Insansa Shaba mu Kwenda mu Bulungami

“Ipaalo lya kwa Yehova lyene lilacindamika, kabili talundako ukulungulula.”—AMAPINDA 10:22.

1, 2. Mulandu nshi tulingile ukusengaukila ukulantontonkanya fye pa nshita ya ku ntanshi?

UMWINA America uwasambilila amano ya buntunse atile: “Ukulatontonkanya fye pa fya ku ntanshi . . . kulalenga twafilwa ukwishiba ifyo tuleipakisha pali nomba.” E fyo caba ku baice abatontonkanya fye pa fyo bakacita nga bakula. Balafilwa ukwishiba ifisuma ifyo baipakisha mu bwaice, besa mu kwiluka ninshi kale kale bakalamba.

² Nabapepa Yehova nabo bene balakwata amatontonkanyo ya musango yo. Fimo pa fyo tutontonkanyapo ni fi: Fwe Nte sha kwa Yehova tulafwaisha sana ukuti ubulayo bwa kwa Lesa ubwa kusangula lino isonde paradaise bukafikilishiwe. Tulalolela inshita ilyo kushakabe ukulwala, ukukota, ukukalipwa, no kucula. Kwena caliba fye bwino ukulaenekela ifi fintu. Nomba elenganyeni icingacitika nga ca kuti twalatontonkanya fye pa mapaalo tukaipakisha ku ntanshi ica kuti twafilwa no kwishiba amapaalo ya ku mupashi tuipakisha pali nomba. Ukwabula no kutwishika ico te kuti ciwame! Kuti twanenuka bwangu kabili ‘umutima kuti walwala pantu ico twaleenekela cashimba.’ (Amapinda 13:12) Amafya tupitamo kuti yatunenuna nelyo kuti yalenga twaba aba bulanda. Mu nshita ya kuti tushipikishe ayo mafya, kuti twatendeka ukuilishanya. Lelo, ifi fyonse kuti twafisengauka nga ca kuti tuletontonkanya sana pa mapaalo tuipakisha pali nomba.

3. Ni pali finshi twalalanda sana muli cino cipande?

³ Pa Amapinda 10:22 patila: “Ipaalo lya kwa Yehova lyene lilacindamika, kabili talundako ukulungulula.” Bushe ubusambashi bwa ku mupashi ubwaba  pa bantu ba kwa Yehova muno nshiku te cintu ica kubelapo ne nsansa? Natulande pa fintu fimo ifilanga ukuti tuli basambashi ku mupashi no kumona ifyo ici cacindama kuli ifwe. Ukulanda pa fyo Yehova apaala sana ‘abalungami abenda mu bulungami bwakwe’ kwalalenga ukuti lyonse tulefwaisha ukulabombela Shifwe wa ku muulu mu nsansa.—Amapinda 20:7.

Amapaalo Ayatulenga Ukuba ne Nsansa Pali Nomba

4, 5. Pa fyo Baibolo isambilisha cinshi ico mwatemwa sana, kabili mulandu nshi?

⁴Twalishiba bwino bwino ifyo Baibolo isambilisha. Aba mu macalici ya mu Kristendomu basosa ukuti balisumina muli Baibolo. Lelo, tabomfwila ifyo isambilisha. Ilingi line, nangu fye bantu abaya ku macalici yamo yene balapusana mu fyo batila e fyo Baibolo isambilisha. Ala ababomfi ba kwa Yehova balipusanako kuli aba bantu! Te mulandu ne calo twikalamo, intambi shesu, nelyo umutundu wesu, tupepa Lesa wa cine uo twaishiba na mwi shina, te lesa wabamo batatu uo twingafilwa ukulondolola bwino. (Amalango 6:4; Amalumbo 83:18; Marko 12:29) Na kabili twalishiba ukuti umulandu wa bumulopwe bwa kwa Lesa uli no kupwa nomba line no kuti uyu mulandu walitukuma na ifwe, e co tulingile ukubela aba cishinka kuli wena. E lyo twalishiba icicitika umuntu nga afwa kabili tatutiina Lesa untu abengi batila alalungulusha abantu mu helo nelyo ukubabika mu mutwala.—Lukala Milandu 9:5, 10.

