Sangeni Ifyuma ‘Ifyafiswa Muli Ena’

“Muli ena e mwafiswa ifyuma fyonse ifya mano no kwishiba.”—KOL. 2:3.

1, 2. (a) Finshi fyasangilwe mu 1922, kabili ni kwi fyaba pali ino nshita? (b) Finshi Icebo ca kwa Lesa citukoselesha ukucita fwe bantu bonse fye?

NGA kwasangwa ifyuma ifyashikama, ninshi e lyashi abantu bakulalandapo fye. Ku ca kumwenako, mu 1922, ba Howard Carter aba ku Britain abashula ifyashikama, balisangile ifipe ifya mutengo sana pa numa ya kufifwayafwaya pa myaka iingi sana mu cifulo icali icayafya ukubombelamo. Basangile inshishi iyo bashikilemo Farao Tutankhamen umo yabelele kabili muli iyi nshishi mwali ifipe fya mutengo mupepi na 5,000.

² Nangu ca kutila ifyo ba Carter basangile fyali ifya mutengo nga nshi, ifingi bafibika fye mu fikuulwa basungilamo ifya kale e lyo fimbi bantu fye bambi e bafisunga. Napamo ifi fipe kuti fyatwafwa ukwibukisha ifya kale nelyo limbi filamoneka bwino nga nshi, na lyo line tafitwafwa sana mu mikalile yesu. Lelo Icebo ca kwa Lesa cikoselesha abantu bonse ukulafwaya ifyuma ifingabafwa, pantu nga bafisanga bakakwata icilambu icacindamisha ukucila ifyuma fya pano isonde ifili fyonse.—Belengeni Amapinda 2:1-6.

3. Bushe ifyuma ifyo Yehova atukoselesha ukufwaya kuti fyatwafwa shani?

³ Tontonkanyeni pa fyuma ifyo Yehova akoselesha bakapepa bakwe ukufwaya. Pali ifi fyuma paba na “katiina ka kuli Yehova” akengatucingilila muli shino nshiku sha mafya. (Amalu. 19:9) “Ukwishiba Lesa” kuti kwalenga umuntu ukucindama sana pantu kuti aba cibusa wa Wa Mushilo. E lyo kabili amano ayafuma kuli Lesa pamo no kwishiba no kwiluka, fyuma ifingatwafwa ukupwisha amafya na masakamika ya mu mikalile yesu. (Amapi. 9:10, 11) Kuti twafisanga shani ifi fyuma?

Ico Tufwile Ukusangila Ifyuma fya ku Mupashi

4. Cinshi citwafwa ukwishiba uko twingasanga ifyuma fya ku mupashi?

⁴ Ifwe tatwaba nga balya abaya balefwaya ifyuma fyashikama ukutali, pantu twalishiba uko twingasanga ifyuma fya ku mupashi. Icebo ca kwa Lesa caba nga mapu iitulanga ukwa kusanga ifyuma ifyo Lesa atulaya. Umutumwa Paulo alandile pali Kristu ukuti: “Muli ena e mwafiswa ifyuma fyonse ifya mano no kwishiba.” (Kol. 2:3) Ilyo twabelenga aya mashiwi kuti twayipusha ukuti: ‘Mulandu nshi tufwile ukulafwaila ifyuma fya musango yu? Bushe “fyafiswa” shani muli Kristu? Kabili kuti twacita shani pa kufisanga?’ Pa kusanga ifyasuko natulande pa mashiwi umutumwa alembele.

