Kabiyeni Ukuli Ulubuuto

IMPUNGU bakuula pali babemba isho babikapo ilaiti shalipususha abantu abengi nga nshi. Abenda pali babemba nga banaka e lyo bamona ulubuuto lwe laiti apatali, baleshiba ukuti lulya lubuuto talubasoka fye ukuti kuli ifimabwe, lelo lulanga no kuti bali mupepi no kufika uko baleya. Ifi fine e fyo caba na ku Bena Kristu pali ino nshita, bali mupepi no kufika ku mpela ya lwendo ulutali ulo baenda muli cino calo caba mu mfifi, umo icitetekelo cabo cingonaika. Mu Baibolo, abantu bonse abashumfwila amafunde ya kwa Lesa babapashanya kuli “bemba uusunkaniwa, pantu afilwo kutekanya, na menshi yakwe yendulo lutikiti na matipa.” (Esaya 57:20) Abantu ba kwa Lesa bekala pamo na bantu ba musango yu. Lelo, bena balasubila ukuti bakapusuka, kabili isubilo lya musango yu lyaba kwati lubuuto ulwashintililwapo. (Mika 7:8) Ukupitila mu Cebo cakwe, Yehova alilenga ‘ulubuuto ukusaamina abalungama, no kusekelela ukusaamina abatambalale mitima.’—Amalumbo 97:11. *

Abena Kristu bamo balileka ifintu fimo pamo nga ukutemwisha ifyuma, ubulalelale, nelyo fye ubusangu, ifyo twingapashanya ku fimabwe fya pali babemba, ukubatalusha ku lubuuto lwa kwa Yehova kabili icitetekelo cabo calibunda. Nga filya fine cali na mu nshita sha batumwa, bamo muno nshiku “balibunsha icitetekelo cabo.” (1 Timote 1:19; 2 Petro 2:13-15, 20-22) Icalo cipya kuti twacipashanya ku cabu ico tuleyako. Apo tuli mupepi no kwingila mu calo cipya, kuti cabipa sana nga twaleka ukupepa Yehova!

Mwileka ‘Icitetekelo Cenu Cibunde’

Kale sana, ingalaba limo shaleenda fye bwino ukulalanya cibemba icapabuka, e lyo shayabunda cilya fye shafika mupepi ne cabu. Ilingi line ingalaba nga shilepalamina ku cabu e lyo shalebunda sana. E fyo caba na ku bantu abengi muno nshiku, inshita iyayafya sana ukubombelamo Lesa ni “nshiku sha kulekelesha” isha buno bwikashi. Baibolo itila shino nshiku ‘shalyafya,’ sana sana ku Bena Kristu abaipeela kuli Lesa.—2 Timote 3:1-5.

Mulandu nshi shino nshiku sha kulekelesha shayafisha? Pantu Satana alishiba ukuti ashele fye ne “nshita inono” iya kulwisha abantu ba kwa Lesa. E co aleesha na maka ukubunsha icitetekelo cabo. (Ukusokolola 12:12, 17) Na lyo line, Yehova alatwalilila ukutwafwa no kututungulula. Aba ngo mwa kuuba kuli bonse abomfwila amafunde yakwe. (2 Samwele 22:31) Mu Cebo cakwe mwaliba amalyashi yatusoka ayasokolola imicenjelo yabipa iya kwa Satana. Lekeni tulande pa malyashi yabili ayalanda pa fyacitikile abena Israele ilyo bali fye mupepi no kwingila mu Calo ca Bulayo.—1 Abena Korinti 10:11; 2 Abena Korinti 2:11.

Baali fye Mupepi ne Calo ca Bulayo

Mose alitungulwile abena Israele ukufuma mu Egupti. Kabili tapakokwele balifikile lwa mupepi no mupaka wabela ku kapinda ka ku kulyo aka Calo ca Bulayo. Lyena Mose atumine abaume 12 ukuyalengula icalo. Inengu 10 ishabulilwe icitetekelo shaletele lipoti iyabipa, shatile abena Israele teti bacimfye abena Kanaani pantu baume “ba mushinku uukalamba” kabili balikosa mu bulwi. Bushe abena Israele bacitile shani ilyo baumfwile ifi? Baibolo itila batendeke  ukuilishanya kuli Mose na Aarone, batile: “Cinshi ico Yehova aletwingishisha mu calo ici ku kuwila ku lupanga? Abakashi besu na bana besu abaice bakabe citapwa: . . . Natusale kasomo, no kubwelela ku Egupti.”—Impendwa 13:1, 2, 28-32; 14:1-4.

