Ifililo fya Bena Kristu Fya Mucinshi, Te fya Mataki, Kabili Filatemuna Lesa

KONSE konse abantu baleloosha. Abaleloosha bafwele ifyafiita, balelila no kuipoosa pa nshi pa mulandu wa bulanda. Bambi balecinda sana ku nyimbo ishilelila. Bambi na bo balelya no kusefya nabasansamuka nga nshi. Bamo nabalala pa nshi nabakolwa icine cine. Cinshi cilecitika? Mu fyalo fimo, ifi e ficitika pa cililo apo abantu abengi balongana ku kushindika uufwile.

Ba Nte bamo bekala mu ncende umo balupwa na bena mupalamano batiina sana imipashi no kutiina abafwa. Abantu abengi nga nshi baishiba ukuti umuntu nga afwa, alasanguka umupashi uwa kubaafwa nangu ukubakanda. Ifi abantu baishiba e fyaleta intambi ishingi isha pa cililo. Kwena, ca cifyalilwa fye ukuloosha umuntu uufwile. Inshita imo, Yesu na basambi bakwe balilooseshe abafwile. (Yoh. 11:33-35, 38; Imil. 8:2; 9:39) Lelo, tabalecishamo pa kuloosha nga filya bambi balecita muli shilya nshiku. (Luka 23:27, 28; 1 Tes. 4:13) Mulandu nshi? Umulandu umo wa kuti balishibe ifishinka pa lwa mfwa.

Baibolo yalilanda fye bwino aiti: “Aba mweo balishiba ukuti bakafwa; lelo abafwa, tabaishiba akantu nangu kamo . . . Ukutemwa kwabo no kupata kwabo no bufuba bwabo bafwila kumo na fyo . . . Ku Nshiishi, uko uleya takwaba umulimo wa kubomba nangu kwelenganya nangu kwishiba nangu mano.” (Luk. Mil. 9:5, 6, 10) Aya mashiwi ya mushilo aya mu Baibolo yalalondolola bwino sana ukuti umuntu nga afwa, tapali ico eshiba. Teti atontonkanye, tapali ifyo engomfwa, te kuti omfwane na ba mweo, kabili te kuti eshibe nangu cimo. Bushe ukwishiba bwino ici cishinka cacindama ica mu Baibolo kufwile ukulenga ifililo fya Bena Kristu ukuba shani?

“Mwi-ikatako ku Cishasanguluka”

Inte sha kwa Yehova, nangu umutundu wabo ukwate intambi sha musango nshi, tabakonka intambi sha pa cililo ishilenga cilemoneka kwati abafwa tabafwililila kabili kuti bacita fimo ifingakuma aba mweo. Intambi shimo pamo nga shilya abantu bacesha balelinda icitumbi, ulupupo, ukusefya kwa kwibukisha uwafwa cila mwaka, ne ntambi isho mukamfwilwa afwile ukukonka, fyonse fye fintu fishasanguluka kabili tafisekesha Lesa pantu fya-ampana ne cisambilisho ca kuti umweo nangu umupashi taufwa. Ici icisambilisho tacaba mu Baibolo, lelo ca fibanda. (Esek. 18:4) Abena Kristu ba cine “te kuti [balelya] ‘ifya kulya fya kwa Yehova’ e lyo ne fya kulya fya fibanda,” kanshi tabakonka ishi ntambi. (1 Kor. 10:21) Bakonka ifyo baebwa ukuti: “[Ipaatuleniko], . . . kabili mwi-ikatako ku cishasanguluka.” (2 Kor. 6:17) Lelo kwena, calyafya ukukaana intambi.

