Bushe Mulabalilapo Ukucindika Abena Kristu Banenu?

“Ku kutemwa aba bwananyina mube abatemwana nga nshi. Ku kucindikana ni mwe mubalilepo.”—ROM. 12:10.

1, 2. (a) Finshi Paulo afundile Abena Kristu muli kalata alembele abena Roma? (b) Fipusho nshi twalalandapo?

MULI kalata Paulo alembeele abena Roma, alilandilepo sana ukuti ukutemwana kwalicindama sana mu cilonganino ca Bwina Kristu. Atucinkulako ukuti ukutemwa kwesu ‘takufwile ukuba ukwa bumbimunda.’ Alandile no kuti “aba bwananyina” bafwile ‘ukutemwana nga nshi.’—Rom. 12:9, 10a.

² Lelo kwena tatufwile ukumfwa fye mu mutima ukuti twalitemwa aba bwananyina, tufwile no kulacita ifilanga ukuti twalibatemwa. Pantu na kuba, nga tatulecita ifilelanga ukuti twalitemwa aba bwananyina te kuti cishibikwe ukutila twalibatemwa. E mulandu wine Paulo atufundile no kuti: “Ku kucindikana ni mwe mubalilepo.” (Rom. 12: 10b) Finshi filanga ukuti tulacindika bambi? Mulandu nshi tufwile ukubalilapo ukucindika Abena Kristu banensu? Kuti twabacindika shani?

Ukucindika Bambi

3. Bushe ishiwi lya kuti “ukucindika” lipilibula cinshi mu ndimi balembelemo Baibolo pa kubala?

³ Ishiwi lya ciHebere ilyapilibulwa ati “ukucindika” lipilibula ukumona umuntu ukuti alicindama. Ishiwi limo line mu Baibolo lyapilibulwa no kuti “ubucindami.” Ici na co ciletulanga ukuti umuntu uo abantu bamona ukuti alicindama, balamupeela sana umucinshi. (Ukute. 45:13) Ishiwi lya ciGriki ilyo bapilibula ukuti “ukucindika” mu Baibolo, na lyo lipilibula ukumona icintu ukuti calicindama nelyo ukucicindamika. (Luka 14:10) Kanshi, abo twacindika tatubamona ukuti ba pa nshi.

4, 5. Bushe ukucindika bambi calola mwi? Langilileni.

⁴ Finshi filanga ukuti tulacindika bambi? Ukucindika bamunyinefwe te kulanga fye ukuti twalibacindika. Nangu ca kutila ifyo tucita kuli bena e filanga ukuti twalibapeela umucinshi, ukucindika bamunyinefwe kufwile ukutendekela ku fyo tubamona ne fyo tumfwa mu mutima pali bena.

⁵ Bushe Umwina Kristu kuti acindika shani abasumina banankwe nga ca kutila umucinshi taulefuma pa nshi ya mutima? (3 Yoh. 9, 10) Filya icilimwa citemfuma no kukuula bwino nga calimbwa mu mushili uusuma, no mucinshi wine nga wafuma pa nshi ya mutima, ulaba uwa cine kabili ulatwalilila. Umucinshi nga taulefuma pa nshi ya mutima, ninshi te wa cine, no kupwa ulapwa. E mulandu wine ilyo Paulo ashilalanda pa kucindikana, abalilepo ukulanda ukuti: “Ukutemwa kwenu kwiba ukwa bumbimunda.”—Rom. 12:9; belengeni 1 Petro 1:22.

Bacindikeni Pantu Babumbwa “mu Cipasho ca kwa Lesa”

6, 7. Mulandu nshi tufwile ukucindikila bambi?

⁶ Apo umucinshi wa cine ufuma pa nshi ya  mutima, tufwile ukulaibukisha ico Amalembo yatwebela ukuti tulecindika bamunyinefwe. Natulande pa milandu ibili iyo tufwile ukubacindikila.

⁷ Fwe bantunse twalipusana ne fibumbwa fimbi pantu ifwe twapangwa “mu cipasho ca kwa Lesa.” (Yako. 3:9) E calenga tukwate ne mibele Lesa akwatako pamo nga ukutemwa, amano no mulinganya. Moneni na fimbi ifyo Kabumba atupeela. Kemba wa malumbo atile: “Mwe Yehova . . . Mwebo ubukata bwenu bulumbanishiwa mu myulu! . . . [Umuntu] mwamulengele ukuti abe uwacepako panono pa baba nga Lesa, Kabili mwamupeele ubukata no bucindami.” (Amalu. 8:1, 4, 5; 104:1) * Lesa alipeela abantu fye bonse ubucindami, ubukata, no mucinshi. Kanshi nga twacindika umuntu munensu ninshi tulesumina ukuti Yehova afwaya tulecindika bambi. Apo kwaliba imilandu isuma iyo tufwile ukucindikila abantu bonse, abasumina banensu bena tufwile no kucilapo ukubacindika!—Yoh. 3:16; Gal. 6:10.

