Yobo Alicindike Ishina lya kwa Yehova

“Libe ilyapaalwa ishina lya kwa Yehova.”—YOBO 1:21.

1. Nani nalimo uwalembele ibuuku lya kwa Yobo, kabili ni lilali alilembele?

MOSE afwile ali ne myaka 40 ilyo balefwaya ukumwipaya kuli Farao. Ici calengele afulumuke mu Egupti no kubutukila ku Midiani. (Imil. 7:23) Ilyo Mose aleikala mu Midiani, nalimo alyumfwile pa macushi Yobo alepitamo, pantu Yobo aleikala mu calo ca Usi lwa mupepi na Midiani. Ku mpela ya lwendo lwa bena Israele, lintu bacitile inkambi mupepi na ku Usi, Mose afwile e lyo aishibe ifyacitike mu myaka ya kulekelesha iya kwa Yobo. Ifyalembwa fya baYuda fyatila Mose alembele ibuuku lya kwa Yobo ninshi Yobo alifwa kale.

2. Bushe ibuuku lya kwa Yobo likosha shani icitetekelo ca babomfi ba kwa Yehova muno nshiku?

2 Ibuuku lya kwa Yobo lilakosha icitetekelo ca babomfi ba kwa Yehova aba muno nshiku. Mu nshila nshi? Ili buuku lilalenga twaishiba ifintu ifyacindama nga nshi ifyacitike mu muulu kabili lilanda na pa fyo Satana asuushishe ukuteka kwa kwa Lesa. Ili buuku lilenga twaishiba no mwalola ukuba ne cishinka kuli Lesa, no mulandu Yehova limo alekela ababomfi bakwe ukucula. Na kabili ibuuku lya kwa Yobo lilondolola ukuti Satana Kaseebanya e mulwani mukalamba uwa kwa Yehova na bantunse. Lilanga no kuti abantu abashapwililika nga filya na Yobo ali, kuti batwalilila ukuba ne cishinka kuli Yehova te mulandu ne fya kwesha bengapitamo. Natulande pali fimo fimo ifyalondololwa mwi buuku lya kwa Yobo.

Yobo Bamwesha Kuli Satana

3. Finshi twaishiba pali Yobo, kabili mulandu nshi Satana amusanshiile?

3 Yobo ali ne fyuma kabili abantu balimucindike sana. Ali mufyashi uwakwete imibele iisuma nga nshi. Ali ni mpanda mano iisuma nga nshi kabili aleafwa abapiina. Lelo, icacindama sana ca kuti Yobo aletiina Lesa. Baibolo yamulondolola ukuti ali muntu “uwa kaele kabili umulungami, aletiina Lesa kabili aletaluka ku fyabipa.” Icalengele ukuti Satana asanse Yobo, te fyuma nelyo umucinshi uo abantu balemupeela. Lelo ni co Yobo alepepa Yehova.—Yobo 1:1; 29:7-16; 31:1.

4. Bushe ishiwi lya kuti bukaele lyalola mwi?

4 Amashiwi ya kubalilapo mwi buuku lya kwa Yobo yalondolola ifyacitike mu muulu ilyo bamalaika balongene pa ntanshi ya kwa Yehova. Satana na o ali pa kati kabo kabili abepeshe Yobo ubufi. (Belengeni Yobo 1:6-11.) Nangu cingati Satana alilandile pa fyuma Yobo akwete, ico abikileko sana amano ni bukaele bwa kwa Yobo. Ishiwi lya kuti “bukaele” lipilibula ukuba umulungami, uwabula umulandu kabili uwabula akalema. Ukulingana ne fyo lyabomfiwa mu Baibolo, ili shiwi lipilibula ukuipeelesha no mutima onse kuli Yehova.