⁵ Na kabili twaliba aba nsansa ukwishiba ukuti tatwaishilebako fye, lelo Lesa e watubumbile, kabili atupangile mu cipasho cakwe. (Ukutendeka 1:26; Malaki 2:10) Kemba wa malumbo aimbile kuli Lesa wakwe ukuti: “Ndemulumbanya pantu napangilwe mu musango wa kupapa kabili uwapesha amano. Yalipesha amano imilimo yenu, nge fyo no mweo wandi waishiba.”—Amalumbo 139:14, NW.

6, 7. Mibele nshi iyabipa iyo mwaleka nangu iyo bambi abo mwaishiba baleka iyafumamo amapaalo?

⁶Tulataluka ku kucite cabipa. Libili libili, pa mulabasa palaba ukusoka pa kupeepa fwaka, ukukolwa, no bulalelale. Lelo, abantu tabomfwila uku kusoka. Nomba cinshi cicitika nga ca kuti umuntu aishiba ukuti Lesa wa cine alipata ifi fintu kabili abacita ifya musango yo balamukalifya? Apo pene fye alafwaisha ukuleka ukucita ifyabipa! (Esaya 63:10; 1 Abena Korinti 6:9, 10; 2 Abena Korinti 7:1; Abena Efese 4:30) Ico alekela ukucita ifya musango yo ni co afwaisha ukulatemuna Lesa e lyo na o wine alanonkelamo pantu alaba no bumi busuma kabili alaba uwa mutende.

⁷ Ku bengi cilafya ukuleka ukucita ifyabipa. Na lyo line, cila mwaka abengi nga nshi balaleka imibele yabipa. Balaipeela kuli Yehova no kubatishiwa mu menshi. Ilyo babatishiwa bailanga apabuuta ukuti balileka ukucita ifintu ifikalifya Lesa. Ala balatukoselesha icine cine! Tulapampamina pa kutaluka ku lubembu na ku mibele iyabipa.

8. Kufunda nshi ukwa mu Baibolo ukulenga ulupwa ukuba ulwa nsansa?

⁸Kuti twakwata ulupwa ulwa nsansa. Mu fyalo ifingi indupwa shilepatukana. Ifyupo ifingi filepwa, kabili ilingi line ici cilalenga abana ukucula sana. Mu fyalo fya ku Bulaya, pa ndupwa 100 ninshi pali indupwa 20 isha bafyashi baba beka. Bushe Yehova atwafwa shani ukwenda mu nshila ya bulungami mu ndupwa  shesu? Belengeni Abena Efese 5:22–6:4, pa kuti mumone ifyo Icebo ca kwa Lesa cifunda abalume, abakashi, na bana. Ukulacita ifyalembwa muli ifi fikomo na mu Malembo yambi aya mu Baibolo kulakosha icupo, kulafwa ukukusha bwino abana, kabili kulalenga ulupwa ukuba ulwa nsansa. Bushe aya te mapaalo ayengatuletela insansa?

9, 10. Bushe ifyo tumona inshita ya ku ntanshi kwapusana shani ne fyo aba mu calo baimona?

⁹Ubulayo bwa kuti nomba line amafya yaba mu calo yali no kupwa. Te mulandu no kucenjela mu fya sayansi, mu fya kupangapanga, no kubombesha kwa ntungulushi shimo ishifwaisha ukwafwa abantu, mu calo mwaliba amafya ayakalamba. Klaus Schwab uwatendeke akabungwe ka World Economical Forum atile “amafya mu calo yaleya yalefulilako fye e lyo inshita ya kupwisha aya mafya yena ileya ilecepelako fye.” Alelanda pa “mafya ayakuma ifyalo fyonse pamo ngo kusansa kwa tupondo, ukonaula isonde, no kubwelela panshi ukwa makwebo.” Schwab asondwelele ukuti: “Ino e nshita iyo abantu balingile ukubombela pamo no kupingulapo bwangu ifya kucita pa kuti bengapwisha amafya yaba mu calo.” Nomba nangu ni lintu imyaka ya ba2000 yatendeka, ifintu fiya filebipilako fye.

