Natulenakila Bakacema Abakwata Icitemwiko
Natulenakila Bakacema Abakwata Icitemwiko
“Umfwileni abalemutungulula no kubanakila.”—ABAHEBERE 13:17.
1, 2. Malembo nshi ayatulanga ukuti Yehova na Yesu ni Bakacema abakwata icitemwiko?
YEHOVA LESA no Mwana wakwe Yesu Kristu, ni Bakacema abakwata icitemwiko. Esaya aseseme ukuti: “Moneni Shikulu Yehova aleisa uwakosa, no kuboko kwakwe kulemucitila bukateka. . . . Ngo mucemi e fyo alisho mukuni wakwe, ku kuboko kwakwe aulonganya, asendela pa cifuba cakwe abana ba mpaanga, ne shonsha ashitungulula bwino bwino.”—Esaya 40:10, 11.
2 Ubu busesemo ubwalesobela ifyali no kucitika ilyo abaYuda bali no kubwelela ku mwabo, bwalifikilishiwe umuku wa kubalilapo mu 537 B.C.E. ilyo abaYuda bashelepo babwelele ku mwabo. (2 Imilandu 36:22, 23) Ubu busesemo na kabili bwalifikilishiwe umuku wa cibili mu 1919 ilyo Koreshe Mukalamba Yesu Kristu alubwile abashalapo basubwa ukufuma muli “Babiloni Mukalamba.” (Ukusokolola 18:2; Esaya 44:28) Yesu uwaba ngo “kuboko” kwa kwa Yehova ukumwafwa ukuteka, alilonganika impaanga kabili alashitungulula bwino bwino. Yesu umwine wine atile: “Nine kacema musuma, kabili naishibe mpaanga shandi, ne mpaanga shandi shaishiba ine.”—Yohane 10:14.
3. Finshi Yehova alanda ifitulanga ukuti tomfwa bwino ukumona impaanga shakwe baleshisunga buluku buluku?
3 Ubusesemo bwa pali Esaya 40:10, 11 bulatulanga bwino sana ifyo Yehova aaba ne cikuuku pa kucema abantu bakwe. (Amalumbo 23:1-6) Ilyo Yesu aleshimikila abantu pano calo, na o wine aali sana ne cikuuku ku basambi bakwe na ku bantu bonse. (Mateo 11:28-30; Marko 6:34) Yehova na Yesu bonse balipatile sana bakacema nangu intungulushi sha mu Israele, abali abankalwe, kabili abashali na citemwiko ku bantu. Bena ukwabula ukumfwako ne nsoni balesunga abantu buluku buluku no kubaliila amasuku pa mutwe. (Esekiele 34:2-10; Mateo 23:3, 4, 15) Yehova alaile abantu bakwe ukuti: “Ndepususho mukuni wandi; tashakabe kabili ica kutapa, kabili nkapingula pa kati ka mpaanga ne mpaanga ibiye. Kabili nkemika pali bene umucemi umo, umubomfi wandi Davidi wine, e ukabacema; wene akabacema, kabili wene akabo mucemi wabo.” (Esekiele 34:22, 23) Muli shino nshiku sha mpela, Yesu Kristu, Davidi Mukalamba, e “mucemi umo” uo Yehova asonta ukucema abantu bakwe bonse pano calo. Alacema amabumba yonse yabili, ibumba lya Bena Kristu basubwa ne lya “mpaanga shimbi.”—Yohane 10:16.
Yesu Kristu na Bakangalila E Bupe ubo Yehova Apeela Icilonganino
4, 5. (a) Bupe nshi ubusuma sana ubo Yehova apeela abantu bakwe pano calo? (b) Bupe nshi Yesu na o wine apeela ku cilonganino cakwe?
4 Yehova alipeela ubupe ubwacindama sana ku cilonganino ca Bena Kristu pantu alisonta “umucemi umo” Yesu Kristu uwa kucema abantu bakwe pano calo. Ubusesemo bwa kwa Esaya bwalilandile kale fye ukuti Yehova akasonta Intungulushi ya bantu bakwe iya ku muulu. Pali Esaya 55:4 patila: “Moneni! Nimupeela ukuba inte ku nko, kabili ukuba intungulushi na mushika mukalamba ku nko.” Amabumba yonse yabili, ilya Bena Kristu basubwa ne “bumba likalamba,” baisa mu cilonganino ukufuma mu fyalo fyalekanalekana, ukufuma mu mitundu ya bantu na bantu, kabili abalanda indimi ishingi sana. (Ukusokolola 5:9, 10; 7:9) Bonse fye baba mu cilonganino cimo icisangwa mu fyalo ifingi. Baba “umukuni umo” kabili batungululwa no “mucemi umo,” Kristu Yesu.