Mu Afrika na mu fyalo fimbi, abengi baishiba ukuti nga tabacitile intambi shimo pa cililo, imipashi ya fikolwe kuti yakalipa. Uushikonkele ishi ntambi ninshi abifya sana kabili kuti calenga umushi onse washama. Pa mulandu wa kuti abantu ba kwa Yehova abengi tabakonka ishi ntambi, babamona kwati babi, balabapontela, kabili tabafwaya no kuti bekale mu mushi. Bamo batila baNte tabafwaya abantu banabo kabili tabacindika abafwa. Inshita shimo, abashili baNte balapoka icililo ca Bena Kristu e batampa no kucita fyonse. Kanshi, kuti twacita shani pa kuti twilakangana na bantu abakosapo ukuti pa mfwa mpaka fye intambi shonse shicitwe, intambi isho twaishiba ukuti tashisekesha Lesa? Icipusho cacindama ca kuti, kuti twacita shani pa kuti tutaluke  ku ntambi ne fibelesho ifingonaula bucibusa bwesu na Yehova?

Lekeni Beshibe Ifyo Mufwaya

Mu ncende shimo, bakwata ulutambi lwa kuti pa kupekanya ifya cililo, kano balupwa abakalamba nangu abakalamba ba mu mushi balandepo. Umwina Kristu kanshi afwile ukulondolola bwino bwino ukuti Inte sha kwa Yehova e bali no kucita fyonse pa cililo cakwe, kabili bakabomba ukulingana ne fyo Baibolo isambilisha. (2 Kor. 6:14-16) Ifyacitika pa cililo ca Mwina Kristu tafilingile ukucusha bakampingu ba Bena Kristu bambi nangu ukupunwisha bambi abaishiba ifyo twasumina ne fyo tusambilisha pa lwa bafwa.

Nga ca kuti abene ba cililo batila umo uwa mu cilonganino ca Bena Kristu alande ilyashi lya cililo no kutungulula fyonse, baeluda kuti bapandako ulupwa amano pa kuti fyonse ficitwe ukulingana ne fyo Baibolo isambilisha. Nga ca kuti abashili baNte balefwaya ukucita intambi ishabipa, calicindama ukuba abashangila no kulondolola ifyo fwe Bena Kristu tucita ifintu pa cililo, lelo ukulondolola mu cikuuku kabili mu mucinshi. (1 Pet. 3:15) Nomba, ni shani nga ca kuti balupwa abashili baNte bakosapo fye ukuti bali no kucita intambi ishabipa? Ninshi balupwa baNte kuti babalekela fye fyonse bafumapo no kufuma. (1 Kor. 10:20) Nga caba ifyo, kuti kwaba fye ilyashi lya cililo ku Ng’anda ya Bufumu nelyo ku ncende imbi pa kuti balupwa abali no bulanda bwa cine cine basansamushiwe “icisansamushi ca mu Malembo.” (Rom. 15:4) Ilyashi kuti lyalandwa nangu tapali icitumbi, kabili ukupekanya kwa musango yo kwa mucinshi kabili tapali nangu cimo icabipako. (Amala. 34:5, 6, 8) Balupwa abashasumina nga baletamo fimbi kuti calundako fye ubulanda ku bafwililwe, lelo kuti twasansamuka pa kwishiba ukuti Lesa, uupeela “amaka yacila aya bantunse,” alamona ilyo tulefwaya ukucita icalungama.—2 Kor. 4:7.

Lembeni Ifyo Mulefwaya Ukuti Fikacitwe

Nga ca kuti umuntu alemba ifyo alefwaya icililo cakwe cikabe, cilanguka ukulanshanya na balupwa abashili baNte, pantu nalimo kuti bafwaya ukucita ifyo uufwile alefwaya. Ifyacindama ifyo mwingalemba ni fi: Ifyo icililo cili no kuba, ukwa kuteekela, ukwa kushiika, na bafwile ukukwata amaka pa cililo cenu. (Ukute. 50:5) Pa kuti ifyo mwalemba fikamoneke ukuti fya cine, kano mwasaina e lyo na bakambone na bo basainapo. Abashilimuka kabili abakonka mano ya mu Baibolo pa kupekanya ifya ku ntanshi balishiba ukuti bafwile ukulemba ifya musango yo ilyo bashilakota sana nangu ilyo tabalalwala ubwa mfwa.—Amapi. 22:3; Luk. Mil. 9:12.

