Tinikeni pa kuti muye ku filimo

Tinikeni pa kuti mumone imitwe iilimo

“Lekeni Umupashi Umulenge Ukucincila”

“Lekeni Umupashi Umulenge Ukucincila”

“Lekeni Umupashi Umulenge Ukucincila”

“Mwilawayawaya mu mulimo wenu. Lekeni umupashi umulenge ukucincila. Bombeleni Yehova.”—ROM. 12:11.

1. Mulandu nshi abena Israele baletuulila amalambo ya nama ne fintu fimbi?

YEHOVA alapokelela amalambo ayo ababomfi bakwe bapeela mu kuitemenwa pa kulanga ukuti balimutemwa no kuti bacumfwila kuli ena. Mu nshiku sha Bena Israele, alepokelela amalambo ya nama shalekanalekana ne fintu fimbi ifyo abantu balepeela. Abena Israele balepeela aya malambo pa kuti belelwe imembu na pa kutasha Lesa, kabili pa kupeela aya malambo balekonka ifyo Amafunde ya kwa Mose yalandile. Mu cilonganino ca Bena Kristu pali lelo, Yehova tafwaya ukuti tulepeela amalambo ya musango yu. Lelo mu cipandwa 12 icaba muli kalata umutumwa Paulo alembeele Abena Kristu mu Roma, alandile ukuti kwaliba umusango wa malambo uo tulingile ukulatuula. Natumone ifyo twingatuula aya malambo.

Ilambo Ilituntulu

2. Bushe fwe Bena Kristu tulingile ukuba shani, kabili finshi fifwaikwa pa kuba ifyo?

2Belengeni Abena Roma 12:1, 2. Amashiwi Paulo abalilepo ukulemba muli kalata alembeele abena Roma, yalalangilila bwino bwino ukuti Abena Kristu basubwa, nampo nga baYuda nelyo Bena fyalo, balelungamikilwa kuli Lesa ku citetekelo cabo, te ku milimo nakalya. (Rom. 1:16; 3:20-24) Mu cipandwa 12, Paulo alandile ukuti Abena Kristu balingile ukuba abaipeelesha mu kupepa, ne ci e cilanga ukuti balatasha Lesa. Pa kuba ifyo, tulingile ukwalula ukutontonkanya kwesu. Pa mulandu wa kukanapwililika twapyana, “ifunde lya lubembu kabili ilya mfwa” e litutungulula. (Rom. 8:2) E co, tulingile ukwaluka pa kuti twaleka ‘ukutontonkanya ifya kale lelo twalatontonkanya ifipya.’ Ne cingatwafwa, kwalula ifyo imitima yesu ifwaya. (Efes. 4:23) Lesa e wingatwafwa fye ukwaluka muli uyu musango ukupitila mu mupashi wakwe. Na ifwe bene tulingile ukubikako amano, tufwile ukulabomfya ‘amaka yesu aya kupelulula.’ Tulingile ukucitapo fimo pa kuti ‘tatupalene no bwikashi buno’ umwaba imibele yabipa, ifyangalo fyabipa, no kutontonkanya kwalubana.—Efes. 2:1-3.

3. Cinshi cilenga tulebomba imilimo ya Bwina Kristu?

3 Paulo na kabili atweba ukuti tulebomfya ‘amaka yesu aya kupelulula’ pa kuti tuleshininkisha fwe bene “ico Lesa afwaya, icisuma, icapokelelwa kabili icapwililika.” Mulandu nshi tubelengela Baibolo cila bushiku no kutontonkanya pa fyo twabelenga, e lyo no kupepa kuli Lesa, ukusangwa ku kulongana, e lyo no kubombako umulimo wa kubila imbila nsuma iya Bufumu? Bushe ico tucitila ifi ni co fye baeluda e batucincisha? Kwena, tulatasha pa fyo baeluda batwafwilisha. Lelo umupashi wa kwa Lesa e utucincisha ukucita ifi fyonse pa kuti tulange Yehova ukuti twalimutemwa ukufuma pa nshi ya mitima yesu. Kabili, na fwe bene twalishininkisha ukuti Lesa afwaya tulebomba iyi milimo. (Seka. 4:6; Efes. 5:10) Tulaba ne nsansa pantu tuleshiba ukuti nga tulecita ifyo Lesa afwaya, kuti atutemwa.

