“Mube Abatekanya Umupwilapo”

“Uwapelwa amano atetekele cebo conse; lelo uwacenjela amwensekeshe nyantilo shakwe.”—AMAPINDA 14:15.

1, 2. (a) Cinshi tusambililako ku fyacitike kuli Lote mu Sodomu? (b) Bushe amashiwi ya kuti “mube abatekanya” yalola mwi?

ILYO Abrahamu aebele Lote ukuti abalilepo ukusala uko engatemwa ukwikala, Lote asalile impanga yaletapililwa bwino iyali “nge bala lya kwa Yehova.” Amwene ukutila ilya ncende yali isuma sana ukwikalamo no lupwa lwakwe, kabili “Lote asalile Icintengulusha conse ca Yordani” no kwikala mupepi na Sodomu. Nangu ca kutila ilya mpanga yalemoneka bwino sana, ifyalecitika kuli ilya ncende tafyali bwino, pantu lwa mupepi, e paleikala “abena Sodomu abali babi kabili ababembu nga nshi kuli Yehova.” (Ukutendeka 13:7-13) Mu kuya kwa nshita, ifyacitikile Lote no lupwa lwakwe tafyaweme nangu panono. Pa kulekelesha, Lote na bana bakwe abanakashi basukile bayaikala fye mu ninga. (Ukutendeka 19:17, 23-26, 30) Icifulo ico Lote amwene kwati cisuma sana pa kubala, kanshi tacaweme iyo.

² Ababomfi ba kwa Lesa aba muno nshiku kuti basambililako cimo ku fyacitike kuli Lote. Ilyo tuletontonkanya pa kucita icintu cimo, tufwile ukucenjela ku bwafya bwingafumamo, tatufwile kucita icintu apo pene fye ati pantu caumfwika bwino. E mulandu Icebo ca kwa Lesa citwebela ukuti: “Mube abatekanya umupwilapo.” (1 Petro 1:13) Uwasambilila ifya mu Baibolo R.C.H. Lenski atile ishiwi lya ciGriki ilyapilibulwa pano ukuti “mube abatekanya,” lyalola mu kutila “tontonkanyenipo bwino bwino kabili fwailisheni ifishinka. Tekanyeni pa kuti mucite icilungeme.” Kanshi lekeni tulandeko pali fimo ificitika ifyo tukabila ukutontonkanyapo bwino bwino nelyo ukutekanya ilyo tatulacita nangu cimo.

Ukutontonkanyapo Bwino Ilyo Tamulatendeka Ubukwebo

3. Mulandu nshi cawamina ukutekanya ilyo umuntu umo atweba ukuti tutendeke nankwe ubukwebo?

³ Tutile umuntu umo uo mwacetekela atila kuli ubukwebo bumo ubusuma sana, nakalimo uyo muntu ni kapepa munenu uwa kwa Yehova. Alumbanya sana ukuti mukapanga ulupiya ulwingi kabili amucincisha no kuti mwishingashinga pantu mwalapanya ishuko. Kuti mwatendeka ukwelenganya ukuti ukucita ubu bukwebo kukalenga imikalile yenu ne ya lupwa lwenu ukuwama kabili kuti mwatontonkanya no kutila ico cikalenga mukakwate sana inshita ya kubomba imilimo ya bukapepa. Lelo, Amapinda 14:15 yatusoka ukuti: “Uwapelwa amano atetekele cebo conse; lelo uwacenjela amwensekeshe nyantilo shakwe.” Ilingi line, umuntu nga aumfwa ukuti akapanga ulupiya ulwingi, tatontonkanyapo ukuti limbi ifintu te kuti fyende bwino muli ubo bukwebo, tatontonkanya na pa bubi bwingafumamo nga ca kutila ifintu tafyendele bwino, e lyo na pa fyo cikaba nga kwacitika fimo ifyo ashileenekela muli ubo bukwebo. (Yakobo 4:13, 14) Kanshi kuti cawama sana ukutekanya no kutontonkanyapo bwino ilyo tamulatendeka ubukwebo!

