Muleyafwa Bambi Ukulaumfwila Ifyo Baibolo Isambilisha

“Ne shaponene pa mushili usuma, ni balya aba kuti pa numa ya kuumfwe cebo ne mitima iyawama kabili iisuma, balaciikatisha no kutwala ifisabo mu kushipikisha.”—LUKA 8:15.

1, 2. (a) Bushe mulandu nshi bapekanishishe icitabo citila Bushe Cinshi Baibolo Isambilisha? (b) Mu myaka ya nomba line, bushe Yehova apaala shani abantu bakwe ilyo balebomba umulimo wa kupanga abasambi?

NTE YA KWA YEHOVA, painiya wa nshita yonse, alandile pa citabo citila Bushe Cinshi Baibolo Isambilisha? * ukuti: “Ici citabo cisuma sana. Abasambi bandi balomfwa bwino ukusambilila muli ici citabo. Nalicitemwa nga nshi. Muli ici citabo kuti uletungulula amasambililo ya Baibolo ku bantu pa minshi ya mayanda yabo.” Kabila wa mbila nsuma na umbi alandile pali ici citabo ukuti: “Pa myaka 50 iyo naba uwacincila mu mulimo wa kwa Lesa, nalikwata ishuko lya kwafwa abantu abengi ukwishiba Yehova. Nomba ukulanda fye icishinka, ici citabo calicila pali fyonse ifyo nabomfya ukusambilishamo abantu. Mwaliba ifikope ifisuma ifyafwa abantu ukumfwikisha ifyo balesambilila.” Bushe na imwe e fyo mumona icitabo citila Ico Baibolo Isambilisha? Ici citabo ca kubomfya pa kwafwa abantu ukwishiba Lesa bacipekanishishe ukuti cilemwafwa ukubomba umulimo Yesu amupeela ilyo atile: “Kabiyeni, kalengeni aba nko shonse ukuba abasambi, . . . mulebasambilisha ukubaka fyonse ifyo namwebele.”—Mateo 28:19, 20.

² Yehova alasekelela ukumona Inte shakwe ababa amamilioni 6.6 balebomba mu kuitemenwa umulimo Yesu abapeela uwa kupanga abasambi. (Amapinda 27:11) Ukwabula no kutwishika, Yehova alabapaala ica kuti mu mulimo wabo mulafuma ifisuma. Ica kumwenako fye, mu 2005, balishimikile imbila nsuma mu fyalo 235 kabili avareji ya masambililo ya Baibolo batungulwile yali 6,061,500. Icafuminemo ca kuti abantu abengi ‘balyumfwile icebo ca kwa Lesa kabili tabacipokelele nge cebo ca bantu, lelo, ifyo caba icine cine, icebo ca kwa Lesa.’ (1 Abena Tesalonika 2:13) Mu myaka fye ibili iyapita, abasambi abapya ukucila pali 500,000 batendeke ukulaumfwila amafunde ya kwa Yehova kabili bali-ipeele kuli Lesa.

3. Mepusho nshi twalalandapo muli cino cipande ayakumine ifya kubomfya icitabo citila Ico Baibolo Isambilisha?

³ Bushe mwali-ipakishapo ukutungulula isambililo lya Baibolo pa kati apa? Mwi sonde lyonse mucili abantu abakwata “imitima iyawama kabili iisuma” aba kuti nga baumfwa icebo ca kwa Lesa ‘bakaciikatisha no kutwala ifisabo mu kushipikisha.’  (Luka 8:11-15) Natulande pa fyo mwingabomfya icitabo citila Ico Baibolo Isambilisha mu mulimo wa kupanga abasambi. Twalalanda pa mepusho yatatu: (1) Bushe kuti mwatendeka shani isambililo lya Baibolo? (2) Ni nshila nshi ishisuma isha kusambilishishamo? (3) Bushe kuti mwayafwa shani umuntu ukuba umusambi, na mu kupelako kasambilisha wa Cebo ca kwa Lesa, Baibolo?

