Natulumbanishishe Pamo Ishina Lya Kwa Yehova

“Aleni na ine tutashe Yehova, no kutondela pamo ishina lyakwe.”—AMALUMBO 34:3.

1. Finshi Yesu alecita ilyo aleshimikila pano calo ifyo na ifwe tulingile ukupashanya?

PA NISANI 14, mu 33 C.E., inshita ya bushiku, Yesu na batumwa bakwe balimbile inyimbo sha malumbo kuli Yehova mu muputule wa pa muulu mu ng’anda imo ifi mu Yerusalemu. (Mateo 26:30) Wali e muku wa kulekelesha uo Yesu aimbile isha malumbo na batumwa bakwe. Nomba calilingile sana ukwimbila Yehova isha malumbo ilyo tabalafuma apo balongene. Pantu ukufuma fye apo atampiile umulimo wa kushimikila pano calo ukufika na po alekele, Yesu alelumbanya Wishi kabili aali uwakosa ukulenga ishina lya kwa Wishi ukwishibikwa. (Mateo 4:10; 6:9; 22:37, 38; Yohane 12:28; 17:6) Cali kwati Yesu acitile filya fine uwaimbile amalumbo akoseleshe abantu bakwe ukucita. Atile: “Aleni na ine tutashe Yehova, no kutondela pamo ishina lyakwe.” (Amalumbo 34:3) Ala kuti cawama sana nga ca kuti na ifwe twalapashanya Yesu!

2, 3. (a) Twaishiba shani ukuti mu Amalumbo 34 mwaliba no busesemo? (b) Finshi tuli no kusambilila muli cino cipande na mu cikonkelepo?

² Tapakokwele ukufuma apo Yesu aimbile isha malumbo na basambi, umutumwa Yohane alisangilweko ilyo icintu cimbi fye cacitikile Yesu. Alimweneko ilyo baipeye Shikulu wakwe pamo ne fipondo fibili no kubapoopela pa fimuti. Abashilika abena Roma bafunine amolu ya fipondo fibili ukuti fifwe bwangu. Lelo mwi landwe lyakwe, Yohane aatweba ukuti Yesu tabamufunine amolu iyo. Ilyo abashilika bafikile pali Yesu, basangile ukuti wena nafwa kale. Mwi Landwe lyakwe, Yohane atile uku kwali kufikilisha ubusesemo bwaba mu cikomo cimbi ica mu Amalumbo 34 icitila: “Tabakafune ifupa lyakwe nangu limo.”—Yohane 19:32-36; Amalumbo 34:20, Septuagint.

³ Mu Amalumbo 34 mwaliba ifishinka na fimbi ifisuma ifyo Abena Kristu bengatemwa ukusambilila. Kanshi, muli cino cipande na mu cikonkelepo, tuli no kusambilila ifyacitikile Davidi ilyo alembele Amalumbo 34, kabili tuli no kusambilila na fimbi ifya kutukoselesha ifyaba mu Amalumbo 34 mwine.

Ifyo Davidi Apuswike Kuli Shauli

4. (a) Mulandu nshi Lesa aebele Samwele ukusuba Davidi amafuta ya kulanga ukuti akaba imfumu mu Israele ku ntanshi? (b) Cinshi calengele Shauli ‘ukutemwa’ Davidi apakalamba?

⁴ Ilyo Davidi aali umwaice, Shauli e wali imfumu mu Israele. Nomba, Shauli alilekele ukumfwa kuli Lesa kabili ipaalo lya kwa Yehova lyalifumine pali wena. E calengele kasesema Samwele ukumweba ati: “Yehova nafumpulo bufumu bwa kwa Israele kuli iwe lelo, abupeela na ku mubiyo uwawamo kucila iwe.” (1 Samwele 15:28) Inshita imbi, Yehova aebele Samwele ukusuba Davidi amafuta, kasuli pa bana baume aba kwa Yese, ukuti e ukapyana Shauli pa bufumu mu Israele. Nomba pali iyi nshita, apo Imfumu Shauli tayakwete umupashi wa kwa Lesa, yali no bulanda sana. E fyo bailesenda Davidi ukufuma ku Gibea ukumuleta mu kubomba mwi sano lya mfumu. Apo Davidi ali ni kalisha wa filimba uwacenjela, inyimbo alelisha shalesansamusha Shauli, kabili ‘atemenwe Davidi apakalamba.’—1 Samwele 16:11, 13, 21, 23.