Tuli Lupwa Lumo

8, 9. Finshi Paulo alandilepo ifyo Abena Kristu balingile ukucindikila abasumina banabo?

⁸ Paulo alilanda pa mulandu na umbi uo tufwile ukulacindikanina. Ilyo talalanda pa kucindika bambi, abalile alanda ati: “Ku kutemwa aba bwananyina mube abatemwana nga nshi.” Amashiwi ya ciGriki ayo bapilibula ati “abatemwana nga nshi” yalanda pa kwikatana kwakosa ukuba pa lupwa ulwatemwana kabili ulwafwana. E ico ilyo Paulo abomfeshe aya mashiwi, alelanda ukuti aba mu cilonganino bafwile ukulaumfwana sana no kutemwana, nga filya ciba ku lupwa ulwaikatana. (Rom. 12:5) E lyo kabili mulingile ukwibukisha ukuti, Paulo alembele aya mashiwi ku Bena Kristu basubwa, aba bonse Lesa alibabuulile ukuba abana bakwe, e ico baishilekwata Shibo umo, Yehova. Kanshi nga kukonka, bali lupwa lumo ulwaikatana. Ukwabula no kutwishika, Abena Kristu basubwa abaliko ilyo Paulo ali pano calo, balishibe ukuti ukucindikana kwalicindama icine cine. Na basubwa pali lelo balishiba ico.

⁹ Inga balya ababa mwi bumba lya “mpaanga shimbi”? (Yoh. 10:16) Nangu ca kutila bena tabalati babe abana ba kwa Lesa, na bo bene calilinga filya betana ati munyinane na nkanshi pantu baba mu lupwa lumo ulwa Bena Kristu ababa mwi sonde lyonse. (1 Pet. 2:17; 5:9) E ico ababa mwi bumba lya mpaanga shimbi balishiba bwino bwino ifyo cipilibula ukwitana ati “munyinefwe” na “nkashi.” Kanshi nabo balishiba ukuti calicindama sana ukucindika abasumina banabo ukufuma pa nshi ya mutima. Belengeni 1 Petro 3:8.

Mulandu Nshi Cacindamina Ukucindika Bambi?

10, 11. Mulandu nshi ukucindika bambi kwacindamina sana?

¹⁰ Mulandu nshi ukucindika bambi kwacindamina sana? Ukucindika bamunyinefwe na bankashi kulalenga mu cilonganino mwaba insansa no kwikatana.

¹¹ Lelo kwena twalishiba ukuti ifitukosha sana fwe Bena Kristu, ni bucibusa bwesu na Yehova e lyo no mupashi wa mushilo uo atupeela. (Amalu. 36:7; Yoh. 14:26) Na lyo line, Abena Kristu banensu nga batulanga ukuti balitucindika, tulakoseleshiwa. (Amapi. 25:11) Tulomfwa bwino nga ca kuti umuntu acita fimo ifyalanga ukuti alitucindika. Tulakoseleshiwa kabili tulaba ne nsansa ilyo tutwalilila ukwenda mu musebo wa ku bumi. Ukwabula no kutwishika na imwe mwalimona ico.

12. Finshi ifwe bonse tufwile ukulacita pa kuti mu cilonganino muleba icumfwano ne citemwiko?

¹² Apo Yehova alishiba ukuti mu cifyalilwa  fye fwe bantu tulafwaya ukucindikwa, alitweba ukupitila mu Cebo cakwe ukuti: “Ku kucindikana ni mwe mubalilepo.” (Rom. 12:10; Belengeni Mateo 7:12.) Abena Kristu abakonka sana uku kufunda kwacindama balalenga paba icumfwano no kutemwana pa ba bwananyina. Kanshi kuti cawama twayipusha ukuti, ‘Ni lilali nalandilepo nelyo ukucita ifyalangile ukuti nalicindika munyinane nelyo nkashi uo tulongana nankwe?’—Rom. 13:8.