Ifya Bupe Fyapusanapusana

4, 5. Bushe baeluda balingile ukubomfya shani ifya bupe fyabo?

4Belengeni Abena Roma 12:6-8, 11. Paulo alondolwele ukuti “tuli ne fya bupe fyapusanapusana ukulingana ne cikuuku ca kwa Lesa ico twapeelwe.” Ifya bupe fimo ifyo Paulo alandilepo, kukonkomesha no kutungulula. Ifi fya bupe fipeelwa maka maka kuli baeluda, abakonkomeshiwa ukutungulula “no mukoosha wine wine.”

5 Paulo alandile ukuti ilyo bakangalila balebomba nga bakasambilisha na lintu ‘balebombela bambi,’ bafwile ukuba no yu wine umukoosha. Paulo afwile alelanda pa mulimo wa “kubombela bambi” uubombwa mu cilonganino ico ababamo baba nga “umubili umo.” (Rom. 12:4, 5) Uyu mulimo walipalana no mulimo walandwapo pa Imilimo 6:4, apo abatumwa batile: “Ifwe twakulabika amano ku kupepa na ku kusambilisha icebo ca kwa Lesa.” Bushe muli uyu mulimo finshi fyabimbwamo? Baeluda balabomfya ubupe bwabo ku kukuula ababa mu cilonganino. ‘Balabika umutima pali uyu wine mulimo’ ilyo baleisambilisha abene Icebo ca kwa Lesa, no kufwailisha ifyebo, na lintu balesambilisha bambi no kubacema. Ne ci e cilanga ukuti batungulula no kufunda icilonganino mu mukosha ukulingana ne Cebo ca kwa Lesa. Kanshi bakangalila balingile ukubomfya bwino ifya bupe fyabo no kulasakamana impaanga “ne nsansa.”—Rom. 12:7, 8; 1 Pet. 5:1-3.

6. Finshi twingacita pa kukonka ukufunda kuli pa Abena Roma 12:11, apashimpilwe cino cipande?

6 Paulo na kabili atile: “Mwilawayawaya mu mulimo wenu. Lekeni umupashi umulenge ukucincila. Bombeleni Yehova.” Nga twamona ukuti natuleka ukuba abacincila mu mulimo wa kushimikila, kuti cawama twatendeka ukuisambilisha na kabili Icebo ca kwa Lesa no kulapepela umupashi wa kwa Yehova lyonse pa kuti utwafwe ukutendeka ukubombesha na kabili. (Luka 11:9, 13; Ukus. 2:4; 3:14, 15, 19) Umupashi wa mushilo e wakoseshe Abena Kristu ba ntanshi pa kuti balelanda “ifikalamba ifya kwa Lesa.” (Imil. 2: 4, 11) Na ifwe ‘umupashi kuti walenga twacincila’ mu mulimo wa kushimikila.

Ukuicefya no Bufuuke

7. Mulandu nshi tulingile ukubela abaicefya kabili abafuuka ilyo tulebombela Lesa?

7Belengeni Abena Roma 12:3, 16. ‘Icikuuku ca kwa Lesa’ e cilenga twakwata ifya bupe fimo. Paulo alandile mu calembwa cimbi ati: “Uwalenga ukuti [tufikepo bwino bwino] ni Lesa.” (2 Kor. 3:5) Kanshi tatulingile ukuitasha. Tulingile ukuicefya no kwishiba ukuti icilenga tulebomba bwino umulimo wa kubila imbila nsuma, ni co Lesa alatupaala, te maka yesu yalenga. (1 Kor. 3:6, 7) Umutumwa Paulo alandile pali ici cishinka ilyo asosele ukuti: “Nde-eba imwe bonse ukuti mwilaitunga ukucila pa fyo mwaba.” Calicindama ukuti tulemona ukutila twalicindikwa pa kupeelwa uyu mulimo wa kubombela Yehova uutuletela insansa. Kanshi ukufuuka, nelyo ukwishiba ukuti twalipelebela muli fimo, kukalenga twilaitakisha. Lelo tukalafwaya ukuba “abaicefya mu matontonkanyo” yesu.

