Tinikeni pa kuti muye ku filimo

Tinikeni pa kuti mumone imitwe iilimo

Pashanyeni Yesu Kabili Mulesakamana Abapiina

Pashanyeni Yesu Kabili Mulesakamana Abapiina

Pashanyeni Yesu Kabili Mulesakamana Abapiina

UBUPIINA no mutitikisha fyatendeke kale sana ukutula fye apo abantunse babela pali lino isonde. Nangula Amafunde Lesa apeele abena Israele yabeleleko ukucingilila abapiina no kucefyako ukucula kwabo, ilingi line abantu tabaleyakonka. (Amose 2:6) Kasesema Esekiele tatemenwe ifyo abantu balesunga bubi bubi abapiina. Atile: “Abana calo bacito lumanimani, no kucito bupupu, kabili umulanda no mubusu bamucululusha, no mulebeshi bamucito lumanimani mu kukanapingule ciyene.”—Esekiele 22:29.

Ubupiina no mutitikisha, e ko fyali na lintu Yesu ali pano isonde. Intungulushi sha mapepo tashapooseleko amano nangu panono ku bapiina na balekabila ubwafwilisho. Shilya ntungulushi sha mapepo shaishibikwe ukuti ‘shalitemwa indalama’ no ‘kuliila amayanda ya bamukamfwilwa’ kabili mu nshita ya kusakamana abakoloci na balekabila ubwafwilisho, ishi ntungulushi shabikile sana amano ku kukonkelela intambi. (Luka 16:14; 20:47; Mateo 15:5, 6) Nangu fye ni Yesu mu mulumbe wakwe uwa mwina Samaria musuma, alandile pali shimapepo no mwina Lebi abamwene umwaume wacenenwe mu mbali ya musebo, lelo balimupitilile kabili balambile lubali lubiye ukwabula ukumwafwilisha.—Luka 10:30-37.

Yesu Alesakamana Abapiina

Amalandwe ayalanda pa bumi bwa kwa Yesu yalanga ukuti alishibe bwino bwino amafya ayo abapiina balepitamo e lyo aleishiba bwangu sana ifyo balekabila. Nangula Yesu aleikala mu muulu, ashiile umubili wakwe uwa mupashi no kwisaba umuntunse kabili ‘aisangwile umupiina pa mulandu wesu.’ (2 Abena Korinti 8:9) Na lintu Yesu amwene amabumba, “abekatilwe inkumbu pantu bali abalulunkaniwa kabili abapaswa nge mpaanga ishabula kacema.” (Mateo 9:36) Ilyashi lya kwa mukamfwilwa umupiina lilangilila ukuti ico Yesu atemenwe, te bwingi bwa ndalama isho abakankaala bapooselemo, pantu bena bapooselemo indalama ‘shasheleko,’ lelo Yesu atashishe mukamfwilwa umupiina uwapooselemo akalupiya akanono sana. Ifyacitile ulya mukamfwilwa fyalifikile Yesu pa mutima pantu ulya mwanakashi, ‘mu kubulwa kwakwe, apooselemo shonse isha kuliilamo isho akwete.’—Luka 21:4.

Yesu talepelela fye pa kumfwa uluse nga amona abapiina, lelo alebika amano sana na ku fyo balekabila. Yesu na batumwa bakwe balikwete icipao umo balefumya indalama sha kupeela abena Israele abapiina. (Mateo 26:6-9; Yohane 12:5-8; 13:29) Yesu akoseleshe bonse abalefwaya ukuba abasambi bakwe ukwishiba ukuti balikwata umulimo wa kwafwilisha abapiina. Aebele kateeka wacaice umukankaala ati: “Kashitishe fyonse ifyo wakwata no kwakanya ku bapiina, kabili ukakwate cuma mu muulu; e lyo wise ulenkonka.” Filya ulya mulumendo akeene ukushitisha ifyuma fyakwe, calangile fye ukuti alitemenwe sana ifyuma ukucila ifyo atemenwe Lesa na bantu banankwe. Kanshi takwete imibele iyo umuntu alingile ukukwata nga ca kuti alefwaya ukuba umusambi wa kwa Yesu.—Luka 18:22, 23.

Abakonshi ba kwa Kristu Balasakamana Abapiina

Ilyo Yesu afwile, abatumwa bakwe pamo na bakonshi bambi, balitwalilile ukusakamana aba bwananyina abali abapiina. Mupepi no mwaka wa 49 C.E., umutumwa Paulo akumene na Yakobo, Petro, na Yohane no kulanshanya na bo pa mulimo wa kubila imbila nsuma uo apokelele ukufuma kuli Shikulu Yesu Kristu. Basuminishenye ukuti Paulo na Barnaba baye ku “bena fyalo” no kuti bakabike sana amano ku kushimikila abashali baYuda. Na lyo line, Yakobo na batumwa banankwe bakoseleshe Paulo na Barnaba ‘ukulaibukisha abapiina.’ Kabili ici cine e co Paulo ‘aletukuta ukucita.’—Abena Galatia 2:7-10.

