“Tufwile Ukunakila Lesa Nga Kateka Ukucila Ukunakila Abantu”

Ukushimikila Ubunte no “Kushipa”

IBUMBA lya bantu abali ne cipyu lilefwaya ukupuma umutumwa Paulo imfwila pa mulandu wa kuti alanakila Lesa. Abashilika abena Roma baisa fye pa nshita yalinga kabili bafyusha Paulo no kuyamusunga. Apa e pa tendekela ifyacitikile Paulo mu kukonkana pa myaka isano. Icafumamo ca kuti, abengi abalashi bakalamba abena Roma bashimikilwa pali Yesu Kristu.

Mupepi na 34 C.E.,Yesu asokolwele ukuti Paulo (Sauli) ali no kutwala ishina Lyakwe ku “shamfumu.” (Imilimo 9:15) Ilyo 56 C.E. ilefika, umutumwa ninshi talati ashimikile ku shamfumu. Nangu cili ifi, ifintu fili no kwaluka imono pa kusondwelela ulwendo lwakwe ulwa citatu muli bumishonari.

Ibumba lya Mwimina Lelo Tanenwike

Paulo atwalilila ulwendo lwakwe ukuya ku Yerusalemu, kabili “ukupitila mu mupashi” Abena Kristu bamo bamusoka ukuti abantu abalefwaya ukumucusha pa mulandu wa kunakila Lesa balemulolela mu musumba mwine. Mu kushipa, Paulo atila: “Ndi uwaiteyanya te kukakwa fye lelo no kufwila ishina lya kwa Shikulu Yesu ku Yerusalemu.” (Imilimo 21:4-14) Ilyo line fye Paulo aya kwi tempele mu Yerusalemu, abaYuda abafumine ku Asia abeshibe sana ifyo umutumwa aleshimikila bwino bafundaula ibumba pa kuti bamwipaye. Abashilika abena Roma bwangu bwangu bamupokololako. (Imilimo 21:27-32) Ukupokololwa mu minwe ya bacilafwaya ukumwipaya kwapeela Paulo ishuko lya kushimikila icine pali Kristu ku balwani abengi na balashi bakalamba.

Ukushimikila ku Bantu Abayafishe Ukushimikilako

Paulo bamusompola no kumuninika amatabo ukumutwala pa muulu mu cifulo cacingililwa ico baleita ukuti Ulupungu lwa kwa Antonia. * Ilyo bali pa matabo pene, umutumwa apeela ubunte bwa maka kwi bumba lya bantu abamwimine. (Imilimo 21:33–22:21) Lelo ilyo alanda fye ukuti atuminwe ku kushimikila ku Bena fyalo, ifyongo fyatendeka na kabili. Umukalamba wa bashilika Lusia apeela icipope ca kuti Paulo bamuume pa kuti alande icilengele abaYuda ukumubepesha ubufi. Nangu cabe fi, bafilwa ukumuuma, pantu Paulo alondolola ukuti mwina Roma. Ubushiku bwakonkapo, Lusia atwala Paulo ku cilye ca Sanhedrini pa kuti eshibe umulandu abaYuda bamubepeshe.—Imilimo 22:22-30.

Pa kulubulula ku cilye cikalamba, Paulo na kabili akwata ishuko lya kushimikila ku baYuda banankwe. Uyu kabila wa mbila nsuma uwashipa alanda pa fyo asumina mu kubuuka. (Imilimo 23:1-8) Ulupato lwa baYuda ulwa kufwaya ukumwipaya lwatwalilila, kabili Paulo bamusenda no ku mutwala ukwikala abashilika. Ubushiku bwakonkapo, apokelela ifyebo fya kumusansamusha ukufuma kuli Shikulu ukutila: “Shipa! Pantu filya fine waleshimikisha ubunte ulwa ine mu Yerusalemu, e fyo ufwile no kushimika ubunte na ku Roma.”—Imilimo 23:9-11.

Ipange lya kwipaya Paulo lyafwilwa ukubomba ilyo umutumwa bwangu bwangu bamufyushisha ku Kaisare, umusumba ukalamba uo abena Roma bakwete mu Yudea. (Imilimo 23:12-24) Mu Kaisare, mwaba amashuko na yambi ayasuma, kabili Paulo ashimikila ku “shamfumu.” Mu kubalilapo fye, umutumwa alenga Kateka Felikisi ukumona ukuti tapali umulandu acitile uwingalenga asuminishe ku fyo bamupingwile. Pa numa, Paulo ashimikila kuli Felikisi na ku mukashi wakwe Drusila pali Yesu, alanda pa kuilama, pa bulungami, na pa bupingushi ubuli no kwisa. Nangu cabe fi, batwalilila ukusungila Paulo mu cifungo pa myaka ibili, ninshi Felikisi alelolela ukuti amupeeleko  amafisa kanwa. Lelo Paulo tamupeele amafisa kanwa.—Imilimo 23:33–24:27.

Ilyo Feste apyana Felikisi, abaYuda cipya cipya bafwaya ukuti Paulo bamupingule no kumwipaya. Umulandu bautwala na kabili ku Kaisare, lelo pa kucilikila ukutwala umulandu ku Yerusalemu, Paulo atila: “Ine njiminine ku cipuna ca kupingwilapo ica kwa Kaisare . . . Ndetwala umulandu kuli Kaisare!” (Imilimo 25:1-11, 20, 21) Ilyo papita inshiku, pa numa umutumwa atwala umulandu wakwe ku Mfumu Herode Agripa II, ilya mfumu yatila: “Mu nshita inono ulenashanasha ukuba Umwina Kristu.” (Imilimo 26:1-28) Mupepi na mu 58 C.E., Paulo bamutwala ku Roma. Ilyo acili umufungwa kulya pa myaka ibili, uyu mutumwa wacincila atwalilila ukufwaya inshila engashimikila pali Kristu. (Imilimo 28:16-31) Camoneka kwati Paulo mu kulekelesha ailelubulula kuli Kateka Nero, bamusangile uwa kaele, kabili atendeke na kabili ukubomba umulimo wakwe uwa bumishonari ukwabula uwa kumuleesha. Takwaba ifyalembwa ifilanga ukuti kwali umutumwa na umbi uwashimikile imbila nsuma ku shamfumu na kuli bakateka.

Nga fintu fye twamona pa muulu, umutumwa Paulo acitile filya fine Abena Kristu banankwe bacitile ilyo balandile pa ntanshi ya cilye ca baYuda ukuti: “Tufwile ukunakila Lesa nga kateeka ukucila ukunakila abantu.” (Imilimo 5:29) Fintu acitile e fyo tulingile ukulacita! Te mulandu ne fyo balefwaya ukulesha umutumwa ukulashimikila, anakile ifunde lya kushimikila ubunte. Ifyo Paulo anakile Lesa muli fyonse fyalengele ukuti afishishepo ukubomba umulimo apeelwe nge ‘cipe icasalwa’ ku kutwala ishina lya kwa Yesu “ku bena fyalo na ku shamfumu na bana ba kwa Israele.”—Imilimo 9:15.

[Futunoti]

[Akabokoshi ne Fikope pe bula 9]

BUSHE PAULO ALEFWAYA FYE UKUICINGILILA UMWINE?

Ilyo kalemba Ben Witherington III alandile pali ici cipusho alembele ukuti: “Ukulingana na Paulo umwine, icacindeme sana te kuicingilila, lelo cali kushimika ubunte pali Yesu kuli bakateka bonse, abaYuda na bena fyalo. . . . Kanshi ilyashi lya pali Yesu mu cine cine e lyo balelubulwisha.”