 Bamo tabomfwa bwino ukulemba ifyo balefwaya icililo cabo cikabe. Lelo, ukucite fyo bushininkisho bwa kuti Umwina Kristu alikosoka kabili alalangulukilako abakashala. (Fil. 2:4) Kuti cawama ilyo mucili aba mweo mwe bene mwalondolola bwino ifi fintu ukucila ukushiila balupwa pantu pali yo nshita, bakaba baleloosha kabili kuti babapatikisha ukubikamo ne ntambi isho mushalekonka kabili isho mushatemenwe.

Mwilenga Icililo Ukuba Ica Mataki

Mu fyalo fimo ifya mu Afrika, abengi baishiba ukuti ku cililo kufwile ukusangwa abantu abengi sana kabili cifwile ukumoneka ukuti napapooswa indalama ishingi pa kuti imipashi ya fikolwe taikalipe. Bambi pa fililo epo bashukila ku ‘kuitakishisha pa fyo bakwata,’ e kutila ifyo baba ne cuma. (1 Yoh. 2:16) Balapoosa inshita iikalamba kabili balapoosapo ifintu ifingi pa kuti uufwile “bamulile bwino.” Pa kuti abantu abengi bakasangwe ku cililo, balakopa ifikope fya muyashi ifikalamba no kufikambatika mu ncende shapusapusana pa kuti babilishe icililo cakwe. Limo balapanga ama skipa apali icikope ca muyashi no kufolesha abaleloosha pa kuti bafwale. Balashita imbokoshi isha mutengo nga nshi pa kuti bambi bakumbwe. Mu calo cimo ica mu Afrika, balapanga ne mbokoshi ishaba kwati ni bamotoka, indeke, amaato, nangu ifintu fimbi pa kuti bamoneke ukuti ba fyuma kabili balicindama. Limo kuti bafumya icitumbi mu mbokoshi no kucibika pa busanshi ubo bayemfya bwino sana. Nga mwanakashi, limbi kuti bamufwika ilaya ilyabuuta ilya pa bwinga no kumufwika ifibekobeko, ubulungu, no kumusuba ifya kusubasuba. Bushe kuti cawama abantu ba kwa Lesa ukucitako ifintu fya musango yo?

Abena Kristu bakosoka balishiba ukuti ca mano ukukanacitako ificita abashaishiba ifyo Lesa afwaya nangu abasuula ifyo Lesa afwaya. Twalishiba ukuti intambi shabipa kabili ishishaba mu Baibolo ne fibelesho ‘tafyafuma kuli Lesa, lelo fyafuma muli ici calo icileya.’ (1 Yoh. 2:15-17) Tufwile ukucenjela sana pa kuti abantu tabalengele twakwata amano yashilingile ukukwata Abena Kristu aya kulacimfyanya na bambi. (Gal. 5:26) Ificitika filanga ukuti nga ca kutila abantu mu ntambi shabo nangu muli fimbi ifyo bacita balatiina abafwa,  cilenga abantu ukufulisha pa cililo. Cilafya no kwangalila abantu kabili ifyo mushilefwaya kuti fyacitika. Ukucindikisha abafwa kuti kwalenga abashipepa ukutampa ukukonka intambi ishabipa. Pa fililo fya musango yo, kuti paba ukuloosha kwacila mu cipimo, ukufukatila icitumbi, ukulanda ku citumbi kwati cileumfwa, no kubika indalama ne fintu fimbi pa citumbi. Nga ca kuti ifintu fya musango yu fyalicitike pa cililo ca Bena Kristu, kuti caleta sana umuseebanya pali Yehova na pa bantu bakwe.—1 Pet. 1:14-16.

Apo twalishiba ukuti abafwa tabaishiba kantu nangu kamo, ico cine cifwile ukutupeela inkosho sha kuti twilacita ifya ku calo pa fililo fyesu. (Efes. 4:17-19) Nangu ca kuti Yesu ali e muntu wacila bonse kabili uwacindamisha, ilyo aleshiikwa kwasangilwe fye abanono kabili takwali ifya mataki. (Yoh. 19:40-42) Ku batontonkanya “nge fyo Kristu atontonkanya,” ukushiikwa muli uyo musango tacipilibula ukuti ninshi tamuli umucinshi. (1 Kor. 2:16) Kanshi ukucita fye ifinono pa cililo kabili ukwabula ukubikamo ifya mataki ni nshila isuma iya kutalukilamo ku fyo Amalembo yatila tafyasanguluka kabili ninshi pa cililo pakalacitika fye ifya mucinshi, ifishingapunwisha bambi kabili ifyalinga fye ku batemwa Lesa.

