Tinikeni pa kuti muye ku filimo

Tinikeni pa kuti mumone imitwe iilimo

Bamalaika—“Mipashi ya Kubombela Abantu”

Bamalaika—“Mipashi ya Kubombela Abantu”

Bamalaika—“Mipashi ya Kubombela Abantu”

“Bushe bonse te mipashi ya kubombela abantu, iyatumwa ku kubombela abakapusuka?”—HEB. 1:14.

1. Bushe amashiwi yaba pali Mateo 18:10 na pa AbaHebere 1:14 yatusansamusha shani?

YESU KRISTU asokele onse uwingafwaya ukufumya abasambi bakwe ku citetekelo ati: “Cenjeleni ukuti mwisuula umo pali aba abanono; pantu ndemweba nati bamalaika wabo mu muulu balamona lyonse icinso ca kwa Tata uwaba mu muulu.” (Mat. 18:10) Ilyo umutumwa Paulo alelanda pali bamalaika ba cishinka, atile: “Bushe bonse te mipashi ya kubombela abantu, iyatumwa ku kubombela abakapusuka?” (Heb. 1:14) Ayo mashiwi ya kusansamusha yaleshininkisha ukuti Lesa alabomfya bamalaika ku kwafwa abantu. Finshi Baibolo itweba pali bamalaika? Batwafwa shani? Finshi twingasambilila kuli bena?

2, 3. Milimo nshi imo iyo bamalaika babomba?

2 Kwaliba bamalaika ba cishinka abengi sana ku muulu. Bonse fye ni ‘mpalume, abacita ifyo [Lesa] asosa.’ (Amalu. 103:20; belengeni Ukusokolola 5:11.) Aba bana ba ku mupashi tababa cimo cine, kabili balikwata imibele yakwatako Lesa, e lyo baliba na maka ya kuisalila. Baba mu mabumba mabumba kabili balikwata ififulo fyapusanapusana. Malaika mukalamba ni Mikaele (ili e shina lya kwa Yesu ku muulu). (Dan. 10:13; Yuda 9) Ili “beli pa fibumbwa fyonse” e “Cebo,” nangu uwa kulandilako Lesa kabili e o Yehova abomfeshe pa kubumba ifintu fyonse.—Kol. 1:15-17; Yoh. 1:1-3.

3 Abakonka pali malaika mukalamba ni baserafi, ababilisha bumushilo bwa kwa Yehova kabili e bafwa abantu ukwikala ukulingana ne fyo Lesa afwaya. Kwaliba na bakerubi abatungilila bukatebebe bwakwe. (Ukute. 3:24; Esa. 6:1-3, 6, 7) Bamalaika bambi, nangu inkombe, babomba ifyalekanalekana ifyo Lesa afwaya ficitwe.—Heb. 12:22, 23.

4. Bushe bamalaika bacitile shani ilyo Lesa ashimpile isonde, kabili abantunse ababomfya bwino ubupe bwa kuisalila nga cali shani?

4 Bamalaika bonse balisekelele ilyo Lesa ‘ashimpile isonde’ kabili balitemenwe ukubombako imilimo balebapeela ilyo kwali ukuwamya isonde pa kuti umuntu akekalepo. (Yobo 38:4, 7) Yehova abumbile umuntu ukuti “abe uwacepako panono pali bamalaika” lelo amubumbile “mu cipasho” Cakwe. Ne ci calenga abantu ukukwatako imibele ya kwa Kabumba. (Heb. 2:7; Ukute. 1:26) Adamu na Efa ababomfya bwino ubupe bwa kuisalila, bena na bana babo abali no kukonkapo nga baikele ubumi busuma muli paradaise no kuba mu lupwa lwa kwa Yehova.

5, 6. Kupondoka nshi kwaliko mu muulu, kabili Lesa acitile shani?

5 Ukwabula no kutwishika bamalaika ba cishinka balipeshiwe amano ilyo bamwene umo apondoka mu lupwa lwa kwa Lesa. Umo pali bena talefwaya ukulalumbanya Yehova kabili alefwaya ukuti e o balepepa. Aishileipanga ukuba Satana (icalola mu kuti “Uukaanya”) ilyo atwishike nga ca kuti Yehova e walinga ukuteka kabili atendeke imitekele iilwisha ukuteka kwa kwa Yehova. Satana alibepele kabili mu bucenjeshi asongele abantunse ba kubalilapo babili ukuba ku lubali lwakwe no kupondokela Kabumba wabo uwabatemenwe.—Ukute. 3:4, 5; Yoh. 8:44.