¹⁰ Ala tulaba ne nsansa ukwishiba ukuti Yehova aliteyanya inshila ya kupwishishamo amafya ya bantunse! Iyi nshila yaba Bufumu bwa kwa Lesa ubwa buMesia. Ukubomfya ubu Bufumu, Lesa wa cine ‘akalenga inkondo ukupwa’ kabili ‘akafusha umutende.’ (Amalumbo 46:9; 72:7, NW) Yesu Kristu, uo Lesa asuba ukuba Imfumu ‘akapokolola ababusu, abalanda, na bashakwata ba kubafwa’ ku kutitikisha na ku lukaakala. (Amalumbo 72:12-14) Ilyo ubu Bufumu bukalateka takwakabe ukucepelwa ifya kulya. (Amalumbo 72:16) Yehova “akafuuta ifilamba fyonse ku menso [yesu], ne mfwa tayakabeko kabili iyo, nangu kuloosha nangu kukuuta nangu kukalipwa tafyakabeko kabili iyo. Ifya ntanshi nafiya.” (Ukusokolola 21:4) Kale kale Ubufumu bwalitendeka ukuteka mu muulu kabili nomba line buli no kupwisha amafya yonse pa calo.—Daniele 2:44; Ukusokolola 11:15.

11, 12. (a) Bushe umusamwe ulaleta insansa shibelelela? Londololeni. (b) Cinshi cituletela insansa shibelelela?

¹¹Twalishiba ifileta insansa sha cine cine. Finshi fileta insansa sha cine cine? Umwaume umo uwasambilila ifyo abantu batontonkanya atile kwaba ifintu fitatu ifileta insansa, ne fi fyaba musamwe, ukulabomba imilimo no kuba pamo no lupwa, e lyo no kulacita ifintu ifya kuti bambi banonkelemo. Alandile ukuti pali ifi fitatu, umusamwe e ushacindama sana kabili asosele no kutila: “Kuti cawama abantu bonse baishiba ifi pantu abengi bapoosa inshita iikalamba mu bumi bwabo ukulakonkelela umusamwe.” Bushe Baibolo yena ilandapo shani?

¹² Imfumu Solomone iya mu Israele wa ku kale yatile: “Na ine mu mutima wandi natile: ‘Ale isa nomba, tumone nga nalakusekesha. Awe, usamwe.’ Kabili, moneni! ici na co ca fye. Nasosele ku kuseka nati: ‘Bushilu!’ na ku kusansamuka, nati: ‘E cinshi?’” (Lukala Milandu 2:1, 2, NW) Ukulingana na malembo, insansa shifuma mu musamwe sha pa nshita fye iinono. Nge nsansa ishifuma mu kubomba? Twalikwata umulimo wa kubomba uwacindama  sana. Uyu waba mulimo wa kushimikila no kupanga abasambi. (Mateo 24:14; 28:19, 20) Ilyo tushimikila bambi ubukombe bwe pusukilo ubwaba mu Baibolo, tubomba umulimo uwingalenga ifwe na balekutika kuli ifwe ukupusuka. (1 Timote 4:16) Apo tuli “bakabomba banankwe aba kwa Lesa,” twalishiba ukuti “mwaba insansa ishingi mu kupeela ukucila ishaba mu kupokelela.” (1 Abena Korinti 3:9; Imilimo 20:35) Uyu mulimo ulatuletela insansa icine cine kabili ulalenga Kabumba wesu ukwasuka Satana Kaseebanya, uumuseebanya. (Amapinda 27:11) Yehova alitulanga ukuti ukuipeelesha kuli bukapepa kulaleta insansa sha cine cine ishibelelela.—1 Timote 4:8.

