Bushe Yehova Amona Shani Ukuipokolola?

UMWAUME atile,“Umwanakashi uo mwampeele e umpeele icisabo ca ku muti, na ine e pa kulya.” Umwanakashi ayaswike ukuti, “Insoka e yacimbepa, na ine e pa kulya.” Adamu na Efa, abafyashi besu aba kubalilapo e babalilepo ukuipokolola ilyo balandile aya mashiwi kuli Lesa, kabili abantu balitwalilila ukucita ifi na pali lelo.—Ukute. 3:12, 13.

Ifyo Yehova apingwile Adamu na Efa ilyo bamupondokele filanga apabuuta ukuti imilandu bapeele pa kuipokolola, tayali milandu ine ine. (Ukute. 3:16-19) Bushe ninshi Yehova alipata ukuipokolola? Nelyo bushe kwaliba ukuipokolola uko amona ukuti nakulinga? Nga e fyo, kuti twaishiba shani ukuipokolola ukusuma no kubi? Pa kusanga icasuko, lekeni intanshi twishibe umo ukuipokolola kwalola.

Ukuipokolola, kulondolola umulandu umuntu acitiile fimo, umulandu afililwe ukucita fimo, nangu ico takacitile fimo. Pa kuipokolola limo kulaba ukulondolola umulandu uusuma uo twafililwa ukucita fimo e lyo limo kulaba ukulomba ubwelelo ukufuma pa nshi ya mutima pa kuti batwelele. Lelo nga fintu cali kuli Adamu na Efa, mu kuipokolola kuti mwaba no kuifungushanya, ukupeela umulandu wa bufi pa kutila icishinka ci-ishibikwa. Apo abengi tabalanda icishinka, ukuipokolola kwabo kulatwishikwa ilingi line.

Nga tulefwaya ukuipokolola maka maka pa fikumine umulimo wa kwa Lesa uo tubomba, tulingile ukucenjela pa kuti ‘tatuibepele.’ (Yako. 1:22) E ico kanshi, natulande pa malyashi yamo aya mu Baibolo ne fishinte ifingatwafwa pa kuti ‘ilyo tushilacita icintu tulebala twamona nga kuti casekesha Shikulu.’—Efes. 5:10.

Ico Lesa Afwaya Tulecita

Mu Cebo ca kwa Lesa mwaba amafunde ya kulungatika ayo Yehova afwaya abantu bakwe ukulakonka. Ku ca kumwenako, amashiwi ya kwa Kristu aya kuti “kabiyeni, kalengeni aba nko shonse ukuba abasambi,” lifunde ilyo na basambi ba kwa Kristu muno nshiku bafwile ukukonka. (Mat. 28:19, 20) Na kuba, ukukonka ili funde kwalicindama sana ica kuti no mutumwa Paulo atile: “Ca bulanda kuli ine nga nshibila imbila nsuma!”—1 Kor. 9:16.

Lelo bamo abo twasambilila nabo Baibolo pa myaka iingi tabafwaya ukubombako umulimo wa kushimikila imbila nsuma iya Bufumu bwa kwa Lesa. (Mat. 24:14) Bamo abalebombako uyu mulimo wa kushimikila balileka. Bushe bamo balanda ukuti finshi fyalenga belashimikila? Bushe ku kale Yehova acitile shani ku bashalefwaya ukucita fimo ifyo abebele mu kulungatika?

Ukuipokolola uko Lesa Amona Ukuti Takwalinga

“Kwalyafya Sana.” Umulimo wa kushimikila umoneka kwati walyafya maka maka kuli balya abakwata umwenso. Natumone ifyo twingasambililako kuli Yona. Yehova alimupeele umulimo uwalemoneka ukuba uwakosa sana. Amwebele ukuyabila ukuti Ninebe ali no konaulwa. Kuti twaumfwikisha umulandu Yona amwenene ukuti ulya mulimo wali uwakosa sana. Ninebe e wali umusumba ukalamba mu Asiria, kabili caishibikwe ukuti abena Asiria bali abankalwe icine cine. Yona afwile aletontonkanya  ati: ‘Bushe cikaba shani ilyo nkalashimikila balya bantu? Bushe bakampanya?’ Tapakokwele, alifyukile. Lelo Yehova tamwene ukuti imilandu Yona afyukile yali milandu ine ine. E calengele ukuti Yehova amwebe na kabili ukuti ayebila ku bena Ninebe. Uyu muku wena Yona alishipile no kubomba umulimo apeelwe, kabili Yehova alipaalile umulimo wakwe.—Yona 1:1-3; 3:3, 4, 10.