5. Cinshi calengele Shauli ukupata Davidi, kabili cinshi Davidi asukile aacita?

⁵ E fyo inshita yaile ilepita, Yehova na o aile alekosha Davidi. Yehova ayafwile Davidi ukwipaya Galyati, umuPelishiti icipokapoka, kabili alemwafwa na lintu acindikwe sana mu Israele pa fyo aali umushilika wacenjela ukulwa inkondo. Nomba, pa mulandu wa kuti Yehova alepaala Davidi, Shauli ena tatemenwe iyo, alyumfwile ubufuba no kupata Davidi. Imiku ibili ilyo Davidi alelishisha  Shauli nsango wakwe, imfumu Shauli yalipoosele ifumo ukufwaya ukumulasa. Imiku yonse ibili, Davidi alewike ifumo no kupusuka. Ilyo Shauli abwekeshepo ukufwaya ukwipaya Davidi umuku walenga butatu, Davidi uwali no kuba imfumu ya mu Israele ku ntanshi, nomba alimwene ukuti afwile ukubutuka fye, epali Shauli amwipaya. Pa mulandu wa kuti Shauli alikoselepo ukufwaya ukwikata Davidi no kumwipaya, Davidi asukile atontonkanya ukuti afwile ukufyuka fye mu calo ca Israele.—1 Samwele 18:11; 19:9, 10.

6. Cinshi calengele Shauli ukutuma aba kuyaipaya abena Nobu bonse?

⁶ Pa lwendo lwakwe ulwa kufuma mu calo ca Israele, Davidi ailetubilisha mu musumba wa Nobu, umwali icipao ca cipangano ica kwa Yehova. Cimoneka ukuti ilyo Davidi abutwike, kwali abalumendo bamo abo aile nabo, kabili mu musumba wa Nobu, Davidi alilombele ifya kulya ifya kuti wena na bantu bakwe balye. Shauli alyumfwile ukuti shimapepo mukalamba alipeele Davidi na bantu bakwe ifya kulya no lupanga ulo Davidi apokele kuli Galyati lilya amwipeye. Shauli alikalipe, kabili alitumine aba kuyaipaya abena Nobu bonse, kumo na bashimapepo 85.—1 Samwele 21:1, 2; 22:12, 13, 18, 19; Mateo 12:3, 4.

Davidi na Kabili Apusuka Kwempe

7. Cinshi twingasosela ukuti ku Gati uko Davidi ailebelama takwali bwino?

⁷ Ilyo afumine ku Nobu, Davidi abutukile ku musumba uwali nakalimo apalepele amakilomita 40 ukulola ku masamba. Aile mu calo ca baPelishiti kabili ailebelama ku Mfumu Akishi, mu musumba wa ku myabo Galyati uwa Gati. Nakalimo Davidi aleti nangu Shauli akamfwaye shani, ku Gati kwena takafikeko. Lelo bwangu bwangu, ababomfi ba mfumu ya ku Gati balishibe ukuti umweni wishile ni Davidi. Ilyo Davidi aumfwile amang’wing’wi ya kuti nabamwishiba, “atiinine icibi Akishi imfumu ya Gati.”—1 Samwele 21:10-12.

8. (a) Cinshi Amalumbo 56 yatweba pa fyacitikile Davidi ku Gati? (b) Bushe Davidi apuswike shani kwempe?

⁸ Lyena abaPelishiti baikete Davidi. Nalimo lilya line e lyo Davidi ashikile amalumbo no kupaapaata Yehova no mutima onse ukuti: “Bikeni ifilamba fyandi mu nyambi yenu.” (Amalumbo 56:8  no tulembo twa pa muulu) Pa kulande fyo, alangile ukuti alicetekele ukuti Yehova aalemona ubucushi bwakwe kabili aali no kumusunga no kumucingilila. Davidi na kabili alipangile amano ya kubepelamo imfumu ya baPelishiti. Aicitile kwati napena. Ilyo Imfumu Akishi yamwene filya, yakalipile ababomfi ba iko pa kuiletela umuntu “cipena.” Cine cine, Yehova alyafwile Davidi ukuti yalya mano apangile yabombe. Balya bantu balisendele Davidi no kumufumya mu musumba, e fyo no yu wine muku apuswike kwempe.—1 Samwele 21:13-15.

9, 10. Finshi fyacitikile Davidi ifyamulengele ukushika Amalumbo 34, kabili ni bani nakalimo aletontonkanyapo pa kushika aya malumbo?

