Ifyo Balefwaya Ifishi Pali Bemba Mukalamba

ICALO ca Republic of the Marshall Islands cakwata ifishi e lyo no tufishi ukucila pali 1,200, kabili imilundu ya tufishi utwingi tayacila pali bamita 6. E ico nga mwaendako fye panono pali bemba ninshi twaleka no kumoneka. Lelo, abena kale abaleikala pa fishi fya Marshall kabili abaleensha utumato utwasompa ku ntanshi, bena balefwaya no kusanga utufishi utwasalanganina pa ncende iyakula ukufika kuli bakilomita 2 milioni pali Bemba wa Pacific. Nomba balesanga shani utu tufishi? Balebomfya utuntu tumo uto balepikula ku kubatungulula kwati ni filya bamo babomfya mapu.

Pa mulandu wa kuti abaleikala pa fishi fya Marshall baleenda sana pali Bemba, balemona ifyo amatamba yaleenda kabili baleishiba no kuti kuli icishi lwa mupepi icilelenga amatamba ukulamoneka mu musango umo ifi waibela, kabili baleishiba ne ntunga ukubelele ico cishi nangu ca kuti cili apa kwenda bakilomita 30. Kwali imisango ya matamba iingi iyo baleishiba, e ico aka kantu balepikula kalebafwa ukulaibukisha imisango yalekanalekana iya matamba. Bushe utu utwakupikula uto balebomfya ukubatungulula baletupanga shani? Nge fyo mulemona pa cikope, balebomfya utumuti no lushishi lwa mishila ya cimuti cimo ifi ica mulemu ulo balepyata. Na kabili, limo balebomfya tulya utuba pa kati ka mabuula ya muti wa kambili, lyena balepyata e lyo bapikula pa kuti tulebalanga umusango wa myendele ya matamba ya pa cimana. Balebuula no tupaapa twa nkola uto balekakilila ku ntambo balepikula kabili e to balepashanya ku fishi.

Pa myaka iingi, aya mano ya kufwaya no kusanga ifishi yali ni nkaama, baleyasokolola fye kuli bamo bamo abo balesala. Nomba, bushe umulumendo uwalesambilila ifya kwenda pa cimana aleishiba shani ifya kubomfya aka kantu ka kupikula? Balemufunda kabili baleya nankwe pa cimana ku kumukansha. Umukalamba uwaishibe ifya kwenda pa cimana alefunda umulumendo ukwabula no kuti bambi beshibe, napamo alemutwala ku tufishi utwabelele lwa mupepi. Kanshi, lintu umulumendo asambilila kabili aishiba imimonekele ya matamba, e lyo aleicetekela sana pa kubomfya mapu wakwe uwa kupikula. Awe mukwai mu kuya kwa nshita aletendeka ukulayendela umwine eka pa cimana.

Mu nshila imo ine, Icebo ca kwa Lesa Baibolo caba nga mapu iya kututungulula. Pa mubalo fye, umuntu umbi kuti atwafwa ukwishiba bwino ifyebo fya mu Malembo ifyacindama ifyo tulingile ukubalilapo ukwishiba. Lyena, nga twatwalilila ukusambilila Icebo ca kwa Lesa no kulakonka amafunde yabamo, e lyo tukacetekela ifyo Baibolo ilanda. Yoshua, uwali intungulushi ya bena Israele, bamwebele ukulabelenga Icebo ca kwa Lesa pa kuti ‘angwe ukucita umwabela conse icalembwamo.’ Lesa aebele Yoshua no kuti, “e lyo kuti walenge mibele yobe ukutunguluka, kabili kuti washuka.” (Yoshua 1:8) Cine cine, Baibolo kuti yatulanga inshila isuma iyo tulingile ukwendamo pa kuti tuleikala bwino.

[Abatusuminishe Ukubomfya Icikope pe bula 32]

© Greg Vaughn