6 Bwangu bwangu, Yehova alipingwile Satana ilyo alandile ukusesema kwa kubalilapo ukwaba mu Baibolo ukutila: “Kabili ndebika no bulwani pali iwe no mwanakashi, na pa mwana obe no mwana wakwe. Ena akakufwanta ku mutwe nobe ukamusuma ku citende.” (Ukute. 3:15) Kwali no kuba ubulwani bwa mutatakuya pali Satana no “mwanakashi” wa kwa Lesa. Yehova alemona ukuteyanya kwa mu muulu ukwa bamalaika ngo mukashi watemwikwa, e lyo ena aba kwati e Mulume. Uku kusesema kwaliletele isubilo, nangu ca kuti fimbi muli uku kusesema fyali ni “nkama” iyali no kulasokoloka panono panono. Lesa alefwaya ukuti umo ukufuma mu kuteyanya kwakwe ukwa ku muulu akashonaule bacipondoka bonse no kuti ukupitila muli uyu wine, “ifya mu muulu ne fya pano isonde” fikalonganikwe pamo.—Efes. 1:8-10.

7. Finshi bamalaika bamo bacitile mu nshiku sha kwa Noa, kabili Yehova abacitile shani?

7 Mu nshiku sha kwa Noa, bamalaika abengi bashiile “ififulo fyabo ifyabalinga” no kufwala imibili ya buntu pa kuti bese bacite ubupulumushi pano isonde. (Yuda 6; Ukute. 6:1-4) Yehova apoosele balya bacipondoka mu mfifi ya muyayaya. Aba bamalaika baishileba kuli Satana no kusanguka “imipashi ibifi” kabili abalwani babipisha aba babomfi ba kwa Lesa.—Efes. 6:11-13; 2 Pet. 2:4.

Bushe Bamalaika Batwafwa Shani?

8, 9. Bushe Yehova abomfya shani bamalaika ukwafwa abantu?

8 Kwali abantu bamo abo bamalaika ba-afwile. Bamo pali aba ni Abrahamu, Yakobo, Mose, Yoshua, Esaya, Daniele, Yesu, Petro, Yohane, na Paulo. Bamalaika ba cishinka e bo Lesa aletuma ukukanda abantu no kweba ababomfi bakwe ifyebo fya kusesema ne fyo Lesa alandile. Na Mafunde ya kwa Mose yapeelwe ukupitila muli bamalaika. (2 Isha. 19:35; Dan. 10:5, 11, 14; Imil. 7:53; Ukus. 1:1) Apo nomba twalikwata Icebo ca kwa Lesa icakumanina, bamalaika tabakabila ukutweba ubukombe ubufuma kuli Lesa. (2 Tim. 3:16, 17) Lelo, nangu ca kuti tatumona bamalaika, bacili balacita ukufwaya kwa kwa Lesa kabili balafwilisha ababomfi bakwe.

9 Baibolo yatulaya ukuti: “Malaika wa kwa Yehova apanga inkambi ukushinguluka abamutiina, na o alabapususha.” (Amalu. 34:7; 91:11) Apo Satana atila abantu teti babe aba cishinka kuli Lesa ilyo kwaba ubwesho, Yehova alimusuminisha ukuleta ifya kwesha ifyapusanapusana pali ifwe. (Luka 21:16-19) Ilyo umuntu wa kwa Lesa ale-eshiwa, Lesa aleshiba ilyo uyo muntu ashipikisha ukufikapo, ica kuti tacingalinga ubwesho ukutwalilila. (Belengeni 1 Abena Korinti 10:13.) Bamalaika lyonse bali-ipekanya ukwafwa abantu ukulingana no kufwaya kwa kwa Lesa. Balipuswishe Shadraki, Meshaki, Abednego, Daniele, na Petro lelo tabapokolweleko Stefani na Yakobo ukuti bebepaya ku balwani. (Dan. 3:17, 18, 28; 6:22; Imil. 7:59, 60; 12:1-3, 7, 11) Ifyabimbilwemo fyali ifyapusanapusana. E lyo na kabili bamunyinefwe bamo balifwile mu nkambi sha kucushishamo abantu isha ba Nazi, lelo Yehova alyafwile abengi abali muli shilya nkambi ukupusuka.