5. Finshi Satana alandile pali Yobo?

5 Satana aletila ico Yobo alepepela Lesa ni co alemwenamo fimo, te pa mulandu wa bukaele iyo. Satana aleti Yobo ali no kutwalilila fye ukuba ne cishinka kuli Yehova nga ca kuti Lesa alemupaala no kumucingilila. Pa kuti cishibikwe ukuti ifyo Satana alelanda fya bufi, Yehova alimulekele ukuti eshe ulya mwaume wa cishinka. Kabili mu bushiku fye bumo, Yobo apokelele amashiwi ya kuti ifitekwa fyakwe balifibile e lyo fimbi balifipeye, no kuti ababomfi bakwe balibepeye, e lyo no kuti abana bakwe 10 balifwile. (Yobo 1:13-19) Bushe Yobo alilekele ukuba ne cishinka kuli Lesa? Ibuuku lya kwa Yobo lyalilondolola ifyo Yobo acitile ilyo ifi fyabipa fyonse  fyamucitikile. Yobo atile: “Yehova alimpeele, kabili Yehova ampokolola. Libe ilyapaalwa ishina lya kwa Yehova.”—Yobo 1:21.

6. (a)Cinshi cacitike ilyo bamalaika balongene na kabili pa ntanshi ya kwa Yehova? (b) Ni bani Satana aletontonkanyapo ilyo aletwishika bucishinka bwa kwa Yobo kuli Yehova?

6 Pa numa, bamalaika balilongene na kabili pa ntanshi ya kwa Yehova. Na uno muku, Satana alilandile ubufi pali Yobo, atile: “Inkanda pa nkanda, kabili conse ico umuntu akwata kuti apeelela pa mweo wakwe. Nomba, shi tambikeni ukuboko kwenu, mukumyeko na kwi fupa lyakwe na ku munofu wakwe kabili mumone nga takamutuke pa menso yenu.” Pano nomba, Satana talelanda fye pali Yobo. Ilyo atile, “conse ico umuntu akwata kuti apeelela pa mweo wakwe,” Satana aletwishika bucishinka bwa “muntu” fye onse uupepa Yehova. Pa numa ya ifi, Lesa asuminishe Satana ukulwalika Yobo ubulwele ubwabipisha. (Yobo 2:1-8) Lelo Satana tapelele apa pene.

Ifyo Twingasambilila Kuli Yobo

7. Bushe muka Yobo na baishile mu kupempula umulume wakwe balengele shani ubwesho ukukoselako?

7 Pa kubala, umukashi wa kwa Yobo alikalipwe umutima nga filya fine umulume wakwe akalipwe. Ali uwa nkumbabulili pa mfwa ya bana bakwe na pa kuloba kwa fyuma bakwete. Cifwile calemukalipa nga nshi ukumona umulume wakwe alecula ku bulwele ubwabipisha. Bushiku bumo aebele Yobo ukuti: “Bushe mucili namwikatisha bukaele bwenu? Tukeni Lesa pa kuti mufwe!” Lyena abaume batatu, Elifasi, Bildadi, na Sofari, balishile, abene baleti baishile ku kusansamusha Yobo. Lelo, bamupeele imilandu ya bufi kabili bali “bakasansamusha ba kukalifya.” Bildadi atile abana ba kwa Yobo balibembwike kabili cali fye bwino filya fine bafwile. Mu manshoko Elifasi atile Yobo aleculila pa membu acitile kale. Asosele fye no kuti Lesa tapenda abantu ababa ne cishinka kuli ena! (Yobo 2:9, 11; 4:8; 8:4; 16:2; 22:2, 3) Te mulandu ne fya kwesha fyonse ifi, Yobo atwalilile fye ukuba ne cishinka kuli Lesa. Kwena, Yobo alilubile lintu ‘aimwene uwalungama ukucila Lesa.’ (Yobo 32:2) Na lyo line, alitwalilile ukuba ne cishinka kuli Lesa te mulandu ne fi fyonse.

