Muletontonkanya na pa fya ku Ntanshi

MU LYASHI lyalumbuka sana ilyo Yesu Kristu alandile pa lupili lwa mu Galili, atile: “Mwisakamikilwa ubwa mailo.” Ukulingana ne fyo bapilibula muli Baibolo ya Icipangano Cipya, Yesu atwalilile ukusosa ukuti: “Ubwa mailo nabo bukaisakamana.”—Mateo 6:34.

Bushe amashiwi ya kuti “ubwa mailo nabo bukaisakamana” yalola mwi? Bushe yapilibula ukuti mufwile ukubika fye amano ku fyo mufwaya pali ino nshita no kukanatontonkanya pa fya ku ntanshi? Bushe ifi fileumfwana ne fyo Yesu na basambi bakwe basuminemo?

‘Mwilasakamikwa’

Belengeni amashiwi ya kwa Yesu yonse ayaba pali Mateo 6:25-32. Pali ili lembo, amashiwi yamo ayo Yesu asosele yatila: “Mwilasakamikilwa imyeo yenu ifyo mukalya nelyo ifyo mukanwa, nelyo imibili yenu ifyo mukafwala. . . . Lolekesheni ifyuni fya mu muulu, pantu tafitanda imbuto nelyo ukuseepa nelyo kututila mu matala; na lyo line Shinwe wa mu muulu alafiliisha. . . . Nani pali imwe nga alesakamikwa engalundako umukono umo ku bumi bwakwe? Na kabili, mulandu nshi mulesakamikilwa ifya kufwala? Sambilileniko ku maluba ya mu mpanga fintu yakula; tayacucutika, nelyo ukupikula. . . . E co mwisakamikwa amuti, ‘Tulelya nshi?’ nelyo, ‘Tulenwa nshi?’ nelyo, ‘Tulefwala nshi?’ Pantu fyonse ifi e fyo abena fyalo bafwaisha. Pantu Shinwe wa mu muulu alishiba ukuti mulakabila ifi fyonse.”

Pa kusondwelela ilyashi lyakwe, Yesu akoseleshe abalemukutika ukucita ifintu fibili. Atile: “E ico, mulefwaya intanshi ubufumu [bwa kwa Lesa] no bulungami bwakwe, na fyonse ifi fimbi fikalundwako kuli imwe.” Kabili abebele no kuti: “E ico, mwisakamikilwa ubwa mailo, pantu ubwa mailo bukaba na masakamika  ya buko. Ububi bwa bushiku bumo bwalilinga kuli ubo bwine bushiku.”—Mateo 6:33, 34.

Shinwe Alishiba Ifyo Mukabila

Bushe Yesu alepilibula ukuti abasambi bakwe, e lyo na balimi bene, tabalekabila ‘ukutanda, ukuseepa, nelyo ukututila ifya kulya mu matala’? Nelyo bushe tabalekabila ‘ukucucutika no kupikula’ pa kukwata ifya kufwala? (Amapinda 21:5; 24:30-34; Lukala Milandu 11:4) Awe te fyo apilibwile. Abaleka ukubomba, nga tabakwete fya kulya nangu fya kufwala, kabili limbi nga batampile ukulapula pa nshita ya kulobolola.—Amapinda 20:4.

Filya Yesu alandile ukuti mwilasakamikwa, bushe apilibwile ukuti abalemukutika tabali na kulasakamikwa nangu panono? Ico teti cicitike, pantu pa bushiku bamwikete, Yesu na o wine alilungulwike kabili alisakamikwe sana.—Luka 22:44.

Yesu alelanda fye pa ficitika umuntu nga atwalilila ukusakamikwa. Ukusakamikwa sana te kuti kumwafwe ukupwisha amafya. Ica kumwenako fye, amasakamika teti yalenge mwaikala imyaka iingi. Yesu atile amasakamika te kuti ‘yalundeko umukono umo ku bumi [bwenu].’ (Mateo 6:27) Na kuba, nga mulesakamikwa sana kuti mwafwa bwangu.

Aya mashiwi ya kwa Yesu yalicindama nga nshi. Ilingi line ifingi ifitusakamika taficitika na kucitika. Lintu ifintu fyabipile ilyo kwali Inkondo ya Calo iya Bubili, shimucindikwa wa ku Britain Winston Churchill alishininkishe ukuti aya mashiwi ya cine. Alembele pa fintu fimo ifyalemusakamika pali ilya nshita ukuti: “Nga natontonkanya pa fintu fyonse ifyalensakamika, njibukisha ilyashi lilanda pa mukoloci umo uwali fye mupepi no kufwa uwatile kwali ifintu ifingi sana ifyalemusakamika, lelo ifingi tafyacitike na kucitika.” Kanshi calicindama ukukanasakamikwa pa fya ku ntanshi, sana sana nga amafya tukwete kuti yalenga twasakamikwa nga nshi.

