Umubomfi Wa Kwa Yehova “Alashiilwe Pa Mulandu Wa Filubo Fyesu”

“Alashiilwe pa mulandu wa filubo fyesu; aculiile pa membu shesu. . . . Ifilonda fyakwe e fyalenga ukuti tupole.”—ESA. 53:5.

1. Finshi tufwile ukulaibukisha ilyo tulesefya Icibukisho, kabili kusesema nshi kwingatwafwa ukucita ifyo?

UMULANDU tucitila Icibukisho kwibukisha imfwa ya kwa Kristu na fyonse ifyo imfwa no kubuuka kwakwe fyaleta. Icibukisho citwibukishako ukuti Yehova e walinga ukuteka pa fibumbwa fyonse , citwibukishako no kuti ishina lyakwe lifwile ukuba ilya mushilo, e lyo na pa lwa kufikilishiwa kwa bufwayo bwakwe, ukusanshako no kupususha abantu. Pa kusesema konse ukwa mu Baibolo, nalimo ukusesema ukwalondolola bwino sana pe lambo lya kwa Kristu ne fyo lyabomba, kusesema kwalembwa pali Esaya 53:3-12. Esaya asobele ifyo uyu Mubomfi ali no kucula kabili alondolwele mu kulungatika pa lwa mfwa ya kwa Kristu na pa mapaalo ayo imfwa yakwe yali no kuletela bamunyina abasubwa ne “mpaanga [shakwe] shimbi.”—Yoh. 10:16.

2. Cinshi ukusesema kwa kwa Esaya kushininkisha, kabili twalaumfwa shani nga twasambilila uku kusesema?

² Ilyo kwashele imyaka 700 pa kuti Yesu afyalwe pe sonde, Yehova apeele Esaya umupashi pa kuti aseseme ukuti Umubomfi wakwe uwasalwa ali no kuba uwa cishinka nangu bamweshe shani. Uku kwine kusesema bushininkisho bwa  kuti Yehova alicetekele sana ukuti Umwana wakwe wa cishinka. Ilyo tulesambilila uku kusesema, twalaumfwa bwino kabili icitetekelo cesu calakoselako.

“Balimusuulile” Kabili ‘Balemumona Uushacindama’

3. Mulandu nshi uo abaYuda balingile ukupokelela Yesu, lelo bena bacitile shani?

³Belengeni Esaya 53:3. Elenganyeni ifyo Umwana wa kwa Lesa uwafyalwa eka aumfwile ilyo ashile icifulo cakwe ku muulu uko alebombela pamo na Wishi no kwisa pe sonde no kutuula umweo wakwe ilambo pa kuti apusushe abantu ku lubembu ne mfwa! (Fil. 2:5-8) Ilambo lya kwa Yesu lyali no kulenga abantu ukwelelwa imembu. Amalambo ya nama ayo abena Israele baletuula lintu balekonka Amafunde ya kwa Mose yali fye cinshingwa ca ili lambo. (Heb. 10:1-4) Kanshi abaYuda abalelolela Mesia balingile ukumupokelela no kumucindika. (Yoh. 6:14) Lelo, abaYuda ‘balisuulile’ Kristu, kabili ‘balemumona uushacindama,’ nga filya fine Esaya aseseme. Umutumwa Yohane alembele ati: “Aishile ku mwakwe, lelo aba ku mwakwe tabamupokelele iyo.” (Yoh. 1:11) Umutumwa Petro aebele abaYuda ati: “Lesa wa fikolwe fyesu, nacindamika Umubomfi wakwe, Yesu, uo imwe, mwapeele kuli Pilato no kumukaanina pa cinso cakwe, ilyo apingwile ukumulekako. Cine cine, mwakeene uwa mushilo kabili uwalungama, no kulomba umuntu, icipondo, ukuti apeelwe kuli imwe.”—Imil. 3:13, 14.

4. Bushe Yesu aishileishiba shani amalwele?

⁴ Esaya asobele no kuti Yesu ali no “kwishiba . . . malwele.” Ilyo Yesu alebomba umulimo wa kwe pe sonde, inshita shimo alenaka , lelo takwaba apo calembwa ukuti alelwala. (Yoh. 4:6) Lelo, alishibe amalwele ya bantu abo aleshimikilako. Alebomfwila uluse kabili aleundapa abengi. (Marko 1:32-34) E ico kanshi, Yesu afikilishe ukusesema ukutila: “Kwena asendele amalwele yesu; kabili ukukalipwa kwesu na ko alikusendele.”—Esa. 53:4a; Mat. 8:16, 17.

