Bushe Calicindama Ukusala Bwino Ukwa Kupepa?

FWE bengi nga tuleshita ifintu, tufwaya pali ifingi ifya kusalapo. Nga tuli pa cisankano apo bashitishisha ifisabo ifingi ne misalu, kuti twasala filya ifyo twatemwa sana kabili ifingawamina aba mu ng’anda yesu. Nga twaya mwi tuuka umo bashitisha ifya kufwala ifisuma ifyo twingashita, kabili ifyakwata amalangi ayasuma, kuti twasala ifingatulinga bwino. Ifintu fimo ifyo tusala filanga fye ifyo umuntu atemwa. Lelo ifintu fimo ifyo tusala kuti fyatuwamina nelyo ukutubipila, ifintu pamo nga ifya kulya tulya nelyo ifibusa. Nomba, inga pa kusala ukwa kupepa pena caba shani? Bushe tufwile ukusala fye ukupepa uko tutemenwe? Nelyo bushe uyu mulandu walicindama sana ica kuti nga tatusalile bwino ifintu kuti fyatubipila?

Ifilonganino fya mapepo fingi ifyo umuntu engasalapo nga alefwaya ukwa kupepa. Mu fyalo ifingi nomba mwaliba insambu ya maipepele, kabili abengi balikwata ne nsambu ya kuleka ukupepa ku cilonganino ukuya abafyashi babo. Abafwailisha ifishinka mu United States basangile ukuti abena Amerika abengi nga nshi abo baipwishe “basumina ukuti kwaba ifilonganino fya mapepo ifingi ifingalenga umuntu ukupusuka.” Aba bene abalefwailisha abo twalandapo, na kabili batile, pa bantu bonse abo baipwishe, umuntu umo pa bantu basano atile ilyo akulile alilekele ukupepa uko alepepa kale. Ukufwailisha na kumbi ukwa ku Brazil kulanga ukuti abena Brazil abengi balileka ukuya uko balepepa kale kabili balitampa ukupepa kumbi.

Kale, abantu balekansana sana pa fisambilisho fya mapepo ifyapusana ne fyo aba mwi bumba lya mapepo limbi basambilisha. Nomba abengi batila, ‘Konse fye uko umuntu engasala ukulapepa kuti kwaba fye bwino.’ Lelo bushe ico ca cine? Bushe imipepele yenu kuti yalenga ifintu ukumuwamina nelyo ukumubipila?

Filya fine abacenjela pa kushita ifintu bepusha uko fyafuma, e fyo na imwe mwingepusha ubwipusho bwa kuti: ‘Bushe ifi filonganino fya mapepo fyonse fyatendeke shani, kabili cinshi calengele ukuti fitendeke?’ Baibolo yalilondolola uyu mulandu.

 Bushe Ifilonganino fya Mapepo Fitendeka Shani?

Imyaka nakalimo 1000 ilyo Yesu ashilaisa pe sonde, Imfumu Yeroboamu iya bena Israele ba kale yatendeke imipepele ipya. Yeroboamu ali ni mfumu ya ntanshi iya bufumu bwa ku kapinda ka ku kuso ubwapaatwike ku mikowa ibili iya bena Israele. Alefwaya sana ukulenga abantu mu bufumu bwakwe ukwikatana pa kuti acite ifyo alefwaya, nomba uyo mulimo walyafishe. “Imfumu yapandile amano, no kucite fiponti fibili fya golde; e lyo yatile ku bantu, Capwa kuli imwe ukunina ukuya ku Yerusalemu; mone milungu yobe, we Israele.” (1 Ishamfumu 12:28) Ukwabula no kutwishika, imfumu yalefwaya ukubomfya ukupepa nge nshila ya kuleseshamo abantu ukulaya ku Yerusalemu uko balepepela. Ukupepa uko Yeroboamu atendeke kwalisendele imyaka iingi kabili icafuminemo ca kutila ilyo Lesa apingwile bulya bufumu ubwapondweke, abena Israele abengi balifwile e lyo bambi na bo babasendele bunkole. Yeroboamu abomfeshe imipepele pa kuti akwate amaka ya kuteka. Ifilonganino fimo ifya mapepo ifyaba mu fyalo umo ifunde lya buteko litila bonse bafwile ukulapepa fye ku cilonganino cimo, na fyo fine fyatendeke pa mulandu wa kufwaya ukukwata amaka ya kuteka.

