Mu Lukuta lwa Bantu ba kwa Lesa E mo Mwingacingililwa

“Nkamutootela mu lukuta ulukalamba.”—AMALU. 35:18.

1-3. (a) Cinshi nalimo icingalenga Abena Kristu bamo ukonaula bucibusa bwabo na Yehova? (b) Ni kwi uko abantu ba kwa Lesa bengacingililwa?

ILYO ba Joel na bena mwabo bali pa kutuusha, baile mu kowa muli bemba kabili apo baleowela pali isabi ilyapusanapusana. Ilyo baile ukwashika sana, abena mwabo batile, “Kwati kuno twafika kwalepa.” Ba Joel bayaswike ati, “Tekanya, ninjishiba ifyo ndecita.” Ba Joel bebukisha ukuti, tapakokwele bamwene fye isabi lyaleka ukumoneka. Baishilekutuluka icalengele ilyo bamwene icisabi icilya abantu cabalungama, ne ci calibaleteele umwenso pantu mu mutima batile capwa fye calabalya. Ilyo icisabi capaleme, caishilelamba fye caya no kuya.

² Umwina Kristu kuti abelelekwa ku fintu fyaba mu calo ca kwa Satana, pamo nga ifya kusekesha, incito, ne fikwatwa, ica kuti afilwa no kwishiba ukuti aleya aleingila mu busanso. Ba Joel, baeluda batile, “Ifyancitikile pali bemba filancinkulako pa fibusa ifyo tukwata. Tufwile ukuba mu cilonganino umo twingacingililwa no kuba ne nsansa!” Te kwesha ukoowa mu menshi ya ici calo ayengatutalusha ku cilonganino no kutwingisha mu busanso. Nga mwailuka ukuti ifya muli cino calo filemutalusha ku cilonganino, ilyo line fye bweleleni ku cilonganino uko mwingacingililwa. Pantu nga tamucitile fyo bucibusa bwenu na Yehova kuti bwapwa.

³ Abena Kristu pali lelo baba mu calo icingonaula bucibusa bwabo na Lesa. (2 Tim. 3:1-5) Satana alishiba ukuti inshita ashele nayo naicepesha, kabili alasansa bonse abashicenjele. (1 Pet. 5:8; Ukus. 12:12, 17) Lelo ifwe twalicingililwa. Yehova alipekanya umo abantu bakwe bafwile ukuuba pa kuti bacingilile bucibusa bwabo na ena. No mu ni mu cilonganino ca Bwina Kristu.

4, 5. Bushe abantu abengi bomfwa shani nga batontonkanya pa fya ku ntanshi, kabili mulandu nshi?

⁴ Icalo tacicingilila sana abantu. Abantu abengi baliba na masakamika pa mulandu wa misoka, ulukaakala, imitengo ya fintu ukukosa, na pa mulandu wa kuti ifintu pe sonde fileonaika. Abantu bonse balakota no kulwala. Na babomba incito, abakwata amayanda, abakwatako indalama na bashilwalalwala balasakamana ukuti ifintu kuti fyayaluka inshita ili yonse.

⁵ Abantu abengi baba na masakamika. Ku ca bulanda, abengi tabasanga umutende ne nsansa mu cupo na mu lupwa ifyo bale-enekela. Ne mipepele ine yalifilwa ukwafwa abantu ukuba ifibusa fya kwa Lesa, kabili abaya ku mapepo balatwishika nga ca kuti balatungululwa bwino kuli bashimapepo. Icalenga ukuti abaya ku macalici baletwishika, mibele yabipa iya ntungulushi shabo ne fisambilisho fya bufi ifyo babasambilisha. E ico abengi bacetekela ukuti abengabafwa bantu basambilila ifya sayansi e lyo na bantu aba mitima isuma. Kanshi te kuti tupape ukuti abantu abengi baba fye mwenso mwenso ica kuti tabafwaya no kutontonkanya pa fya ku ntanshi.

6, 7. (a) Cinshi cilenga ukuti pabe ubupusano pa babombela Lesa na bashimubombela? (b) Finshi twalalandapo?

⁶ Ala paliba ubupusano pa baba mu cilonganino ca Bwina Kristu na bashabamo! Nangu  ca kuti ifwe fwe bantu ba kwa Yehova tulakwata amafya ayengi ayo na bantu bambi bakwata, ifyo tuba nga tuli na mafya ne fyo baba filapusana. (Belengeni Esaya 65:13, 14; Malaki 3:18.) Mulandu nshi? Pantu twalyumfwikisha ifyo Baibolo yalondolola ifilecitikila abantunse, kabili twalisambilila ifya kucita ilyo tuli na mafya. Kanshi tatusakamana ukucila mu cipimo pa fingatucitikila. Ukuba bakapepa ba kwa Yehova kulatucingilila ku kutontonkanya kwalubana na ku mibele yabipa, e lyo na ku fyabipa ififumamo. Kanshi ababa mu cilonganino ca Bwina Kristu baliba no mutende uo bambi bashakwata.—Esa. 48:17, 18; Fil. 4:6, 7.