Cali Kwati ‘Akandwa Kuli Lesa’

5. Bushe abaYuda abengi balemona shani imfwa ya kwa Yesu, kabili mulandu nshi ici calengele ubucushi bwakwe ukukulilako?

⁵Belengeni Esaya 53:4b. Abengi abaliko mu nshiku sha kwa Yesu tabaishibe umulandu aculile no kufwa. Bena baleti Lesa e walemukanda, kwati kumulwalika ubulwele bwabipisha. (Mat. 27:38-44) AbaYuda bapeele Yesu umulandu wa kuponta. (Marko 14:61-64; Yoh. 10:33) Kwena, Yesu tali mubembu kabili tali wa miponto iyo. Lelo pa mulandu wa fyo uyu Mubomfi atemenwe Wishi, nga atontonkanya pa fyo bali no kumwipaya kwati nalimo wa miponto, ubucushi bwakwe bwalekulilako. Nangu cibe fyo, ali-itemenwe ukunakila ku kufwaya kwa kwa Yehova.—Mat. 26:39.

6, 7. Mulandu nshi twingasosela ukuti Yehova ‘alishonawile’ Umubomfi wakwe, kabili mulandu nshi Lesa ‘atemenwe’ ?

⁶ Te kuti citupapushe nga twaishiba ukuti Esaya aliseseme ukuti abantu bamo bali no kumona Yesu kwati ‘alekandwa kuli Lesa.’ Lelo kuti twapapa nga twaishiba ukuti ukusesema kwasobele ukuti: “Yehova umwine alitemenwe ukumushonaula.” (Esa. 53:10) Apo Yehova asosele kuti: “Moneni! Umubomfi wandi, . . . uwasalwa wandi, uo natemwa,” nga cinshi ‘engatemenwa ukumushonaula’? (Esa. 42:1) Kuti casoswa shani ukuti ici calileteele Yehova insansa?

⁷ Pa kuti tumfwikishe uku kusesema, tufwile ukwibukisha ukuti ilyo Satana atwishike imitekele  ya kwa Yehova pa fibumbwa fyonse , atwishike na bucishinka bwa babomfi ba kwa Lesa bonse aba mu muulu na ba pa calo. (Yobo 1:9-11; 2:3-5) Filya Yesu ali uwa busumino mpaka ne mfwa, fyashininkishe bwino bwino ukuti Satana alebepa fye. Kanshi, nangu ca kuti Yehova alisuminishe ukuti Kristu epaiwe ku balwani bakwe, tulingile ukwishiba ukuti alyumfwile sana ububi ilyo alemona uko Umubomfi wakwe uwasalwa aleipaiwa. Lelo, ukumona uko Umwana wakwe atwalilile fye uwa cishinka, kwalengele Yehova ukusekelela icine cine. (Amapi. 27:11) Na kabili, ukwishiba ifyo imfwa ya Mwana wakwe yali no kunonsha abantunse abalapila kwalengele Yehova ukuba ne nsansa nga nshi.—Luka 15:7.

“Alashiilwe pa Mulandu wa Filubo Fyesu”

8, 9. (a) Bushe Yesu “alashiilwe [shani] pa mulandu wa filubo fyesu”? (b) Finshi Petro asosele pa kushininkisha ukuti cine cine e fyo cali?

⁸Belengeni Esaya 53:6. Abantunse ababembu baba kwati ni mpaanga ishaluba, balalubanta ukufwaya inshila ya kulubukilamo ku kulwala ne mfwa ifyo bapyana kuli Adamu. (1 Pet. 2:25) Apo abantu bonse abafuma muli Adamu babembu, tapali nangu umo uwingabwesha ifyo Adamu alufishe. (Amalu. 49:7) Lelo pa mulandu wa kutemwa kwakwe ukukalamba, “Yehova alengele ulubembu lwesu bonse lube pali ena,” e kutila pa Mwana wakwe uwatemwikwa kabili Umubomfi wakwe uwasalwa. Apo Kristu alisumine ‘ukulashilwa pa mulandu wa filubo fyesu’ no ‘kuculila pa membu shesu,’ asendele imembu shesu pa cimuti no kusumina ukuti e o afwe ukucila ifwe ukufwa.