‘Mulefwaya Intanshi Ubufumu bwa kwa Lesa’

Ilyo Yesu asosele yalya mashiwi, taletontonkanya fye pa mafya na masakamika ayo abalekutika kuli ena bengakwata. Alishibe ukuti amasakamika, ukufwaisha ukunonka, e lyo no kutemwa ukwangala, kuti fyalenga umuntu  ukukanabika amano ku fintu ifyacilapo ukucindama. (Abena Filipi 1:10) Nalimo kuti mwatila, ‘Bushe kwaliba ifyacindama sana ifyo umuntu engabikako amano ukucila pa fyo tukabila?’ Ee, eko fyaba! Ukupepa Lesa kwalicindama nga nshi ukucila pa fyo tukabila. Icacindama sana ico Yesu atucincishe ukucita ca kuti tufwile ‘ukulafwaya intanshi Ubufumu bwa kwa Lesa no bulungami bwakwe.’—Mateo 6:33.

Mu nshiku sha kwa Yesu, abengi babikile amano ku kunonka ifyuma, e fyacindeme sana kuli bena. Lelo, Yesu akoseleshe abalekutika kuli ena ukukanabika amano ku kunonka ifyuma. Apo abantu Yesu alelandako bali luko ulwaipeela kuli Lesa, ico balekabila ukucita ‘kubela Lesa akatiina, no kubaka amafunde yakwe.’—Lukala Milandu 12:13.

Ukufwaisha ukuba ne fyuma, e kutila “amasakamika ya bwikashi buno no longolo lwa fyuma,” kwali no kubalenga ukukanabika amano ku kupepa Lesa. (Mateo 13:22) Umutumwa Paulo alembele ukuti: “Abafwaisha ukuba ne fyuma bawila mwi tunko kabili mu citeyo kabili mu lunkumbwa ulwingi ulwa kutumpa kabili ulwa kucena, ifyo fiibisha abantu mu bonaushi kabili mu kupomonwa.” (1 Timote 6:9) Pa kwafwa abasambi bakwe ukukanawila muli ici “citeyo,” Yesu abacinkwileko ukuti Shibo wa ku muulu alishibe ukuti balekabila ifi fyonse. Lesa ali no kubapeela ifyo balekabila nge fyo apeela “ifyuni fya mu muulu.” (Mateo 6:26, 32) Mu nshita ya kuti balesakamikwa sana, balingile ukubomba ukufika apo bengapesha pa kusanga ifyo balekabila e lyo ifyashala bali no kucetekela ukuti Yehova ali no kubapeela.—Abena Filipi 4:6, 7.

Ilyo Yesu alandile ukuti “ubwa mailo nabo bukaisakamana,” apilibwile fye ukuti tatufwile ukusakamikwa pa fingacitika mailo pantu kuti fyalenga fye ubwafya tukwete lelo ukukulilako. Muli Baibolo imbi aya mashiwi bayapilibula ukuti: “Mwisakamikwa ubwa mailo; nabo bukakwata amasakamika ya buko. Pa mafya mukwete lelo mwilundapo na yambi.”—Mateo 6:34, Today’s English Version.

“Ubufumu Bwenu Bwise”

Kwena, paliba ubupusano ubukalamba pa kukanasakamikwa sana pa fikacitika ku ntanshi na pa kukanabikako amano. Yesu talekoselesha abasambi bakwe ukukanabika amano ku fikacitika ku ntanshi. Lelo, alebacincisha ukubikako sana amano. Kwena cali fye bwino ukupepa kuli Lesa ukuti abapeele ifya kulya balekabila muli ubo bwine bushiku. Lelo, ifyo balingile ukubalilapo ukulumbula mu mapepo yabo fintu ifyali no kucitika ku ntanshi, e kutila ukupepela Ubufumu bwa kwa Lesa ukuti bwise no kufwaya kwa kwa Lesa ukuti kucitwe pano isonde.—Mateo 6:9-11.

Tatulingile ukuba nga bantu baliko mu nshiku sha kwa Noa. Bapoosele fye amano ku ‘kulya no kunwa, ku kuupa no kuupwa’ ica kuti tababikile amano ku fyali no kucitika. Cinshi cafuminemo? ‘Ilyeshi lyalishile no kubasenda bonse.’ (Mateo 24:36-42) Umutumwa Petro alandile pali ifi fyacitike ilyo aletucinkulako ukuti calicindama ukulatontonkanya pa fikacitika ku ntanshi. Alembele ukuti: “Apo ifi fyonse e fyo fili no kusunguluka, imwe mufwile ukuba abantu ba musango wa myendele ya mushilo ne milimo ya kuipeelesha kuli bukapepa, abalolela no kulaibukisha ukubapo kwa bushiku bwa kwa Yehova!”—2 Petro 3:5-7, 11, 12.