5 Yesu na o alipeela ubupe ubusuma sana ku cilonganino cakwe pano calo. Alibikako bakacema ba cishinka abo atungulula. Aba bakacema bapashanya Yehova na Yesu wine kabili balasakamana bwino bwino impaanga sha kwa Lesa. Umutumwa Paulo alandile pa fyo Yesu aabikako bakacema bakwata icitemwiko ilyo alembele kalata ku Bena Kristu ba ku Efese. Atile: “‘Ilyo aninine ukuya mu muulu asendele bankole; apeele ifya bupe mu bantu.’ . . . apeele bamo ukuba abatumwa, bamo ukuba bakasesema, bamo ukuba bakabila ba mbila nsuma, bamo ukuba bakacema na bakasambilisha, ku kulungika aba mushilo, ku mulimo wa kupyungila, ku kukuula umubili wa kwa Kristu.”—Abena Efese 4:8, 11, 12.
6. Bushe Ukusokolola 1:16 na 20 kwalondolola shani bakangalila basubwa, kabili cinshi twingalanda pali baeluda basontwa aba mwi bumba lya mpaanga shimbi?
6 “Ifya bupe mu bantu” ni bakangalila nangu baeluda, abo Yehova no Mwana wakwe basonta mu filonganino ukubomfya umupashi wa mushilo pa kuti balesakamana icilonganino bwino bwino. (Imilimo 20:28, 29) Pa kutendeka fye, bakangalila bonse mu filonganino baali Bena Kristu basubwa no mupashi. Pa Ukusokolola 1:16 na 20, Yesu apashenye baeluda bonse aba mu cilonganino ca basubwa ku “ntanda” nangu “bamalaika” abali mu lupi lwa kwa Kristu ulwa ku kulyo. Filya bali mu lupi lwakwe ninshi e wali intungulushi yabo. Muli shino nshiku sha mpela mwena, apo bakangalila basubwa abacili pano calo baleya balecepa, baeluda abengi mu filonganino bafuma mwi bumba lya mpaanga shimbi. Abasonta baeluda ba mu filonganino ni balya abo Ibumba Litungulula lyasala ukulabomba uyu mulimo kabili umupashi wa mushilo e ubatungulula. Kanshi kuti twatila baeluda muno nshiku na bo bene baba mu lupi lwa ku kulyo ulwa kwa Yesu Kristu Kacema Musuma. Na bo bene batungululwa na Kacema Musuma Yesu Kristu. (Esaya 61:5, 6) Apo baeluda mu filonganino fyesu balanakila Kristu Intungulushi ya cilonganino, na ifwe tulingile ukubanakila.—Abena Kolose 1:18.
Ukumfwila Bakangalila no Kubanakila
7. Umutumwa Paulo atufundile ukuti tufwile ukulamona shani bakangalila mu cilonganino ca Bena Kristu?
7 Bakacema besu aba ku muulu, Yehova Lesa na Yesu Kristu, bafwaya ukuti tuleumfwila no kunakila bakacema abo basonta ukulabomba imilimo ya mu cilonganino. (1 Petro 5:5) Umupashi wa mushilo wayafwile umutumwa Paulo ukulemba ukuti: “Ibukisheni abalemutungulula, abalanda icebo ca kwa Lesa kuli imwe, kabili pa kumona umwalola imyendele yabo, pashanyeni icitetekelo cabo. Umfwileni abalemutungulula no kubanakila, pantu balinda imyeo yenu nga bantu abakalubulula; ukuti bacite ici mu kusekelela, te mu bulanda iyo, pantu nga cabe fi kuti camubipila.”—AbaHebere 13:7, 17.