8. Cinshi cingatwafwa ‘ukukanaimona ukuti tuli ba mano’?

8 Te kuti ciwame ukulaitakisha pa milimo tubomba. ‘Lesa e umesha.’ (1 Kor. 3:7) Paulo alandile ukuti Lesa alipeela onse uwaba mu cilonganino “icitetekelo.” Ukucila ukulaimona kwati twalicila bambi, tufwile ukulaibukisha ukuti bambi na bo babomba imilimo ya kwa Lesa ukulingana ne citetekelo cabo. Paulo na kabili atile: “Ifyo muletontonkanya pali mwe bene e fyo muletontonkanya na pali bambi.” Muli kalata imbi iyo umutumwa Paulo alembele, atufunda ukuti ‘twilakansana nelyo ukuibililika, lelo tuleicefya no kumona bambi ukuti balitucila.’ (Fil. 2:3) Pa kuti tulemona bamunyinefwe na bankashi ukuti balitucila muli fimo, tulingile ukuba abaicefya no kubombesha. Ukuicefya kukatucingilila pa kuti ‘twilaimona ukuti tuli ba mano.’ Nangu ca kutila imilimo bamo bapeelwa mu cilonganino ilalenga bacindikwa, ifwe bonse kuti twasanga insansa nga ca kutila ‘natuiceefya,’ kabili tulebombako imilimo iimoneka iishacindama kabili ilingi line iyo bambi bashingamona.—1 Pet. 5:5.

Ukwikatana mu Cilonganino

9. Mulandu nshi Paulo apashanishishe Abena Kristu abasubwa ku filundwa fya mubili?

9Belengeni Abena Roma 12:4, 5, 9, 10. Paulo atile Abena Kristu baba kwati filundwa fya mubili umo, pantu balabombela pamo ilyo Kristu alebatungulula. (Kol. 1:18) Acinkwileko Abena Kristu basubwa no mupashi ukuti umubili walikwata ifilundwa ifingi ifibomba imilimo yalekanalekana, no kuti Abena Kristu nabo ‘nangu ca kuti baba abengi, baba umubili umo muli Kristu.’ Ifi fine e fyo Paulo acincishe na Bena Kristu abasubwa mu Efese. Atile: “Mu kutemwa tukule muli fyonse ukupashanya Kristu uuli e mutwe wesu. Muli ena e mo umubili onse, walundinkana bwino bwino no kulengwa ukubombela pamo mu mfyufyu shonse. E lyo cila cilundwa na co cilabomba umulimo wa ciko pa kuti umubili wikatane kabili umubili onse ulakulilako no kukoselako mu kutemwana.”—Efes. 4:15, 16.

10. Butungulushi nshi ababa mwi bumba lya “mpaanga shimbi” balingile ukunakila?

10 Nangu ca kutila aba mu “mpaanga shimbi” tababa muli uyu mubili wa kwa Kristu, kuti basambililako ifintu ifingi kuli ici cilangililo. (Yoh. 10:16) Paulo atile Yehova “alengele ukuti fyonse fibe pe samba lya makasa ya kwa Kristu, kabili amulengele ukuba umutwe wa fintu fyonse ku cilonganino.” (Efes. 1:22) Pali lelo, aba mu mpaanga shimbi baba pali “fyonse” ifyo Yehova apeela Umwana wakwe ukulatungulula. Na kabili baba pa “fyuma” ifyo Kristu aeba “umusha wa cishinka kabili uwashilimuka” ukula-angalila. (Mat. 24:45-47) E co bonse abakwata isubilo lya kwikala pano calo, balingile ukwishiba ukuti Kristu e Ntungulushi yabo kabili balingile ukulanakila umusha wa cishinka kabili uwashilimuka ne Bumba lyakwe Ilitungulula e lyo na baume abasontwa ukuba bakangalila mu cilonganino. (Heb. 13:7, 17) Ici na co cilalenga Abena Kristu ukwikatana.