13. (a) Ni mu nshila nshi Isukulu lya Butumikishi lya Bulesa lyabela ipaalo ilitulenga ukusekelela? (b) Mwanonkelamo shani mwi Sukulu lya Butumikishi Ilya Bulesa?

¹³Twalikwata amasambililo ayasuma kabili ayacindama. Munyinefwe Gerhard ni eluda mu cilonganino. Lintu ashimike ifyo ali ku bwaice, atile: “Ilyo nali umwaice nalefilwa ukulanda bwino. Ifintu nga fyayafya nalefilwa ukulanda umulandu ne cikukuma. Nalemona kwati tapali ico ndi kabili nalesakamikwa. Abafyashi baeseshe ukuntwala ku sukulu uko ningasambilila ukulalanda bwino lelo tafyabombele. Ubwafya nakwete bwa kutontonkanya ukuti tapali ico ndi. Nomba Yehova alipekanya isukulu ilisuma, Isukulu lya Butumikishi Ilya Bulesa. Ilyo nalembeshe muli ili sukulu ifintu fyatendeke ukuwama. Lyonse nalepituluka mu fyo nalesambilila. Awe ifintu fyasukile fyawama! Natendeke ukulalanda bwino, ukusakamikwa kwalipwile, kabili nalishipile na pa kubomba umulimo wa kushimikila. Ino nshita ndalanda na malayashi ya ku cintubwingi. Ndatasha sana Yehova uwansambilishe ukulalanda bwino ukupitila muli ili sukulu.” Ala ifyo Yehova atusambilisha ukubomba umulimo wakwe filatuletela insansa!

14, 15. Kwafwa nshi kubako mu nshita ya mafya? Langilileni.

¹⁴Tulaba bacibusa ba kwa Yehova kabili tulatungililwa na bamunyinefwe aba mwi sonde lyonse. BaKatrin, abekala ku Germany, balisakamikwe sana ilyo baumfwile ukuti ku Asia na kucitika icinkukuma icikalamba icalengele kube ico beta ukuti tsunami. Ilyo ifi fyacitike, umwana wabo umwanakashi ninshi aliya mu kutandala ku calo ca Thailand. Mupepi ne nshiku shibili, baKatrin tabaishibe umwana wabo nga ali umumi nangu nga ali pa bantu abacenekwe nelyo abafwile. Ala balyumfwile bwino ilyo babatumiine foni ya kubeba ukuti umwana wabo ali fye bwino!

¹⁵ Cinshi cakoseshe baKatrin pali ilya nshita basakamikwe? Balembele ukuti: “Mupepi ne nshita yonse nalepepa kuli Yehova. Lyonse nga napepa, nalekoshiwa kabili nshalesakamikwa sana. E lyo na bamunyinane aba ku mupashi balentandalila kabili balenkoselesha.” (Abena Filipi 4:6, 7) Ababa fye beka pali ilya nshita ukwabula icisansamushi ca bamunyina ba ku mupashi nelyo ukwabula ukupepa kuli Yehova, nga balisakamikwe nga nshi! Kanshi  bucibusa bwesu na Yehova no Mwana wakwe pamo no kwampana na Bena Kristu banensu kwaba lipaalo ilikalamba nga nshi ilyo tulingile ukulatashishapo Yehova.