10. Ukulunda pa kwafwa ukwingafuma kuli bamalaika, bwafwilisho nshi bumbi twingapokelela?

10 Amalembo tayasosa ukuti umuntu onse pe sonde alikwata malaika uumulinda. Nga tulepepa tulacetekela ukuti “conse ico twalomba, cikulu fye nacilingana no kufwaya kwakwe, [Lesa] alatumfwa.” (1 Yoh. 5:14) Yehova nga alefwaya kuti atuma malaika mu kutwafwa, lelo ubwafwilisho kuti bwaishila mu nshila shalekanalekana. Abena Kristu banensu nalimo kuti batwafwa no kutusansamusha. Nalimo Lesa kuti atupeela amano na maka yafwaikwa pa kushipikisha “umuunga” uutucusha kwati ni “malaika wa kwa Satana” uuletutobaula amapi.—2 Kor. 12:7-10; 1 Tes. 5:14.

Pashanyeni Yesu

11. Bushe Lesa abomfeshe shani bamalaika ukwafwa Yesu, kabili finshi Yesu ashininkishe filya atwalilile uwa cishinka kuli Lesa?

11 Moneni ifyo Yehova abomfeshe bamalaika ukukuma kuli Yesu. Balibilishe ukufyalwa kwakwe no kubuuka kabili balemubombela ilyo ali pano calo. Bamalaika nga balimucingilile pa kuti bemwikata no kumwipaya bunkalwe bunkalwe. Ukucila ukucita ifyo, Lesa atumine malaika ku kumukosha. (Matt. 28:5, 6; Luke 2:8-11; 22:43) Ukulingana no kufwaya kwa kwa Yehova, Yesu alifwile imfwa ya kupeela ilambo kabili apeele ubushininkisho bwa kuti umuntu wapwililika kuti atwalilila uwa cishinka kuli Lesa te mulandu ne fyo bengamwesha icabipisha. E ico Yehova abuushishe Yesu ku bafwa no kumulenga ukuba munshifwa ku muulu. Amupeele na “maka yonse” no kulenga bamalaika ukumunakila. (Mat. 28:18; Imil. 2:32; 1 Pet. 3:22) Yesu kanshi e “mwana” umukalamba uwa “mwanakashi” wa kwa Lesa.—Ukute. 3:15; Gal. 3:16.

12. Bushe kuti twaba shani aba mano nga filya Yesu ali?

12 Yesu alishibe ukuti kuti cabipa ukwesha Yehova ukupitila mu kucita ifintu fingamwipaisha no kwenekela ukuti bamalaika balamwafwa. (Belengeni Mateo 4:5-7.) E ico natulepashanya Yesu ukupitila mu kuba “na mano,” ukukanaitwala mu masanso na pashilekabilwa, lelo twilatiina ukucushiwa.—Tito 2:12.

Ifyo Twingasambilila Kuli Bamalaika ba Cishinka

13. Finshi twingasambilila kuli bamalaika ba cishinka abalandwapo pali 2 Petro 2:9-11?

13 Umutumwa Petro alandile pa fyo bamalaika ba cishinka baba ilyo alekalipila ‘abalepontela’ ababomfi ba kwa Yehova abasubwa. Nangu ca kuti bamalaika balikwata sana amaka, bali-icefya kabili tabapingula pantu “balicindika Yehova.” (Belengeni 2 Petro 2:9-11.) E ico na ifwe twilapingula bubi bubi, tulecindika abatwangalila mu cilonganino, no kulashiila ifintu mu maboko ya kwa Yehova, Kapingula Wapulamo.—Rom. 12:18, 19; Heb. 13:17.