Bonse Tufwile Ukucindikana

13. (a) Ni bani bafwile ukubalilapo ukucindika bambi? (b) Bushe amashiwi Paulo alandile ayaba pa abena Roma 1:7 yalola mwi?

¹³ Ni bani bafwile ukubalilapo ukucindika bambi? Muli Kalata Paulo alembele ku baHebere alondolwele ukuti baeluda e ‘batungulula.’ (Heb. 13:17) Ca cine, baeluda balatutungulula mu fingi. Na lyo line apo e bakacema, bafwile ukuba pa ntanshi mu kucindika aba bwananyina kumo na baeluda banabo. Ku ca kumwenako, ilyo baeluda bakumana pa kuti balanshanye pa filekabilwa mu cilonganino, balalanga ukuti balicindikana nga balekutikisha ilyo eluda munabo alelanda. E lyo kabili balalanga ukuti balicindikana nga ca kutila pa kupingula ifya kucita, batontonkanya pa fyo baeluda bonse balandile. (Imil. 15:6-15) Na lyo line, tufwile ukwibukisha ukuti, ilyo Paulo alembele kalata ku bena Roma, te baeluda fye beka alembeele, lelo cilonganino conse. (Rom. 1:7) Kanshi kuti twatila, na ifwe bene pali lelo tufwile ukumfwila filya Paulo alandile ukuti ku kucindikana ni mwe mubalilepo.

14. (a) Langilileni ifyo ukucindika bambi kwapusana no kubalilapo ukubacindika? (b) Cipusho nshi twingaipusha?

¹⁴ Natulandepo na fimbi pa kufunda kwa kwa Paulo. Akoseleshe abasumina banankwe mu Roma ukulabalilapo ukucindika bambi, te kubacindika fye. Bupusano nshi bulipo apa? Tontonkanyeni pali ici. Bushe kafundisha kuti alaeba abana be sukulu abaishiba kale ukubelenga ukuti basambilile ukubelenga? Iyo. Balishiba kale ukubelenga. Lelo kafundisha kuti abafwa ukulabelenga bwino sana. Na ifwe kale kale tulacindika bambi, pantu ukutemwa uko abantu beshibilako ukuti tuli Bena Kristu ba cine, kulalenga tulecita ico. (Yoh. 13:35) Nga filya abana be sukulu abaishiba kale ukubelenga bengasambilila ukubelenga bwino sana, na ifwe bene te kuti tupelele fye pa kucindika bambi lelo kuti twafika fye na ku kubalilapo ukubacindika. (1 Tes. 4:9, 10) Kanshi bonse fye tufwile ukulabalilapo ukucindika bambi. Napamo  kuti twayipusha atuti, ‘Bushe ndacita ifyo mu cilonganino naba?’

Mulecindika “Abalanda”

15, 16. (a) Ni bani bambi tulingile ukucindika, kabili mulandu nshi? (b) Cinshi cikalanga ukuti tulacindika bamunyinefwe na bankashi ukufuma pa nshi ya mutima?

¹⁵ Ni bani bambi mu cilonganino abo tufwile ukucindika? Icebo ca kwa Lesa citila: “E wimya umulanda ukufuma mu lukungu, emya umupiina ukufuma mu mito, ukubateka pamo na bakankaala; kabili abapeela icipuna ca bukata.” (1 Sam. 2:8) Bushe ifyo ili ilembo lyalanda kuti fyatwafwa shani mu kucindika bambi?

¹⁶ Mwalasumina ukuti abantu abengi balacindika abo bamona ukuti balibacila, lelo balya abo bamona ukuti ba pa nshi, babacindika fye panono no kukanabacindika fye. Lelo Yehova te fyo aba. Umwine atila: “abancindika nkabacindika.” (1 Sam. 2:30; Amalu. 113:5-7) Yehova alacindika bonse abamucindika. Tasuula “abalanda.” (Belengeni Esaya 57:15; 2 Imila. 16:9) Na ifwe tulafwaya ukupashanya Yehova. Kanshi nga tulefwaya ukumona nga tulacindika bambi ukufuma pa nshi ya mutima, tufwile ukuipusha ukuti, ‘Bushe imona shani abashalumbuka na bashapeelwa imilimo mu cilonganino?’ (Yoh. 13:14, 15) Icasuko kuli ici cipusho e cingalanga nga mulacindika bambi no mutima onse. Belengeni Abena Filipi. 2:3, 4.