8. Bushe Paulo atwebele ukutontonkanya pali finshi, kabili bushe “icumfwila” cesu cifwile ukuba ica musango shani?
8 Moneni ukuti Paulo atile ‘tumone umwalola imyendele yabo.’ Muli aya mashiwi, aletweba ukutontonkanya sana pa fisuma ififuma mu myendele isuma iya baeluda no kupashanya imibele yabo iya citetekelo. Na kabili, atufundile ukuti tufwile ukumfwila no kunakila abaume basontwa abatutungulula. Uwasambilila pali Baibolo R. T. France alandile pali uyu mulandu ukuti mu ciGriki babomfeshe pa kulemba Baibolo, ishiwi bapilibula pali ici cikomo ukuti “umfwileni,” te lilya abaGriki balebomfya lyonse fye nga balelanda pa cumfwila. Ishiwi lyaba apa lyena nga kulikonka fye lyalola mu kuti banakileni pa mulandu wa kuti namwishiba bwino ico mufwile ukucitile fyo, kabili mube abaitemenwa ukutungululwa na bena. Icilenga ukunakila baeluda ni co Icebo ca kwa Lesa e fyo catweba ukuti tulecita. Na kabili, tulabanakila na pa mulandu wa kuti twalishiba ukutila bafwaya umulimo wa kwa Lesa ukulaenda bwino no kuti tube abatuntulu mu citetekelo. Awe mwandini ifintu fikalatwendela bwino nga tulebanakila.
9. Mulandu nshi cawamina kuli ifwe ‘ukulanakila’ baeluda ukucila ukupelela fye pa kubomfwila?
9 Nomba nga tulemona kwati fimo ifyo baeluda bapingwile mu cilonganino tafili bwino, kuti twacita shani? Pa fya musango yo e po tulingile ukunakila. Tacayafya ukumfwila baeluda nga natwishiba ifishinka fyonse kabili natwishiba no kuti ifyo bapingula fili fye bwino e lyo no kusumina natusumina. Nomba tukalanga ukuti tulanakila baeluda icine cine nga twakonka no kusumina ifyo balanda nangu ca kuti nalimo tatwishibe bwino bwino icilengele ukulanda ukuti cibe fyo. Na Petro wine uwaishileba umutumwa ku ntanshi, alenakila nangu teshibe ifishinka fyonse ifilengele ukumweba ukucita fimo.—Luka 5:4, 5.
Ifintu Fine Ifitulenga Ukulaumfwila Bakangalila
10, 11. Bushe bakangalila ‘balelanda shani Icebo ca kwa Lesa’ ku Bena Kristu banabo mu nshita ya batumwa, kabili ‘balanda shani Icebo ca kwa Lesa’ muno nshiku?
10 Pe lembo lya AbaHebere 13:7, 17 ilyo twambwile mu paragrafu 7, umutumwa Paulo alumbwile ifintu fine ififwile ukutulenga ukulaumfwila bakangalila mu cilonganino no kubanakila. Ica kubalilapo ca kuti “balanda icebo ca kwa Lesa” kuli ifwe. Ibukisheni ukuti Yesu apeele icilonganino “ifya bupe mu bantu” ku “kulungika aba mushilo.” (Abena Efese 4:11, 12) Kristu alebomfya bakangalila ba cishinka mu filonganino ku kulungika ukutontonkanya kwa Bena Kristu ba kubalilapo ne mibele yabo. Umupashi wayafwile na bakangalila bamo bamo ukulemba amakalata ku filonganino. Abomfeshe aba bakangalila basontwa no mupashi wa mushilo ku kutungulula no kukosha icitetekelo ca Bena Kristu mu cilonganino ca mu nshita ya batumwa.—1 Abena Korinti 16:15-18; 2 Timote 2:2; Tito 1:5.
11 Muno nshiku na mo, Yesu alatutungulula mu cilonganino ukubomfya “umusha wa cishinka kabili uwashilimuka” ne Bumba Litungulula, e lyo no kupitila muli baeluda basontwa. (Mateo 24:45) Pa mulandu wa kuti twalicindika “umucemi mukalamba” Yesu Kristu, tulomfwa ifyo Paulo atufundile ilyo atile: ‘Ishibeni abalebombesha muli imwe kabili abamutungulula muli Shikulu no kumukonkomesha.’—1 Petro 5:4; 1 Abena Tesalonika 5:12; 1 Timote 5:17.