⁹ Umutumwa Petro alembele amashiwi ya kuti: “Ni kuli ici cine Lesa amwitiile, pantu ni mwe Kristu aculiile, kabili amushilile ne cilangililo pa kuti mulekonka sana mu ntampulo shakwe. Ena e wasendele imembu shesu mu mubili wakwe pa cimuti ico afwililepo, pa kuti tulubuke ku membu no kuba abalungami.” Lyena, Petro ayambwile ukusesema kwa kwa Esaya, no kukonkanyapo ukusosa ati: “Kabili ‘ifilaso fyakwe e fyaundepe imwe.’” (1 Pet. 2:21, 24; Esa. 53:5) Ici calengele ukuti ababembu babwelele kuli Lesa, nga fintu Petro akonkenyepo ukusosa ati: “Kristu afwile fye umuku umo pa mulandu wa membu shesu, uwalungama afwiliile abashalungama, pa kuti amutungulule kuli Lesa.”—1 Pet. 3:18.

‘Aletelwe Nge Mpaanga ku Kwipaiwa’

10. (a) Mashiwi nshi Yohane Kabatisha alandile pa kulondolola Yesu? (b) Mulandu nshi amashiwi ya kwa Yohane yabelele ayalinga?

¹⁰Belengeni Esaya 53:7, 8. Ilyo Yohane Kabatisha amwene Yesu aleisa, abilikishe ati: “Moneni, Umwana wa mpaanga uwa kwa Lesa, uulesenda ulubembu lwa ba mu calo!” (Yoh. 1:29) Pa kwita Yesu ati Umwana wa mpaanga, nalimo Yohane aleibukisha amashiwi ya kwa Esaya aya kuti: “Aleletwa nge mpaanga ku kwipaiwa.” (Esa. 53:7) Esaya aseseme ati: “Aitulwile umweo wakwe ku mfwa.” (Esa. 53:12) Pa bushiku Yesu aletendeka Icibukisho ca mfwa yakwe, apeele abatumwa ba busumino 11 kapu ya mwangashi no kusosa ati: “Uyu mwangashi cimpashanya ca ‘mulopa wandi uwa cipangano,’ uulesuumina pa mulandu wa bengi pa kuti bakabelelwe uluse pa membu.”—Mat. 26:28.

11, 12. (a) Bushe filya Isaki aitemenwe ukuti apeelwe ilambo, cilanga cinshi pe lambo lya kwa Kristu? (b) Cinshi tufwile ukulaibukisha pali Abrahamu Mukalamba, Yehova, ilyo tulesangwa ku Cibukisho?

¹¹ Nga filya fine Isaki acitile, Yesu na o ali-itemenwe ukupeelwa ilambo pa ciipailo ukulingana no kufwaya kwa kwa Yehova. (Ukute. 22:1, 2, 9-13; Heb. 10:5-10) Ca cine ukuti Isaki alisumine ukuti apeelwe nge lambo, lelo ni Abrahamu e walefwaya ukutuula lilya ilambo. (Heb. 11:17) E fyo cali na kuli Yesu. Alisumine ukwisatufwila, lelo ni Yehova e wapekenye ukuti kukabe icilubula. Ilambo lya Mwana wakwe lyalelanga ifyo Lesa atemwa abantunse icine cine.

¹² Yesu umwine asosele ati: “Lesa atemenwe nga nshi aba pano calo ica kuti apeele Umwana wakwe uwafyalwa eka, ukuti onse uumutetekela ekonaika lelo akabe no mweo wa muyayaya.” (Yoh. 3:16) Umutumwa Paulo alembele  ati: “Lesa alitulanga ukutemwa kwakwe pantu ilyo twali tucili ababembu, Kristu alitufwilile.” (Rom. 5:8) Kanshi, ilyo tulecindika Kristu pa kwibukisha imfwa yakwe, tatufwile ukulaba ukuti uwapekenye ili lambo ni Abrahamu Mukalamba, Yehova. Kanshi ilyo tulesangwa ku Cibukisho, e o tulumbanya.