Taleni tontonkanyeni pali ifi abena Israele bacitile! Aba bantu baliimwenene uko Yehova aseebenye icalo ca Egupti, icalo cakwatishe amaka pali ilya nshita, lintu aletele ifinkunka 10 no kucita icipesha amano pali Bemba Wakashika. Bali fye mupepi ne Calo ca Bulayo, icasheleko fye kwingila nga filya fine ingalaba ilola ukuli ilaiti ililelanga ukuti yalafika uko ileya. Lelo baletwishika Yehova ukuti teti acimfye amabufumu yali mu Kanaani ayashakwete na maka nge calo ca Egupti. Yehova afwile alyumfwile ububi ilyo aba bantu babulilwe icitetekelo! Nangu fye ni Yoshua na Kalebu, abali abashipa, nabo bafwile tabaumfwile bwino pantu bena balemona abena Kanaani kwati “cilyo [ku bena Israele]”! Yoshua na Kalebu balishibe bwino ifyo abena Kanaani baleikala pantu balishingulwike mu calo cabo conse. Ilyo balya bantu bafililwe ukwingila mu Calo ca Bulayo, Yoshua na Kalebu nabo balitwalilile ukulaikala mu matololo pa myaka iingi, lelo bena tabafwilile mu matololo pamo na bashakwete icitetekelo. Na kuba, Yoshua na Kalebu balyafwilisheko ukutungulula inkulo yakonkelepo, ukufuma mu matololo no kulola ku Calo ca Bulayo. (Impendwa 14:9, 30) Ilyo bali mupepi no kwingila mu Calo ca Bulayo, abena Israele bali no kupita mu bwesho na bumbi. Bushe bali no kucita shani?

Imfumu Balaki iya bena Moabu yaebele kasesema wa bufi  Balaamu ukulapisha abena Israele. Lelo, Yehova tasuminishe Balaamu ukubalapisha, amulengele ukupaala abena Israele. (Impendwa 22:1-7; 24:10) Nangu cali ifi, Balaamu tabwelele inuma nakalya, akwete amapange na yambi ayabipa ayali no kulesha abantu ba kwa Lesa ukwingila mu Calo ca Bulayo. Mapange nshi ayo yene? Mapange ya kubatunka ukucita ubulalelale no kulapepa Baali. Nangu cingati aya mapange tayaleseshe abena Israele bonse ukwingila mu Calo ca Bulayo, yalengele abena Israele 24,000 ukubembuka. Bacitile ubulalelale na banakashi abena Moabu kabili batampile ukupepa Baali wa ku Peore.—Impendwa 25:1-9.

Na kabili tontonkanyeni pali ifi abena Israele bacitile! Abengi baliimwenene na menso uko Yehova alebacingilila no kubatungulula ilyo balepita “mu matololo yonse yalya yakalamba kabili aya kutiinya.” (Amalango 1:19) Na lyo line, ilyo bali fye mupepi no kwingila mu Calo ca Bulayo, abantu ba kwa Lesa 24,000 balicitile ubulalelale kabili Yehova alibonawile. Ala ili lyashi lilasoka abantu ba kwa Lesa muno nshiku pantu nabo bali mupepi no kwingila mu calo cipya!

Apo inshita naimucepela, na muno nshiku mwine Satana abomfya fye imicenjelo imo ine pa kucilikila ababomfi ba kwa Yehova ukupokelela icilambu cabo. Nga filya fine acitile ku bena Israele pa kubala ilyo bali mupepi no kwingila mu Calo ca Bulayo, ilingi line Satana alalenga abantu ba kwa Lesa ukuba no mwenso nelyo ukulatwishika, ukupitila mu kubatiinya, ukubacusha, nelyo ukubapumya. Abena Kristu bamo balileka ukupepa Lesa pa mulandu wa cintiinya ca musango yo. (Mateo 13:20, 21) E lyo umucenjelo na umbi uo Satana abomfya sana wa kulenga abantu ukucita ubulalelale. Limo limo abantu bamo abesa mu cilonganino ca Bena Kristu balafwaya ukulufya abanaka kabili abapungaila ilyo baleenda mu lubuuto lufuma kuli Lesa.—Yuda 8, 12-16.

Abena Kristu abakosoka kabili abalola balishiba ukuti ico imibele ya bantu ilebipila sana mu calo ni co Satana alebombesha pa kuti alufye abengi. Na kabushe, Satana alishiba ukuti nomba line takakwate amaka pa babomfi ba kwa Lesa aba cishinka. Kanshi ino e nshita ya kuba abalola pa kuti Satana tatulufishe.

Ifingatwafwa Ukutwalilila Ukuba Abalola

Umutumwa Petro atile icebo ca kusesema ica kwa Lesa caba kwati ni “nyali iileaka umwafiita,” pantu cilalenga Abena Kristu ukwishiba ifyo ukufwaya kwa kwa Lesa kulefikilishiwa. (2 Petro 1:19-21) Abatemwa Icebo ca kwa Lesa no kulacita ifyo cilanda baleshiba ukuti Yehova akatambalika inshila shabo. (Amapinda 3:5, 6) Apo balikwata isubilo, abatemwa Icebo ca kwa Lesa ‘balaanga pantu ku mitima yabo kwalibuuta,’ lelo abashaishiba Yehova nelyo abaleka ukumfwila amafunde yakwe bena ‘balakalipwa umutima’ no “kuputuko musana.” (Esaya 65:13, 14) Kanshi, nga tulebelenga sana Baibolo no kulacita ifyo iletweba, tukabika amano ku malayo ya kwa Lesa ukucila ukubika amano ku musamwe wa muli buno bwikashi uushingatuletela insansa sha cine cine.