Ilyo Kateeka Claudius ali pa bufumu, kwali icipowe cabipisha mu ncende shalekanalekana isha Buteko bwa Roma. Abena Kristu abali mu Antioke “baipingwile, umo na umo apo akwatile, ukutuma ica kukumbusuka ku ba bwananyina abaikele mu Yudea; kabili e fyo bacitile, bacitumine ku bakalamba mu minwe ya kwa Barnaba na Sauli.”—Imilimo 11:28-30.

Na muno nshiku, Abena Kristu ba cine na bo bene balishiba ukuti abakonshi ba kwa Yesu balingile ukusakamana abapiina na balya abakabila ubwafwilisho, maka maka aba bwananyina. (Abena Galatia 6:10) E ico balasakamana sana abaculacula mu mikalile pa kubapeela ifyo bakabila mu bumi. Ku ca kumwenako mu 1998, kwali icilala ca kapela makufi ku ncende yabela lwa ku kabanga aka calo ca Brazil. Cilya cilala caonawile ifilimwa pamo nga umupunga, cilemba, e lyo na mataba, kabili ici calengele ukuti kube icipowe cikalamba, icishatalile acicitikapo pa myaka 15 iyafumineko. Mu ncende shimo shimo tamwali na menshi ya kunwa. Inte sha kwa Yehova abaali mu ncende shimbi apo pene bapekenye amabumba ya bantu aba kulonganika ifya kukumbusuka abaali mu bwafya, kabili mu nshita fye iinono balonganike ifya kulya ifingi nga nshi kabili basonkele ne ndalama sha kutwalila ifipe ku ba bwananyina abalefikabila.

BaNte abapeele aba bwananyina ifya kulya ne fintu fimbi ifya kukumbusuka balembele ukuti: “Tuli ne nsansa nga nshi pantu natwafwilishako aba bwananyina, kabili tuli ne nsansa sana pantu natulenga umutima wa kwa Yehova ukusangalala. Tatulaba amashiwi yaba pali Yakobo 2:15, 16.” Filya fikomo fya mu Baibolo fitila: “Uwa bwananyina umwaume nelyo umwanakashi nga ali ubwamba no kubulwa ica kulya ca bushiku, kabili umo uwa muli imwe abeba ati: ‘Kafikenipo umutende, mukangabuke no kwikuta,’ lelo tamubapeele ifyo umubili wabo ulekabila, bushe ca kwafwa nshi?”

Mu cilonganino cimo ica Nte sha kwa Yehova mu musumba wa São Paulo, mwaba Nte umo uwaiceefya kabili uwacincila mu kupepa, lelo mupiina kabili ilingi line alacululuka pa kusanga ifya kubomfya mu mikalile. Uyu nkashi atila: “Nangu ca kuti ndi mupiina, ubukombe bwa mu Baibolo bwalilenga naishiba ico ubumi bwandi bwabelako. Akubulaba baNte banandi aba kungafwa, nshishibe ne fyo ubumi bwandi bwali no kuba.” Inshita imo, uyu mwanakashi Umwina Kristu uwalebomba bwino sana alekabila ukuya ku opareshoni, lelo takwete indalama sha kulipila badokota. Ilyo cali ifi, aba bwananyina Abena Kristu mu cilonganino balimulipilileko indalama pa kuti badokota bamubombele. Abena Kristu ba cine mwi sonde lyonse balafwilisha abasumina banabo abakabila ubwafwilisho.

Kwena amalyashi ya musango yo yalakoselesha sana, lelo ukubombesha kwa musango yo takwakapwishe ubupiina. Nangu ca kuti amabuteko yamo ayakwata amaka icine cine no tubungwe tumo utukalamba baliwamyako imikalile ya bantu mumo mumo, balifilwa ukupwisha ubupiina ubwacusha abantu pa myaka iingi. Kanshi kuti twaipusha atuti, Bushe ni nshila nshi iyawama iya kupwishishamo ubupiina na mafya yambi ayacusha abantunse?

Baibolo Ilatweba Ubwafwilisho bwa Cine Cine

Amalandwe yalangilila ukuti Yesu Kristu cila nshita alecite fintu ifisuma ku bapiina, na ku balekabila ubwafwilisho bwalekanalekana. (Mateo 14:14-21) Lelo mulimo nshi abikileko sana amano? Inshita imo, pa numa ya kwafwilisha abantu, Yesu aebele abasambi bakwe ukutila: “Tuleyeni kumbi, ku mishi ya mupepi, pa kuti nshimikile na ko kwine.” Nga cinshi Yesu alekeele umulimo wa kuposha abalwele na balekabila ubwafwilisho pa kuti atwalilile umulimo wakwe uwa kushimikila? Alondolwele ukuti: “Pantu [pa mulandu wa kushimikila] e co mfumiine.” (Marko 1:38, 39; Luka 4:43) Yesu alicindamike sana umulimo wa kucitila ifisuma abantu abalekabila ukwafwa, lelo umulimo uukalamba akwete wali wa kushimika pa Bufumu bwa kwa Lesa.—Marko 1:14.