12. Bushe bakangalila ‘balinda shani imyeo yesu’?
12 Icalenga bubili icitulenga ukulaumfwila bakangalila mu cilonganino mulandu wa kuti “balinda imyeo [yesu].” Nga bamona twatampa ukuba ne misango imo iishili bwino nangu tulecita fimo ifingalenga bucibusa bwesu na Lesa ukonaika, tabekata na ku cani, balatufunda pa kuti twaluke. (Abena Galatia 6:1) Ishiwi lya ciGriki ilyo bapilibula ukuti ‘ukulinda,’ nga kulikonka fye lyalola mu kuti “tabalaala tulo.” Uwasambilila ifya mu Baibolo umo atile aya mashiwi yalanda pali “kacema uwacincila ukulinda impaanga shakwe akasuba no bushiku.” Baeluda balabombesha ukutwalilila abakosa mu kupepa no kukosha icilonganino. Na kabili, inshita shimo baeluda tabalaala no tulo pa mulandu wa kutontonkanya ifyo bengacita pa kuti fwe cilonganino tube abakosa mu citetekelo. Bushe kwena te kuti ciwame ukulaumfwila baeluda bakwata icitemwiko abacita fyonse ifi? Bushe batini te kuti cibe bwino ukubomfwila pa mulandu wa kuti balabika sana amano ku kupashanya Yesu Kristu uwakwata icitemwiko, kabili “umucemi mukalamba uwa mpaanga”?—AbaHebere 13:20.
13. Ni kuli nani bakangalila na Bena Kristu bonse bakalubulula kabili bakalubulula pali finshi?
13 Icalenga butatu icitulenga ukumfwila bakangalila ukwabula ukuilishanya ca kuti balinda imyeo yesu “nga bantu abakalubulula.” Bakangalila balishiba ukuti babasonta fye ukucema impaanga. Balishiba no kuti ababatungulula ni Bakacema ba ku muulu, Yehova Lesa na Yesu Kristu. (Esekiele 34:22-24) Yehova E mwine wa mpaanga, abashitile “ku mulopa wa Mwana wakwe wine.” Akalubulwisha bakangalila basontwa pa fyo basunga impaanga shakwe. Ena afwayo kuti bakangalila ‘baletentemba’ impaanga. (Imilimo 20:28, 29) Nomba na ifwe bonse fwe bashala tukalubulula kuli Yehova pa fyo tucita pa mafunde yakwe ayo aatweba ukulakonka. (Abena Roma 14:10-12) Na kabili, nga tuleumfwila baeluda abo Lesa asonta ninshi tulelanga ukuti tulanakila Kristu, Intungulushi ya cilonganino.—Abena Kolose 2:19.
14. Cinshi cingalenga bakangalila mu cilonganino ukulabomba umulimo wabo no ‘bulanda,’ kabili finshi fingafumamo?
14 Paulo alitwebele icalenga bune icifwile ukutulenga ukunakila bakangalila mu cilonganino. Atile: “Ukuti bacite ici mu kusekelela, te mu bulanda iyo, pantu nga cabe fi kuti camubipila.” (AbaHebere 13:17) Umulimo wa baeluda walikosa, pantu bafwile ukusambilisha mu cilonganino, ukucema umukuni, ukutungulula abantu mu mulimo wa kushimikila, ukusunga aba mu ng’anda yabo, e lyo no kukalulula amafya ayabako mu cilonganino. (2 Abena Korinti 11:28, 29) Nga tatulebomfwila, kuti tulelenga fye umulimo wabo ukukosa sana. Ico kuti calenga balebomba no “bulanda.” Yehova takomfwe bwino nga tatulekonka ifilelanda baeluda, e lyo na ifwe bene kuti catubipila. Nomba nga tulebacindika no kubomfwila, bakalabomba umulimo wabo ne nsansa. Nga cabe fyo, awe ne cilonganino conse cikekatana kabili bonse bakalabomba ne nsansa umulimo wa kushimikila pa Bufumu bwa kwa Lesa.—Abena Roma 15:5, 6.