5. Mulandu nshi Paulo alandile pa fyuma fya ku mupashi?

⁵ Paulo alembele aya mashiwi ku Bena Kristu banankwe aba mu Kolose. Abebele ukuti alebombesha pa mulandu wabo pa kutila “imitima yabo isansamuke, kabili pa kuti bonse batemwane bwino bwino.” (Belengeni Abena Kolose 2:1, 2.) Cinshi camusakamike? Paulo alishibe ukutila bamunyina ba kulya napamo balitendeke ukukonkelesha abaGriki bamo abasambilile amano ya buntunse abaletunka abantu ukubwelela ku kukonka Amafunde ya kwa Mose. Asokele bamunyina ukuti: “Cenjeleni: epali umuntu amuteka  ubusha ku mano ya buntunse no bucenjeshi ukulingana ne ntambi sha bantu, ukulingana ne fintu fya fye ifya muli ici calo kabili te kulingana na Kristu.”—Kol. 2:8.

6. Mulandu nshi tulingile ukubikila amano ku kufunda kwa kwa Paulo?

⁶ Na muno nshiku Satana na bantu ba muli cino calo cabipa balatutunka ukucita ifya musango yu. Amano ya buntunse, no kumona kwati fwe bantu kuti twaiteka fye bwino fwe bene fweka, e lyo no kusumina ukuti ifintu fyasangwike fye, fyalilenga imibele ya bantu ne fyo bafwaya ukucita mu bumi e lyo ne mikalile yabo ukuba fye cimbi cimbi. Imipepele ya bufi na yo yalileta amaholide ayengi ayo abantu basefya. Abapanga ifya kutambatamba na bo batambisha ifyabipa ifyo abantu ababembu bafwaya ukumona. Ne fingi ifiba pa intaneti ni filya ifingaletela abaice na bakalamba bene amafya. Ukulaumfwa no kutamba ifi fintu e lyo no kucita ifintu fimbi ifyaseeka muli cino calo, kuti kwalenga twafumya amano ku fyo Yehova atweba ukulacita, ne ci kuti calenga twaleka ukwikatisha ku mweo wine wine. (Belengeni 1 Timote 6:17-19.) Kanshi nga tatulefwaya ukwikatwa mu fiteyo fya kwa Satana, tufwile ukumfwikisha umwalola amashiwi Paulo alembeele abena Kolose e lyo no kukonka ukufunda kwakwe.

7. Fintu nshi fibili ifyo Paulo atile e fikafwa abena Kolose?

⁷ Nga twabwelela pa mashiwi Paulo alembeele abena Kolose, twalamona ukutila pa numa ya kulanda pe sakamika akwete, alandile pa fintu fibili ifingabasansamusha no kulenga batemwana bwino bwino. Intanshi atile bafwile “ukumfwikisha icine.” Ca cine, balingile ukucetekela sana ukuti ifyo baumfwile ukufuma mu Malembo fyali ifyalungama pa kuti icitetekelo cabo cishimpwe pa fintu ifya cine. (Heb. 11:1) Lyena alandile pa ‘kwishiba bwino bwino inkaama ya kwa Lesa.’ Tabalingile ukupelela fye pa kwishiba icine pali Lesa ico tutendekelapo ukwishiba, lelo ne fyashika ifya kwa Lesa balingile ukufishiba no kufyumfwikisha. (Heb. 5:13, 14) Uku kufunda kwalyafwile sana abena Kolose kabili na ifwe pali lelo kuti kwatwafwa! Nomba cinshi cingatwafwa ukumfwikisha icine no kwishiba bwino Icebo ca kwa Lesa? Paulo atwebele icingatwafwa ilyo alandile aya mashiwi yacindama pali Yesu Kristu aya kuti: “Muli ena e mwafiswa ifyuma fyonse ifya mano no kwishiba.”

Ifyuma ‘Ifyafiswa Muli’ Kristu

8. Londololeni umwalola amashiwi ya kuti ‘fyafiswa muli’ Kristu.

⁸ Nga twatila ifyuma fyonse ifya mano no kwishiba ‘fyafiswa muli’ Kristu tacilolele mu kuti fyalikomenenwa ica kuti tapali uwingafisanga. Lelo cilolele mu kuti pa kufisanga, tufwile ukubombesha no kubika amano kuli Yesu Kristu. Ifi e fyo na Yesu umwine alandile ilyo atile: “Nine nshila ne cine no mweo. Takuli uwisa kuli Tata kano aishila muli ine.” (Yoh. 14:6) Kanshi Yesu e wingatwafwa no kututungulula pa kuti twishibe Lesa.