16. Landeni icacitike icilanga ifyo isubilo lya kubuuka lyacindama nga nshi.

¹⁶Isubilo lya kumona na kabili abatemwikwa besu abafwa. (Yohane 5:28, 29) Umulumendo we shina lya Matthias balimukushishe bwino kabili aishileba Inte ya kwa Yehova. Apo taletasha pa mapaalo aleipakisha, mu myaka ya bupungwe, alipumbwike no kufuma mu cilonganino ca Bwina Kristu. Nomba line alembele ukuti: “Nshatalileikalapo panshi ndelanshanya na batata pa fintu ifyacindama. Ilingi line twalepusana fye. Na lyo line, batata balefwaya ukuti nkekale bwino. Pali ilya nshita nshailwike ukuti batata balintemenwe sana. Mu 1996, ilyo naile ku kubapempula ku cipatala, nabulile ukuboko kwabo no kulile cibi. Nabebele ukuti banjelele pali fyonse ifyo nalufyenye no kuti nalibatemenwe sana. Nomba nangu nalelanda fyonse ifi, tabaleumfwa. Balwele fye pa nshita iinono no kufwa bafwa. Nga nkamonako uko batata bakabuuka, tukalanda fyonse ifyo tushalandile ilyo bali abomi. Kabili bakatemwa ukwishiba ukuti nomba nine eluda kabili ine no mukashi wandi tuli bapainiya.” Ala isubilo lya kubuuka lyaba lipaalo ilisuma nga nshi!

“Talundako Ukulungulula”

17. Bushe ukutontonkanya pa fyo Yehova atupaala kutwafwa shani?

¹⁷ Yesu Kristu alandile pali Wishi wa ku muulu ukuti: “Alenga akasuba ukubalikila ababifi na basuma kabili alenga imfula ukuloka pa balungama na bashalungama.” (Mateo 5:45) Apo Yehova Lesa alapaala abashalungama na babifi, kanshi kuti acilapo nga nshi ukupaala abenda mu nshila ya bulungami! Amalumbo 84:11, [NW] yatila: “Yehova taakatane icisuma ku benda mu bololoke.” Nga twatontonkanya pa fyo Yehova asakamana no kulangulukilako abamutemwa, imitima yesu ilatasha sana Lesa kabili tulasekelela nga nshi!

18. (a) Ni mu mano nshi Yehova ashilundilako ukulungulula ku mapaalo yakwe? (b) Mulandu nshi ababomfi ba kwa Lesa abengi aba cishinka baculila?

¹⁸ “Ipaalo lya kwa Yehova,” e lyalenga ukuti abantu bakwe babe abasambashi ku mupashi. Kabili twalishiba no kuti “talundako ukulungulula.” (Amapinda 10:22) Nomba mulandu nshi amatunko na mesho yeshila pa bantu ba kwa Lesa aba cishinka, ukubalenga ukukalipwa no kucula? Kwaba ifintu fitatu ifilenga ukuti tuleba na mafya. (1) Tuli babembu. (Ukutendeka 6:5; 8:21; Yakobo 1:14, 15) (2) Satana ne fibanda fyakwe. (Abena Efese 6:11, 12) (3) Icalo cabipa. (Yohane 15:19) Nangu ca kuti Yehova alaleka ifibi ukutucitikila, teulenga ukuti filecitika. Lelo, “ica bupe conse icisuma ne ca kupeelwa conse icapwililika cifuma mu muulu, pantu ciika ukufuma kuli Shifwe wa lubuuto lwa mu muulu.” (Yakobo 1:17) Amapaalo ya kwa Yehova tayalenga ukuti tulecula.

19. Mapaalo nshi abatwalilila ukulaenda mu nshila ya bulungami balolela?

¹⁹ Pa kuti twingaba abasambashi ku mupashi tulingile ukupalama sana kuli Lesa. Nga twaba bacibusa aba cine cine na wena, ‘tulaibakila fwe bene umufula usuma uwa ku ntanshi, ku kuleka twikatishe ku bumi ubwine bwine,’ umweo wa muyayaya. (1 Timote 6:12, 17-19) Mu calo cipya ica kwa Lesa, tukaba ne cuma ica ku mupashi na mapaalo ya ku mubili. Ubumi bwine bwine e bo bonse ‘abomfwa kwi shiwi lya kwa Yehova’ bakakwata. (Amalango 28:2) Kanshi natutwalilile ukuba abakosa kabili aba nsansa ilyo tule-enda mu nshila ya bulungami.

Finshi Mwasambilila?

• Mulandu nshi cishawamina ukulatontonkanya fye pa nshita ya ku ntanshi?

• Mapaalo nshi tuipakisha pali nomba?

• Mulandu nshi ababomfi ba kwa Lesa aba cishinka baculila?

[Amepusho]