⁹ Baibolo tayalanda nga ca kuti Davidi aile na bantu bakwe ku Gati nangu bena bashele balemona ifilecitika mu mishi yali mupepi iya mu Israele. Te mulandu ne fyo cali, bafwile balitemenwe sana ukumonana na Davidi na kabili no kumfwa ifyo Yehova amupokolwele ku balwani ilyo aile ku Gati. Ifi e fyacitike ilyo Davidi ashikile Amalumbo 34, nge fyo utulembo twa pa muulu pa Amalumbo 34 tulanda. Mu fikomo 7 ifya kubalilapo mu Amalumbo 34, Davidi alumbenye Lesa pa kumupokolola ku balwani, kabili akoseleshe abantu bakwe ukwimba nankwe isha malumbo kuli Yehova pantu Alapokolola abantu bakwe.—Amalumbo 34:3, 4, 7.

¹⁰ Davidi na bantu bakwe bailebelama mu lucengo ku Adulamu mu Israele umwali sana impili, nakalimo amakilomita 15 ku kabanga ka musumba wa Gati. E ko abena Israele na bambi abashatemenwe imitekele ya Mfumu Shauli batampile ukuya kuli Davidi na bantu bakwe. (1 Samwele 22:1, 2) Ilyo Davidi ashikile Amalumbo 34:8-22, afwile aletontonkanya pali aba bene abaishile kuli wena pali iyi nshita. Ifyo Davidi alandile muli ifi fikomo fyalicindama na kuli ifwe, kabili ukwabulo kutwishika twalasambililamo ifingi ilyo tulebebeta bwino amashiwi ayasuma sana ayaba mu Amalumbo 34.

Bushe Mwalicindika Ukulumbanya Lesa nge Fyacitile Davidi?

11, 12. Finshi fitulenga ukulalumbanya Yehova lyonse?

¹¹“Nkacindika Yehova inshiku shonse, ukumutasha kukaba pe mu kanwa kandi.” (Amalumbo 34:1) Apo alibutwike mu musumba, Davidi afwile alesakamana sana pa mikalile, nomba nge fyo amashiwi yakwe yatulanga, ukusakamana pa mikalile, takwalengele Davidi ukulaba ukulumbanya Yehova. Ala na ifwe kuti cawama nga twapashanya Davidi ilyo tulecula! Konse fye uko twingaba, nakalimo ni ku sukulu, ni ku ncito, ilyo tuli na Bena Kristu banensu, nangu fye mu mulimo wa kushimikila, tufwile ukubika sana amano ku kulumbanya Yehova. Taleni tontonkanyeni pa fintu ubwingi ififwile ukutulenga ukulumbanya Lesa! Ica kumwenako fye, kwaliba ifintu ifingi sana kabili ifisuma nga nshi ifyo Yehova abumba ifyo twingasambilila no kwishiba bwino ifyo fyaba kabili ifingatulenga ukuba ne nsansa. Na kabili, tontonkanyeni pa fyo Yehova aabomba mu kuteyanya kwa bantu bakwe ukwa pano calo! Nangu ca kuti abantu tabapwililika, Yehova alabomfya ababa ne cishinka kuli wena muno nshiku ukucita ifintu fya lulumbi icine cine. Bushe imilimo ya kwa Lesa yonse kuti twailinganya ku milimo ya bantu bacindikwa sana aba muli cino calo? Bushe na imwe tamulesumina ifyalandile Davidi ilyo alembele ukuti: “Tapali uwaba nga imwe mu milungu, mwe Shikulu, kabili tapali iyaba nge milimo yenu”?—Amalumbo 86:8.

¹² Nge fyo Davidi acitile, na ifwe tulafwaya sana ukulumbanya Yehova lyonse pa milimo yakwe iyapesha amano. Na kabili, tulomfwa bwino sana ukwishiba ukuti Ubufumu bwa kwa Lesa nomba bwaba mu minwe ya Wapyana pali Davidi, kateka wa muyayaya, Yesu Kristu. (Ukusokolola 11:15) Kanshi impela ya buno bwikashi naipalama. Abantu ukucila 6 bilioni abali pano calo kuti baisaloba. Ino e nshita tufwile ukupamfiwa sana ukushimikila abantu pa Bufumu bwa kwa Lesa ne fyo buli no kubacitila nomba line, e lyo no kubafwa ukwisa mu kulumbanya Yehova pamo na ifwe. E ico kanshi, tufwile ukubika sana amano ku kushukila akashita konse fye ako tukwete ukukoselesha abantu ukusumina “imbila nsuma,” apo inshita tailapwa.—Mateo 24:14.

13. (a) Ni muli ani Davidi aitakishishe, kabili bantu ba musango shani baile kuli wena? (b) Cinshi cilenga abaiceefya ukuya ku cilonganino ca Bena Kristu muno nshiku?