9. Mulimo nshi Yesu apeelwa?

⁹ Yesu atile e “nshila” kabili e “cine no mweo.” Ici ciletulanga ukuti tatwafwa fye ukuya kuli Wishi, lelo alatwafwa no kumfwikisha icine ca mu Baibolo e lyo no kukwata umweo wa muyayaya. Cine cine muli Kristu e mwafiswa ifyuma fya kwishiba Lesa ifyacindama sana pa fyuma fyonse kabili abengafisanga fye ni balya ababikako sana amano ku kusambilila Baibolo. Natulande pa fyuma fimo ifingalenga twaba ifibusa fya kwa Lesa no kwisapusuka.

10. Finshi twingasambilila pali Yesu ukufuma pa Abena Kolose 1:19 na 2:9?

¹⁰“Muli Kristu e mumonekela imibele ya kwa Lesa yonse.” (Kol. 1:19; 2:9) Apo alikele na Wishi pa myaka iminshipendwa, Yesu alishiba bwino ukucila umuntu uuli onse ifyo Wishi aba ne fyo afwaya. Inshita yonse ilyo alebomba umulimo apeelwe pano isonde, alesambilisha abantu ifyo Wishi amusambilishe  kabili imibele yakwe ne fyo alecita fyalingene na filya asambilile kuli Wishi. E mulandu wine Yesu asosele ukuti: “Uwamona ine, ninshi amona na Tata.” (Yoh. 14:9) Amano ya kwa Lesa yonse no kwishiba fyafiswa atemwa fyaba muli Kristu, kabili inshila yawamisha iya kusambililamo pali Yehova kwishiba bwino bwino Yesu.

11. Bushe ukusesema kwaba mu Baibolo kwakuma shani ukwishiba Yesu?

¹¹“Ico kwabela ukusesema ni uyu wine umulimo wa kubila.” (Ukus. 19:10) Aya mashiwi yalanga ukuti ukusesema konse ukwaba mu Baibolo kwafikilishiwa muli Yesu. Amasesemo yonse ukufuma pa kusesema kwa kwa Yehova ukwa kubalilapo ukwaba pa Ukutendeka 3:15, ukufika ku fimonwa fya bukata ifyaba mwi buuku lya Ukusokolola, kuti twayomfwikisha fye nga ca kutila twaishiba icifulo ca kwa Yesu icakuma Ubufumu ubo akateka nga Mesia. E mulandu wine abengi abashasumina ukuti Yesu e Mesia bafililwa ukumfwa amasesemo ayengi ayaba mu Malembo ya ciHebere. Kabili e calenga abashacindika Amalembo ya ciHebere ukulanda ukuti Yesu ali fye muntu nga ifwe ni co ena ali uwacindamapo. Ukwishiba Yesu kulafwa abantu ba kwa Lesa ukwishiba umwalola amasesemo ayashilafikilishiwa.—2 Kor. 1:20.

12, 13. (a) Bushe Yesu aba shani “ulubuuto mu calo”? (b) Apo Abena Kristu balilubulwa ku mfifi ya mu mipepele ya bufi, bafwile ukulacita cinshi?

