Bushe Kuti Mwapingulapo Shani Ifya Kucita Ukulingana ne fyo Lesa Afwaya?

SHIKULUBANTU umo afolele K20,000,000 ilyo apokele penshoni. Alefwaya ukusungila ishi ndalama ku banki. Lelo shimakwebo umo amwebele ukuti nga atendeka amakwebo ya kushitisha ing’ombe, akasangamo sana icibwesha. Uyu shikulubantu alyumfwilile, kabili atendeke ubukwebo bwa kushitisha ing’ombe. Nomba, tapakokwele, ubukwebo bwaliwile ilyo kwaimine icikuko ca ng’ombe.

Ici, cilangililo ca kuti calyafya ukupingula ifya kucita. E fyo caba na ku fintu fimbi ifyo tukabila ukupingulapo. Ifingi ifyo tupingulapo ukucita kuti fyabomba bwino nelyo kuti fyakaana ukubomba, kabili kuti fyalenga twatwalilila ukuba abomi nelyo kuti mwafuma imfwa. Nomba kuti twashininkisha shani ukuti ifyo twapingulapo ukucita fili fye bwino?

“Iyi E Nshila”

Cila bushiku tulapingulapo ifya kucita ifingi pamo nga ifyo twalalya, ifyo twalafwala, uko twalaya na fimbipo. Fimo ifyo tupingulapo kuti fyamoneka kwati taficindeme, lelo limo kuti mwafuma ifyabipa nga nshi. Ku ca kumwenako, ukupeepa fwaka pa muku fye wa kubalilapo kuti kwalenga umuntu ukulapeepa mu bumi bwakwe bonse. Tatulingile ukusuula ifintu ifimoneka kwati tafyacindama sana.

Ni kwi twingasanga ubutungulushi pa fyo twingapingulapo ukucita nangu fye ni mu fintu ifyo tumona kwati tafyacindama? Ala cilawama ukukwata uwa kutupandako amano uwashintililwapo ilyo ifintu fyayafya! Impanda mano ya musango yo eko yaba. Icitabo icalembelwe kale, lelo umwaba ifyebo ifibomba na muno nshiku, citila: “Ilyo mwapaatukila ku kwa kulyo nangu ku kwa kuso, amatwi yenu yakomfwe cebo cafuma ku numa yenu, icileti, Iyi e nshila, e mo mwende.” (Esaya 30:21) Bushe nani walandile ifi fyebo? Kabili kuti twashininkisha shani ukuti ubutungulushi bwakwe busuma?

Ifi fyebo fili pa muulu fisangwa mu Baibolo, icitabo ico abantu abengi nga nshi babelenga kabili baliiluka ukuti calipuutwamo na Kabumba, Yehova Lesa. (2 Timote 3:16, 17) Yehova alishiba ifyo twapangwa, kanshi e wingatutungulula bwino. Kabili kuti aishiba ifikacitika ku ntanshi, pantu ‘e usobela pa kubalilapo fye ifikacitika ku kulekelesha, kabili ukufuma kale alisobela ifintu ifishilacitika; e utila, “Ukufwaya kwandi kukafikilishiwa, kabili conse ico natemwa nkacita.”’ (Esaya 46:10, NW) Umfweni ifyo kemba wa malumbo alondolwele ifyo  acetekele Icebo ca kwa Lesa, atile: “Icebo cenu ni nyali ku makasa yandi, kabili lubuuto ku nshila yandi.” (Amalumbo 119:105) Nomba bushe Yehova atwafwa shani ukupingulapo bwino ifya kucita te mulandu na mafya ya muli cino calo? Bushe kuti twapingulapo shani ukulingana ne fyo Lesa afwaya?

Mulekonka Ifipope fya mu Baibolo

Yehova Lesa alipeela Abena Kristu ifipope fyakwe pa kuti balepingulapo bwino. Ukusambilila ifipope fya mu Baibolo no kulafikonka kuti twakupashanya ku kusambilila ululimi no kulalulanda. Nga ca kuti mwaishiba sana ululimi, kuti mwaishiba umuntu nga alufyanya ukulanda pantu ico asosa teti cumfwike bwino. Limbi te kuti mwishibe apo alufyenye, lelo kuti mwaishiba ukuti nalufyanya. Nga mwasambilila ifipope fya mu Baibolo ica kuti mwalafibomfya na mu mikalile yenu, kuti mwaishiba ukuti ico mwapingulapo ukucita taciweme pantu tacileumfwana ne fipope fya kwa Lesa.