Ifyo Mwingatendeka Isambililo lya Baibolo

4. Cinshi cingalenga bamo ukulashimunuka ukusambilila Baibolo, kabili kuti mwabafwa shani ukuleka ukushimunuka?

⁴ Nga bamwebele ukutoloka akamana akapabuka, bushe kuti mwasumina? Nalimo kuti mwakaana. Lelo nga babikilepo amabwe aya kuya muletantalapo, kuti mwaesha ukwabuka ako kamana. E fyo caba na ku muntu uwapamfiwa, kuti aleshimunuka ukusambilila Baibolo. Kuti alemona kwati pa kusambilila Baibolo cilapoosa inshita iikalamba kabili alingile ukubombesha sana. Cinshi mwingacita pa kuti mumwafwe ukuleka ukushimunuka? Mulingile ukulalanshanya nankwe ifyebo ifyacindama pa nshita iinono ukubomfya icitabo ca Ico Baibolo Isambilisha. Ukucite fyo kuti kwalenga uyo muntu ukulasambilila Icebo ca kwa Lesa lyonse. Nga mulepekanya bwino sana, ifipempu mukalacita fikaba kwati mabwe aya kutantalapo ayengamulenga ukuba icibusa cisuma ica kwa Yehova.

5. Mulandu nshi mufwile ukulabelengela icitabo citila Ico Baibolo Isambilisha?

⁵ Lelo, ilyo mushilatendeka ukwafwa bambi ukunonkelamo mu citabo citila Ico Baibolo Isambilisha, mulingile ukwishiba bwino sana ifyebo fyabamo. Bushe mwalibelenga ici citabo ku nkupo ne nkupo? Kwali umulume no mukashi abasendele ici citabo ilyo baile ku kutusha ku calo cimbi kabili ilyo balambalele ku lulamba lwa mumana, batendeke ukubelengamo. Umwanakashi wa muli cilya calo uwaleshitisha ifintu ku bafumine ku fyalo fimbi alimwene umutwe wa ici citabo citila Bushe Cinshi Baibolo Isambilisha? Aebele balya baupana ukuti papitile fye amaawala ayanono apo apepele kuli Lesa ukuti amwafwe ukwishiba ubwasuko kuli ili line lipusho, kabili balya baupana balimupeele icitabo. Bushe ‘mwalilubulako inshita’ ya kubelenga ici citabo, nalimo umuku uwalenga bubili, ilyo mulelolelapo bamo nelyo ilyo muletusha pa ncito nelyo pa sukulu? (Abena Efese 5:15, 16) Nga mulecita ifyo, mukeshiba bwino sana ifyaba muli ici citabo ca kubomfya pa kusambilisha bambi kabili limbi kuti mwakwata ne shuko lya kwebako bambi ifyabamo.

6, 7. Bushe kuti mwabomfya shani icitabo citila Ico Baibolo Isambilisha pa kutendeka amasambililo ya Baibolo?

⁶ Ilyo muleshalika ici citabo mu butumikishi, mulebomfya bwino sana ifikope, amalembo, na mepusho yaba pa mabula 4, 5, na 6. Ica kumwenako fye, kuti mwatendeka ukulanshanya nga mwaipusha fye ili lipusho lileti, “Bushe muletontonkanya ukuti ni kwi kwingafuma ubutungulushi ubwingaafwa abantu ukupwisha amafya balepitamo?” Nga mwakutika ku fyo bayasuka, belengeni 2 Timote 3:16, 17, kabili londololeni ukuti Baibolo yalilanda pa fyo amafya abantu bapitamo yakapwa. Lyena kupukuleni pa mabula 4 na 5, no kwipusha uo mulelanshanya nankwe ukuti: “Pali ifi mwamona apa, ni cili kwi icimuletela sana  ubulanda?” Nga ca kuti uo mulelanshanya na o asalapo cimo, lyena mupeeni ekate icitabo ilyo mulebelenga ilembo lili pali ico cikope muli Baibolo yenu. Lyena belengeni ifili pe bula 6, no kwipusha uo mulelanshanya na o ukuti, “Pali aya mepusho 6 yali pe samba, lipusho nshi mwingatemwa ukwasukwa?” Nga asalapo, mulangeni icipandwa umo ilyo lipusho lyayasukwa, mushileni icitabo, kabili pekanyeni ukuti mukabweleleko na kabili ku kwasuka ilyo lipusho.

⁷ Ifi fyonse twalandapo ifyo mulingile ukucita kuti fyamusendela fye amaminiti yasano. Lelo, muli ayo yene maminiti yasano, mukaba na mwishiba ifisakamika uo mwacilalanshanya na o, mukabelenga amalembo yabili no kuyalondolola, kabili mukaba na mucita ne fingamwafwa ukubwelelamo. Ifyebo mwingalanshanya no muntu mu nshita iinono, nalimo kuti fyaba e fyebo ifya kumusansamusha no kumukoselesha ifyo ashaumfwapo pa myaka iingi iyapita. Ne cingafumamo ca kuti no muntu uwapamfiwa kuti alafwaisha ukutila mulelanshanya nankwe pa maminiti na yambi ayanono pa kuti mumwafwe ukulacita ifingamulenga ukulaenda pa “musebo uutwala ku bumi.” (Mateo 7:14) Mu kuya kwa nshita, uo mulesambilisha nga atendeka ukutemwa ifyo alesambilila, kuti mwaya mulelundako ubutali bwa nshita mwakulasambilila. Kuti mwacita ifyo pa kumwipusha nga kuti mwaikalako pa nshi no kusambilila pa maminiti ayengi.

