanda pali Lesa, alelanda pali Lesa ulya wine uwa ku kale, uwa fikolwe Abrahamu, Isaki na Yakobo: Yahweh . . . Kuli Yesu, uyu wine e Lesa umo fye mpo.” Bantu banga muno nshiku abeshiba apo pene fye ukuti Lesa wa kwa Yesu kabili Wishi ni Yahweh nelyo Yehova, nga fintu ishina lyakwe lyalembwa mu Cibemba?

Bashimapepo balisuulililako fye kwi funde lya kwa Yesu ilya kukanaitumpa mu fikansa fya calo. Kalemba Trevor Morrow atile: “Mu nshiku sha kwa Yesu, mu Galili mwalifulile sana ulupato lwa mitundu.” AbaYuda abengi abapatile imitundu imbi, balelwa inkondo pa kuti babe no buntungwa mu fya mapolitiki na mu fya mipepele. Bushe Yesu alyebelepo abasambi bakwe ukuti bafwile ukuitumpa mu kukansana kwa musango yo? Awe nakalya. Lelo abebele ukuti: “Tamuli ba pano calo.” (Yohane 15:19; 17:14) Mu nshita ya kukaana ukuitumpa mu fikansa fya calo, bashimapepo batendeke ukucita ico Hurbert Butler, kalemba wa ku Ireland alondolola ukuti, batendeke “ukulwa no kusambilisha ififundisho fye calici.” Alembele ukuti: “UbuKristu bwa mapolitiki, buKristu ubutungilila sana ifya nkondo kabili ilyo bakateka na bashimapepo basuminishanya pali fimo, ilingi icicitika ca kuti pa kuti aba mapepo bakwateko fimo, balapepelela abashilika ba buteko.”

Bakasambilisha ba Bufi Balakaana Yesu

Umutumwa Paulo asokele ukuti kukaba abakafuma mu buKristu bwa cine. Atile pa numa ya mfwa yakwe, abantu ababa nge “mimbulu ya kutakanya,” bakafuma mu Bena Kristu kabili “bakalalanda ifyapotama ku kukula abasambi babakonke.” (Imilimo 20:29, 30) ‘Bakalasosa pa mbilibili abati baishiba Lesa, lelo ku milimo yabo bamukaana.’ (Tito 1:16) Umutumwa Petro na o asokele ukuti bakasambilisha ba bufi “bakasokelesha ifyakaniko fya boni kabili bakakaana na cibinda wabo uwabashitile.” Atile, imibele yabo iyabipa ikalenga abantu ‘ukupontela inshila ya cine.’ (2 Petro 2:1, 2) UmuGriki uwasoma sana, W. E. Vine atile, ukukaana Kristu muli uyu musango cimo no “kukaana Wishi no Mwana, ukupitila mu kucita ubusangu no kwananya ifisambilisho fyabipa icine cine.”

Bushe Yesu kuti acita shani ku bantu abatila basambi bakwe nga ca kuti ku mufulo fye bafilwa “ukwikalilila mu cebo [cakwe]” kabili bafilwa no kucita na fimbi ifyo afwaya ukuti bacite? Asokele ukuti: “Onse uwankaana ku menso ya bantu, na ine nkamukaana ku menso ya kwa Tata uwaba mu myulu.” (Mateo 10:33) Kwena, Yesu takaana umuntu uulefwaisha ukuba uwa cishinka nga alufyanya. Ku ca kumwenako, nangu ca kuti umutumwa Petro alikeene Yesu imiku itatu, alilapiile kabili Yesu alimulekelele. (Mateo 26:69-75) Lelo, Yesu akaana abantu nelyo ibumba lya ba mapepo ababa mimbulu mu fya kufwala fya mpaanga, e kutila abantu ababepekesha ukukonka Kristu lelo ku mufulo fye kabili mu bumankonso balakaana amasambilisho yakwe. Yesu alandile ulwa bakasambilisha ba bufi aba musango yu ukuti: “Abo bantu mukabeshibila ku fisabo fyabo.”—Mateo 7:15-20.