Ukulapepa lyonse na ko kwalicindama pa kutwalilila ukuba abalola. Ilyo Yesu alelanda pa fikacitika ku mpela ya buno bwikashi, atile: “E ico, mulelola, inshita yonse ukulapaapaata pa kuti mukapusuke kuli fyonse ifikacitika, no kwiminina ku cinso ca Mwana wa muntu.” (Luka 21:34-36) Pano Yesu abomfeshe ishiwi lya kuti “ukulapaapaata,” icilelanga ukuti ipepo lyesu lifwile ukufuma pa nshi ya mutima. Yesu alishibe ukuti muli ino nshita yayafya Abena Kristu kuti bapanya ishuko lya kwisaikala umuyayaya. Bushe amapepo mupepa yalanga ukuti mulafwaisha ukutwalilila ukuba abalola?

Shi twilalaba ukuti inshita yayafya sana ukubombelamo Lesa ni shino shine nshiku sha kulekelesha ilyo tupalamine nga nshi ukwingila mu calo cipya. Kanshi nacicindama ukuti tutwalilile ukuya ukuli ulubuuto ulukalenga tukapusuke.

Cenjeleni ku Lubuuto lwa Cimbepa

Kale lintu abantu baleenda sana pali babemba, ukwenda ilyo kushili umweshi kwalebipa pantu e lyo kwaleba sana abapuupu. Nga takuli umweshi, abaleensha ingalaba tabalemona apalebela icabu, kanshi abapuupu balebika amalaiti ukuli ifimabwe pa kuti balufye abaleensha  ingalaba. Ingalaba shaleya ukuli ulubuuto lwa cimbepa shaleipama ku fimabwe no kubunda kabili abapuupu baleiba ifipe e lyo na bantu balefwa.

Ifi fine e fyo na Satana, uuifungushanya ukuba “malaika wa lubuuto,” acita pa kufwaya ukonaula bucibusa ubo Abena Kristu bakwata na Lesa. Kaseebanya kuti abomfya “abatumwa ba bufi” na “bakapyunga ba bulungami” abasangu pa kulufya abashili abalola. (2 Abena Korinti 11:13-15) Lelo nga filya fine ulubuuto lwa cimbepa lushalelufya ababeleshe ukwensha ingalaba, Abena Kristu “abo ukupitila mu kubelesha bakansha ukulingulula kwabo ku kulekanya icalungama ne cabipa” tababalufya ku bantu abasambilisha ubufi pali Lesa na ku basambilisha amano ya buntunse.—AbaHebere 5:14; Ukusokolola 2:2.

Abaleensha ingalaba balesenda mapu apo balembele impungu sha malaiti isho bali no kusanga pa lwendo. Pali mapu balelondolola ifya kwishibilako ulupungu lumo na lumo ne fyo ilaiti lyaleaka. Icitabo cimo catila: “Pa kwishiba ulupungu basanga, abaleensha ingalaba balelulolekesha no kululinganya ku fyo balemba pali mapu kabili ici calelenga beshibe incende bafikapo.” (The World Book Encyclopedia) Icebo ca kwa Lesa na co caba kwati ni mapu pantu cilafwa abafumacumi ukwishiba ukupepa kwa cine na bantu abapepa Lesa wa cine, sana sana muli shino nshiku sha kulekelesha umo Yehova asumbula ukupepa kwa cine ukucila ukupepa kwa bufi. (Esaya 2:2, 3; Malaki 3:18) Pa kulanga ifyo ukupepa kwa cine kwapusana nga nshi no kupepa kwa bufi, Esaya 60:2, 3 itila: “Imfifi ikafimba pano isonde, ne kumbi ilyafitula pa bantu na bantu, lelo Yehova akesa pali iwe, ubukata bwakwe bukamonekela pali iwe, ne nko shikesa ku lubuuto lobe, ne shamfumu ku kubalika kwa kutula kobe.”

Apo abantu abengi nga nshi abafuma mu fyalo fyonse balatungululwa no lubuuto lwa kwa Yehova, icitetekelo cabo tacakabunde muli shino nshiku sha kulekelesha ilyo bali ku mpela ya lwendo lwabo. Lelo bakatwalilila ukuba ne citetekelo cakosa muli ishi nshiku shisheleko isha buno bwikashi mpaka no kwingila mu calo cipya umukaba umutende.

[Futunoti]

[Icikope pe bula 15]

Nge fyalecita abaleensha ingalaba, Abena Kristu nabo baliba abalola pa kuti ulubuuto lwa cimbepa talubalufishe