Inshila Shisuma Isha Kusambilishishamo

8, 9. (a) Bushe kuti mwayafwa shani umusambi wa Baibolo pa kuti engashipikisha amafya na mesho engapitamo? (b) Ni kwi mwingasanga ifya kukuulilako icitetekelo ifishingapya ku mulilo?

⁸ Umuntu nga atendeka ukulaumfwila ifyo Baibolo isambilisha, nalimo kuti kwaba amafya ayengalamucilikila ukulunduluka. Umutumwa Paulo atile: “Bonse abafwaisha ukwikala umwabela ukuipeelesha kuli bukapepa muli Kristu Yesu bakapakaswa.” (2 Timote 3:12) Paulo apashenye aya mesho ku mulilo uwingonaula ifya kukuulilako ifishakosa no kusha fye ifya kukuulilako pamo nga golde, silfere, na mabwe yaumo mutengo. (1 Abena Korinti 3:10-13; 1 Petro 1:6, 7) Pa kwafwa umusambi wa Baibolo ukuba ne mibele iingamwafwa ukushipikisha amesho, mulingile ukumwafwa pa kukuulila ne fintu ifishingapya ku mulilo.

⁹ Kemba wa malumbo apashenye “ifyebo fya kwa Yehova” kuli “silfere uwalopolwa, uwakamunwa imiku cinelubali.” (Amalumbo 12:6) Na kabushe, mu Baibolo mwaliba ifyebo ifyacindama ifingalenga umuntu ukuba ne citetekelo cakosa. (Amalumbo 19:7-11; Amapinda 2:1-6) Kabili icitabo citila Ico Baibolo Isambilisha cikamwafwa ukwishiba ifya kulondolola bwino Amalembo.

10. Bushe kuti mwalenga shani umusambi ukulatontonkanya pa fyo Amalembo yalelandapo?

¹⁰ Ilyo mulesambilila, mulelenga umusambi ukulatontonkanya pa malembo yali mu cipandwa mulesambilila. Muleipusha amepusho pa kwafwa umusambi ukumfwikisha amalembo yaletungilila icishinka kabili mulemulanga ifyo engacita ifyo amalembo yalelandapo. Mufwile ukucenjela pa kuti tamulemweba ifyo alingile ukucita. Lelo, mulepashanya Yesu. Ilyo umwaume uwaishibishe Amafunde aipwishe Yesu ilipusho, Yesu atile: “Mu Mafunde mwalembwa cinshi? Ubelengamo shani?” Ulya mwaume alyaswike ifyo Amalembo yalanda, kabili Yesu alimwafwile ukumona ifyo engalakonka cilya cishinte. Yesu alibomfeshe ne cilangililo pa kwafwa ulya mwaume ukwishiba ifyo ali no kucita. (Luka 10:25-37) Mu citabo citila Ico Baibolo Isambilisha mwaliba ifilangililo ifingi ifyayanguka ifyo mwingabomfya pa kwafwa umusambi ukwishiba ifyo alingile ukucita.

11. Bushe maparagrafu yanga mulingile ukulalanshanya ilyo mulesambilila?

¹¹ Mu citabo citila Ico Baibolo Isambilisha babomfya amashiwi ayayanguka ukumfwa pa kulondolola Icebo ca kwa Lesa kwati fye ni filya fine na Yesu alandile ifintu ifyayafishe ukumfwa mu mashiwi ayayanguka. (Mateo 7:28, 29) Na imwe ilyo mulesambilisha bambi, mulelondolola ifintu nga filya fine fye Baibolo yalanda lelo mu mashiwi ayayanguka. Mwilakwankwanya pa kusambilisha. Lelo, pa kwishiba amaparagrafu mwalasambilila mulemona ifyo ifintu fili, e lyo na maka umusambi akwete aya kumfwa ifyo alesambilila. Yesu alishibe apapelele amaka ya basambi bakwe kabili talefwaya ukubeba ifyebo ifingi pa nshita imo ine ica kuti bafilwa no kumfwa.—Yohane 16:12.