Tulacindika Bambi nga Tulelubula Inshita ya Kubafwa

17. Cinshi icikalamba ico twingalacita pa kulanga ukuti tulacindika bonse mu cilonganino, kabili mulandu nshi?

¹⁷ Cinshi icikalamba ico twingalacita pa kulanga ukuti tulacindika bonse mu cilonganino? Kulubula inshita ya kuba na bambi. Mulandu nshi? Fwe Bena Kristu twalikwata ifya kucita ifingi, kabili cilasenda inshita iikalamba pa kubomba imilimo yacindama mu cilonganino iyalekanalekana. E calenga tulemona ukuti inshita yalicindama sana. Lelo twalishiba no kuti tatufwile ukulapamfya bamunyinefwe na bankashi ukuti balebomfya inshita iikalamba ku kutwafwa. E lyo kabili tulatasha sana nga ca kutila abantu mu cilonganino baleibukisha ukuti tabafwile ukulatupamfya ukuti tulebomfya inshita yesu ku kubafwa.

18. Ukulingana ne cikope cili pe bula 18, kuti twalanga shani ukuti tulafwaya ukulubula inshita ya kwafwa bamunyinefwe?

¹⁸ Na lyo line, ifwe bonse maka maka bakacema mu cilonganino, twalishiba ukuti nga tuleitemenwa ukuleka ifyo tulecita pa kuti tukwate inshita ya kwafwa bamunyinefwe, tulanga ukuti twalibacindika. Cinshi twasosela ifyo? Ilyo twaleka ifyo tulecita pa kuti twafwe bamunyinefwe, ninshi tulebeba ukuti, ‘Walicindama sana ica kuti cawamapo naleka ifyo nacilacita pa kuti mbe na iwe.’ (Marko 6:30-34) E lyo nga tatulelubula inshita ya kuba nabo ninshi tulebalanga ukuti tabacindama. Nga tuleshimunuka ukuleka ifyo tulecita pa kuti tukwate inshita ya kuba na munyinefwe, kuti twalenga alamona kwati tatwamucindika. Lelo tufwile ukwibukisha ukuti kulaba inshita ilyo umuntu te kuti aleke ifyo alecita pa kuti abe na ifwe. Na lyo line ukuitemenwa nelyo ukushimunuka ukulubula inshita ya kwafwa bambi, e cilanga nampo nga twalicindika bamunyinefwe ne nkashi ukufuma pa nshi ya mutima nelyo iyo.—1 Kor. 10:24.

 Lyonse Mulebalilapo Ukucindika Bambi

19. Nga twalubula inshita ya kuba na bamunyinefwe, cinshi cimbi ico twingacita icingalanga ukuti twalibacindika?

¹⁹ Kwaliba ifintu na fimbi ifyacindama ifyo twingacita pa kulanga ukuti twalicindika abasumina banensu. Ku ca kumwenako, nga twalubula inshita pa kuti tube nabo, tufwile no kubika amano ku fyo balelanda. Apa na po, Yehova alitulanga ica kumwenako. Kemba wa malumbo Davidi atile: “Amenso ya kwa Yehova yalola pa balungama, na matwi yakwe yomfwa inkuuta yabo.” (Amalu. 34:15) Tulesha ukupashanya Yehova nga tulekutikisha ilyo bamunyinefwe balelanda, maka maka nga balefwaya tubafwe. Nga tulecita ifyo, ninshi tulelanga ukuti twalibacindika.

20. Finshi twasambilila pa kucindika bambi ifyo tufwile ukulaibukisha?

²⁰ Nga fintu twalandapo, tufwile ukulaibukisha ico tufwile ukucindikila Abena Kristu banensu ukufuma pa nshi ya mutima. E lyo kabili tufwile ukulafwaya inshila sha kulangilamo ukuti tulacindika bonse kumo fye na balanda. Nga tulecita ifi, tukatemwana sana na bamunyinefwe kabili tukekatana mu cilonganino. Kanshi bonse natutwalilile ukulabalilapo ukucindika bambi, te kubacindika fye. Bushe mulefwaisha ukulacita ifyo?

[Futunoti]

Bushe Muleibukisha?

• Finshi fyasanshiwa mu kucindika bambi?

• Milandu nshi iyo tufwile ukucindikila Abena Kristu banensu?

• Mulandu nshi cacindamina ukucindikana?

• Finshi tufwile ukulacita ifilanga ukuti twalicindika abasumina banensu?

[Ifipusho]

[Icikope pe bula 18]

Kuti twalanga shani ukuti twalicindika abasumina banensu?