Tinikeni pa kuti muye ku filimo

Tinikeni pa kuti mumone imitwe iilimo

Amepusho Ukufuma ku Babelenga

Amepusho Ukufuma ku Babelenga

Amepusho Ukufuma ku Babelenga

Bushe Abena Kristu tabafwile ukulya no kunwa ifintu umwaba kafeni?

Baibolo tayalesha Abena Kristu ukulya nangu ukunwa chocolate, kofi, tii, maté ne fya kunwa fimbi umwaba kafeni. Lelo, mu Baibolo mwaliba ifishinte ifingatwafwa ukupingula bwino ifya kucita. Intanshi kanshi natulande pa filenga bamo ukukanalya nangu ukunwa ifintu umwaba kafeni.

Icilenga sana ni co bamo bamona kafeni ngo muti uukola pantu ilalenga umuntu ukucincimuka. Na kabili umuntu kuti akunkuma no kunkuma. Icitabo ico abasambilila ifya kutumbinkanye miti babomfya sana citila: “Ukulya nangu ukunwa kafeni iingi pa nshita yalepa kuti kwalenga umuntu ukukunkuma e kutila te kuti e kale ukwabula kafeni. Nga ca kutila aleka ukulya nangu ukunwa ifintu umwaba kafeni alatendeka ukulaumfwa umutwe ubukali, alafulwa bwangu, alaba no mwenso, alasakamikwa, kabili alomfwa no lunshingwa.” Mu citabo ca Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, balafwaya ukubikamo ifyo umuntu omfwa nga aleka ukulya nangu ukunwa ifintu umwaba kafeni pamo ne fyo aba nga ca kuti aleka ukubomfya imiti ikola. Kanshi uyu e mulandu uo Abena Kristu bamo bamwena kwati calilubana ukulya nangu ukunwa ifintu umwaba kafeni pantu tabafwaya ukukunkuma kabili bafwaya ukuba abailama.—Abena Galatia 5:23.

Bamo batila kafeni kuti yaonaula ubumi bwa muntu nelyo fye ubwa mwana uushilafyalwa. Abena Kristu bafwile ukutemwa Lesa ‘no mweo wabo onse,’ e mulandu wine bashifwaila ukubomfya ifili fyonse ifingalenga bafwa bwangu. Na kabili apo bafwile ukutemwa abena mupalamano babo, balasengauka ifintu ifingonaula ubumi bwa mwana uushilafyalwa.—Luka 10:25-27.

Bushe ca cine ukuti ifi twalandapo e fyo kafeni icita ku muntu? Nangu ca kuti bamo batila kafeni ilalenga amalwele ayalekanalekana, te bonse abasumina ukuti e fyo caba. Abafwailisha pa fintu bamo batile kofi isuma ku bumi bwa muntu. Mu 2006 magazini ya Time yatile: “Pa kubala abafwailisha batile [kafeni] nalimo kuti yalenga umuntu ukulwala kansa ya ku cisu, BP, e lyo na malwele yambi. Lelo ifyo basanga nomba tafisusha fye fimo ifyo balandilepo kale, filanda na pa busuma ubwaba muli kafeni. Cimoneka kwati kafeni ilacingilila umuntu ku bulwele ubonaula ilibu, ubulwele bwa Parkinson, ubulwele bwa shunga, ubulwele bwa Alzheimer (ubulenga bongobongo ukukanabomba bwino), ubulwele bwa gallstones (ubulwele bwa ku ndusha), ubulwele bwa masakamika, e lyo nalimo ne misango ya kansa iyalekanalekana.” Magazini imo yalandile pali kafeni ukutila: “Ico abantu bafwile fye ukucita kulinga ukulya nangu ukunwa ifintu umwaba kafeni.”

Umwina Kristu umo umo alingile ukupingulapo ifyo afwile kucita ukulingana ne fyebo ifya nomba line ifilanda pali kafeni e lyo afwile ukutontonkanya na pa fishinte fya mu Baibolo ifingamwafwa ukupingulapo bwino. Ica kumwenako fye, Umwina Kristu uuli pa bukulu nalimo kuti asengauka ukulalya nangu ukunwa ifintu umwaba kafeni nga ca kuti alemona kwati kuti fyaonaula umwana uushilafyalwa. Nga Umwina Kristu ailuka ukuti nga tanwinepo nangu ukulya ifya kulya mwaba kafeni ninshi akulafulwafulwa nelyo ukulaumfwa kwati nalwala, limbi kuti cawama aleka ukunwa kafeni pa nshita imo. (2 Petro 1:5, 6) Abena Kristu bambi tabafwile ukususha ifyo apingulapo, nangu ukufwaya fye ukuti acite ifyo balefwaya.

Ifili fyonse ifyo mwapingulapo ukucita, nga kufwaya nelyo ukukanafwaya ukulya nangu ukunwa ifintu umwaba kafeni, lyonse muleibukisha amashiwi ya mutumwa Paulo ayatila: “Nga mulelya nalimo mulenwa nalimo conse ico mulecita, citeni fyonse ku kucindika Lesa.”—1 Abena Korinti 10:31.