4. Kuti ‘twamwensekesha shani inyantilo shesu’ ilyo umuntu alefwaya ukukongola indalama sha bukwebo?

⁴ Uwa mano alatontonkanyapo bwino bwino ilyo talatendeka ubukwebo. (Amapinda 21:5) Ukutontonkanyapo kulalenga umuntu aishiba ububi bulimo ubo ashali na kwiluka nga kucita fye icintu ico teshibe na bwino bwino. Tutile cabe fi: Umuntu umo alefwaya ukukongola indalama sha bukwebo kabili alaya icipendo ca ndalama ishingi ukuti e sho akalundapo pa kubwesha. Limbi kuti mwatunkwa no kufwaya ukumupeela apo pene, lelo bushe bwafya nshi buli mu kucite fyo? Bushe akabwesha indalama shenu nangu ifintu tafyendele bwino mu bukwebo bwakwe, nelyo bushe akafilwa ukubwesha indalama shenu nga kwaba fimo ifyalubana mu bukwebo? Nangu tutile, bushe cikaba shani kuli imwe nga tabweseshe indalama shenu? Nga ca kutila uko mwikala kwaliba amabanki uko abacita amakwebo  bengakongola indalama, ipusheni na kabili amuti: “Cinshi alefwaila ukukongola ku bantu? Bushe ni co aba ku banki balatwishika ubo bukwebo kabili baletiina ukutila akafilwa ukubabwesesha indalama shabo?” Ukutekanya no kutontonkanya pa fyabipa ifingafumamo, kuti kwamwafwa ukwishiba ifishinka fyonse ilyo tamulacita icintu ico tamwishibe bwino bwino.—Amapinda 13:16; 22:3.

5. (a) Cinshi ica mano ico Yeremia acitile ilyo ashitile impanga? (b) Mulandu nshi cawamina ukulemba bwino ifipangano fyonse ifya bukwebo?

⁵ Ilyo kasesema Yeremia ashitile impanga kuli munyina, uwali kapepa munankwe uwa kwa Yehova, alilembele icipangano ca kushitishanya kabili kwali ne nte. (Yeremia 32:9-12) Na muno nshiku mwine, uwacenjela alalemba ifipangano fyonse ifya bukwebo, nangu fye balepangana no wasumina munankwe nelyo lupwa, balalemba fyonse bwino bwino ukukonka ne fyo bapangana. * Nga mwalemba ifipangano fyonse bwino bwino, ninshi takwakabe ukupusana kabili ukucite co kulafwa ukutwalilila ukulaumfwana. Nomba nga tapali nangu cimo icalembelwe, ilingi line e cilenga na babomfi ba kwa Yehova ababombela pamo mu makwebo ukutendeka ukukansana. Ca bulanda ukuti amafya ya musango yu yalaleta akafiisha mutima no lupato, ica kutila bamo balaleka no kupepa Yehova.

6. Cinshi tufwile ukucenjelela no mutima wa kufwaisha ulupiya?

⁶ Na kabili, tufwile ukucenjela no mutima wa kufwaisha sana ulupiya. (Luka 12:15) Umuntu nga alefwaisha ulupiya, tebukisha ukutila limbi ifintu tafyakabe bwino mu bukwebo aleingilamo. Na babomba imilimo yacindama mu kuteyanya kwa kwa Yehova bamo bali-iletelela pa mulandu wa kukanatekanya pa kwingila mu makwebo yamo. Icebo ca kwa Lesa citusoka ukuti: “Imikalile yenu ibe iishatemwa ndalama, lelo muteke imitima ku fintu ifilipo.” (AbaHebere 13:5) Kanshi ilyo Umwina Kristu aletontonkanya pa kwingila mu bukwebo bumo, afwile ukuipusha ukuti, ‘Bushe cine cine ndekabila ukucita ubu bukwebo?’ Ukwangusha imikalile no kubika amano ku kupepa Yehova, kukatupususha ku ‘kuilasaulamo fwe bene amacushi ayengi.’—1 Timote 6:6-10.

Ifyo Abena Kristu Abashimbe Bafwile Ukucenjelako

7. (a) Mafya nshi Abena Kristu abashimbe abengi bakwata? (b) Bushe ukusala uwa kuupana nankwe kwakuma shani bucishinka bwesu kuli Lesa?