14. Finshi twingasambilila kuli bamalaika pa lwa kubomba mu kuicefya?

14 Kuli bamalaika ba kwa Yehova e ko tusambilila ifya kubomba mu kuicefya. Bamalaika bamo balikeene ukweba abantunse amashina yabo. (Ukute. 32:29; Abapi. 13:17, 18) Nangu ca kuti ku muulu kwaba bamalaika iminshipendwa, Baibolo yalumbulapo fye ishina lya kwa Mikaele ne lya kwa Gabriele. Ici cilatucingililako pa kuti twilacindikisha bamalaika. (Luka 1:26; Ukus. 12:7) Ilyo umutumwa Yohane awile pa nshi ukuti apepe malaika, amwebele ati: “Wiesha ukucita ifyo! Ine ndi musha munobe fye kabili umusha wa bamunonko.” (Ukus. 22:8, 9) Tufwile fye ukupepa Lesa, kabili na mapepo yesu e ko yafwile fye ukuya.—Belengeni Mateo 4:8-10.

15. Finshi twingasambilila kuli bamalaika pa lwa kutekanya?

15 Kuli bamalaika, kuti twasambililako no kutekanya. Nangu cingati balafwaisha ukwishiba inkama sha kwa Lesa, tabaishiba shonse. Baibolo itila: “Muli ifi fine fintu bamalaika balakumbwa ukulengelamo.” (1 Pet. 1:12) Apo tabaishiba fyonse, bacita shani? Balalolela mu kutekanya mpaka inshita Lesa umwine mu “mano [yakwe] aya misango ne misango” akalenge bakeshibe ukupitila mu cilonganino.—Efes. 3:10, 11.

16. Bushe imicitile yesu kuti yakuma shani bamalaika?

16 Ilyo Abena Kristu bali mu bwesho, baba ‘ica kutamba kuli bamalaika.’ (1 Kor. 4:9) Bamalaika balatemwa sana ukumona bucishinka bwesu kabili balatemwa ilyo umubembu umo alapila. (Luka 15:10) Bamalaika balamona imibele ya bukapepa iya banakashi Abena Kristu. Baibolo ilanda ukuti “pa mulandu wa bamalaika umwanakashi afwile ukuba ne cishibilo ca kulanga ukunakila ku mutwe wakwe.” (1 Kor. 11:3, 10) Kanshi bamalaika balatemwa ukumona abanakashi Abena Kristu na babomfi ba kwa Lesa bambi pe sonde balenakila Lesa no kukonka bumutwe ubo abikako. Icumfwila ca musango yo cilacinkulako aba bana baume ba kwa Lesa ukuti na bo bafwile ukulanakila.

Bamalaika Balafwilishako mu Mulimo wa Kushimikila

17, 18. Cinshi twingasosela ukuti bamalaika balatwafwilisha mu mulimo wa kushimikila?

17 Bamalaika balafwilishako mu fintu fimo ifya lulumbi ifilecitika mu “bushiku bwa kwa Shikulu.” Pali fi fintu paba ukufyalwa kwa Bufumu mu 1914 no kupooswa kwa kwa Satana ne fibanda fyakwe ukufuma mu muulu kuli “Mikaele na bamalaika bakwe.” (Ukus. 1:10; 11:15; 12:5-9) Umutumwa Yohane amwene “malaika . . . alepupuka mu muulu, kabili aali ne mbila nsuma ya muyayaya iya kubila ku baikala pe sonde.” Uyu malaika abilishe ati: “Tiineni Lesa no kumupeela umucinshi, pantu inshita ya bupingushi bwakwe naifika, e ico pepeni Uwapangile umuulu ne sonde na bemba no tumfukumfuku twa menshi.” (Ukus. 14:6, 7) Kanshi ababomfi ba kwa Yehova balibalaya ukuti bamalaika bali no kulabafwilisha ilyo balebila imbila nsuma ya Bufumu ubuleteka te mulandu no kusansa kwa kwa Satana Kaseebanya ukwabipisha.—Ukus. 12:13, 17.

18 Pali lelo, bamalaika tabatutungulula ku bantu ba mpomfu ukupitila mu kulanda na ifwe nga filya malaika alandile na Filipi no kumutungulula kuli cilolo umwina Etiopia. (Imil. 8:26-29) Lelo, nangu ca kuti tatubamona, ificitika filanga ukuti bamalaika balatwafwilisha mu mulimo wa kushimikila pa Bufumu kabili balatutungulula ku “[balefwaya] umweo wa muyayaya.” * (Imil. 13:48) Kanshi calicindama sana ukulabombako umulimo wa kushimikila pa kuti baletubomfya ukusanga abalefwaya “[ukupepela] Tata mu mupashi na mu cine”!—Yoh. 4:23, 24.

