Mulesambilisha Ifyo Baibolo isambilisha
Mulesambilisha Ifyo Baibolo isambilisha
“Kalengeni aba nko shonse ukuba abasambi, . . . mulebasambilisha.”—MATEO 28:19, 20.
1. Bushe Baibolo yasabankanishiwa shani?
ICEBO CA KWA YEHOVA, Baibolo ya Mushilo, caba pa mabuuku aya kale sana kabili ayo basabankanya nga nshi mu calo conse. Amalembo ya ciGriki yena yalipilibulwa mu ndimi ukucila pali 2,300. Abantu abengi mu calo balikwata Baibolo mu lulimi balanda.
2, 3. (a) Mulandu nshi kwabela icimfulumfulu mu fyo abantu batila e fyo Baibolo isambilisha? (b) Mepusho nshi twalalandapo?
2 Abantu abengi balabelengako Baibolo cila bushiku. Bambi balibelenga Baibolo yonse imiku iingi. Mu macalici ayengi batila basambilisha ifyaba mu Baibolo, lelo amacalici yonse tayasambilisha cimo cine. Ne cabipisha ca kuti na ba mu macalici yamo yene balapusana mu fyo basambilisha. Bamo balatwishika Baibolo, umwine wa Baibolo, ne fyalembwamo. E lyo bambi baimona kwati libuuku lya mushilo ilya kubomfya fye pa kulapa imilapo pa bwinga nelyo mu cilye.
3 Lelo icishinka ca kuti mu Baibolo mwaba amashiwi nelyo ubukombe bwa kwa Lesa ubwa maka ku bantunse. (AbaHebere 4:12) E mulandu wine fwe Nte sha kwa Yehova tufwaila ukuti abantu beshibe ifyo Baibolo isambilisha. Tulomfwa bwino ukubomba umulimo Yesu apeele abasambi bakwe ilyo atile: “Kabiyeni, kalengeni aba nko shonse ukuba abasambi, . . . mulebasambilisha.” (Mateo 28:19, 20) Lelo, ilyo tuleshimikila tulasanga abantu abafumacumi abomfwa ubulanda pa mulandu wa cimfulumfulu caba mu macalici ya mwi sonde lyonse. Balafwaya ukwishiba icine pali Kabumba wesu kabili balafwaisha no kwishiba ifyo Baibolo isambilisha pa fyo abantu babela pano calo. Natulande pa mepusho yatatu ayo abantu bafwaisha ukwishiba. Ilyo tulelanda pali aya mepusho, twakulabalilapo ukulanda pa filubo bashimapepo basambilisha, e lyo pa numa twapituluka mu fyo Baibolo isambilisha. Amepusho ni aya: (1) Bushe Lesa alatusakamana? (2) Cinshi twabelako? (3) Bushe tuba shani nga twafwa?
Bushe Lesa Alatusakamana?
4, 5. Mulandu nshi abantu bamwena kwati Lesa tatusakamana?
4 Natubalilepo ukulanda pa lipusho lya kuti, Bushe Lesa alatusakamana? Ku ca bulanda, abengi bamona kwati Lesa tatusakamana. Mulandu nshi? Cimo icilenga ni co bekala mu calo umwaba ulupato, inkondo, no kucula. Batontonkanya ukuti, ‘Lesa nga alatusakamana, nga taleka utuyofi twa musango yu ukulacitika.’
5 Cimbi icalenga abantu balemona kwati Lesa tatusakamana ni bashimapepo. Mashiwi nshi bashimapepo basosa nga kwacitika akayofi? Lintu abana abanono babili bafwile mu busanso bwa pa musebo, shimapepo wa ku calici ku mwabo aebele banyina ukuti: “Uku kufwaya kwa kwa Lesa. Lesa alefwaya bamalaika na bambi babili.” Aya mashiwi bashimapepo basosa yapilibula ukuti Lesa e ulenga ifibi fyonse ukucitika. Lelo, Yakobo alembele ukuti: “Ilyo umuntu aeshiwa, etila: “Ni Lesa e ulenjesha.” Pantu Lesa te kuti eshiwe ku bubi, kabili umwine tesha muntu iyo.” (Yakobo 1:13) Yehova Lesa tacita bubi. ‘Ca kutali kuli Lesa ukucito bubifi.’—Yobo 34:10.