Umubomfi “Akalenga Abantu Abengi Ukuba Abalungama”

13, 14. Bushe Umubomfi wa kwa Yehova alenga shani “abantu abengi ukuba abalungama”?

¹³Belengeni Esaya 53:11, 12. Yehova alandile pa Mubomfi wakwe uwasalwa ati: “Umulungami wandi, umubomfi wandi, akalenga abantu abengi ukuba abalungama.” (Esa. 53:11, 12) Ali no kucita shani ifyo? Amashiwi yaba ku mpela ya cikomo 12 yalatwafwa ukusanga icasuko. Yatila: “Kabili [uyu Mubomfi] apapaatileko ababembu.” Bonse abafuma muli Adamu “babembu,” kanshi bapokelela “icilambu ca lubembu,” ne co cilambu ni mfwa. (Rom. 5:12; 6:23) Kanshi cilafwaikwa ukuti umuntu abwelele kuli Yehova. Icipandwa 53 ice buuku lya kwa Esaya cilalondolola bwino bwino ifyo Yesu “apapaatileko,” nelyo ukuba kawikishanya wa bantunse ababembu. Cilondolola ukuti: “Ukukandwa uko akandilwe e kwali no kutuletela umutende, kabili ifilonda fyakwe e fyalenga ukuti tupole.”—Esa. 53:5.

¹⁴ Kristu “[alengele] abantu abengi ukuba abalungama” ukupitila mu kutusendela imembu no kutufwila. Paulo alembele ati: “Lesa amwene ukuti cili bwino ukuti muli Kristu e mo ifintu fyonse fikale, kabili Lesa afwaile ukuti ukupitila mu mwana wakwe, e mo ifintu fyonse ifya pano isonde atemwa ifya mu muulu fibwelele kuli ena no kuba no mutende na ena ukupitila mu mulopa Yesu asumishe pa cimuti.”—Kol. 1:19, 20.

15. (a) Bushe “ifya mu muulu” ifyo Paulo alumbwile ni bani, kabili mulandu nshi bengalungamikilwa? (b) Ni bani abalinga ukulyako ifimpashanya fya pa Cibukisho, kabili mulandu nshi?

¹⁵ “Ifya mu muulu” ifyabwelela kuli Yehova pa mulandu wa mulopa wa kwa Kristu, Bena Kristu basubwa abaitwa ku kuyateka na Kristu mu muulu. Aba Bena Kristu “abaitwa mu muulu,” ‘balungamikilwa ku bumi.’ (Heb. 3:1; Rom. 5:1, 18) Lyena, Yehova alaba Shibo, na bo balaba abana bakwe. Umupashi wa mushilo ulashimika ubunte ukuti ni “mpyani shinankwe isha kwa Kristu,” abaitwa ukuyaba ishamfumu kabili bashimapepo mu Bufumu bwakwe ubwa mu muulu. (Rom. 8:15-17; Ukus. 5:9, 10) Balaba muli Israele wa ku mupashi, “Israele wa kwa Lesa,” kabili baba na mu “cipangano icipya.” (Yer. 31:31-34; Gal. 6:16) Apo baba mu cipangano icipya, e balingile ukulyako ku fimpashanya fya pa Cibukisho, pamo no kunwako umwangashi wakashika, uo Yesu alandilepo ati: “Iyi kapu umuli umwangashi e cipangano cipya ica pa mulopa wandi, uuli no kusuumina pa mulandu wenu.”—Luka 22:20.

16. Bushe “ifya pano isonde” ni bani, kabili babalenga shani ukuba abalungama pa ntanshi ya kwa Yehova?

¹⁶ “Ifya pano isonde” ni mpaanga shimbi isha kwa Kristu, abakwata isubilo lya kwikala umuyayaya pano isonde. Aba na bo, Umubomfi wa kwa Yehova uwasalwa alalenga baba abalungama pa ntanshi ya kwa Yehova. Apo balitetekela ilambo lya cilubula ilya kwa Kristu, kabili “balicapa amalaya yabo no kuyabuutusha mu mulopa  wa Mwana wa mpaanga,” Yehova alibalungamika. Lelo bena te bana bakwe iyo, fibusa fyakwe, kabili alibapeela isubilo lyawamisha ilya kupusuka “ubucushi bukalamba.” (Ukus. 7:9, 10, 14; Yako. 2:23) Apo bena tababa mu cipangano cipya kabili tabakaye mu kwikala ku muulu, aba mu mpaanga shimbi tabalyako ifimpashanya fya pa Cibukisho, lelo balasangwako kabili mu mucinshi balamona ifilecitika.