Umutumwa Paulo asokolwele icintu na cimbi icilenga abantu ukupanga ifilonganino fya mapepo ilyo atile: “Ninjishiba ukuti ilyo nkafumapo imimbulu ya kutakanya ikengila muli imwe kabili tayakatentembe umukuni, kabili muli imwe bene mukema abantu abakalalanda ifyapotama ku kukula abasambi babakonke.” (Imilimo 20:29, 30) Bashimapepo ba cilumba ilingi line balapanga ifilonganino fya mapepo pa kuti abantu babakonke. Amacalici ayo abene batila ya Bena Kristu yalyakanikana kabili mwalifuma ifilonganino na fimbi ifingi nga nshi pa mulandu wa kukanaumfwana kwa bapepamo.

Ni Bani Ifilonganino fya Mapepo Fifwaya Ukusekesha?

Ukufwaya ukusekesha abantu e kulenga bamo ukupanga ifilonganino fya mapepo. Ukulangilila fye, magazini ya Economist yalandile pa macalici ayo abene batila ayasuma nga nshi aya mu United States. Iyi magazini yalandile ukuti aya macalici yaleya yalefula pa mulandu wa kuti “bashimapepo bacita kwati ni filya ababomba bwino ubukwebo bacita: e kutila ukufwaya ukusekesha abantu.” Nga nabaya ku mapepo yabo muli aya macalici yamo, kulaba “icongo no kutamba amavidio, kabili kulaba ne fisela e lyo ne nyimbo sha muno nshiku.” Bashimapepo bamo aba muli aya macalici batila balasambilisha abantu babo ukunonka bwangu “icuma, ukuba no bumi busuma e lyo ne fya kwikala ukwabula amasakamika.” Magazini imo ine yatile, nangula aya macalici balayasuusha pa mulandu wa kutemwa amakwebo kabili “bacita kwati kuti bapwisha amafya ya bantu, ico bafwaya fye kusekesha abantu.” Magazini yalekelesha na mashiwi ya kutila: “Shino nshiku, te kuti wishibe no bupusano bwaba pa kupepa na makwebo.”

Nangu ifilonganino fya mapepo fimo tafimoneka apabuuta ukutila fyaiminina pa kucita ubukwebo, amacalici “ayafwaya ukusekesha abantu” yatwibukisha ukusoka uko umutumwa Paulo asokele Abena Kristu. Alembele ukuti: “Ikese nshita ilyo bakaleka ukukonka isambilisho ilituntulu, lelo, umwabela ifya lunkumbwa fyabo abene, bakailonganikila bakasambilisha aba kubapeepula amatwi; kabili bakatalusha amatwi yabo ku cine, no kuyalwila ku malyashi ya bufi.”—2 Timote 4:3, 4.

Ifilonganino fya mapepo ifingi fyatendeke pa mulandu wa kufwaya ukuteka, ukulumbuka no kufwaya ukusekesha abantu, mu nshita ya kufwaya ukusekesha Lesa. E mulandu wine ababa mu filonganino fya mapepo bamo bacitila ifyabipa pamo nga ukuulungana na bana, ubucenjeshi, inkondo, no kusansa abantu. Caba kwati imipepele yalifimba abantu icisalu pa menso. Bushe kuti mwacita shani nga tamulefwaya ukubepwa?

[Amashiwi pe bula 4]

Ifilonganino fya mapepo ifingi fyatendeke pa mulandu wa kufwaya ukuteka, ukulumbuka no kusekesha abantu, mu nshita ya kufwaya ukusekesha Lesa