Apo Baibolo ikoselesha Abena Kristu ‘ukukonka bwino bwino mu ntampulo sha kwa [Yesu],’ Abena Kristu ba muno nshiku kanshi balikwata ica kubalanga ifyo bafwile ukucita ilyo baletontonkanya pa fintu fyacindama ifyo bengacita pa kwafwa bambi. (1 Petro 2:21) Ukupala Yesu, na bo bene balafwilishako abalekabila ukwafwa. Na kabili, ukupala Yesu, na bo bene umulimo bacindikisha sana wa kusambilisha abantu ubukombe bwa muli Baibolo ubulanda pa Bufumu bwa kwa Lesa. (Mateo 5:14-16; 24:14; 28:19, 20) Nomba, mulandu nshi umulimo wa kushimikila ubukombe bwa Cebo ca kwa Lesa ulingile ukubeela uwacindama sana ukucila imilimo imbi iya kwafwilisha abantu?

Ificitikila abantu mu calo conse filangilila ukuti ilyo abantu baumfwikisha ukufunda kusuma ukwaba mu Baibolo, uku kufunda kulalenga baishiba bwino sana ifya kucita ilyo baba na mafya ayabacusha cila bushiku, ukusanshako no bupiina bwine. Na kabili, ubukombe bwa muli Baibolo ubulanda pa Bufumu bwa kwa Lesa ubo Inte sha kwa Yehova babilisha muno nshiku, bulenga abantu ukuba ne subilo ililenga baipakisha ubumi te mulandu na mafya yakalamba ayo bapitamo. (1 Timote 4:8) Lisubilo nshi ilyo?

Icebo ca kwa Lesa calitulaya ulwa nshita ya ku ntanshi ukuti: “Kuli imyulu ipya ne sonde lipya ifyo tulelolela umwabela ubulayo [bwa kwa Lesa], na muli fyene e mukekala ubulungami.” (2 Petro 3:13) Inshita shimo, ilyo Baibolo ilanda pe “sonde,” ninshi ilelanda pa bantu abekala pe sonde. (Ukutendeka 11:1) Kanshi, “isonde lipya” umwaba ubulungami ilyo Lesa atulaya ukutila likabako, likaba bantu abo Lesa akasuminisha ukwikala mu calo. Na kabili, Icebo ca kwa Lesa calaya ukuti mu kuteka kwa kwa Kristu, abantu abo Lesa akasuminisha bakapokelela icilambu ca mweo wa muyayaya kabili bakekala bwino muli paradaise iikaba pano isonde. (Marko 10:30) Abantu bonse ukusanshako na bapiina, balikwata ishuko lya kuba ne mikalile isuma iikabako ku ntanshi. Muli lilye “sonde lipya” ubupiina bukapwa umupwilapo.

[Akabokoshi ne Cikope pe bula 7]

BUSHE YESU ‘AKAPOKOLOLA SHANI UMUBUSU’?—Amalumbo 72:12

UMULINGANYA: “Lekeni ipingule abalanda ba mu bantu; ipusushe abana ba babusu, no kufwanto wa lumanimani.” (Amalumbo 72:4) Ilyo Kristu akalateka, mu calo conse mukaba umulinganya. Tamwakabe ubufumfuntungu ubwalenga ukuti ne fyalo fimo ifyakwata icuma fibe mu bupiina.

UMUTENDE: “Lekeni ubulungami bupuuke mu nshiku sha iko, no bwingi bwa mutende ukasuke aubulapo umweshi.” (Amalumbo 72:7) Inkondo no kukansana kwa bantu, e filenga sana abantu ba muli cino calo ukuba abapiina. E ico Kristu akaleta umutende wine wine pano isonde kabili nga acite fyo, ninshi apwisha no mulandu umo uwalenga sana ukuti kube ubupiina.

INKUMBU: “Ilililo bulanda umulanda no mubusu, ne myeo ya babusu ilapususha: ilubule myeo yabo mu kunyanyantilwa na mu kufyengwa; no mulopa wabo walifinisha mu menso ya iko.” (Amalumbo 72:12-14) Abalanda, abapiina, na batitikishiwa, bonse bakaba fye ulupwa lumo ulwa nsansa. Bakekala capamo mu buteeko bwa Mfumu Yesu Kristu.

IMIKALILE ISUMA: “Mube ukupaka kwa ngano mu calo.” (Amalumbo 72:16) Mu kuteeka kwa kwa Kristu mukaba imikalile isuma. Abantu tabakatale abaculapo pa mulandu wa kubulwa ifya kulya e lyo ne fipowe ifilenga sana sana ubupiina muno nshiku.

[Icikope pe bula 4, 5]

Yesu alebika amano ku fyo abapiina balekabila

[Icikope pe bula 6]

Ubukombe bwa mu Baibolo bulalenga abantu ukuba ne subilo line line