¹³“Muli Yehova e mukatakishisho mweo wandi;  lekeni abalanda bomfwe no kusamwa.” (Amalumbo 34:2) Pano Davidi taitakishe pa fili fyonse ifyo umwine acitile. Ica kumwenako fye, taitakishe ukutila alicenjela pantu alibepele imfumu ya ku Gati. Alishibe ukuti Yehova e wamucingilile ku Gati no kutila icalengele apusuke, ni co Yehova alimwafwile. (Amapinda 21:1) Kanshi Davidi taitakishe ukuti alicenjela, lelo aitakishishe muli Yehova. E calengele abalanda ukuya kuli Yehova pantu balishibe ukuti e wali na Davidi. Yesu na o alecindika ishina lya kwa Yehova, e calengele abaiceefya abalefwaya ukusambilila ukuya kuli Yehova. Muno nshiku, abaiceefya mu fyalo fyonse baleisa mu cilonganino ca Bena Kristu basubwa icaba mu fyalo ifingi, icitungululwa na Yesu. (Abena Kolose 1:18) Abalanda ba musango yo balatemwa sana ukumona ababomfi baiceefya aba kwa Lesa balelumbanya ishina lyakwe kabili balomfwa ubukombe bwaba mu Baibolo, umupashi wa mushilo uwa kwa Lesa na o ulabalenga ukwishiba umulolele ifyo balesambilila.—Yohane 6:44; Imilimo 16:14.

Ukulongana Kulakosha Icitetekelo Cesu

14. (a) Bushe Davidi aletontonkanya ukuti wena eka fye e walingile ukulumbanya Yehova? (b) Finshi twingasambilila ku fyo Yesu alecita ukukuma ku kulongana ku kupepa?

¹⁴“Aleni na ine tutashe Yehova, no kutondela pamo ishina lyakwe.” (Amalumbo 34:3) Davidi tatontonkenye ukuti wena eka fye e walingile ukulumbanya Yehova. Alefwaya sana ukulumbanya ishina lya kwa Lesa pamo na bantu bakwe. E fyacitile na Davidi Mukalamba Yesu Kristu. Aleumfwa bwino ukulumbanya Yehova pa cintubwingi. Alelumbanya Lesa mwi sunagoge lya mu mushi wa ku mwabo, pa mitebeto ya bena Israele pe tempele lya kwa Lesa mu Yerusalemu, na lintu aali na basambi bakwe. (Luka 2:49; 4:16-19; 10:21; Yohane 18:20) Awe mwandini lishuko sana ukupashanya Yesu nga tulelumbanya Yehova lyonse fye lintu tuli na basumina banensu, pali bufi ino nshita apo ‘tulemona ubushiku bulya bulepalama’!—AbaHebere 10:24, 25.

15. (a) Bushe ifyacitikile Davidi fyalengele abantu bakwe ukumfwa shani? (b) Bushe tumwenamo shani mu kusangwa ku kulongana?

¹⁵“Nafwaile Yehova, na o alinjaswike, na mu fya kunengo munsokwe fyonse alimpokolwele.” (Amalumbo 34:4) Davidi alisambilileko fimo ifyacindama ku fyamucitikile. E co asoseele no kuti: “Umulanda uyu alililile, na o Yehova alyumfwile, no kumupususha mu fya kumanama fyakwe fyonse.” (Amalumbo 34:6) Ilyo tuli na basumina banensu, tulakwata inshita ya kubashimikilako ifyatucitikila ne fyo Yehova aatwafwa ukushipikisha amacushi, kabili nga baumfwe fyo, na bo  balakosa mu kupepa. Ukucite fyo kulakosha icitetekelo ca basumina banensu, nga filya fine na Davidi alekosha icitetekelo ca bantu bakwe ku fyo alelanda na bena. Abantu ba kwa Davidi ‘baloleshe kuli [Yehova] no kubeeka, ne finso fyabo tafyafwileme.’ (Amalumbo 34:5) Nangu ca kuti balebutuka Imfumu Shauli, tabaumfwile ubulanda. Balicetekele ukuti Lesa aleafwa Davidi, kabili na pa menso palemoneka ukuti nabasansamuka. E fyo caba na lelo, abatampile nomba line ukwisa ku kulongana kumo na bakokola mu cilonganino ca Bena Kristu ba cine, bonse fye balicetekela Yehova ukuti akalabakosha. Apo bali-imwena ifyo Lesa abasakamana, balamoneka na pa menso ukuti nabasansamuka, kabili uku kwine kusansamuka kulalenga na bambi ukwishiba ukuti bafwaya ukutwalilila aba cishinka kuli Lesa.