Ifyo Tulanga Ukuti Tulanakila Bakangalila
15. Kuti twalanga shani ukuti tulomfwila no kunakila bakangalila mu cilonganino?
15 Kwaliba ifingi ifyo tufwile ukucita mu cilonganino ifingalanga ukuti tulomfwila bakangalila basontwa. Pa mulandu wa kuti bakangalila balefwaya tuleshimikila ilyo twingasanga abantu abengi mu cifulo cesu, limbi kuti bayalula inshita nangu ubushiku bwa kuya mu mulimo wa mwi bala. Tuumfwa shani na ifwe nga ca kuti tulingile ukwalula programu yesu pa kuti tulesangwako? Natweshe sana ukulasangwako pali iyo nshita ipya nangu pa bushiku ubo nomba babikile. Nga twacite fyo, tukasanga ukuti mu mulimo wesu mwalafuma ifisuma nga nshi. Tubomba shani nga ca kuti muli uyo mulungu kangalila wa mulimo aletandalila isambililo lyesu ilya citabo? Kuti cawama sana nga twabomba sana mu mulimo wa kushimikila muli uyo mulungu ukulingana na papelele amaka yesu. Tucita shani nga batupeela icishibisho ca kuyalanda ilyashi mwi Sukulu lya Butumikishi Ilya Bulesa? Tufwile ukubikako amano ukupekanya no kuyalanda ilyo lyashi. Ni shani nga ca kuti kangalila wa pe Sambililo lya Citabo pa mwesu abilisha ukuti ni fwe tulewamya Ing’anda ya Bufumu? Mukwai natusangweko no kubomba uyo mulimo bwino bwino, ukulingana na papelele amaka yesu. Muli ifi twalandapo e lyo na muli fimbi fye, tulalanga ukuti tulanakila abaume basontwa na Yehova no Mwana wakwe ukulasakamana impaanga shakwe mu cilonganino.
16. Nga ca kuti eluda alufyanyako fimo, bushe ninshi twakwata insambu ya kuleka ukumfwila bakangalila?
16 Inshita shimo, eluda limbi kuti acita ifipusene ne fyalanda umusha wa cishinka ne Bumba Litungulula. Nga atwalilila ukucita ifya musango yo, akalubulula kuli Yehova, “umucemi kabili kangalila wa myeo [yesu].” (1 Petro 2:25) Nomba nga ca kuti baeluda bamo balufyanyako fimo, tacipilibula ukuti ninshi na ifwe twakwata insambu ya kuleka ukubomfwila. Yehova taatemwa abashili ba cumfwila na bacipondoka.—Impendwa 12:1, 2, 9-11.
Yehova Alitemwa Abomfwila Bakangalila
17. Tufwile ukulabamona shani bakangalila besu?
17 Yehova Lesa alishiba ukuti abaume asonta pali bukangalila mu filonganino balalufyanya. Na lyo line, alababomfya, kabili ukupitila mu mupashi wakwe, alacema abantu bakwe pano calo. Nga filya fine caba kuli ifwe bonse, e fyo caba na kuli bakangalila kwine, ‘amaka yacila aya lyonse yafuma kuli Lesa, tayafuma kuli ifwe.’ (2 Abena Korinti 4:7) Kanshi natuletasha Yehova pa mulimo alebomba muno nshiku ukupitila muli bakangalila ba cishinka mu filonganino. Natuleumfwila bakangalila no kukonka bwino bwino ifyo baletweba.
18. Nga tulenakila bakangalila, kuti twatila cimo cine no kuti tulecita cinshi?
18 Bakangalila balabika sana amano ku kubomba umulimo wabo nga filya fine Yehova atile e fyo bakacema ba mpaanga shakwe bakaba mu nshiku sha mpela. Pali Yeremia 3:15 aseseme ukuti: “Nkamupeela na bakacema abo umutima wandi ucankilwamo, kabili bakamupeela amano no kushilimuka.” Ca cine, baeluda mu filonganino fyesu balabomba umulimo usuma uwa kufunda no kucingilila impaanga sha kwa Yehova. E ico kanshi, natulekonka ifyo bakangalila baletweba pa kutila cilemoneka ukuti tuli ba cumfwila kabili tulabanakila. Nga tulecite fyo, ninshi tulelanga ukuti tulabatasha pa mulimo wakosa uo babomba mu cilonganino. Na kabili, nga tuleumfwila no kunakila baeluda, ninshi tulelanga no kuti tulatasha Yehova Lesa na Yesu Kristu, Bakacema ba ku muulu abasonta bakangalila mu filonganino.
Ukupitulukamo
• Bushe Yehova na Yesu Kristu batulanga shani ukuti ni Bakacema bakwata icitemwiko?
• Mulandu nshi uo tufwile no kulanakila baeluda ukucila ukupelela fye pa kubomfwila?
• Ni finshi fimo fimo ifyo tufwile ukucita pa kulanga ukuti tulanakila bakangalila?
[Amepusho]
[Icikope pe bula 27]
Baeluda mu cilonganino balanakila ubutungulushi bwa kwa Kristu
[Ifikope pe bula 29]
Kwaba ifingi ifyo tufwile ukucita pa kulanga ukuti tulanakila bakacema abo Yehova asonta