Itutileni Ifyuma mu Muulu

Kanshi tufwile “ukulaibukisha” ubushiku bwa kwa Yehova. Ukulaibukisha ubushiku bwa kwa Yehova kukalenga tukalebomfya bwino inshita yesu, amaka, ukulamuka, na fyonse ifyo twakwata. Tatulingile ukubika sana amano ku kunonka ifyuma nelyo ku kwangala ica kuti twafilwa no kulabomba imilimo ilanga ukuti ‘twaliipeelesha kuli bukapepa.’ Ukubika fye amano ku fyo tufwaya pali ino nshita nalimo kuti kwatunonsha, lelo kutunonsha fye pa nshita iinono. Yesu atile calicindama ‘ukututile fyuma [fyesu] mu muulu’ ukucila pano isonde.—Mateo 6:19, 20.

Yesu akomaile pali ici cishinka ilyo alandile icilangililo ca mwaume uwakwete amapange  ayengi pa fyo ali no kucita ku ntanshi. Lelo talepanga ukuba cibusa wa kwa Lesa. Uyu mwaume alisombwele ifya kulya ifingi nga nshi. Atontonkenye ukubongolola amatala no kukuula ayakalamba pa kuti akaletuusha fye, ukulya, ukunwa, no kulaipakisha. Cinshi calubene mu fyo aletontonkanya? Aafwile ukwabula no kulya ifyo asombwele. Lelo, icabipishe ca kuti tali cibusa wa kwa Lesa. Yesu asondwelele ici cilangililo na mashiwi yatila: “E fyo caba ku muntu uwaitutilila ifyuma lelo uushaba uwacindama kuli Lesa.”—Luka 12:15-21; Amapinda 19:21.

Finshi Mufwile Ukucita?

Tamufwile ukucita nga filya fyacitile umwaume Yesu alandilepo mu cilangililo. Lelo, mufwile ukusambilila pa fyo Lesa akacita ku ntanshi, no kulacita ifintu ukulingana ne fyo Lesa afwaya. Lesa alisokolwela abantu fyonse ifyo ali no kucita. Kasesema Amose alembele ukuti: “Shikulu Yehova tacita kantu, kano abala asokolwele ca nkama cakwe ku babomfi bakwe bakasesema.” (Amose 3:7) Ifyo Yehova asokolwelele muli bakasesema kuti mwafisanga mu Baibolo, Icebo cakwe icapuutwamo.—2 Timote 3:16, 17.

Cimo ico Baibolo yasokolola ca kuti nomba line kukacitika icintu cimo icikakuma abantu mu calo conse. Yesu atile: “Kukabo bucushi bukalamba ubushatala abubako ukutula pa kutendeka kwa pano calo ukufika na kuli nomba.” (Mateo 24:21) Takwaba umuntu uwingalesha ici ukucitika. E lyo Abena Kristu ba cine bena balafwaisha ukuti cikacitike. Mulandu nshi? Pantu “ubucushi bukalamba” bukapwisha ububifi bonse pa calo, no kuleta “imyulu ipya ne sonde lipya.” “Imyulu ipya” ipilibula Ubufumu bwa kwa Lesa ubwa mu muulu e lyo “isonde lipya” bantu abalungama abakalaikala mu calo. Muli cilya calo cipya, Lesa “akafuuta ifilamba fyonse ku menso [ya bantu], ne mfwa tayakabeko kabili iyo, nangu kuloosha nangu kukuuta nangu kukalipwa tafyakabeko kabili iyo.”—Ukusokolola 21:1-4.

Bushe tamulemona ukutila kuti cawama ukutampa ukusambilila Baibolo ino ine nshita pa kuti mwishibe ifyo yalanda pali ifi fili no kucitika? Bushe kuti mwakabila aba kumwafwa? Kuti mwaeba Inte sha kwa Yehova ukumwafwa. Nelyo kuti mwalembela abalemba uno magazini. E ico kanshi, mwilabika fye amano ku fyo mufwaya pali ino nshita, lelo muletontonkanya na pa fintu ifisuma nga nshi ifikacitika ku ntanshi.

[Ifikope pe bula 7]

‘Mwilasakamikwa . . . Ubwa mailo bukaba na masakamika ya buko’