Muletasha pa fyo Bamalaika Bamwafwa

16. Bushe Yehova abomfya shani bamalaika ukutupokolola?

¹⁶“Malaika wa kwa Yehova acite nkambi ukushinguluka pa bamutiina, no kubapokolola.” (Amalumbo 34:7) Davidi taletontonkanya ukutila Yehova kuti apususha fye wena eka. Ca cine ukuti Davidi aali e musubwa wa kwa Yehova, e wali no kwikala pa bufumu mu Israele ku ntanshi; nomba alishibe ukuti Yehova alabomfya bamalaika bakwe ukupokolola bakapepa bakwe bonse fye aba cishinka, abaishibikwa sana kumo na bamoneka fye abasuulwa. Muno nshiku, ificitikila bakapepa ba cine aba kwa Lesa, fitulanga ukuti na bo bene Yehova alabacingilila. Ilyo mu Germany mwali ubuteko bwa baNazi, mu Angola, mu Malawi, mu Mozambique, na mu fyalo fye fimbi ifingi, amabuteko yalyeseshe sana ukulofya Inte sha kwa Yehova. Mu matukuto yabo tamwafuma nangu cimo. Abantu ba kwa Yehova muli ifyo fyalo bacili balefula fye kabili balelumbanya Lesa capamo, tababalofya iyo. Mulandu nshi? Pantu Yehova alabomfya bamalaika bakwe aba mushilo ukucingilila no kutungulula abantu bakwe.—AbaHebere 1:14.

17. Ni muli finshi bamalaika ba kwa Lesa batwafwa?

¹⁷ Na kabili, bamalaika ba kwa Yehova kuti bacitapo fimo pa kuti nga kuli bamo abalepunwisha bambi, babafumya mu cilonganino ca bantu ba kwa Yehova. (Mateo 13:41; 18:6, 10) Kabili nangu ca kuti limbi ifwe te kuti twishibe no kwishiba, bamalaika balafumyapo ifipindami ifingatulenga ukufilwa ukubomba bwino umulimo wa kwa Lesa, kabili balatucingilila na ku fingonaula bucibusa bwesu na Yehova. No mulimo babomba sana, wa kutwafwa ilyo tulebila “imbila nsuma ya muyayaya” ku bantu bonse. Bamalaika balafwa na bamunyinefwe ababomba uyu mulimo mu fyalo umwa kuti nga balibekete nakalimo kuti babepaya. (Ukusokolola 14:6) Ificitika ifingi ifitulenga ukushininkisha ukuti bamalaika balatwafwa, fyalilembwa mu mpapulo shilanda pali Baibolo isha Nte sha kwa Yehova. * Ificitika fingi sana ica kuti takwaba uwingatila fya mankumanya fye.

18. (a) Cinshi tulingile ukulacita pa kuti bamalaika baletwafwa? (b) Finshi tukalandapo mu cipande cikonkelepo?

¹⁸ Pa kuti bamalaika baletutungulula no kutucingilila, tufwile ukutwalilila ukulumbanya ishina lya kwa Yehova nangu batukaanye. Mwilaba ukuti malaika wa kwa Lesa acite nkambi ‘ukushinguluka fye abatiina [Yehova].’ Nomba bushe ukutiina Lesa e cinshi? Bushe ukuba na katiina kuli Lesa e kutila shani, kabili kuti twaba shani na katiina? Mulandu nshi Lesa uwa citemwiko afwaila ukuti tulemutiina? Ifi fipusho e fyo tukasambilila mu cipande cikonkelepo.

[Futunoti]

Kuti Mwatilapo Shani?

• Macushi nshi Davidi ashipikishe ilyo aali umulumendo?

• Nga filya fine Davidi acitile, cinshi na ifwe twacindika sana?

• Bushe ukulongana kwesu ukwa Bena Kristu tukumona shani?

• Bushe Yehova abomfya shani bamalaika ku kutwafwa?

[Amepusho]

[Mapu pe bula 21]

(Nga mulefwaya ukumona mapu, moneni muli magazini)

Rama

Gati

Siklagi

Gibea

Nobu

Yerusalemu

Betelehemu

Adulamu

Keila

Hebrone

Sifi

Horesha

Karmele

Maone

Ene-gedi

Bemba wa Mucele

[Abatusuminishe]

Mapu: Ama mapu ya baPictorial Archive (Near Eastern History) Est. na Survey of Israel

[Icikope pe bula 21]

Nangu ca kuti alibutwike mu musumba, Davidi alelumbanya ishina lya kwa Yehova

[Icikope pe bula 23]

Icitetekelo cesu cilakosa ilyo bamunyinefwe batushimikila ifyabacitikila ifitukoselesha nga tuli pa kulongana kwesu ukwa Bena Kristu