Nga mumona kwati umulimo wa kushimikila imbila nsuma walyafya sana muleibukisha ukuti “Lesa kuti acita ifintu fyonse.” (Marko 10:27) Mwilatwishika ukuti Yehova akulamukosha nga muletwalilila ukulomba ukwafwa kwakwe kabili akamupaala nga mwashipa pa kuti mubombe umulimo wa kushimikila.—Luka 11:9-13.

“Nshilefwaya.” Cinshi mwingacita nga ca kuti umutima taulefwaya ukubomba umulimo wa Bwina Kristu uwa kushimikila? Muleibukisha ukuti Yehova kuti amwafwa kabili kuti alenga mwalafwaya ukubombako uyu mulimo. Paulo atile: “Lesa e ulebombela muli imwe, pa mulandu wa kufwaya kwakwe pa kuti mulefwaya e lyo no kucitapo cimo.” (Fil. 2:13) Kanshi kuti mwalomba Yehova ukumwafwa pa kuti mulefwaisha ukucita ukufwaya kwakwe. Ne Mfumu Davidi e fyo yacitile. Yalombele Yehova ukuti: “Nengeni ukwenda mu cine cenu.” (Amalu. 25:4, 5) Na imwe kuti mwapepa kuli Yehova no kulomba ukuti amwafwe ukulacita ifingalenga aba ne nsansa.

Ca cine ukuti nga natunaka nelyo kuli ifitukalifye, limo tulingile fye ukuipatikisha ukuya ku kulongana ku Ng’anda ya Bufumu na mu kushimikila. Nga cabe fyo, bushe ninshi tatwatemwa Yehova icine cine? Awe. Ababomfi ba kwa Lesa aba cishinka ku kale nabo bale-esha na maka pa kuti fye bacite ukufwaya kwa kwa Lesa. Ku ca kumwenako, Paulo atile ‘aletutaula umubili wakwe,’ pa kuti fye omfwile amafunde ya kwa Lesa. (1 Kor. 9:26, 27) Kanshi na lintu twaipatikisha ukubombako umulimo wa kushimikila, tufwile ukucetekela ukuti Yehova akatupaala. Mulandu nshi? Pantu icalenga tucite ico Lesa alefwaya ni co twalitemwa Yehova. Nga twacita ico, ninshi tuleasuka Satana uwabepele ukuti ababomfi ba kwa Lesa kuti bakaana Yehova nga baeshiwa.—Yobo 2:4.

“Ifya kucita fyalimfulila.” Nga ca kuti mumona ukuti icalenga mwilashimikila ni co mwalikwata ifya kucita ifingi, ninshi mulingile ukutontonkanya sana na kabili pa fyo mwabikako sana amano. Yesu atile: “E ico, intanshi mulefwaya ubufumu.” (Mat. 6:33) Pa kukonka uku kufunda, nalimo mufwile ukwangusha imikalile nelyo ukulubulako inshita iyo mupoosa ku fya kuleseshamo icitendwe no kuibomfya mu kushimikila. Kwena caliba fye bwino ukucitako ifya kuleseshamo icitendwe ne fya pa lwesu, lelo ifyo teti fibe milandu ine ine iyo twingalekelapo ukushimikila. Ico umubomfi wa kwa Lesa afwaya intanshi, Bufumu bwa kwa Lesa.