11. Cinshi calenga ukuti twikatane, kabili kufunda nshi kumbi uko Paulo apeele?

11 Icalenga ukuti kube uku kwikatana kutemwa, pantu ukutemwa “e cikakilo cafikapo ica kwikatana.” (Kol. 3:14) Mwi buuku lya Abena Roma icipandwa 12, Paulo alikomailapo pali ici cishinka. Atile ukutemwa kwesu “kwiba ukwa bumbimunda” no kuti “ku kutemwa aba bwananyina” tulingile ukuba “abatemwana nga nshi.” Ici e cilenga tulecindikana. Uyu mutumwa asosele no kuti: “Ku kucindikana ni mwe mubalilepo.” Kwena, uku kutemwa te kwa kukuntukilwa fye. Tulingile ukwesha na maka yesu yonse ukusunga icilonganino ica busaka. Ilyo Paulo alefunda pa kutemwa, alandile no kuti: “Patisheni icabipa, ikatisheni icisuma.”

Ukusekelela Abeni

12. Finshi twingasambilila ku Bena Kristu ba mu Makedonia pa kupeela?

12Belengeni Abena Roma 12:13. Ukutemwa twatemwa bamunyinefwe kulalenga “[tulepeelako] aba mushilo ukulingana no kukabila kwabo.” Nangu ca kutila tuli bapiina, kuti twapeelako bambi uto tukwete. Paulo alembele pa Bena Kristu ba mu Makedonia ati: “Na lintu balecula ilyo kwali ukweshiwa ukukalamba, balisekelele icine cine kabili bali na bukapekape ubwine bwine, nangu ca kutila bali bapiina nga nshi. Pantu ndemweba icine cine, nati, bapeele ukulingana na maka yabo, kabili bapeele ukucila fye na pa maka yabo, pantu aba bamunyinefwe ku kuitemenwa fye baletulomba no kutupapaata ukuti bapeele ubupe ku ba mushilo [mu Yudea] pa kuti mu kucita ifyo bababombele capamo na bantu bambi.” (2 Kor. 8:2-4) Nangu ca kutila Abena Kristu ba ku Makedonia bali bapiina, bali ni bakapekape sana. Balemona ukuti lishuko ukupeelako bamunyinabo mu Yudea ifyo bakwete.

13. Bushe calola mwi ‘ukutwalilila ukusekelela abeni’?

13 Amashiwi ya kuti “mutwalilile ukusekelela abeni” yapilibulwa ku mashiwi ya ciGriki ayalanga ukuti tulingile ukuitendekelako. Baibolo ya The New Jerusalem Bible yapilibula aya mashiwi ukuti “mulefwailisha inshila sha kusekelelamo abeni.” Limo tusekelela abeni nga twabalalika ku ca kulya, kabili kuti cawama sana nga ca kuti ico twacitila ifyo, mulandu wa kuti natubatemwa. Nomba nga tuleitendekelako, kuti twasanga ukuti kwaliba inshila ishingi isho twingasekelelamo abeni. Nga ca kuti te kuti tukumanishe ukwita ku ca kulya, kuti twabeta fye ku mwesu ukuti tunwine pamo utwa kunwa utuli tonse.

14. (a) Bushe ishiwi lya ciGriki ilyo bapilibulako amashiwi ya kuti “ukusekelela abeni” lisanshamo cinshi? (b) Tulanga shani ukuti twalitemwa abafuma ku fyalo fimbi mu mulimo wa kushimikila?