¹²“Ndi lubuuto lwa calo.” (Belengeni Yohane 8:12; 9:5) Kale sana ilyo na Yesu talafyalwa, kasesema Esaya asobele ukuti: “Abantu abaikele mu mfifi nabamona ulubuuto ulukalamba. E lyo abaikala mu calo ca mfifi iikalamba, ulubuuto nalubabalikila.” (Esa. 9:2) Umutumwa Mateo alondolwele ukuti Yesu afikilishe ubu busesemo ilyo atendeke ukushimikila no kweba abantu ukuti: “Lapileni, pantu ubufumu bwa mu muulu nabupalama.” (Mat. 4:16, 17) Umulimo wa kwa Yesu waletele ulubuuto pantu walengele abantu baishiba icine no kufuma ku fisambilisho fya bufi ifya mu mipepele. Yesu atile: “Ine naisa ngo lubuuto mu calo, ukuti onse uwantetekela eikalilila mu mfifi.”—Yoh. 1:3-5; 12:46.

 ¹³ Ninshi palipita ne myaka iingi, umutumwa Paulo na o aebele Abena Kristu banankwe ukuti: “Kale mwali imfifi, lelo nomba muli lubuuto muli Shikulu. Mule-enda nga bana ba lubuuto.” (Efes. 5:8) Ifi Abena Kristu bafuma mu mfifi ya mipepele, bafwile ukulaenda nga bana ba lubuuto. E fyo na Yesu umwine aebele abasambi bakwe mu Lyashi lya pa Lupili ilyo atile: “Lekeni ulubuuto lwenu lubalikile ku bantu, pa kuti bamone imilimo yenu iisuma no kucindika Shinwe uwaba mu muulu.” (Mat. 5:16) Bushe mwalisumina ukuti ifyuma ifyo mwasanga muli Yesu fyalicindama ica kuti mu fyo musosa na mu fyo mucita mulakoselesha bambi ukufifwaya?

14, 15. (a) Bushe impaanga ne nama shimbi shalebomfiwa shani mu kupepa kwa cine ukulingana ne fyo Baibolo yalanda? (b) Mulandu nshi Yesu abela icuma icacindama pa cuma conse ifi aba “Umwana wa mpaanga uwa kwa Lesa”?

¹⁴Yesu “Mwana wa mpaanga uwa kwa Lesa.” (Yoh. 1:29, 36) Baibolo yalilandapo sana ukuti kale impaanga shalebomfiwa nga nshi pa kuti imembu shilekelelwe na pa kupalama kuli Lesa. Ica kumwenako fye, ilyo Abrahamu alangile ukuti alisumine ukupeela umwana wakwe Isaki ilambo, Lesa amwebele ukuti emwipaya. Lyena amupekanishe impaanga, iilume, ukuti e yo apeele ilambo. (Ukute. 22:12, 13) Ilyo Abena Israele babalubwile mu Egupti, impaanga na kabili shalebomfiwa sana. Iyi nshita baleshibomfya pa “ca kucilila ca kwa Yehova.” (Ukufu. 12:1-13) E lyo na Mafunde ya kwa Mose yatile abena Israele balingile ukulapeela inama shalekanalekana nga malambo, ukusanshako impaanga ne mbushi.—Ukufu. 29:38-42; Lebi 5:6, 7.

¹⁵ Pali aya malambo yonse ayo abantunse balepeela, tapali nangu yamo ayali no kulubula abantu umupwilapo ku lubembu ne mfwa. (Heb. 10:1-4) Lelo Yesu e ‘Mwana wa mpaanga uwa kwa Lesa, uwasenda ulubembu lwa ba mu calo.’ Ici cishinka ceka fye, e cilenga Yesu ukuba icuma icacindamisha ukucila icuma icili conse icasangwa. Kanshi kuti cawama sana nga twasambilila pa cilubula no kutetekela ici cilubula cishaiwamina ico Lesa atupekanishisha. Nga tulecite fyo, ninshi tukesakwata icilambu icikalamba na mapaalo. Nga twaba mwi bumba lya “mukuni unono” tukacindikilwa pamo na Yesu mu muulu, e lyo nga twaba mwi bumba lya “mpaanga shimbi,” tukekala umuyayaya muli Paradaise pano pene pe sonde.—Luka 12:32; Yoh. 6:40, 47; 10:16.