Tutile umulumendo alefwaya ukubeya umushishi. Takwaba ifunde lya mu Baibolo ilyalanda ukuti umusango umo uwalubeyo walibipa. Nomba tontonkanyeni pali ici cipope ca mu Baibolo. Umutumwa Paulo alembele ukuti: “Ndefwaya abanakashi ukufwala bafwale ukuyene, pamo no bufuuke na mano ayatuntulu, beipulamikila imishishi iyalukwa, na golde nangu ni bamargariti nelyo ica kufwala ca mutengo sana, lelo mu nshila iyayana abanakashi abatila tutiina Lesa, ukupitila mu milimo isuma.” (1 Timote 2:9, 10) Pano Paulo alelanda pa banakashi, nomba ici cipope cilabomba kuli bonse abaume na banakashi. Cinshi tulesambililako kuli ici cipope? Imimonekele yesu ifwile yabamo ubufuke na mano ayatuntulu. Kanshi umulumendo afwile ukuipusha ukuti, ‘Bushe nga nabeya muli yu musango, nkalamoneka uwafuuka nge fyo Abena Kristu balingile ukuba?’

Na kabili cipope nshi icisuma ico umulumendo engasambilila kuli aya mashiwi ya musambi Yakobo? Atile: “Mwe banakashi bacende, bushe tamwaishiba ukuti bucibusa ne calo bulwani kuli Lesa? E ico, onse uufwayo kuba cibusa wa calo aicito mulwani wa kwa Lesa.” (Yakobo 4:4) Abena Kristu tabafwaya nangu panono ukuba icibusa ne calo icaba umulwani wa kwa Lesa. Bushe ulubeyo abanankwe babeya lukalenga alemoneka nga cibusa wa kwa Lesa nelyo cibusa wa calo? Umulumendo uulefwaya ukubeya umushishi kuti akonka ifi fipope fya mu Baibolo pa kuti apingulepo bwino ifya kucita. Kanshi ifi e fyo ifipope fya mu Baibolo fitwafwa pa kupingulapo ifya kucita. Kabili nga twabelesha ukulakonka ifipope fya mu Baibolo ilyo tulepingulapo ifya kucita, cikatwangukila ukupingulapo bwino kabili tamwakalefuma amafya.

Mu Cebo ca kwa Lesa mwaba ifipope ifingi nga nshi. Kwena limbi teti tusange ilembo ililanda mu kulungatika pa co tulefwaya ukucita. Lelo, tulasangamo amalyashi pa fyo bamo baumfwilile ubutungulushi bwa kwa Lesa ne fyo bamo bakeene ukukutika ku kusoka kwakwe. (Ukutendeka 4:6, 7, 13-16; Amalango 30:15-20; 1 Abena Korinti 10:11) Nga tulebelenga ayo malyashi  no kutontonkanya pa fyafuminemo, tukeshiba ifipope fya kwa Lesa ifingatwafwa ukulapingulapo ukucita ifingatemuna Lesa.

Ku ca kumwenako, natulande pa fyo Yesu alanshenye no mutumwa wakwe Petro. Abaume abalepoka indalama sha drakima shibili isha musonko baipwishe Petro ukuti: “Bushe kasambilisha wenu talipila indalama sha drakima shibili isha musonko?” Petro ayaswike ukuti: “Alalipila.” Lyena pa numa Yesu aipwishe Petro ukuti: “Ni kuli bani ishamfumu sha pano isonde shipoka umutuulo nelyo imisonko? Bushe ni ku bana babo nelyo ni kuli bambi bambi?” Ilyo Petro ayaswike ukuti: “Ni kuli bambi bambi,” Yesu amwebele ukuti: “Kanshi ninshi abana tabafwile ukulipila umusonko. Lelo pa kuti twibapunwisha, kabiye kuli bemba, upoosemo indobo, no kubuule sabi ilyo ulebalilapo ukuloba, na lintu waasamuna akanwa ka liko, ulesangamo indalama ya statere. Ubuule yene no kubapeela umusonko obe no wandi.” (Mateo 17:24-27) Cipope nshi ico twingasambililako kuli ili lyashi?