12. Bushe kuti mwabomfya shani icipande citila ifyebo na fimbi?

 ¹² Icitabo citila Ico Baibolo Isambilisha calikwata ifyebo na fimbi ifilanda pa malyashi 14. Mwe balesambilisha mukeshiba ifyo mwingabomfya bwino ifi fyebo ukulingana ne fyo umusambi alekabila ukwishiba. Ica kumwenako fye, nga ca kuti ifyo umusambi asuminamo fyalenga ukuti cimukosele ukumfwa ifyo mulesambilila nelyo nga nakwata amepusho pa lyashi limo, kuti cawama ukumulanga ifyebo na fimbi pali ilyo line lyashi no kuleka ukuti atontonkanyepo umwine pa co filelandapo. E lyo limbi, kuti mwailuka ukutila pa kuti omfwe kano mwalanshanya nankwe ifyo fyebo. Mu cipande icitila ifyebo na fimbi mwaliba amalyashi yacindama aya mu Baibolo, pamo nga “Bushe ‘Umweo’ no ‘Mupashi’ Finshi?” na “Ifyo Mwingeshiba ‘Babiloni Mukalamba.’” Kuti mwamona nga mwingalanshanya aya malyashi no musambi wenu. Apo amalyashi yaba mu cipande citila ifyebo na fimbi tayakwata mepusho, mulingile ukwishiba ayo malyashi bwino pa kuti muleipangila amepusho yasuma aya kwipusha.

13. Bushe ipepo lyafwa shani ukukosha icitetekelo?

¹³ Pa Amalumbo 127:1 patila: “Nga Yehova takuulile ng’anda, ninshi abakuulako bacucutika apa fye.” Kanshi ilyo mulefwaya ukutendeka ukutungulula isambililo, mulepepa ukuti Yehova alemwafwa. Ilyo mulepepa amapepo pa ntanshi na pa numa ye sambililo, mulelanga ukuti muli bacibusa ba cine cine aba kwa Yehova. Mulekoselesha umusambi ukulapepa kuli Yehova pa kuti bengamupeela amano ya kumfwikisha Icebo Cakwe na maka ya kulacita ifyo cilanda. (Yakobo 1:5) Nga alecita ifyo, umusambi wenu akaba na maka ya kushipikisha amesho kabili icitetekelo cakwe cikatwalilila ukukosa.

Muleyafwa Abasambi ba Baibolo Ukuba Bakasambilisha

14. Kulunduluka nshi uko abasambi ba Baibolo balingile ukucita?

¹⁴ Pa kuti abasambi ba Baibolo baleumfwila “fyonse” ifyo Yesu aebele abasambi bakwe, bafwile ukulunduluka no kuba bakasambilisha ba Cebo ca kwa Lesa. (Mateo 28:19, 20; Imilimo 1:6-8) Cinshi mulingile ukucita pa kuti mwafwe umusambi ukulunduluka no kuba kasambilisha wa Cebo ca kwa Lesa?

15. Mulandu nshi mulingile ukukoselesesha umusambi wa Baibolo ukulasangwa ku kulongana?

¹⁵ Pa muku fye wa kubalilapo ukusambilila, ebeni umusambi ukulasangwa na imwe ku kulongana. Mulondolweleni ukuti ku kulongana e ko musambilila ifya kuba kasambilisha wa Cebo ca kwa Lesa. Pa milungu iingi, nga mwapwisha ukusambilila muleshako amaminiti ayanono pa kuti mulelondolwelako umusambi ificitika ku kulongana kwalekanalekana ukunono no kukalamba. Mulelondolola mu nshila ya kuti umusambi amona ukutila mulaipakisha kabili mulanonkelamo mu fyo musambilila kuli uku kulongana. (AbaHebere 10:24, 25) Umusambi nga atendeka ukulasangwa lyonse ku kulongana, kuti asuka aba kasambilisha wa Cebo ca kwa Lesa.

16, 17. Mabuyo nshi umusambi wa Baibolo engemika no kufikilisha?

¹⁶ Muleyafwa umusambi wa Baibolo ukwimika amabuyo ayo engakwanisha ukufikilisha. Ica kumwenako fye, mulemukoselesha ukulaebako ifibusa na balupwa ifyo alesambilila. Na kabili, kuti mwatila nga alefwaya kuti aimika ubuyo bwa kulabelenga Baibolo yonse. Nga ca kuti mwamwafwa ukutendeka ukulabelenga Baibolo lyonse, akanonkelamo sana nangu ni lintu ashilabatishiwa. E lyo kuti mwamweba no kutila aleesha ukulaibukishako nalimo ilembo limo mu cipandwa  cimo na cimo ica mu citabo citila Ico Baibolo Isambilisha ilyasuka icipusho cimo pali yalya mepusho yaba pa kutendeka kwa cipandwa. Nga alecita ifyo, akaba “umubomfi uushingaba na ca kukwatilapo insoni, uulungika bwino icebo ca cine.”—2 Timote 2:15.