16, 17. Mulandu nshi cacindamina ukwishiba ico Yesu abela “Intungulushi iikalamba kabili uulenga icitetekelo cesu ukupwililika”?

¹⁶Yesu e “Ntungulushi iikalamba . . . uulenga icitetekelo cesu ukupwililika.” (Belengeni AbaHebere 12:1, 2.) Mwi buuku lya AbaHebere icipandwa 11, Paulo alilondolola bwino bwino icitetekelo, kabili alilumbula na baume na banakashi abakwete sana icitetekelo pamo nga Noa, Abrahamu, Sara, na Rahabu. Nangu Paulo alandile pali aba bantu, aebele Abena Kristu banankwe ‘ukutonta amenso kuli Yesu, Intungulushi iikalamba kabili uulenga icitetekelo cesu ukupwililika.’ Cinshi alandiile pali Yesu?

¹⁷ Nangu ca kutila abaume na banakashi abo alandilepo mwi buuku lya AbaHebere icipandwa 11 balicetekele sana amalayo ya kwa Lesa, tabaishibe bwino bwino ifyo Lesa ali no kufikilisha ubulayo bwakwe ukupitila muli Mesia no Bufumu bwakwe. Kanshi icitetekelo cabo tacapwililike. Na kuba na balya abo Yehova abomfeshe ukulemba amasesemo ayengi pali Mesia na bo tabaishibe bwino  bwino umwalolele ifyo balembele. (1 Pet. 1:10-12) Ni Yesu fye e wingalenga icitetekelo ukupwililika. Kanshi cikankaala ukumfwikisha no kwishiba icifulo Yesu apeelwa ica kuba “Intungulushi iikalamba kabili uulenga icitetekelo cesu ukupwililika”!

Twalilileni Ukufwayafwaya Ifyuma

18, 19. Lumbuleni ifyuma na fimbi ifya ku mupashi ifyafiswa muli Kristu. (b) Mulandu nshi tufwile ukutwalilila ukufwaya ifyuma fya ku mupashi muli Yesu?

¹⁸ Twalandako fye pa fintu ifinono ifyo Yesu abomba pa kuti ubufwayo bwa kwa Lesa ubwa kupususha abantu bukafikilishiwe. Kwaba ifyuma na fimbi ifya ku mupashi ifyafiswa muli Kristu. Nga twafisanga kuti fyatuletela insansa no kulenga twamwenamo. Ku ca kumwenako, umutumwa Petro atile Yesu e o “Lesa asala ukupeela ubumi” no kuti “lutanda lwa lucelo” ulutula. (Imil. 3:15; 5:31; 2 Pet. 1:19) E lyo ukulingana na Baibolo Yesu ni “Ameni.” (Ukus. 3:14) Bushe mwalishiba ico Yesu etilwa ifyo? Nga fintu Yesu asosele, “mulefwaya, kabili mukasanga.”—Mat. 7:7.

¹⁹ Takwaba umuntu nangu umo uwacindama nga Yesu kabili uwingatwafwa nga ena ukukwata umweo wa muyayaya. Muli ena e mwaba ifyuma fya ku mupashi ifishayafya ukusanga nga ca kutila umuntu afifwaya no mutima onse. Kanshi sangeni ifyuma “ifyafiswa muli ena” ifingamuletela amapaalo ne nsansa.

Bushe Muleibukisha?

• Abena Kristu bakoseleshiwa ukufwaya fyuma nshi?

• Mulandu nshi ifyo Paulo afundile Abena Kolose fingatwafwila pali lelo?

• Lumbuleni ifyuma fimo “ifyafiswa muli” Kristu kabili londololeni na muntu fyalola.

[Amepusho]

[Ifikope pe bula 5]

Baibolo yaba nga mapu ya kutulanga ukwaba ifyuma “ifyafiswa muli” Kristu