Natuletasha Yehova no Mubomfi Wakwe Uo Atemwa!

17. Bushe ukusambilila pa kusesema kwa kwa Esaya ukulanda sana pa Mubomfi kwatwafwa shani ukupekanya amatontonkanyo yesu ilyo Icibukisho cilepalamina?

¹⁷ Ukubebeta ukusesema kwa muli Esaya ukulanda sana pali uyu Mubomfi ni nshila isuma iya kupekanishishamo amatontonkanyo yesu ilyo Icibukisho ca mfwa ya kwa Kristu cilepalamina. Kwatwafwa ukuti “tuletonta amenso kuli Yesu, Intungulushi iikalamba kabili uulenga icitetekelo cesu ukupwililika.” (Heb. 12:2) Twasambilila ukuti Umwana wa kwa Lesa te cipondoka iyo. Taba nga Satana, lelo ena alitemwa ukusambilishiwa na Yehova, pantu alishiba ukuti e Shikulu Mulopwe. Twamona no kuti ilyo Yesu ali pe sonde, aleumfwila abantu abo aleshimikilako uluse, aleundapa amalwele yabo’ no kubabwesha kuli Lesa. Fyonse ifyo fyalangile ifyo ali no kucita ilyo akaba Mesia Imfumu mu calo cipya lintu ‘akaleta umulinganya mwi sonde.’ (Esa. 42:4) Ukucincila acincile mu kubila imbila ya Bufumu, pamo nga “ulubuuto ku nko,” kucinkulako abasambi bakwe ukuti bafwile ukuba abacincila mu kushimikila imbila nsuma mwi sonde lyonse.—Esa. 42:6.

18. Mulandu nshi ukusesema kwa kwa Esaya kuletwafwila ukulatasha Yehova no Mubomfi wakwe uwa busumino ne mitima yesu yonse?

¹⁸ Ukusesema kwa kwa Esaya kwatwafwa no kumfwikisha ifyo Yehova aipuswile apakalamba ilyo atumine Umwana wakwe uwatemwikwa ukwisa pe sonde mu kucula no kutufwila. Ico Yehova atemenwe, te kumona ukucula kwa Mwana wakwe, lelo atemenwe ukumona bucishinka bwa kwa Yesu mpaka ne mfwa. Na ifwe tufwile ukusekelela nga filya Yehova asekelela, pantu twalishiba ukuti fyonse ifyo Yesu acitile fyashininkishe fye ukuti Satana wa bufi, kabili fyalengele ishina lya kwa Yehova ukuba ilya mushilo, no kulanga ukuti e walinga fye ukuteka fyonse ifyabumbwa. Ukulunda pali fyo, Kristu asendele imembu shesu no kutufwila. Ico e calenga ukuti umukuni unono uwa bamunyina abasubwa e lyo ne mpaanga shimbi babe abalungama kuli Yehova. Ilyo tukalongana pa Cibukisho, shi natukatashe Yehova no Mubomfi wakwe uwa busumino ne mitima yesu yonse.

Ukupitulukamo

• Mulandu nshi twingasosela ukuti Yehova “alitemenwe” ilyo Umwana wakwe ‘balemushonaula’?

• Bushe Yesu “alashiilwe [shani] pa mulandu wa filubo fyesu”?

• Bushe uyu Mubomfi alengele shani “abantu abengi ukuba abalungama”?

• Bushe ukusambilila pa kusesema ukulanda pali uyu Mubomfi kwapekanya shani amatontonkanyo yenu ne mitima ilyo Icibukisho cilepalama?

[Amepusho]

[Icikope pe bula 26]

“Alisuulilwe, kabili twalemumona uushacindama”

[Icikope pe bula 28]

“Aitulwile umweo wakwe ku mfwa”

[Icikope pe bula 29]

Aba mu “mpaanga shimbi” balasangwa ku Cibukisho kabili mu mucinshi balamona ifilecitika