⁷ Ababomfi ba kwa Yehova abengi balafwaya ukuupa nelyo ukuupwa nomba tabalasanga uwa kuupana nankwe uwalinga. Mu fyalo fimo, abantu balakoselesha sana abalumendo ukuupa na bakashana ukuupwa. Na lyo line, uwasumina munabo uwa kuupana nankwe, limbi te kuti amoneke bwangu. (Amapinda 13:12) Nomba Abena Kristu balishiba ukuti umuntu nga akonka ifunde lya mu Baibolo ilya kuupila nelyo ukuupilwa “muli Shikulu epela,” ninshi wa cishinka kuli Yehova. (1 Abena Korinti 7:39) Abena Kristu abashimbe bafwile ukutekanya sana pa kuti bakose no kucimfya amatunko yonse.

8. Bwafya nshi umukashana umwina Shulamu ashingwene na bo, kabili abanakashi Abena Kristu muno nshiku kuti baba shani mu bwafya bwapalako?

⁸ Mu Lwimbo lwa Nyimbo, imfumu yatemenwe umukashana umwina Shulamu, umupiina uwaleikala ku mushi. Imfumu yalyeseshe ukusembeleka ulya mukashana ku fyuma fya iko ifingi, ku bukata bwa iko na ku mashiwi ya kulumbanya, nangu ca kutila uyu mukashana alikwete kale umulumendo uo atemenwe. (Ulwimbo lwa Nyimbo 1:9-11; 3:7-10; 6:8-10, 13) Na  imwe nga muli Bena Kristu abashaupwa, umuntu umo uushilingile kuupana na imwe kuti atendeka ukumufwaya. Limbi kuti mubomba nankwe ku ncito kabili alikwata ne cifulo ca pa muulu. Kuti atendeka ukumutasha sana, ukumucitila utusuma no kufwaisha ukuba pamo na imwe. Cenjeleni no kusengasenga kwa musango yo! Nangu ca kutila bamo abacite fyo tabatontonkanya pa fyabipa, abengi abacite fyo ninshi balefwaya mutemwane na bo pa kuti mukacite na bo ubulalelale. Pashanyeni umwina Shulamu, beni nge “cibumba.” (Ulwimbo lwa Nyimbo 8:4, 10) Te kwesha ukusumina umuntu onse uulefwaya ukuti acite na imwe ubulalelale. Lilya line mwatampa fye ncito, ebeni bonse ukuti muli Nte ya kwa Yehova, kabili shukileni akashita kalinga ukubashimikilako ifya mu Baibolo. Cikaba e bucingo kuli imwe.

9. Bubi nshi bwaba mu kupanga icibusa ca pa Intaneti no muntu uo tushaishibana nankwe bwino bwino? (Moneni no mukululo pe bula 25.)

⁹ Ino myaka, pa Intaneti palesangwa sana ifyebo ifyo baleti fya kwafwa abashimbe ukusanga uwa kuupana nankwe. Bamo batila e shuko lya kwishibana na bantu abo bashali na kumonana na bo. Lelo, mwaliba ubwafya sana mu kupanga icibusa no muntu uo mushaishiba bwino bwino. Pa Intaneti, calyafya ukwishiba nga ca kutila umuntu alelanda icishinka nangu alebepa. (Amalumbo 26:4) Bamo abatila ni bakapepa ba kwa Yehova pa Intaneti, babepa fye ubufi. Na kabili, abantu nga balebomfya Intaneti, balatemwana bwangu bwangu, kabili ici cilenga umuntu afilwa no kupingula bwino ifya kucita. (Amapinda 28:26) Nangu ni pa Intaneti nelyo mwaishibana fye mu musango umbi, tacawama ukutemwana no muntu uo tushaishibana nankwe bwino bwino.—1 Abena Korinti 15:33.

