Amaka ya Lulimi

ULULIMI lwa ndyabuluba lwalepa ukufika ku masentimita 45, lwalyanguka pa kulya amabula ku misambo ya miti kabili lwa maka. Icinama ca mu menshi iciitwa blue whale na co cakwata ululimi ulwafina ukulingana ne nsofu imo. Elenganyeni amaka yengakabilwa pa kusesha fye ulu lulimi!

Nga kulinganya ululimi lwa muntu ku ndimi sha ishi nama twalandapo, lwena lunono sana kabili talwafina, e lyo kabili talwakwata na maka. Na lyo line, lwalikwata amaka yambi ayaibela. Baibolo ilanda pali ici cilundwa cinono ica mubili ukuti: “Imfwa no mweo fili ku maka ya lulimi.” (Amapinda 18:21) Ca cine, twalyumfwa imiku iingi uko ululimi lwabomfiwa bubi bubi ku kubepo bufi no kwikalila ubunte bwa bufi, ifyalenga amafya e lyo no kwipaisha fye na bantu ba kaele.

E fyo caba na ku bantu bamo abaali ifibusa pa nshita ntali, bucibusa bwabo bwalyonaika pa mulandu wa mashiwi yabipa ayo umunabo alandile. Amashiwi yabipa yalakalifya sana umutima. Yobo uo abanankwe babepeshe ubufi ubwafiita fititi ailishenye ukuti: “Mukafisha lilali pa kulengo mutima wandi ubulanda, no kumfwanta ku fyebo?” (Yobo 19:2) Umusambi Yakobo alangilile bwino ifyo amaka ya lulimi aya kuleta ubwafya yaba nga ca kutila umuntu talulamine, atile: “Ululimi, cilundwa cinono lelo lulaitakisha apakalamba. Moneni! Ifyo umulilo unono ubilimya umutengo ukalamba! Awe, ululimi mulilo.”—Yakobo 3:5, 6.

Lelo ululimi lwalikwata na maka ya kulenga umuntu ukuba no mweo. Amashiwi ya cililishi kabili aya cisansamushi yalipususha abantu bamo abaali abakungumana imitima na balefwaya ukuipaya. Abalebomfya imiti ikola na bantalamisoka abengi balipusuka pa mulandu wa kuti balyumfwile ilyo babapandileko amano. Ca cine, amashiwi ya walungama “muti wa mweo,” kabili “nga maapele ya golde mu fipe ifyacekwa fya silfere, icebo icasoswa apayene e fyo caba.”—Amapinda 15:4; 25:11.

Inshila iisuma sana iyo mwingabomfeshamo ululimi, kulalumbanya Yehova Lesa, ukulashimikila imbila nsuma ya Bufumu bwa kwa Lesa, no kulasambilisha abantu bambi icine cacindama ica mu Baibolo. Mulandu nshi twasosele fyo? Pantu Yesu atile: “Ubu e bumi bwa muyayaya, ukuti baleishiba imwe, mwe Lesa wa cine mweka, no yo mwatumine, Yesu Kristu.”—Yohane 17:3; Mateo 24:14; 28:19, 20.