6. Nani walenga ukuti mu calo mube ububifi no kucula?
6 Nomba mulandu nshi ukucula no bubifi fyafulila ifi? Cimo icalenga ni co abantunse tabafwaya ukuti Lesa alebateka, balakaana ukunakila amafunde ne fishinte fyakwe ifyalungama. Mu kukanaishiba abantunse banakila Satana umulwani wa kwa Lesa pantu “icalo conse calaala mu maka ya mubifi.” (1 Yohane 5:19) Ukwishiba ukuti icalo calala mu maka ya kwa Satana kulatwafwa ukwishiba umulandu ifyabipa ficitikila. Satana ni mbifi, wa bufi, kabili munkalwe. Kanshi kuti twaenekela abantu mu calo ukuba ne mibele nga ilya kateka wabo akwata. E mulandu wine ububifi bwafulila ifi.
7. Finshi fimo ifilenga ukuti tulecula?
7 Cimbi icilenga ukuti tulecula kukanapwililika kwa bantu. Abantunse balalwila ukuteka abanabo, ne cifumamo ni nkondo, umutitikisha, no kucula. Pali Lukala Milandu 8:9 patila: “Abantu bacito lukambo ku bantu ku kubabifya.” Na cimbi icilenga tulecula ni “nshita ne ca mankumanya.” (Lukala Milandu 9:11) Ilingi line abantu balaponenwa na kayofi pantu ukwabula ukwenekela basangwa pa ncende apo ubusanso bwacitika.
8, 9. Bushe twaishiba shani ukuti Yehova alatusakamana?
8 Tulomfwa bwino ukwishiba ukuti Yehova teulenga tulecula. Lelo bushe Lesa alabikako amano ukwishiba ifyo tulepitamo? Icasuko ni ee! Twalishiba ukuti Lesa alatusakamana pantu Icebo cakwe icapuutwamo cilatweba umulandu alekela abantu ukulacita ifyabipa. Kwaba imilandu ibili iyalenga ukuti Lesa asuminishe abantu ukulacita ifyabipa. Iyi milandu yaba ni bumulopwe bwakwe na bucishinka bwa bantu bakwe. Apo Yehova ni Kabumba uwa maka yonse, talingile no kutweba umulandu asuminishisha ukucula. Nomba pa mulandu wa kuti alatusakamana, alitweba umulandu asuminishisha ukucula.
9 Lekeni tumone ubushininkisho na bumbi ubulanga ukuti Yehova alatusakamana. ‘Alilungulwike’ ilyo abantu bacililemo ukucito bubi pano calo mu nshiku sha kwa Noa. (Ukutendeka 6:5, 6) Bushe Lesa alileka ukumfwa ubulanda ilyo abantu bacita ifyabipa muno nshiku? Nakalya! Lesa taaluka. (Malaki 3:6) Alipata ulufyengo kabili tatemwa ukumona abantu balecula. Baibolo isambilisha ukuti nomba line Lesa ali no kufumyapo ububi bonse ubwabako pa mulandu wa mitekele ya bantu no kutunka kwa kwa Satana. Bushe ubu te bushininkisho bwa kuti Lesa alatusakamana?
10. Bushe Lesa omfwa shani abantu nga balecula?
10 Nga kwacitika utuyofi, bashimapepo balabepesha Lesa ilyo batila e fyo ateyenye ukuti cikabe. Lelo, Yehova alafwaisha ukupwisha ukucula. Pali 1 Petro 5:7 patila: “Asakamana imwe.” Ifi e fyo Baibolo isambilisha!
Cinshi Twabelako?