Ilyo Yesu aipwishe amepusho mu kukonkana, ayafwile Petro ukwishiba ukuti apo Yesu ali Mwana wa kwa Lesa, talekabila ukulipila umusonko. Nangu ca kuti pa kubala Petro alifililwe ukwishiba ukuti Yesu talekabila ukulipila umusonko, cikuuku cikuuku Yesu alimwafwile ukwishiba ifyo. Kanshi bambi nga balufyanya, tufwile ukucita ifyo Yesu acitile, e kuti tulingile ukulanda na bena cikuuku cikuuku ukucila ukububuka mu bukali no kubebaula ukuti nabalufyanya.

Lyena Petro alilwike ukuti umulandu Yesu alipilile umusonko wa kuti talefwaya ukupunwisha bambi. Ici e cipope na cimbi ico twingasambilila kuli ili lyashi, ica kuti ukutontonkanya pali kampingu ya banensu kwalicindama ukucila ukufwaya fye ukucita ico tulemona ukuti naciwama lelo icingafulwisha bambi.

Cinshi cingalenga tulepingulapo ukucita ifingalanga ukuti twalicindika kampingu ya bambi? Kutemwa abanensu. Yesu asambilishe ukuti ukutemwa abanensu nge fyo twaitemwa kwaba e funde lya bubili ilyacindama. Ilya kubalilapo ni lilya ilya kutemwa Lesa no mweo wesu onse. (Mateo 22:39) Nomba tuleikala mu calo icifwaya abantu bonse ukuba na bukaitemwe, e lyo no kukanapwililika na ko kwalenga ukuti tulemenene ku kuitemwa fwe bene. Kanshi pa kuti umuntu atemwe umunankwe nge fyo aitemwa umwine alingile ukwalula amatontonkanyo yakwe.—Abena Roma 12:2.

Abengi balyalula amatontonkanyo yabo, kabili balatontonkanya pali kampingu ya bambi ilyo balepingulapo ifya kucita, nampo nga fyalicindama nelyo fimoneka kwati tafyacindama. Paulo alembele ukuti: “Ukuba kwena, imwe bamunyinane, mwaitilwe ku buntungwa; ici fye mwibomfya ubu buntungwa nga pa kwingilila bumubili, lelo mu kutemwa e mo mubelane abasha.” (Abena Galatia 5:13) Kuti twacita shani ifyo ili lembo lilandilepo? Umfweni ifyacitile umukashana uwakuukile ku mushi pa kuti ayeafwako bambi ukusambilila Icebo ca kwa Lesa. Ilyo aleshimikila, aishileishiba ukuti ifya kufwala fyakwe, nangu ca kuti fyali fye bwino ukulingana no bwikashi bwa mu tauni, aba ku mushi bonse balelandapo ukuti tafyali bwino. Ifya kufwala fyakwe fyali fye bwino sana, na lyo line apingwilepo ukulafwala ifya kufwala ifyo  aba ku mushi balemona ukuti nafilinga pa kuti fye “icebo ca kwa Lesa ciipontelwa.”—Tito 2:5.

Nga ni mwe, bushe nga mwapingwilepo shani pa kupempenkana nangu pa cintu cimbi ico imwe mutemenwe? Nga ca kuti muletontonkanya pali kampingu ya bambi ilyo mulepingulapo ifya kucita, ninshi mukalatemuna Yehova.

Ukutontonkanya pa Fikafumamo ku Ntanshi

Nga twatontonkanya pa fipope fya mu Baibolo na pali kampingu ya bambi, finshi fimbi ifyo twingatontonkanyapo ilyo tulefwaya ukupingulapo ifya kucita? Nangu ca kuti imikalile ya Bena Kristu yalyafya, kwati ni filya cayafya ukwenda mu kashila akanono akapita mu mpili, Lesa alibapeela ubuntungwa ubwa kucita ifintu ukulingana no kufwaya kwakwe. (Mateo 7:13, 14) Tulingile ukutontonkanya pa fyo ifyo tulefwaya ukucita fingakuma bumupashi bwesu, amatontonkanyo, inkuntu, no bumi bwesu ku ntanshi.