8. Bushe impanda mano sha muno nshiku kuti shapashanya shani Elihu?

8 Pa numa ya ifi, ibuuku lya kwa Yobo lilanda pali Elihu, na o uwaishile ku kupempula Yobo. Pa kubala, Elihu alekutika fye ku fyo Yobo na banankwe batatu balelanshanya. Nangu ca kutila Elihu ali umwaice pali Yobo na banankwe batatu, ifyebo asosele fyalangile ukuti ali sana na mano. Alelanda na Yobo mucinshi mucinshi. Alimutashishe pali bukaele bwakwe. Lelo asosele no kuti Yobo abikile sana amano ku kufwaya ukuilungamika. Lyena, Elihu akoseleshe Yobo ukuti ukuba ne cishinka kuli Lesa te kuicusha fye. (Belengeni Yobo 36:1, 11.) Ala mwandini Elihu ali ni mpanda mano isuma iyo abapanda mano muno nshiku bengapashanya! Alitekenye, alekutikisha, alitashishe Yobo umo acitile bwino, kabili alimupandile amano ayasuma.—Yobo 32:2; 33:32.

9. Bushe Yehova ayafwile shani Yobo?

9 Na pa kulekelesha icintu ca kutiinya calicitike kuli Yobo lintu Yehova alandile nankwe. Baibolo itila: “Yehova ayaswike Yobo ukufuma mu nkuuka.” Cikuuku cikuuku, Yehova aipwishe Yobo amepusho ayengi pa kuti amulungike. Yobo alikutike ku kusalapula, kabili atile: “Nshili kantu . . . Nalapila mu lukungu na mu mito.” Pa numa ya kulanda na Yobo, Yehova akalipile abanankwe ba kwa Yobo batatu pa mulandu wa kuti ‘tabasosele icishinka.’ Lesa aebele Yobo ukubapepelako. Awe “Yehova afumishepo ubucushi bwa kwa Yobo ilyo apepeleko abanankwe, kabili Yehova alibweseshe imiku ibili conse ico Yobo akwete kale.”—Yobo 38:1; 40:4; 42:6-10.

Bushe Twalitemwa Sana Yehova?

10. Mulandu nshi Yehova ashaonawilile Satana nelyo ukusuulako fye ku fyo alesosa?

10 Yehova e Kabumba, kabili e Kateka Wapulamo uwa fintu fyonse. Mulandu nshi ashalabileko fye ku fyo Satana alepaasha? Lesa alishibe ukuti ukusuulako fye ku fyo Satana alesosa nelyo ukumonaula takwali no kupwisha ubwafya. Satana aleti Yobo, umuntu uwali ne cishinka nga nshi kuli Yehova, te kuti atwalilile ukuba ne cishinka nga ca kuti ifyuma fyakwe fyonse fyalilobele. Lelo te mulandu ne fya kwesha, Yobo alitwalilile ukuba ne cishinka kuli Lesa. Lyena Satana atile umuntu onse kuti aleka ukupepa Lesa nga ca kuti alecula. Yobo aliculile, lelo talekele ukupepa Lesa. Kanshi Yobo, umuntu uushapwililike, alangile ukuti fyonse ifyo Satana alesosa fyali fya bufi. Bushe ababomfi ba kwa Lesa bambi, na bo kuti bacita ifyo?

11. Bushe Yesu alangile shani ukuti Satana wa bufi?

11 Nangu babomfi ba kwa Lesa bambi, kuti twatila nga batwalilila ukuba ne cishinka kuli Lesa te mulandu na macushi ayo Satana engaleta pali bena, ninshi balanga ukuti fyonse ifyo uyu mulwani wakaluka asosa fya bufi. Yesu alishile pano calo no kulanga bwino bwino ukuti Satana wa bufi. Yesu ali uwapwililika nga filya fyali umufyashi wesu uwa kubalilapo Adamu. Filya Yesu atwalilile ukuba ne cishinka kuli Lesa mpaka ne mfwa fyalangile ukuti Satana wa bufi kabili na fyonse ifyo asosa pa bantunse fya bufi.—Ukus. 12:10.