10. Bushe Abena Kristu abashimbe kuti bakoseleshiwa shani ku basumina banabo?

¹⁰ Yehova “wa citemwishi nga nshi” ku babomfi bakwe. (Yakobo 5:11) Alishiba ukuti Abena Kristu abashaitemenwa ukwikala abashimbe balashipikisha sana kabili alabatasha pa fyo batwalilila aba cishinka kuli wena. Bushe Abena Kristu bambi kuti bakoselesha shani abashimbe? Tufwile ukulabatasha ilingi line pa cumfwila cabo kuli Lesa na pa mupashi bakwata uwa kuipeelesha. (Abapingushi 11:39, 40) Kuti twabetako ilyo twapekanya ukutuushisha pamo ukwa kukuulana. Bushe mwalicitapo ifyo pa kati apa? Na kabili, kuti twabapepelako no kubalombelako kuli Yehova ukuti abafwe ukukosa mu cilonganino no kutwalilila aba nsansa ilyo balemubombela. Natulelanga ukuti twalicindika Abena Kristu abashimbe nge fyo Yehova abacindika ukupitila mu kubalanga ukutila tulabatontonkanyapo.—Amalumbo 37:28.

Ilyo Mwalwala

11. Finshi uulelwala afwile ukwibukisha pa kufwaya imiti no kundapwa?

¹¹ Tulomfwa ubulanda nga nshi nga ca kutila  tulelwala nelyo umuntu wesu alelwala! (Esaya 38:1-3) Lelo calicindama ukulaibukisha ifishinte fya mafunde ya mu Baibolo ilyo tulefwaya umuti nelyo ukundapwa ku bulwele bwesu. Ku ca kumwenako, Abena Kristu balafwaisha ukukonka ifunde lya mu Baibolo ilya kutaluka ku mulopa, kabili tabacitako fyonse ifyakuma ku fibanda ne mipashi ilyo balefwaya ukwishiba ubulwele bwabo nangu ilyo balefwaya umuti no kundapwa. (Imilimo 15:28, 29; Abena Galatia 5:19-21) Lelo Abena Kristu abashasambilila ifya miti ya ku cipatala te kuti beshibe bwino bwino ifya kucita pa kusala imiti no kundapwa kusuma. Cinshi cikatwafwa ukutekanya umupwilapo ilyo tuli no bwafya bwa kulwala?

12. Bushe Umwina Kristu kuti atekanya shani pa kufwaya imiti no kundapwa?

¹² “Uwacenjela alamwensekeshe nyantilo shakwe” pa kufwailisha muli Baibolo na mu mpapulo sha Bwina Kristu. (Amapinda 14:15) Mu fyalo umushaba sana badokota ne fipatala, nakalimo umuti fye uwingasangwa wa cimuntu, e kutila amabula nelyo imishila ya fimuti. Ilyo tuletontonkanya pa miti ya musango yo, kuti twasanga ifyebo fya kutwafwa mu Ulupungu lwa kwa Kalinda ulwa April 15, 1987, amabula 26-29. E mwaba ifyebo fya kutwafwa ukwishiba ububi bwingaba mu kufwaya imiti ya cimuntu. Fimo ifyo twingafwaya ukwishiba ni fi: Bushe uuletupeela uyo muti alishibikwa ukuti wa ngulu nelyo alomfwana ne mipashi? Bushe uuletupeela uyo muti asumina ukuti icilenga ukulwala ne mfwa mulandu wa kuti imipashi ya fikolwe naifulwa nelyo mulandu wa kuti umuntu nabamulowa kuli bamo abamupata? Bushe pa kupeela uyo muti nelyo pa kundapa abantu, kulaba ukwipaya inkoko nelyo iciteekwa cimbi ninshi uwa miti alelanda na mashiwi yamo nelyo aleimba ulwimbo lumo? Bushe pa kufwaya uyu muti na pa ku-ubomfya kulaba ukucita fimo ifyakuma ifibanda ne mipashi? (Amalango 18:10-12) Nga twafwailisha ifya musango yu, tukomfwila ukufunda kwa mu Baibolo ukwa kuti: “Shininkisheni ifintu fyonse; ikatisheni icawama.” * (1 Abena Tesalonika 5:21) Nga twacite fyo, tatwakatunganye fye ukuti uyo muti ubi nelyo ukuti usuma, ilyo tatwishibe na bwino bwino icishinka.