Bushe Kufwile Ukuba Ukusekelela?

Mu ntambi shimo, pa numa ya kushiika, balupwa, abena mupalamano, na bambi kuti limbi balongana abengi ku kusefya e lyo no kucinda inyimbo. Ilyo balesefya kulaba no kukolwa na bucisenene. Bamo batila nga basefya, e lyo ubulanda bupwa. Bambi na bo batila e fyaba fye ulutambi lwabo. Lelo, abengi batila ukusefya kwa congo ukwa musango yo kufwile ukubako pa kulanga umucinshi ku ufwile no kumulumbanya na pa kuti umupashi wakwe uye nomba no kuyaikala ne mipashi ya fikolwe.

Abena Kristu ba cine balishiba ati mwaliba ubusuma mu kukonkomesha kwa mu Baibolo ukutila: “Ukukalipwa kwa mutima kwawama ukucila inseko, pantu mu bulanda bwa cinso e muwama umutima.” (Luk. Mil. 7:3) Kabili, balishiba ukuti cisuma ukutontonkanya mu mutalalila pa fyo ubumi bwaipipa na pe subilo lya kwima ku bafwa. Cine cine, kuli balya abakwata bucibusa bwakosa na Yehova, ‘ubushiku bwa mfwa bwawama ukucila ubushiku bwa kufyalwa kwabo.’ (Luk. Mil. 7:1) Kanshi, apo mu kusefya kwa pa cililo mulaba no kupupa imipashi na bucisenene, ninshi tacalinga nangu panono ku Bena Kristu ba cine ukupekanya ulupupo nangu fye ukusangwa ku kusefya kwa musango yo. Ukuba pamo na batemwa ukusefya pa cililo kuti kwalanga ukuti tatwacindika Lesa na bakampingu ba bantu tupepa na bo.

Lekeni Bambi Bamone Ubupusano

Twalitemwa sana apo tatutiina abafwa, pantu e mwenso abengi ababa mu mfifi ya ku mupashi bakwata! (Yoh. 8:32) Apo tuli “bana ba lubuuto,” tulanga ubulanda bwesu mu nshila ilanga ukuti twaliba mu lubuuto lwa ku mupashi, e kutila mu nshila iishili ya mataki, lelo iya mucinshi, kabili inshila iilanga ukuti twalisumina ukuti abafwa bakabuuka. (Efes. 5:8; Yoh. 5:28, 29) Ukukwata ilyo isubilo kukalenga pa kuloosha twikalacishamo ukulanga ubulanda kwati ni filya “abashaba ne subilo” bacita. (1 Tes. 4:13) Ilyo isubilo likatupeela ubukose bwa kuba abakosa mu kutungilila ukupepa kwasanguluka, no kukanatiina umuntu.—1 Pet. 3:13, 14.

Ukulakonka sana ifyo Amalembo yalanda kukalenga abantu ukumona ‘apalekanina ababombela Lesa na bashimubombela.’ (Mal. 3:18) Bushiku bumo, imfwa tayakabeko na kabili iyo. (Ukus. 21:4) Ilyo tulepembela ukuti ubo bulayo bukafikilishiwe, shi Yehova nakatusange ababula akabi, ababula akalema, kabili abataluka umupwilapo kuli ici calo cibifi ne fibelesho fya ciko ifishicindika Lesa.—2 Pet. 3:14.

[Icikope pe bula 30]

Cisuma ukulemba ifyo tulefwaya icililo cesu cikabe

[Icikope pe bula 31]

Ifililo fya Bena Kristu tafilingile ukuba ifya mataki lelo fifwile ukuba ifya mucinshi