12. Lishuko nshi no mulimo uo umubomfi wa kwa Yehova onse akwata?

12 Na lyo line, Satana alitwalilila ukwesha abapepa Yehova. Ifwe umo umo twalikwata ishuko no mulimo wa kulanga ukuti tubombela Yehova pa mulandu wa kuti twalimutemwa, te pa mulandu wa bukaitemwe. Kabili kuti twacita fye ifi nga twatwalilila ukuba ne cishinka kuli ena. Bushe tumona shani uyu mulimo? Tumona ukuti ukuba ne cishinka kuli Yehova lishuko nga nshi. Na kabili tulasansamuka ukwishiba ukuti Yehova alatupeela amaka ya kushipikisha kabili nga filya cali na kuli Yobo, no kwishiba ukuti alabika na po ubwesho bulingile ukupelela.—1 Kor. 10:13.

Satana Mulwani Uwapama Kabili Musangu

13. Fyebo nshi ifyo ibuuku lya kwa Yobo lisokolola pali Satana?

13 Amalembo ya ciHebere yalilondolola ifyabipa ifyo Satana acita pa kusonsomba Yehova na pa kulufya abantunse. Mu Malembo ya ciGriki na mo, mwaliba ifyebo na fimbi ifilanda pa fyo Satana alwisha Yehova, kabili ibuuku lya Ukusokolola lyalilondolola  ifyo Yehova akalenga bonse ukwishiba ukuti e Mfumu yapulamo iyalinga ukuteka e lyo ne fyo akonaula Satana. Ibuuku lya kwa Yobo lilalenga twaishiba ifyo Satana apondweke. Ilyo Satana alongene pamo na bamalaika pa ntanshi ya kwa Lesa, taile mu kulumbanya Yehova. Lelo ali na mapange ayabipa mu mutima wakwe. Abepeshe Yobo ubufi kabili ilyo bamusuminishe ukwesha Yobo, “Satana afumine ku cinso ca kwa Yehova.”—Yobo 1:12; 2:7.

14. Bushe Satana aletontonkanya shani pali Yobo?

14 Kanshi ibuuku lya kwa Yobo lilondolola Satana ukuti mulwani wa bantu uwakaluka nga nshi. Pa numa ya kulya kukumana kwaliko mu muulu ukwalandwapo pali Yobo 1:6, palipitile inshita e lyo kwaishileba kulya kukumana kwalondololwa pali Yobo 2:1, kabili muli iyi ine nshita e mo Satana aeseshe Yobo icabipisha. Bucishinka bwa kwa Yobo bwalengele Yehova ukweba Satana ukuti: “[Yobo] acili uwa kaele, nelyo ca kuti ulentunka ukuti imonaule apabula umulandu.” Lelo Satana tasumine ukuti ifyo aletontonkanya pali Yobo fyalilubene. E ico, alombele ukuti alete ubwesho na bumbi ubwabipisha pali Yobo. Kanshi Satana alyeseshe Yobo lintu ali ne fyuma na lintu ifyuma fyonse fyalobele. Ici cilanga fye ukuti Satana talangulukilako abapiina nelyo abaponenwe na macushi, kabili alipata abantu aba kaele. (Yobo 2:3-5) Na lyo line, bucishinka bwa kwa Yobo bwalangile ukuti Satana wa bufi.

15. Bushe abasangu ba muno nshiku baba shani kwati ni Satana?

15 Satana e wabalilepo ukusangukila Yehova. Abasangu ba muno nshiku bakwata fye amano ya kwa Satana Kaseebanya. Kuti balatontonkanya fye ifyabipa pa bantu baba mu cilonganino, pali baeluda, nelyo pe Bumba Litungulula. Abasangu bamo balakaanya fye no kulabomfya ishina lya kwa Lesa ilya kuti Yehova. Tabafwaya ukusambilila pali Yehova nelyo ukulamubombela. Balwisha ukonaula icitetekelo ca bantu ababa ne cishinka kuli Yehova, nga filya fine ficita wishibo Satana. (Yoh. 8:44) E mulandu wine ababomfi ba kwa Yehova bashifwaila ukukutika ku basangu nangu panono!—2 Yoh. 10, 11.