Ilyo Abatumwa Baafwile E lyo UbuKristu bwa Bufi Bwatendeke

Ni lilali Abena Kristu ba bufi batendeke ukukaana Kristu? Pa numa fye ya mfwa ya kwa Yesu. Yesu umwine alisokele ukuti Satana Kaseebanya mu kwangufyanya fye akatanda “amankumba,” mu “mbuto shisuma,” e kutila akaleta Abena Kristu ba bufi mu Bena Kristu ba cine abo Yesu ashimikileko. (Mateo 13:24, 25, 37-39) Umutumwa Paulo asokele ukuti bakasambilisha ba bufi e ko baali ilyo ali pano calo. Paulo alandile ukuti icikalamba icalengele ukuti bafume ku fisambilisho fya kwa Yesu Kristu, ca kuti ‘tabatemenwe icine.’—2 Abena Tesalonika 2:10.

Ilyo abatumwa ba kwa Yesu Kristu baali bacili aba mweo, balicingilileko ukuti kwiba ubusangu. Lelo, ilyo abatumwa bafwile, intungulushi sha mapepo, ukubomfya “ifya maka fyonse ne fishibilo ne fipesha mano fya bufi” ku kulufya abengi, bafumishe abantu abengi ku cine ico Yesu na batumwa bakwe basambilishe. (2 Abena Tesalonika 2:3, 6-12) Uwasambilila amano ya buntunse umuNgeleshi, Bertrand Russell atile, tapakokwele, icilonganino ca kubalilapo ica Bwina Kristu cayalwike ukuba ibumba lya fya mapepo ilyali no “kupapusha Yesu, na Paulo wine.”

Ukupepa kwa Cine Kwabweshiwa

Ifishinka nafyumfwika. Ukufuma fye ilyo abatumwa bafwile, amasambilisho ya kwa Kristu tayamoneka sana mu micitile ya bantu abatila Bena Kristu. Nomba, ici tacalola mu kuti Yesu alifilwa ukufishapo ubulayo bwakwe ubwa kuba na bakonshi bakwe “inshiku shonse ukufika na ku mpela ya bwikashi.” (Mateo 28:20) Kuti twashininkisha ukuti ukutula fye apo alandiile ayo mashiwi, kwaliba abantu aba cishinka “abacita no kusambilisha amasambilisho ya kwa Yesu Kristu.” Yesu Kristu alifishapo ubulayo bwakwe ubwa kutungilila abantu ba musango yo pantu balesha na maka ukutemwana, ukwaba cishibilo ca Bena Kristu ba cine, kabili balakonka icine ico asambilishe.

Na kabili, Yesu alaile ukuti mu nshiku sha kulekelesha isha buno bwikashi, ali no kulonganika abasambi bakwe aba cishinka mu cilonganino ca Bwina Kristu icaishibikwa bwino ico ali no kubomfya ku kufishapo ubufwayo bwakwe. (Mateo 24:14, 45-47) Pali ino nshita alebomfya cilya cilonganino ukulonganika “ibumba likalamba” ilya baume, abanakashi na bana “ukufuma mu nko shonse ne mitundu na bantu na bantu ne ndimi” kabili alebekatanya ukulatungululwa na wene ukupanga “umukuni umo” pe samba lya kwa “kacema umo.”—Ukusokolola 7:9, 14-17; Yohane 10:16; Abena Efese 4:11-16.

E ico kanshi, fumenimo mu mabumba ya mapepo ayakowesha ishina lya kwa Kristu no konaula ubuKristu ukucila pa myaka 2,000. Nga tamucitile fyo, ninshi nga filya Yesu Kristu aebele umutumwa Yohane, kuti “mwapokelela ifinkunka [fyabo]” ilyo Lesa akaleta ubupingushi pali bene nomba line fye. (Ukusokolola 1:1; 18:4, 5) Lekeni ukuti ukufwaisha kwenu kube ngo kwa bantu abo kasesema Mika alandilepo ilyo atile, “mu nshiku sha ku mpela,” bakapepa ba cine, abakonka ubuKristu bwa cine, bakomfwila amafunde ya kwa Lesa no “kwenda mu nshila shakwe” mu kupepa kwa cine ukwabweshiwa. (Mika 4:1-4) Abalemba uno magazini bakatemwa sana ukumwafwa ukwishiba abo bakapepa ba cine.

[Ifikope pe bula 5]

Mulandu nshi Abena Kristu ba cine bashilwila inkondo?

[Abatusuminishe]

Abashilika, ku kuso: U.S. National Archives photo; flamethrower, ku kulyo: U.S. Army Photo

[Ifikope pe bula 7]

Ifintu fibili Yesu atile e fishibisha Abena Kristu ba cine fyaba “kutemwana,” e lyo no ‘kwikalilila mu cebo cakwe’