11. Bushe amacalici yatila mulandu nshi abantu babela pano calo?
11 Nomba natulande pa lipusho lya bubili ilyo abantu batontonkanyapo sana ilya kuti, Cinshi twabelako? Amacalici yasambilisha ukuti umuntu bamupangile ukuti aleikala pano calo pa myaka fye iinono. Bamona kwati pa calo pa kutendekela fye ubulendo bwesu ubwa kuyapo kumo. Bashimapepo bamo balabepa ubufi ilyo basambilisha ukuti bushiku bumo Lesa akonaula cino calo. Ifisambilisho fya musango yu fyalenga abantu ukulatontonkanya ukuti kanshi balingile ukucita ifintu fyonse ifyo balefwaya ilyo bashilafwa. Bushe cinshi Baibolo isambilisha pali ili lipusho lya kuti mulandu nshi twabela pano calo?
12-14. Bushe cinshi Baibolo isambilisha pa mulandu Lesa abumbile icalo na bantu?
12 Kwaliba umulandu uusuma sana uo Lesa abumbile icalo na bantu. “Tacilengele [apa fye, NW]” lelo ‘abumbile [icalo] ku kwikalwamo.’ (Esaya 45:18) Na kabili, Yehova ‘atekele isonde pa fya kulimbapo fya liko ukuti likatelentenshiwa umuyayaya umuyayaya.’ (Amalumbo 104:5) Ukwishiba umulandu Lesa abumbile icalo na bantu kuti kwatwafwa ukumfwikisha umulandu twabelako.
13 Mu Ukutendeka ifipandwa 1 na 2 tubelengamo ukuti Lesa alibikileko sana amano pa kupekanya isonde ukuti abantu bakaleikalamo. Ilyo inshiku 6 isho Yehova abumbilemo ifintu shapwile, fyonse ‘fyaliwamishe.’ (Ukutendeka 1:31) Lesa abikile abantu ba kubalilapo, Adamu na Efa, mwi bala ilisuma nga nshi ilyo aitile ukuti Edeni no kubapeela ifya kulya ifisuma ifingi sana. Aebele abantunse ba kubalilapo ukuti: “Fyaleni, fuleni, kumaneni pe sonde no kupanasha.” Bali no kulafyala abana abapwililika, ukukusha ibala mpaka lyakumana isonde lyonse, e lyo no kulateka ifinama fyonse.—Ukutendeka 1:26-28.
14 Ukufwaya kwa kwa Yehova kwa kuti abantu abapwililika baleikala pe sonde ku ciyayaya. Icebo ca kwa Lesa citila: “Abalungama bakapyaninine calo, no kwikalamo inshiku pe.” (Amalumbo 37:29) Ca cine, abantu bapangilwe ukulaikala mu Paradaise pano calo ku ciyayaya. Uku e kufwaya kwa kwa Lesa, kabili ifi ifine e fyo Baibolo isambilisha!
Bushe tuba shani nga twafwa?
15. Bushe amacalici ayengi yasambilisha ukuti ciba shani umuntu nga afwa?
15 Nomba natulande pa lipusho lyalenga butatu ilyasakamika abantu abengi. Ili lipusho litila, Bushe tuba shani nga twafwa? Mu macalici ayengi basambilisha ukuti mu muntu mwaliba icintu cimo icishifwa. Mu macalici yamo basumina ukuti Lesa alapoosa ababifi mu mulilo umo bacula ku ciyayaya. Bushe ici ca cine? Bushe cinshi Baibolo isambilisha pa mfwa?
16, 17. Ukulingana ne fyo Baibolo isambilisha, bushe abafwa baba shani?
16 Icebo ca kwa Lesa citila: “Aba mweo bantu abaishibo kuti bakafwa, lelo abafwa bantu abashaishiba kantu nangu kamo, kabili takwaba cilambu kuli bene.” Apo abafwa “bantu abashaishiba kantu nangu kamo,” te kuti bomfwe, teti bamone, teti balande, nelyo ukutontonkanya. Tabakwata cilambu icili conse pantu te kuti babombe umulimo uuli onse! Na kabili, “ukutemwa kwabo no kupata kwabo no kufinuka kwabo kwaliloba kale,” pantu te kuti bomfwe icili conse.—Lukala Milandu 9:5, 6, 10.