19, 20. Bushe finshi bamalaika babombako mu fintu ifilecitika mu nshiku sha “mpela ya cino calo”?

19 Ilyo Yesu alelanda pa nshiku shesu, atile “ku mpela ya cino calo,” bamalaika “bakapaatulula ababifi ukubafumya ku balungama.” (Mat. 13:37-43, 49) Bamalaika balabombako umulimo wa kulonganika no kufwatika abasubwa. (Belengeni Mateo 24:31; Ukus. 7:1-3) Kabili Yesu akaba pamo na bamalaika pa “[kupaatukanya] impaanga ku mbushi.”—Mat. 25:31-33, 46.

20 “Pa kusokololwa kwa kwa Shikulu Yesu ukufuma mu muulu pamo na bamalaika bakwe aba maka,” bonse “abashaishiba Lesa na bashinakila imbila nsuma iya kwa Shikulwifwe Yesu” bakonaulwa. (2 Tes. 1:6-10) Ilyo Yohane amwene icimonwa ca ifi fine fintu, atile Yesu ne bumba lya bamalaika baali pali bakabalwe babuuta pa kuti balwe inkondo ya bulungami.—Ukus. 19:11-14.

21. Finshi malaika uuli na “makii ya pa cilindi icabula impela no munyololo uukalamba mu minwe yakwe” akacita kuli Satana ne fibanda fyakwe?

21 Yohane na kabili amwene “malaika aleika mu muulu ali na makii ya pa cilindi icabula impela no munyololo uukalamba mu minwe yakwe.” Uyu ni Mikaele malaika mukalamba, uukakaka Satana Kaseebanya pamo ne fibanda fyakwe no kubapoosa mu cilindi icabula impela. Pa mpela ya kuteka kwa kwa Kristu ukwa myaka 1,000, bakabakakula kabili abantunse abapwililika bakabeesha umuku wa kulekeleshako. Pa numa ya ifyo, Satana na bacipondoka bonse bakabonaula. (Ukus. 20:1-3, 7-10; 1 Yoh. 3:8) E fyo bucipondoka bonse ubwa kulwisha Lesa bukafumapo.

22. Finshi bamalaika bali no kubombako mu fya lulumbi ifili no kucitika nomba line, kabili tufwile ukumfwa shani pa milimo babomba?

22 Ukulubuka kwine kwine ku calo cibifi ica kwa Satana kuli mupepi nga nshi. Bamalaika bali no kubombako mu fya lulumbi ifili no kucitika, ifili no kulanga ukuti Yehova e mulopwe wa bubumbo bonse kabili bakafwilishako mu kufikilisha fyonse ifyo Lesa afwaya ukuti ficitike pe sonde e lyo ne fyo afwaya umuntu ukwikala. Bamalaika ba cishinka cine cine “mipashi ya kubombela abantu, iyatumwa ku kubombela abakapusuka.” Shi kanshi natuletasha Yehova Lesa pa fyo abomfya bamalaika mu kutwafwa ukucita ukufwaya kwakwe ne fyo batwafwa pa kuti tukakwate umweo wa muyayaya.

[Futunoti]

^ para. 18 Moneni icitabo citila Jehovah’s Witnesses—Proclaimers of God’s Kingdom, amabula 549-551.

Kuti Mwa-asuka Shani?

• Bushe bamalaika baba mu mabumba nshi kabili milimo nshi bakwata?

• Finshi bamalaika bamo bacitile mu nshiku sha kwa Noa?

• Bushe Lesa abomfya shani bamalaika ku kutwafwa?

• Milimo nshi bamalaika ba cishinka babomba muli shino nshiku?

[Amepusho]

[Icikope pe bula 21]

Bamalaika balatemwa ukucita ukufwaya kwa kwa Lesa

[Icikope pe bula 23]

Bamalaika bali-iteyanya ukwafwa abantu ukulingana no kufwaya kwa kwa Lesa nga filya ba-afwile Daniele

[Ifikope pe bula 24]

Koseni, pantu bamalaika balatwafwa mu mulimo wa kushimikila!

[Abatusuminishe]

Isonde: Ici cikope cafumine kuli ba NASA