⁷ Ifya kumwenako fimo kuti fyatwafwa ukutontonkanya pa mutende uuipakisha ababombela Yehova lelo uo abashimubombela bashakwata. Ifi fya kumwenako kuti fyalenga twabebeta ifyo tutontonkanyapo ne fyo tucita no kumona nga pali ifyo tufwile ukucita pa kuti tukonke sana ukufunda kwa kwa Lesa, ukwingatucingilila.—Esa. 30:21.

“Amakasa Yandi Yapene Yapaasuke”

8. Cinshi ababomfi ba kwa Yehova bapampaminapo ukukanacita ukutula fya na kale?

⁸ Na ku kale, bonse abalebombela Yehova no kumunakila tabalepanga bucibusa na bashalemubombela. Na kuba, Yehova alandile ukuti pakaba ubulwani pa bamupepa na bakonka Satana. (Ukute. 3:15) Pa mulandu wa kupampamina pa kukonka amafunde ya kwa Lesa, abantu ba kwa Lesa balipusanako na bantu bambi. (Yoh. 17:15, 16; 1 Yoh. 2:15-17) Te lyonse canguka ukucita ifyo pantu limo kulaba amafya. E calenga na babomfi ba kwa Yehova bamo ukutwishika nga caliba fye bwino ukupampamina pa kukanaba nga ba muli ici calo.

9. Londololeni ubwafya bwakwete uwalembele Amalumbo 73.

⁹ Umubomfi wa kwa Yehova umo uwatendeke ukutwishika nga ca kuti ifyo apingwilepo ukucita fyali bwino ni kalemba wa Amalumbo 73, uyu afwile ali wa mu lupwa lwa kwa Asafi. Uyu kemba wa Amalumbo aipwishe icalengele ukuti ababifi balemoneka  ukuti balikala bwino, ba nsansa, kabili balikwata ifyuma, e lyo ababombela Lesa na maka yonse bena balacula no kukwata amafya.—Belengeni Amalumbo 73:1-13.

10. Mulandu nshi mufwile ukutontonkanishishapo sana pa fyo kemba wa malumbo alandile?

¹⁰ Bushe na imwe mwali-ipushapo amepusho nga yalya kemba wa malumbo aipwishe? Nga e fyo cili, ninshi tamufwile ukumfwa ububi nelyo ukulamona kwati icitetekelo cenu nacinaka. Na kuba, ababomfi ba kwa Yehova abengi, ukubikako fye na bamo abo abomfeshe ukulemba Baibolo, nabo bene e fyo baleumfwa. (Yobo 21:7-13; Amalu. 37:1; Yer. 12:1; Haba. 1:1-4, 13) Kanshi bonse abafwaya ukubombela Yehova bafwile ukutontonkanyapo sana pa cipusho citila: Bushe ukubombela Lesa no kumunakila e cawama sana?, kabili bafwile no kucetekela icasuko kuli ici cipusho. Ici cipusho calyampana no mulandu uo Satana aimishe mwi bala lya Edeni, uwakuma sana ukuteka kwa kwa Lesa. (Ukute. 3:4, 5) Kanshi ifwe bonse tufwile ukutontonkanya sana pa co kemba wa malumbo alandilepo. Bushe tufwile ukulakumbwa ababifi, aba mataki abamoneka kwati tabakwata mafya? Bushe tufwile ‘ukupaasuka,’ atemwa ukuleka ukubombela Yehova no kulabapashanya? Ico cine e co Satana afwaya ukuti ifwe tucite.

11, 12. (a) Cinshi cayafwile kemba wa malumbo ukuleka ukutwishika, kabili cinshi tusambililako? (b) Cinshi mumwenako ukuti ifyalandile kemba wa malumbo fya cine?