¹⁷ Ukucila ukusambilisha umusambi ukulumbula fye amalembo nelyo ukusosa ifyaba mwi lembo mu mashiwi yakwe, mulemukoselesha ukulalondolola ifyo ilembo lyampene ne lyashi lilelandwapo nga aleshimikilako bambi abalefwaya ukwishiba ifyo asuminamo no mulandu asuminina umusango yo. Ne cingamwafwa sana kulapitulukamo nankwe, imwe mwaba kwati fibusa nelyo balupwa abalemwipusha ukulondolola ifyo asuminamo. Ilyo aleyasuka, mulemulanga ne fya kwasuka “no mutima uwafuuka na katiina.”—1 Petro 3:15.

18. Nga ca kuti umusambi wa Baibolo afikapo ukuba kasabankanya uushabatishiwa, ni muli finshi umo mwingamwafwa?

¹⁸ Mu kuya kwa nshita umusambi kuti afikapo ukulabombako mu mulimo wa mwi bala. Lyonse mulemweba ukuti lishuko ilyacindama sana ukulabombako uyu mulimo. (2 Abena Korinti 4:1, 7) Baeluda nga batila umusambi nafikapo ukuba kasabankanya uushabatishiwa, mwafweni ukupekanya ifya kulanda pa kushimikila kabili kabiyeni nankwe mu mulimo wa mwi bala. Mulebomba nankwe lyonse mu mbali shalekanalekana isha mulimo wa mwi bala, kabili mulemusambilisha ifya kupekanya no kucita icipempu ca kubwelelamo icisuma. Kabili icikamwafwa sana ukuba kasambilisha musuma, ca kumwenako cenu.—Luka 6:40.

‘Ipususheni mwe Bene na Balemuumfwa’

19, 20. Buyo nshi tulingile ukwimika, kabili mulandu nshi?

¹⁹ Ukwabula no kutwishika, kulaba ukubombesha pa kwafwa umuntu ukufika “ku kwishiba bwino bwino icine.” (1 Timote 2:4) Lelo, finono ifyo umuntu acita mu bumi ifyo twingalinganya ku busuma bwaba mu kwafwa umuntu ukulaumfwila ifyo Baibolo isambilisha. (1 Abena Tesalonika 2:19, 20) Ala mwandini lishuko sana ukuba “bakabomba banankwe aba kwa Lesa” muli uyu mulimo wa kusambilisha uubombwa mwi sonde lyonse!—1 Abena Korinti 3:9.

²⁰ Ukupitila muli Yesu Kristu na bamalaika aba maka, Yehova ali no kupingula “abashaishiba Lesa na bashinakila imbila nsuma iya kwa Shikulwifwe Yesu.” (2 Abena Tesalonika 1:6-8) Ubumi bwa bantu buli mu busanso. Bushe teti mwimike ubuyo bwa kulatungululako nalimo isambililo limo mu citabo citila Bushe Cinshi Baibolo Isambilisha? Ilyo mulebombako uyu mulimo, mukakwata ishuko lya ‘kuipususha mwe bene na balemuumfwa.’ (1 Timote 4:16) Ukucila kale lyonse, ino e nshita tulekabila sana ukwafwa abantu ukulaumfwila ifyo Baibolo isambilisha.

[Amafutunoti]

Finshi Mwasambilila?

• Bushe mulandu nshi bapekanishishe icitabo citila Ico Baibolo Isambilisha?

• Bushe kuti mwatendeka shani amasambililo ya Baibolo ukubomfya icitabo citila Ico Baibolo Isambilisha?

• Ni nshila nshi ishisuma isha kusambilishishamo?

• Bushe kuti mwayafwa shani umusambi ukuba kasambilisha wa Cebo ca kwa Lesa?

[Amepusho]

[Icikope pe bula 26]

Bushe mulebomfya bwino ici citabo?

[Icikope pe bula 27]

Ukulanshanyako fye pa maminiti ayanono kuti kwalenga umuntu ukulafwaisha ukwishiba ifyo Baibolo isambilisha

[Icikope pe bula 29]

Finshi mufwile ukucita pa kuti mulenge umusambi ukulatontonkanya pa fyaba mu Baibolo?

[Icikope pe bula 30]

Muleyafwa abasambi ukulunduluka