Yobo Alicindike Ishina lya kwa Yehova

16. Bushe Yobo aletontonkanya shani pali Yehova?

16 Yobo alebomfya ishina lya kwa Yehova no kulicindika. Na lintu imbila ya kuti abana bakwe nabafwa yamuponeshe pa musao, tasaalwile Lesa. Nangu cingati Yobo alilubile no kumona kwati Lesa e walengele ukuti alufye ifyuma na bana, alicindike ishina lya kwa Yehova. Mu mashiwi yamo Yobo asosele, atile: “Mona! Ukutiina Yehova—e mano, no kutaluka ku bubi e mucetekanya.”—Yobo 28:28.

17. Cinshi calengele ukuti Yobo atwalilile ukuba ne cishinka kuli Yehova?

17 Cinshi calengele Yobo ukutwalilila uwa cishinka kuli Yehova? Ilyo amacushi yashilaisa  pali ena, Yobo ali na bucibusa ubusuma na Yehova. Kwena, takwaba ubushininkisho ubulanga ukuti Yobo alishibe ifyo Satana alesonsomba Yehova. Na lyo line, Yobo atwalilile fye ukuba ne cishinka kuli Yehova. Atile: “Nshakaleke ukuba uwa kaele mpaka ne mfwa yandi!” (Yobo 27:5) Bushe cali shani pa kuti Yobo abe na bucibusa busuma na Yehova? Ukwabula no kutwishika alyumfwile ifyo Lesa aleumfwana no kucitila balupwa lwakwe Abrahamu, Isaki, na Yakobo. E lyo ifyo Lesa abumba, na fyo fyalengele Yobo ukwishiba imibele na imbi iya kwa Yehova.—Belengeni Yobo 12:7-9, 13, 16.

18. (a) Bushe Yobo alangile shani ukuti ali-ipeeleshe mu kupepa Yehova? (b) Kuti twapashanya shani Yobo?

18 Ifyo Yobo asambilile fyalengele ukuti afwaishe ukulasekesha Yehova. Pa mulandu wa kutiina ukuti abana bakwe nalimo nabacita icabipa nelyo “[nabatuka] Lesa mu mitima yabo,” Yobo aletuula amalambo lyonse. (Yobo 1:5) Nangu fye ni lintu ale-eshiwa icabipisha, Yobo alesosa ifisuma pali Yehova. (Yobo 10:12) Ala mwandini muntu uo tulingile ukupashanya! Na ifwe bene tufwile ukulaishibilapo na fimbi pali Yehova na pa bufwayo bwakwe. Twalikwata ifintu ifisuma ifilenga tulekosha bucibusa bwesu na Yehova pamo nga ukulabelenga Baibolo, ukusangwa ku kulongana, ipepo, no kulashimikila imbila nsuma. Na kabili, tulesha na maka yesu yonse ukulabilisha ishina lya kwa Yehova. Filya fine bucishinka bwa kwa Yobo bwalengele Yehova ukusekelela, e fyo na bucishinka bwa babomfi ba kwa Lesa muno nshiku bulenga umutima wa kwa Yehova ukusekelela. Ili line e lyashi tukasambilila mu cipande cikonkelepo.

Bushe Muleibukisha?

• Mulandu nshi Yobo bamusanshiile kuli Satana Kaseebanya?

• Macushi nshi Yobo ashipikishe, kabili acitile shani ilyo ale-eshiwa?

• Finshi fingatwafwa ukutwalilila ukuba ne cishinka kuli Yehova nga filya Yobo ali?

• Bushe ibuuku lya kwa Yobo litusambilisha finshi pali Satana?

 [Amepusho]

[Icikope pe bula 4]

Ibuuku lya kwa Yobo lilalenga twaishiba ifyo Satana asuushishe ukuteka kwa kwa Lesa

[Icikope pe bula 6]

Ni mwi umo mwingeshiwa pa kuti muleke ukuba ne cishinka kuli Lesa?