“Te kuti mombe bwino.” Nalimo kuti muleimona kwati tamwafikapo ukuba kasabankanya wa mbila nsuma.  Ababomfi bamo aba cishinka aba kwa Yehova ku kale baleimona ukuti tabafikilepo ukubomba imilimo Yehova abapeele. Natumone ifyo Mose acitile. Ilyo Yehova amupeele umulimo, Mose atile: “Iye mwe Yehova, ine nshilanda bwino, ukufuma fye ku kale ukufika na nomba, nangu fye ni apa pene mulelanda ku mubomfi wenu, pantu nalifina akanwa no lulimi.” Nangu ca kuti Yehova alimukoseleshe, Mose ayaswike ati: “Iye mwe Yehova, shi tumeniko umbi, onse uo mulefwaya mwe bene.” (Ukufu. 4:10-13) Cinshi Yehova acitile?

Yehova tapokele Mose umulimo amupeele ukubomba, lelo asalile Aarone ukuti aleafwa Mose ukubomba ulya mulimo. (Ukufu. 4:14-17) Na mu myaka yakonkelepo, Yehova aleba na Mose kabili alemwafwa muli fyonse pa kuti abombe bwino imilimo amupeele. Na muno nshiku, kuti twacetekela ukuti Yehova akalenga Abena Kristu banensu ukutwafwa ilyo tulebomba umulimo wa kushimikila. Ne cacindama ca kuti, Icebo ca kwa Lesa citweba ukuti Yehova akalenga tukafikepo ukubomba bwino umulimo atupeela.—2 Kor. 3:5; moneni akabokoshi akaleti  “Imyaka Nali ne Nsansa Sana.”

“Bamo Balinkalifya.” Bamo balaleka ukushimikila no kulongana nga kwaba ababakalifya, kabili batontonkanya no kuti Yehova akamona ukuti umulandu balekelapo ukucita ifi fintu uli fye bwino. Ca cine ukuti, kuti twafulwa abantu nga batukalifya, lelo bushe ico cifwile ukulenga twaleka ukubomba imilimo ya Bwina Kristu? Paulo no Mwina Kristu munankwe Barnaba bafwile balikalipe ilyo “bakansene nga nshi.” (Imil. 15:39) Nomba bushe  ici calengele baleke ukushimikila? Awe nakalya!

Na imwe bene, ilyo Umwina Kristu munenu amukalifya, muleibukisha ukuti umulwani wenu te Mwina Kristu munenu uushapwililika lelo ni Satana, uufwaya ukumulya. Na lyo line, Satana Kaseebanya takamucimfye nga ca kuti ‘mwamukaana, mwaba abakosa ndi mu citetekelo.’ (1 Pet. 5:8, 9; Gal. 5:15) Nga mwakwata icitetekelo ca musango yu, ukwabula no kutwishika ‘tamwakalengwe insoni.’—Rom. 9:33.

Nga Pali Ifilelenga Tulefilwa Ukubombesha

Pa numa ya kulanda pa milandu bamo bapeela nga bafilwa ukucita fimo, twamona ukuti takwaba imilandu ine ine iyo Baibolo isuminisha ukuti e ingalenga twafilwa ukukonka amafunde Yehova atupeela, ukubikako ne funde lya kushimikila imbila nsuma. Lelo limo kuti kwaba imilandu ine ine iingalenga tulefilwa ukubombesha mu mulimo wa kushimikila. Imilimo imo iyo Amalembo yatweba ukubomba kuti limbi yalenga twakwata fye inshita iinono iya kubombako umulimo wa kushimikila. Kabili limo tulanaka nelyo ukulwala sana ica kuti twafilwa no kubomba sana umulimo wa kwa Yehova nga fintu twingatemwa. Na lyo line, Icebo ca kwa Lesa citukoselesha ukuti Yehova aleshiba ukuti tulefwaisha ukubomba no kuti kuli icilengele tufilwe ukubombesha.—Amalu. 103:14; 2 Kor. 8:12.