¹¹ Cinshi cayafwile kemba wa malumbo ukuleka ukutwishika? Nangu ca kutila alisumine ukuti apene aleke ukucita icalungama, alyalwike mu fyo aletontonkanya ilyo aingile “umwa mushilo umwa kwa Lesa,” e kutila, ilyo ali pamo na bantu abatemenwe ukupepa Lesa abali mwi tempele no kutontonkanya pa bufwayo bwa kwa Lesa. Uku e ko ailukile ifikaponena ababifi kabili talefwaya na o fikamuponene. Alimwene ukuti imikalile yabo ne fyo balecita fyalengele baba “apatelela.” Kemba wa malumbo ailwike ukuti, bonse abacita ifyabipa no kuitalusha kuli Yehova, ukwabula ukutwishika bakafika ku mpela yabo “ku bucushi bwa kupumikisha,” lelo ababombela Yehova, akabatungilila. (Belengeni Amalumbo 73:16-19, 27, 28.) Na imwe mufwile mwalimona ukuti ici ca cine. Nangu ca kuti abengi bamona ukuti ukulacita fye ifyo balefwaya ukwabula ukulakonka amafunde ya kwa Lesa kwaliba fye bwino, balafilwa ukuicingilila ku fyabipa ififumamo.—Gal. 6:7-9.

¹² Finshi fimbi twingasambilila ku fyacitikile kemba wa malumbo? Asangile umutende na mano ilyo ali na bantu ba kwa Lesa. Atendeke ukutontonkanya bwino ilyo aile ku cifulo uko balepepela Yehova. Na muno nshiku mwine, ilyo tuli mu kulongana tulafundwa bwino kabili tulasambilila ifya kwa Lesa. E mulandu wine Yehova ebela ababomfi bakwe ukulasangwa ku kulongana kwa Bwina Kristu uko batukoselesha no kutucincisha ukulacita ifisuma.—Esa. 32:1, 2; Heb. 10:24, 25.

Saleni Bwino Ifibusa

13-15. (a) Cinshi cacitikile Dina, kabili finshi twingasambililako? (b) Mulandu nshi ukwampana na Bena Kristu benensu kwabela bucingo?

¹³ Ifyacitikile Dina umwana wa kwa Yakobo fitulanga ifyabipa ififuma mu kwangala na bantu abashipepa Lesa. Ibuuku lya Ukutendeka litweba ukuti atemenwe ukwangala na bakashana abena Kaanani abali uko aleikala no lupwa lwakwe. Abena Kaanani tabali ne mibele isuma nga ilya iyakwete abalepepa Yehova. Lelo ifyo abashula ifya kale basanga filanga ukuti imibele ya bena Kaanani yalengele mu calo cabo mube sana ulukaakala, ubulalelale, no kupepa utulubi ne fya makankamike ifyo abatemenwe ubulalelale bacindike. (Ukufu. 23:23; Lebi 18:2-25; Amala. 18:9-12) Ibukisheni ifyacitikile Dina pa mulandu wa kwangala na balecita ifi fintu.

 ¹⁴ Ilyo Shekemu umwina Kaanani uo balondolwele ukuti “e wacindamishe pali bonse aba mu ng’anda ya kwa wishi,” amwene Dina, “alimubuulile, asendama nankwe no kumucenda.” (Ukute. 34:1, 2, 19) We cintu ububi icacitikile Dina! Bushe muletontonkanya ukuti Dina alishibe ukuti icintu ca musango yu kuti camucitikila? Nalimo ena ico alefwaya fye, kuba cibusa wa balya bena Kaanani bacaice, abo alemona ukuti bali abantu abasuma. Lelo ifyo alebamona te fyo bali.

¹⁵ Cinshi twasambilila kuli ili lyashi? Twasambililako ukuti te kuti tupange bucibusa na bashili Bena Kristu no kwenekela ukuti tamwakafume ifyabipa. Amalembo yalanda ukuti “ukwampana pamo na babi kulonaula imibele isuma.” (1 Kor. 15:33) Lelo ukwampana na basumina banenu, ababa ne mibele isuma nge yo mwakwatako kabili abatemwa Yehova nga imwe, kulacingilila. Ifibusa fya musango yu fikalenga mulecita ifisuma.—Amapi. 13:20.

“Mwalisambwa”

16. Finshi umutumwa Paulo alandile pali bamo abali mu cilonganino ca ku Korinti?

¹⁶ Icilonganino ca Bwina Kristu calyafwa abantu abengi ukuleka ukucita ifintu ifikowesha. Ilyo umutumwa Paulo alembele kalata ya kubalilapo ku cilonganino ca ku Korinti, alandile pa fyo Abena Kristu kulya bayalwike pa kuti baleikala ukulingana na mafunde ya kwa Lesa. Bamo bali abalalelale, abacende, bakapepa ba tulubi, bambi balelaala na baume banabo, bali bacakolwa e lyo balecita ne fyabipa fimbi. Paulo abebele ukuti: “Lelo mwalisambwa.”—Belengeni 1 Abena Korinti 6:9-11.