13, 14. (a) Kuti twatekanya shani ilyo tulefwaya imiti no kundapwa? (b) Mulandu nshi cawamina ukutekanya ilyo tulelanshanya pa miti na pa kundapwa?

¹³ Filya fine tufwile ukutekanya ilyo tulecita icintu conse mu mikalile yesu, e fyo tukabila ukutekanya na pa kuisakamana ilyo tulelwala. (Abena Filipi 4:5) Ukubikako amano ku kufwaya imiti no kundapwa ilyo tulelwala kulanga ukuti twalicindika ubumi ubwaba bupe bwa mutengo. Kanshi nga tulelwala, tufwile ukubikako amano ku kufwaya umuti no kundapwa. Lelo ukulwala kwena kukabako, pantu ubumi bwapwililika bukabako fye ilyo inshita ya kwa Lesa iya ‘kundapa inko’ ikafika. (Ukusokolola 22:1, 2) Tufwile ukutekanya sana ilyo tulelwala, pantu limbi kuti twafwaisha ukupola ica kuti twalaba na kuli bukapepa bwesu ubwacindama sana.—Mateo 5:3; Abena Filipi 1:10.

¹⁴ Cimbi na co, tufwile ukutontonkanya pa nshita tupoosa ukulanda pa miti na pa malwele ilyo tuli pamo na basumina banensu. Tatufwile ukwikalila fye ukulanda pa miti na pa malwele lyonse ilyo tuli na Bena Kristu banensu pa kulongana kwa cilonganino na pa kulongana kukalamba. Tufwile ukwibukisha no kuti ilingi line pa kusala imiti no kundapwa, umuntu afwile ukutontonkanya pa fishinte fya mafunde ya mu Baibolo, pa fyo kampingu wakwe alemweba, na pali bucibusa bwakwe na Yehova. Kanshi, te kuti ciwame ukupatikisha uwasumina munensu ukuti asumine ifyo tuletontonkanya nelyo ukumutunka ukuti asuule ifilemweba kampingu wakwe. Kwena umuntu kuti aipushako  abasumina banankwe abakosoka mu cilonganino pa fya musango yu, lelo Umwina Kristu onse afwile “ukusenda icipe cakwe umwine” ilyo aletontonkanya pa muti wa kubomfya nelyo pa kundapwa kumo, pantu “ifwe bonse umo umo pa lwesu tukalubulula kuli Lesa.”—Abena Galatia 6:5; Abena Roma 14:12, 22, 23.

Ukutekanya Ilyo Ifintu Fyabipa

15. Kuti cayafya shani ukutekanya ilyo kwacitika icintu cimo icishiweme?

¹⁵ Ilyo kwacitika icintu cimo icishiweme nangu muntu uubombela Yehova mu cishinka limbi kuti alanda ifishilolelemo nelyo ukucita icabipa. (Lukala Milandu 7:7) Ilyo ukweshiwa kwa kwa Yobo kwakosele sana, tatekenye ukutila eshibe bwino icalengele ukucula kwakwe, apene alufyanye mu milandile yakwe ica kuti bamulungike fye pa numa. (Yobo 35:2, 3; 40:6-8) Nangu ca kutila “Mose ali uwafuukisha ukucilamo mu bantu bonse aba pano isonde,” inshita imo alifulilwe no kukalipila abantu ba kwa Lesa. (Impendwa 12:3; 20:7-12; Amalumbo 106:32, 33) Davidi aali uwailama bwino sana ilyo akeene ukwipaya Imfumu Shauli, lelo lintu Nabali atukile Davidi no kupontela abaume atumine, Davidi alifulilwe kabili alifililwe no kutekanya. Ni Abigaili fye e wapuswishe Davidi ku kucita icabipa ilyo acitilepo cimo no kuya kuli Davidi ku kupaapaatilako Nabali.—1 Samwele 24:2-7; 25:9-13, 32, 33.

