Amepusho Ukufuma ku Babelenga

Bushe filya Yesu aebele banyina ilyo bali ku bwinga ku Kana wali musaalula kabili bushe kwali kubula umucinshi?—Yohane 2:4.

Papitile fye inshita iinono ukufuma apo abatishiwilwe, Yesu na basambi bakwe balibetile ku mutebeto wa bwinga mu Kana. Na banyina e ko baali. Ilyo umwangashi wapwile, Maria aebele Yesu ukuti: “Tabakwete umwangashi.” Yesu ayaswike banyina ukuti: “We mwanakashi, nga kanshi cinshi ulefwaya kuli ine? Inshita yandi icili tailafika.”—Yohane 2:1-4.

Ino nshita, umuntu nga aeba banyina ati “we mwanakashi” nelyo ukuti “nga kanshi cinshi ulefwaya kuli ine?” ninshi kwena takwata mucinshi kabili wa musaalula. Nomba nga twatila Yesu taali na mucinshi kabili aali wa musaalula kuli banyina ninshi tatutontonkenye pa fyali intambi ne fyali ululimi balelanda ilyo ici cacitike. Kanshi kuti caba bwino nga twaishiba ifyo balebomfya aya mashiwi mu nshiku Baibolo yalembelwe.

Icitabo cilondolola amashiwi icitwa Vine’s Expository Dictionary of Old and New Testament Words citila: “Nga waeba umwanakashi ukuti ‘we mwanakashi,’ te kutila ninshi ulemukalipila nangu ulemwebaula, lelo ninshi uyo muntu walimutemwa kabili walimucindika.” Ifitabo fimbi na fyo e fyo filanda. Ku ca kumwenako, The Anchor Bible itila: “Ukulanda ukuti we mwanakashi te kukalipila nangu ukusaalula, kabili te kutila ninshi umuntu napata uo alelanda nankwe . . . E mashiwi ya mucinshi ayo Yesu alebomfya ilingi pa kulanda ku banakashi.” Icitabo ca The New International Dictionary of New Testament Theology cilondolola ukuti ili shiwi “takwaba na mumbi umo lyalola, talyalola mu kuti ninshi umuntu takwata mucinshi iyo.” Kabili icitabo ca kwa Gerhard Kittel ica Theological Dictionary of the New Testament citila ukubomfya ili shiwi “te kutila ninshi umuntu takwete mucinshi atemwa wa musaalula.” Kanshi, tatufwile kusondwelela ukuti Yesu ali no musaalula nelyo alandile bubi bubi kuli banyina ilyo abetile ukuti “we mwanakashi.”—Mateo 15:28; Luka 13:12; Yohane 4:21; 20:13, 15.

Nga pa mashiwi ya kuti “nga kanshi cinshi ulefwaya kuli ine?” pena kuti twalandapo shani? Iyi nsoselo ya baYuda yaliseekele sana kale kabili ilasangwa imiku iingi muli Baibolo. Nga kukonka fye iciHebere, aya mashiwi kuti twayapilibula ukuti “Cimukumine shani ici?” Ku ca kumwenako, pali 2 Samwele 16:10 tusangapo amashiwi Davidi alandile pa kulesha Abishai ukuti eipaya Shimei ukuti: ‘Mwiyobekamo [cimukumine shani ici?], mwe bamwana Seruya. Leka atukane ifi; pantu Yehova ali amweba, ati, Tuka Davidi.’ Pali 1 Ishamfumu 17:18 na po tubelengapo ukuti, ilyo mukamfwilwa wa ku Sarefati asangile umwana wakwe umwaume nafwa, aebele Eliya ukuti: “Bushe ni shani kuli ine na kuli iwe [e kutila, cikukumine shani ici?] we muntu wa kwa Lesa? Bushe waishila kuli ine ku kunjimwina amampuulu yandi, no kulengo mwana wandi ukufwa!”

Muli ifi fya kumwenako fya mu Baibolo, kuti twamona ukuti amashiwi ya kuti “nga kanshi cinshi ulefwaya kuli ine?” ilingi line yabomfiwa pa kukaana ukucita ifintu fimo ifyo umo bamweba kabili yalanga no kuti ifyo aletontonkanya nafipusana ne fyo bambi balefwaya, lelo tayabomfiwa pa mulandu wa kuti naupata uo ulelanda nankwe nangu pa mulandu wa kuti naumusuula. Nomba cinshi twingasosa pa mashiwi Yesu alandile kuli Maria?

Ilyo Maria aebele Yesu ukuti, “Tabakwete umwangashi,” te kutila alemwishibisha fye ifyo cali, lelo alemweba ukuti acitepo fimo. Yesu abomfeshe iyi nsoselo yaseekele pa kukaana ifyo Maria alemweba mu mucenjelo, kabili amashiwi akonkenyepo ukulanda aya kuti, “Inshita yandi icili tailafika,” yalatwafwa ukwishiba ico akaanine.

Ukutula fye pa lubatisho no kusubwa no mupashi mu 29 C.E., Yesu alishibe bwino ukuti, apo aali ni Mesia uo batile akesa, kwali kufwaya kwa kwa Yehova ukuti atwalilile uwa cishinka, na mu kupelako ali no kufwa, ukubuushiwa e lyo no kucindamikwa. Atile: “Umwana wa muntu taishile ku kupyungilwa, lelo ku kupyungila no kupeelo mweo wakwe icilubula ku kukabulamo abengi.” (Mateo 20:28) Ilyo inshita ya kufwa kwakwe yapaleme,  Yesu alangilile bwino ici ilyo atile: “Inshita naisa.” (Yohane 12:1, 23; 13:1) E ico, ilyo alepepa icungulo bushiku ninshi ali mupepi no kufwa, Yesu atile: “Tata, inshita naifika; cindamikeni umwana wenu, ukuti umwana amucindamike.” (Yohane 17:1) Na pa kulekelesha, ilyo ibumba lyaishile ku Getsemane ku kumwikata, Yesu ashibwishe abasambi bakwe mu tulo no kubeba ati: “Inshita naifika. Moneni! Umwana wa muntu afutukilwa mu minwe ya babembu.”—Marko 14:41.

Lelo, ilyo ali ku bwinga mu Kana, Yesu e lintu fye atendeke umulimo wakwe uwa buMesia kabili lilya ninshi “inshita” yakwe tailafika. Icacindeme sana kuli ena, kucita ukufwaya kwa kwa Wishi ukulingana ne fyo Wishi alefwaya kabili pa nshita ilya ine amwebele, kabili tapali nangu umo uwalingile ukumupumfyanya. Ilyo ale-eba banyina, Yesu ali uwashangila lelo taali na musaalula. Maria na o taumfwile insoni nelyo ukumona kwati umwana wakwe amusaalula. Na kuba, apo alishibe umo Yesu aloseshe, Maria aebele abalepyunga pa bwinga ukuti: “Conse ico alemweba, mucite.” Yesu tasuulile nyina, pantu alicitile icipesha amano ca kubalilapo ica buMesia ica kusangula amenshi ukuba umwangashi usuma, kabili ifi acitile alangile ukuti alicindamike ukucita ukufwaya kwa kwa Wishi kabili alicitile ne co banyina bamulombele.—Yohane 2:5-11.

[Icikope pe bula 31]

Yesu ali uwa cikuuku lelo uwashangila ilyo alelanda kuli banyina