17. Bushe ukulakonka amafunde ya mu Baibolo kwayafwa shani abengi ukwaluka?

¹⁷ Abantu abashakwata icitetekelo tabakwata amafunde ayasuma aya kubatungulula. Bakonka fye ifyo abene balefwaya e lyo limo bakonka ificita abantu bambi nga filya bamo mu Korinti baali ilyo bashilaba Abena Kristu. (Efes. 4:14) Lelo ukwishiba bwino bwino Icebo ca kwa Lesa no kufwaya kwakwe kulalenga abakonka ifyo Amalembo yalanda ukwaluka no kuba abantu basuma. (Kol. 3:5-10; Heb. 4:12) Abengi ababa mu cilonganino ca Bwina Kristu kuti basumina ukutila ilyo bashilasambilila amafunde ya kwa Yehova no kuyeshiba, balecita icili conse icabipa ico batemwa. Lelo tabali ne nsansa no mutende. Basangile fye umutende ilyo batendeke ukulongana na bantu ba kwa Lesa e lyo no kukonka amafunde ya kututungulula ayaba mu Baibolo.

18. Finshi fyacitikile uwacaice umo, kabili fitusambilisha cinshi?

¹⁸ Lelo bamo abafumine mu cilonganino ca Bwina Kristu pa nshita imo, balaiseka pa fyo bacitile. Nkashi umo uo twalaita ati Taniya, alondolola ukuti “akuliile mu ng’anda ya bakapepa,” lelo ilyo ali ne myaka 16, alilekele ukulongana pantu “akonkelele ifya calo.” Pa fyabipa ifyamucitikile pali ukupula ifumo no kuliponya. Ino nshita atila: “Ndafilwa ukulabako ku fyabipa ifyancitikile ilyo nalekele ukulongana pa myaka itatu. Icinkalipa lyonse ico nshakalabe nangu panono ca kwipaya umwana uushilafyalwa. . . . Ndefwaya ukwebako abacaice abalefwaya ‘ukwishiba’ ifyo cumfwika ukuya ne calo nangu fye ni pa nshita iinono ukutila: ‘Mwikesha!’ Nalimo pa kwamba kuti caumfwika bwino, lelo mu kulekelesha ififumamo filabipa icine cine. Takwaba ifisuma ififuma mu kukonkelela  icalo, fya bulanda fyeka fyeka. Nali-imwena na menso kabili nalishiba. Ikalilileni mu kuteyanya kwa kwa Yehova! E cikamuletela fye insansa.”

19, 20. Bushe icilonganino ca Bwina Kristu citucingilila kuli finshi kabili citucingilila shani?

¹⁹ Tontonkanye pa cingamucitikila nga mwalifumine mu cilonganino ca Bwina Kristu umo mwacingililwa. Abengi nga baibukisha ifyo imibele yabo yali ilyo bashilasambilila Baibolo, tabafwaya fye no kutontonkanyapo pa kufumamo. (Yoh. 6:68, 69) Mukaba mu mutende kabili mukacingililwa ku fyabipa na ku fya bulanda ifyaba mu calo ca kwa Satana nga mwatwalilila ukuba pamo na bamunyinenwe na bankashi, Abena Kristu banenu. Ukwampana nabo no kulasangwa lyonse mu kulongana kukalenga mukaleibukisha lyonse ubusuma bwaba mu kukonka ifipimo fya kwa Yehova ifyalungama kabili mukalafwaya ukulafikonka lyonse. Nga filya kemba wa malumbo acitile, na imwe bene mufwile ‘ukulatootela Yehova mu lukuta ulukalamba.’—Amalu. 35:18.

²⁰ Kwena Abena Kristu bonse balapitako mu fintu fyalekanalekana ifilenga cakosa limo ukutwalilila ukuba ne citetekelo. Limo ico bakabila fye kubafwa pa kuti baishiba ifya kucita. Cinshi ico imwe pa lwenu, ne cilonganino conse mwingacita ku kwafwa Abena Kristu banenu abalepita mu fya musango yu? Icipande cikonkelepo cikalanda pa fyo mwingatwalilila ‘ukusansamusha no kukuula’ bamunyinenwe.—1 Tes. 5:11.

Kuti Mwayasuka Shani?

• Finshi twingasambilila ku fyacitikile uwalembele Amalumbo 73?

• Bushe ifyacitikile Dina fitusambilisha cinshi?

• Mulandu nshi twingasosela ukuti mu cilonganino ca Bwina Kristu e mo twingacingililwa fye?

[Ifipusho]

[Ifikope pe bula 7]

Muleowela ukushili ubusanso; no mu ni mu cilonganino umo mwingacingililwa!