14 Ukusekelela abeni kusanshamo ne fyo tumona abeni. Ishiwi lya ciGriki ilyo bapilibulako amashiwi ya kuti “ukusekelela abeni” lisanshamo no “kutemwa.” Bushe tumona shani abeni, nelyo abantu abafuma ku fyalo fimbi? Abena Kristu nga basambilila ululimi lumbi pa kuti balebila imbila nsuma ku bafuma ku fyalo fimbi abakuukila mu cifulo icilonganino cabo cishimikilamo, ninshi balekonka uku kufunda kwa kutwalilila ukusekelela abeni. Ukuba kwena, abengi pali ifwe te kuti tukumanishe ukusambilila ululimi lumbi. Nalyo line, ifwe bonse kuti twayafwilisha abafuma ku fyalo fimbi ukubomfya akatabo katila Good News for People of All Nations, umwaba ubukombe bwa mu Baibolo mu ndimi ishingi. Bushe mwalimona ifyo aka katabo kawama ukubomfya mu mulimo wa kushimikila?

Mulebika Amano Kuli Bambi

15. Cinshi twingasosela ukuti Yesu alecita ifyaba pa Abena Roma 12:15?

15Belengeni Abena Roma 12:15. Ukufunda kwa kwa Paulo ukwaba muli ici cikomo kulelangilila ukuti tulingile ukubika amano ku fileumfwa bambi. E co, tufwile ukusambilila ukusekelela na balesekelela no kuloosesha pamo na baleloosha. Nga tuleleka umupashi ukutwafwa ukucincila, tukalacita ifi fintu. Ilyo abasambi ba kwa Kristu 70 bapwile kampeni ya kushimikila, baile-eba Yesu ifisuma ifyo basangile mu mulimo babombele. Yesu “alisekelele nga nshi mu mupashi wa mushilo.” (Luka 10:17-21) Alisekelele pamo na bo. E lyo inshita imbi, Yesu ‘alilile pamo na bantu abalelila’ ilyo cibusa wakwe Lasaro afwile.—Yoh. 11:32-35.

16. Kuti twalanga shani ukuti tulabika amano ku fyo bambi baleumfwa, kabili ni bani maka maka abalingile ukucita ifi?

16 Tufwaya ukupashanya Yesu. Ilyo Umwina Kristu munensu alesekelela, tufwaya ukusekelela pamo nankwe. Kanshi na lintu bamunyinefwe na bankashi balecula nangu nga bali no bulanda, tulingile ukubalangulukilako. Ilingi line, kuti twasansamusha abasumina banensu abalecula nga ca kuti tulekutikisha ilyo baletulondolwela ifilebacitikila no kubalangulukilako. Kabili limo kuti twaumfwa ububi sana pa filebacitikila ica kuti twalukusha ne filamba. (1 Pet. 1:22) Baeluda maka maka balingile ukulakonka uku kufunda kwa kwa Paulo.

17. Bushe ukufika pano finshi twasambilila mwi buuku lya Abena Roma icipandwa 12, kabili finshi tukalandapo mu cipande cikonkelepo?

17 Ukufika pano, ifyo twasambilila mu fikomo fyaba mwi buuku lya Abena Roma icipandwa 12, kuti fyatwafwa mu mikalile yesu nga Bena Kristu na mu kwampana kwesu na bamunyinefwe. Mu cipande cikonkelepo, tukasambilila ifikomo fyashalako muli ici cipandwa, ifikalanda pa fyo tulingile ukumona abantu abashaba mu cilonganino na batukaanya no kutucusha e lyo ne fyo tulingile ukwampana nabo.

Ukupitulukamo

• Bushe tulanga shani ukuti ‘umupashi walitulenga ukucincila’?

• Mulandu nshi tulingile ukubela abaicefya kabili abafuuka ilyo tulebombela Lesa?

• Tulanga shani ukuti tulalangulukilako abasumina banensu?

[Amepusho]

[Ifikope pe bula 4]

Cinshi fwe Bena Kristu tucitila fyonse ifi?

[Icikope pe bula 6]

Bushe ifwe bonse kuti twa-afwilisha shani abafuma ku fyalo fimbi ukusambilila pa Bufumu?