Kanshi ukulwala no kunaka nga e fyalenga ifwe na bambi ukufilwa ukubombesha, tatufwile ukulaipeela umulandu nangu ukutwishika bambi. Umutumwa Paulo alembeele ukuti: “Ni we nani uwa kuti ulepingula umubomfi wa mu ng’anda ya muntu umbi? Ni shikulu wakwe e umupingula nga ali bwino atemwa iyo.” (Rom. 14:4) Mu nshita ya kulailinganya kuli bambi, tufwile ukulaibukisha ukuti ifwe “bonse umo umo tukalubulula kuli Lesa.” (Rom. 14:12; Gal. 6:4, 5) Ilyo tulepepa kuli Yehova no kumweba imilandu twafililwa ukucita fimo nelyo ukubombesha, bonse tufwile ukucita ifyo “na kampingu umusuma.”—Heb. 13:18.

Ico Ukubombela Yehova Kutuletela Insansa

Ifwe bonse te mulandu ne filetucitikila, kuti twabombela Yehova no mutima wa nsansa pantu ifyo atweba ukulacita fintu twingacita kabili tafyayafya. Mulandu nshi twalandila ifyo?

Icebo ca kwa Lesa citila: “Witana ifisuma ku balefikabila, ilyo uli na maka ya kubapeela.” (Amapi. 3:27) Bushe aya mashiwi yatulanga cinshi pa fyo Lesa afwaya tulecita? Yehova tafwaya ukuti imwe mule-esha sana ukucita ifintu ukulingana na maka ya Mwina Kristu munenu lelo afwaya mulemubombela ukulingana “na maka [yenu].” Na kuba, ifwe bonse, nampo nga natukwata sana amaka nelyo tatukwete kuti twabombela Yehova no mutima onse.—Luka 10:27; Kol. 3:23.

[Akabokoshi ne Cikope pe bula 14]

 “Imyaka Nali ne Nsansa Sana”

Nangu ca kuti twalikwata amafya ayakalamba ayengalenga cilekosa ukubombesha, tatufwile ukutontonkanya ukuti te kuti tubombe sana umulimo wa kushimikila. Pa kulangilila ici, natulande pa fyacitikile munyinefwe Ernest, uwa ku Canada.

Munyinefwe Ernest alekwata ubwafya pa kulanda kabili ali ne nsoni icine cine. Ilyo aicenene sana mu numa, alilekele umulimo alebomba uwa makuule. Nangu ca kuti alilemene, alitendeke ukubombesha mu umulimo wa kushimikila. Ilyo icilonganino cakoseleshiwe ukubombako bupainiya bwa kwafwilisha, alifwaishe ukubombako. Lelo alemona kwati te kuti abombe bupainiya.

Pa kuti amone nga kuti afilwa ukubomba bupainiya bwa kwafwilisha, alilembeshe ukubombako pa mweshi umo. Alipapile ukumona ifyo abombele bwino umweshi onse. Lyena atontonkenye ukuti, ‘Ninjishiba te kuti mombe na kabili.’ Pa kuti amone nga tacingacitika, alilembeshe ukubombako umweshi na umbi, na kabili alibombele fye bwino.

Ernest alibombele bupainiya bwa kwafwilisha pa mwaka umo, nomba atile: “Bupainiya bwa nshita yonse bwena, te kuti mombe.” Na kabili, pa kuti amone nga ca cine, alilembeshe ukubombako bupainiya bwa nshita yonse. Alipapile ilyo amwene ukuti abomba fye bwino bupainiya bwa nshita yonse umwaka uutuntulu. Apingwilepo ukutwalilila ukubomba kabili ali ne nsansa pa kubombako pa myaka ibili mpaka afwa pa mulandu wa bwafya bwafumine mu kuicena. Na lyo line, ilyo talafwa, alitemenwe ukweba abalemupempula uku ninshi alelukusha ne filamba ati, “Ilya myaka nalebomba bupainiya naleba ne nsansa sana.”

[Icikope pe bula 13]

Kuti twacimfya ifingalenga twafilwa ukubomba umulimo wa kushimikila

[Icikope pe bula 15]

Yehova alatemwa nga twamubombela no mutima onse ukulingana na maka yesu