17 Ifyo Baibolo isambilisha pali ili lyashi fyalyumfwika fye bwino bwino, itila abafwa tabayapo kumo uko batwalilila ukuba abomi. Takwaba icifuma mu mubili umuntu nga afwa icitwalilila ukubako pa kuti akafyalilwe mu muntu umbi, nge fyo abasumina mu kufyalwa cipya cipya balanda. Limbi pa kuti cumfwike, natulangilile muli iyi nshila: Ubumi bwesu bwaba kwati lubingu lwa mulilo pali kandulo. Ulubingu nga lwashima, tapaba uko luya. Lushima fye nelyo ukupwa.
18. Bushe umusambi nga aishiba ukutila abafwa tabaishiba kantu nangu kamo, finshi engeluka?
18 Tontonkanyeni pa fyo ici cine ica maka icayanguka ukumfwa cingakuma umuntu. Umusambi nga aishiba ukutila abafwa tabaishiba nangu kamo, akeluka ukuti nangu ifikolwe fyakwe fyalikalipe nga nshi ilyo fishilafwa, tafyakalemucusha. Kabili bwangu bwangu akeshiba no kuti abatemwikwa bakwe abafwa tabomfwa, tabalanda, nelyo ukutontonkanya. Kanshi tabaya ku calo ca maluba maluba nelyo ku helo uko bacula umo shacela. Lelo, Baibolo isambilisha ukuti abafwa abalebombela Lesa bakabuuka. We subilo nobe ulawama!—Yohane 5:28, 29.
Icitabo Icipya ico Twakulabomfya
19, 20. Mulimo nshi uo fwe Bena Kristu twakwata, kabili citabo nshi ico bapekanya ukuti ciletwafwa ukubomba bwino umulimo wa mwi bala?
19 Twalanda fye pa mepusho yatatu ayo abantu abengi batontonkanyapo sana. Nge fyo tumwene, ifyo Baibolo isambilisha pali aya mepusho yatatu fyalyumfwika fye bwino bwino. Ala cilawama nga nshi ukwebako abantu bambi abafwaya ukwishiba icine ico Baibolo isambilisha! Lelo kwaliba amepusho yacindama ayengi sana ayo abantu abafumacumi bafwaya ukwishiba. Kanshi fwe Bena Kristu twalikwata umulimo uwa kubafwa ukwishiba amasuko kuli ayo mepusho.
20 Calyafya ukusambilisha icine ca mu Baibolo mu nshila iyayanguka kabili iifika abantu pa mitima. Lelo pa kuti tulefika abantu pa mitima no kubasambilisha mu nshila iyayanguka, “umusha wa cishinka kabili uwashilimuka” alipekanya icitabo ica kutwafwa ukubomba bwino umulimo wa mwi bala. (Mateo 24:45-47) Ici citabo ca mabula 224 citila Bushe Cinshi Baibolo Isambilisha?
21, 22. Fisuma nshi ifyaba mu citabo citila Bushe Cinshi Baibolo Isambilisha?
21 Ici citabo cafumine mu 2005 pa Kulongana kwa Citungu ukwa Nte sha kwa Yehova ukwaleti “Icumfwila ca Bukapepa,” kabili mwaliba ifisuma ifingi. Ica kumwenako fye, pa mabula ya kubalilapo yasano paliba ifyebo ifisuma ifya kubomfya pa kutendeka amasambililo ya Baibolo. Nalimo mukamona ukuti calyanguka ukulanshanya pa fikope na malembo yaba pali aya mabula. Na kabili kuti mwabomfya ifyebo fyaba pali aya mabula pa kulanga abasambi ifya kusanga ifipandwa ne fikomo mu Baibolo.