16. Cinshi cikatwafwa ukukanacita ifintu apo pene?

¹⁶ Fimo ifishiweme na ifwe bene kuti fyatucitikila, nakalimo kuti twafilwa ukutekanya ukutila twishibe bwino bwino ifyo twingacita. Ukutekanya no kumfwako ifyo bambi balemona ico tulefwaya ukucita, nga filya fyacitile Davidi, kukatupususha ku kususwa ukucita ifintu no kuiletelela. (Amapinda 19:2) Na kabili, Icebo ca kwa Lesa citukonkomesha ukuti: “[Kalipeni, NW] kabili mwibembuka; isosheni mu mitima yenu pa ca kusendamapo cenu, no kutalala.” (Amalumbo 4:4) Ilyo kwacitika fimo ifishiweme, kuti cawama sana nga twaesha ukushipikisha mpaka ubukali bwapwa, ukucila ukucitapo cimo ilyo line nelyo ukwangufyanya ukupingula ifya kucita. (Amapinda 14:17, 29) Natupaapaate kuli Yehova mwi pepo, kabili “umutende wa kwa Lesa uwacila amatontonkanyo yonse ukalinda imitima [yesu] na matontonkanyo [yesu] muli Kristu Yesu.” (Abena Filipi 4:6, 7) Umutende wa kwa Lesa ukatulenga ukutekanya no kutwafwa ukutontonkanya bwino pa cicitike nelyo pa co tulefwaya ukucita.

17. Mulandu nshi tufwile ukucetekela fye Yehova pa kuti tube abatekanya umupwilapo?

¹⁷ Nangu tubombeshe shani ukufwaya ukuti tusengauke ubwafya no kucita ifya mano, bonse tulalufyanya. (Yakobo 3:2) Limbi kuti tulepanga ukucita icintu cimo icili no kutuletelela nga nshi ku ntanshi, lelo fwe bene tulemona fye kwati cisuma sana. (Amalumbo 19:12, 13) Na kabili, fwe bantu tatwakwata maka ne nsambu sha kuicitila ifyo tulefwaya fwe bene, Yehova e wakwata amaka ya kutweba ifya kucita no kututungulula. (Yeremia 10:23) Awe mwandini tulatasha nga nshi kuli wena pantu alitwebo kuti: “Ndekushilimuna, kabili ndekulange nshila iyo ufwile ukwendamo; ndekupanda amano na menso yandi pali iwe.” (Amalumbo 32:8) Kanshi ca cine, Yehova kuti atwafwa ukutekanya umupwilapo muli fyonse.

[Amafutunoti]

Kuti Mwayasuka Shani?

Kuti twatekanya shani

• ilyo umo atweba ukuti tutendeke nankwe ubukwebo?

• ilyo tulefwaya uwa kuupana nankwe?

• ilyo tulelwala?

• ilyo kwacitika icintu cimo icabipa?

[Amepusho]

[Akabokoshi pe bula 25]

Bushe Kuti Mwacetekela Ifyebo fya pa Intaneti?

Abalemba ifyebo fya kwafwa abashimbe ifya pa Intaneti e balandile aya mashiwi ayalanga ukuti te fyonse umuntu afwile ukucetekela:

“Nangu ca kutila fwe babika ifyebo pa Intaneti kuti twaesha na maka yonse ukwishiba icishinka pa bantu balembele ifyo fyebo, tatushininkisha nga ca kuti umuntu onse uulembele ifyebo alelanda icishinka.”

“Tatuletila mufwile ukucetekela ifyebo fyonse ifili pa Intaneti, te fyonse tushininkisha bwino bwino.”

“Ifyebo fyonse ifili pano e lyo no kupanda amano konse, pamo ne fyebo fya balefwaya uwa kuupana nankwe, te ifwe twalembele, fyafumine kuli bakalemba bambi nelyo abene ba fyebo . . . mwitila fyonse fya cishinka.”

[Icikope pe bula 23]

“Uwacenjela amwensekeshe nyantilo shakwe”

[Ifikope pe bula 24, 25]

Bushe abanakashi Abena Kristu kuti bapashanya shani umukashana umwina Shulamu?

[Icikope pe bula 26]

“Shininkisheni ifintu fyonse; ikatisheni icawama”