Tutile muletontonkanya pa kusumina ukutendeka ukubomba incito bamwitileko. Limbi tapali nangu cimo icibipile mu kubomba iyo ncito. Tayakalemulesha ukusangwa ku kulongana kwa pa cilonganino no kwa citungu. Mukalafola indalama ishingi ukucila ifyo mwaleenekela. Abamwingisha incito balimucindika sana pantu mwalicenjela kabili balefwaya ukumubomfya sana. E lyo na imwe bene namutemwa iyo ncito. Bushe kuti kwaba ifingamulesha ukutendeka ukubomba incito ya musango yo? Nomba tutile limbi mwailuka ukuti mukatemwisha sana iyo ncito. Bamweba ukuti tabakalemupatikisha ukutwalilila ukubomba na lintu mulingile ukukomboka. Lelo pa kupwisha bwino bwino umulimo, bushe kuti muleipeelesha ukubomba ukufika apo mwingapesha? Bushe mukatwalilila fye ukulabomba amaawala yalundwako? Bushe kuti yamulenga mwalafilwa ukukwata inshita ya kuba pamo no lupwa na mu kupelako ukukanabomba imilimo ya ku mupashi iyo mushilingile ukupuswako?

Moneni ifyo baJim bapingwilepo ukucita pa ncito balebomba. Balebombesha mpaka babapeela icifulo icikalamba pa kampani mu Japan. Lelo basukile baba abakalamba ba aka kampani mu Asia yonse, pa nshita imo ine babasontele ukuba abakalamba ba kampani kambi mu United States akabombela pamo na aka kampani ka mu Asia, na kabili baishileba pa bakalamba abaletungulula utu twampani mu Bulaya monse. Lelo, ilyo amakwebo yonse yabwelele pa nshi mu Japan, baJim baishileiluka ukuti ukukonkelela indalama no kulumbuka fya fye. Indalama isho baculile sana balubile na po shaile. Batendeke ukutontonkanya ukuti tabalingile no kutwalilila abomi. Baleyipusha ukuti: ‘Finshi nkalacita imyaka 10 iileisa?’ Lyena bailwike ukuti abakashi na bana babo bakwete amabuyo ayasuma. Baleampana ne Nte sha kwa Yehova pa myaka iingi. BaJim na bo balefwaisha ukuba ne nsansa nge fyo aba mu ng’anda yabo bali ica kuti batendeke ukulasambilila Baibolo.

Bwangu bwangu baJim baishileiluka ukuti incito yabalengele ukukanaipakisha imikalile isuma iya Bwina Kristu. Apo baleendauka ukufuma ku Asia ukuya ku United States na ku Bulaya, tabakwete inshita iya kusambilila Baibolo no kulaampana na Bena Kristu banabo. Nomba balekabila ukupingulapo ifya kucita: ‘Bushe ntwalilile ukulacita ifyo nacita pa myaka 50 iyapita, nelyo ntendeke ukulakonkelela imikalile imbi?’ Pa numa ya kupepa kuli Lesa, batontonkenye pa fikafuma mu fyo bali no kupingulapo ukucita kabili basalilepo ukuleka incito shimbi, ukushako fye imo pa kuti bakwate inshita ya kulabombako imilimo ya ku mupashi. (1 Timote 6:6-8) Ifyo bapingwilepo ukucita fyabalengele ukuba aba nsansa ico balikwete inshita iikalamba iya kulabombako imilimo ya Bwina Kristu.

Ifyo mupingulapo ukucita fyalicindama nga nshi, nampo nga ni pa fintu fyacindama nelyo ifingamoneka nge fishacindama. Ifyo mwingapingulapo ukucita lelo kuti fyabomba bwino nelyo kuti fyakaana ukubomba, kabili kuti fyalenga mwatwalilila ukuba abomi nelyo kuti mwafuma imfwa ku nshita ya ku ntanshi. Kuti mwapingulapo bwino ifya kucita nga ca kuti muletontonkanya pa fipope fya mu Baibolo, pali kampingu wa bambi, na pa fikafumamo ku nshita ya ku ntanshi. Mulepingula ifya kucita ukulingana no kufwaya kwa kwa Lesa.

[Icikope pe bula 13]

Mu fyo tupingulapo ukucita ifimoneka kwati tafyacindama limo kuti mwafuma amafya

[Icikope pe bula 14]

Bushe ifipope fya mu Baibolo kuti fyamwafwa shani ukupingulapo bwino ifya kucita?

[Icikope pe bula 15]

Yesu alandile na Petro cikuuku cikuuku