22 Ili buuku balilemba mu nshila iyayanguka. Kwali ukubombesha sana pa kuti ifyebo filefika abasambi pa mitima. Kanshi ifyebo fyalembwa mu nshila ya kuti baletontonkanya sana pa fyo balesambilila. Icipandwa conse citendeka na mepusho kabili ku mpela kulaba umukululo uwakwata umutwe utila “Ico Baibolo Isambilisha.” Muli uyu mukululo mwaba amasuko ya mu Baibolo ku mepusho yaba pa kutendeka kwa cipandwa. Ifikope fisuma, amashiwi yaba pa fikope, ne fya kumwenako fyaba muli ici citabo fikafwa umusambi ukumfwa ifyo alesambilila. Nangu ifyebo fyaba muli ici citabo fyalyanguka, kwaliba ifyebo na fimbi pa malyashi 14 ifikamwafwa ukulanshanya mu kushika nga ca kuti umusambi alefwaya ukwishiba ifingi pali ilyo lyashi.
23. Ni nshila nshi isho twingabomfeshamo icitabo citila Ico Baibolo Isambilisha ilyo tuletungulula amasambililo ya Baibolo?
23 Icitabo citila Ico Baibolo Isambilisha bacipekanya mu nshila ya kuti tulesambilisha abantu abasambilila na bashasambilila kabili abafuma mu macalici ayalekanalekana. Nga ca kuti umusambi taishibapo nangu cimo pali Baibolo, kuti cawama ukulasambilila imiku iingi mu cipandwa cimo. Mwilakwankwanya ukusambilila pa kuti fye mupwishe bwangu, lelo muleesha ukufika abasambi pa mitima. Umusambi nga tomfwile icilangililo cili mu citabo, mulondolweleni nelyo bomfyeni icilangililo cimbi icapalana ne cili mu citabo. Mulepekanya sana, muleesha na maka yonse ukubomfya bwino ici citabo, kabili mulepepa ukuti Lesa alemwafwa pa kuti ‘mulelungika bwino icebo ca cine.’—2 Timote 2:15.
Muletasha pa Kukwata ili Shuko Likalamba
24, 25. Mashuko nshi ayakalamba ayo Yehova apeela abantu bakwe?
24 Yehova alipeela abantu bakwe ishuko ilikalamba. E walenga ukuti tusambilile icine pali wena. Tulingile ukulatasha sana pali ili shuko! Na kuba, Lesa alifisa ukufwaya kwakwe ku bantu aba cilumba, lelo alisokolwela abantu abaicefya. E mulandu wine, Yesu asosele ukuti: “Ndemulumbanya apabuuta, mwe Tata, Shikulu wa muulu na pano isonde, pantu mwalifisa ifi fintu ku ba mano na bacenjela no kufisokolwela ku tunya.” (Mateo 11:25) Lishuko ilikalamba nga nshi ukuba pa bantu abaicefya ababombela Kateka Wapulishamo, Yehova.
25 Na kabili Lesa alitupeela ishuko lya kusambilisha bambi pali ena. Mwilaba ukuti abantu balamubepesha ubufi ilyo basambilisha ifya bufi pali ena. Kanshi abantu abengi tabaishiba bwino Yehova, batontonkanya ukuti tatusakamana kabili munkalwe. Bushe mwali-ipekanya no kuipeelesha ukwafwa aba bantu ukwishiba Lesa bwino? Bushe mulefwaya abantu bonse abafumacumi ukwishiba icine pali Lesa? Kanshi lyonse muleumfwila Lesa pa kuba abacincila mu mulimo wa kushimikila no kusambilisha bambi ifyo Baibolo isambilisha pa malyashi ayacindama. Abafwaya ukwishiba icine balingile ukusambilila ifyo Baibolo isambilisha.
Kuti Mwayasuka shani?
• Bushe twaishiba shani ukuti Lesa alatusakamana?
• Cinshi twabela pano calo?
• Bushe nga twafwa tuba shani?
• Finshi ifyo mwatemwamo sana mu citabo citila Ico Baibolo Isambilisha?
[Amepusho]
[Ifikope pe bula 22]
Baibolo isambilisha ukuti ukucula kukapwa
[Abatusuminishe]
Top right, girl: © Bruno Morandi/age fotostock; left, woman: AP Photo/Gemunu Amarasinghe; bottom right, refugees: © Sven Torfinn/Panos Pictures
[Icikope pe bula 23]
Abalungama bakekala mu Paradaise ku ciyayaya