Bushe na Imwe Mulakoseleshako Bambi pa Kulongana?

“Ilyo mwalongana ku kupepa, . . . lekeni fyonse fibe fya kwafwa icilonganino.”—1 KOR. 14:26.

1. Ukulingana na 1 Abena Korinti icipandwa 14, cinshi icikalamba ico ukulongana kwa Bena Kristu kwabelako?

‘UKULONGANA kwaciwama sana!’ Ukwabula no kutwishika na imwe mwalilandapo ifi pa numa ya kusangwa ku kulongana pa Ng’anda ya Bufumu. Ico ca cine pantu nga tuli ku kulongana tulakoseleshiwa sana. Na kuba nga filya fine cali ku Bena Kristu bakubalilapo, icikalamba ico ukulongana kwabelako, kukoselesha bonse abasangilweko. Moneni ifyo umutumwa Paulo akomaile pali ici cishinka muli kalata ya kubalilapo iyo alembeele abena Korinti. Mu cipandwa 14 alilandapo imiku iingi ukuti bakalanda bafwile ‘ukukoselesha icilonganino’ mu malyashi yonse ayo balanda pa kulongana.—Belengeni 1 Abena Korinti 14:3, 12, 26. *

2. (a) Cinshi cilenga tulekoseleshiwa pa kulongana? (b) Fipusho nshi twalalandapo?

 ² Intanshi tufwile ukwishiba ukuti icilenga tulekoseleshiwa pa kulongana, mupashi wa kwa Lesa. E mulandu wine pa kutendeka ukulongana tupepela kuli Yehova ukufuma pa nshi ya mutima ukuti Shifwe wa mu muulu apaale ukulongana kwesu ukupitila mu mupashi wa mushilo. Na lyo line twalishiba ukutila bamunyinefwe bonse mu cilonganino na bo kuti bacitako fimo ifingakuula bambi pa kulongana. E ico finshi ifwe umo umo tufwile ukulacita pa kulongana cila mulungu pa kuti tulekoseleshanya?

3. Mulandu nshi ukulongana kwa Bena Kristu kwacindamina?

³ Lekeni tulande pali fimo ifyo abatungulula ukulongana bafwile ukulaibukisha. Twalalanda na pa fyo bonse mu cilonganino tufwile ukucita pa kulongana pa kuti tulekoseleshanya. Ili isambililo nalicindama sana pantu ukulongana kwa mushilo. Na kuba ukusangwa mu kulongana no kwasukapo fyalicindama sana mu kupepa Yehova.—Amalu. 26:12; 111:1; Esa. 66:22, 23.

Ku Kulongana Tulasambilila Baibolo

4, 5. Cinshi Isambililo lya Ulupungu lwa kwa Kalinda lyabelako?

⁴ Bonse tulafwaya ukunonkelamo sana mwi Sambililo lya Ulupungu lwa kwa Kalinda ilyo tukwata cila mulungu. E ico pa kuti tumfwikishe icikalamba ico uku kulongana kwabelako, natupituluke muli fimo ifyayaluka mu Ulupungu lwa kwa Kalinda na mu fipande fya kusambililamo.

⁵ Ukutendekela pa Ulupungu lwa kwa Kalinda ulwa January 15, 2008, kwaliba icintu cimo icatendeka ukuba pe bula lya kubalilapo. Bushe mwalicimona? Lolesheni pe bula lya kubalilapo ilya magazini mwikete. Pe samba, mwalamona Baibolo iyakupukulwa. Ici cikope ciletulanga ukuti ico Isambililo lya Ulupungu lwa kwa Kalinda lyabelako, kutwafwa ukusambilila Baibolo. Ca cine, pe Sambililo lya Ulupungu lwa kwa Kalinda ilyo tukwata cila mulungu, Icebo ca kwa Lesa ‘cilalondololwa,’ kabili nga filya cali mu nshiku sha kwa Nehemia, na pali lelo ‘balatweba umo amalembo yalola.’—Nehe. 8:8; Esa. 54:13.

6. (a) Finshi fyayaluka mwi Sambililo lya Ulupungu lwa kwa Kalinda? (b) Finshi tufwile ukulaibukisha pa malembo batweba ukuti “belengeni”?

⁶ Apo Baibolo e citabo cacindama sana ico tubomfya, fimo mwi Sambililo lya Ulupungu lwa kwa Kalinda fyalyaluka. Mu fipande fya kusambililamo mulaba amalembo ayengi ayo batweba ukuti “belengeni.” Bonse twalikoseleshiwa ukulakupukula amaBaibolo yesu no kulakonkamo ilyo aya amalembo yalebelengwa pa kulongana. (Imil. 17:11) Mulandu nshi? Nga twaibelengela fwe bene ukufunda kwa kwa Lesa muli Baibolo yesu, tulomfwa ukuti ifyo twabelenga nafitukuma sana. (Heb. 4:12) E ico ilyo aya malembo tayalabelengwa, uuletungulula afwile ukupeelako icilonganino inshita ya kusanga amalembo pa kuti bonse bakonkemo ilyo yalebelengwa.

Tulakwata Inshita Iikalamba iya Kulanga Icitetekelo Cesu

7. Lishuko nshi tukwata pe Sambililo lya Ulupungu lwa kwa Kalinda?

⁷ Na cimbi icayaluka mwi Sambililo lya Ulupungu lwa kwa Kalinda ni mpendwa ya maparagrafu. Tayafula sana. E ico pali ili isambililo, nomba tulakwata inshita iikalamba iya kwasukapo pantu ukubelenga amaparagrafu takusenda inshita iikalamba. Abengi mu cilonganino balakwata ishuko lya kuisosela ifilanga icitetekelo cabo ilyo baleyasuka icipusho cilembelwe, ilyo balelondolola ifyo twingasambilila kwi lembo, na lintu baleshimika icacitike icilanga ifyo ukukonka ifishinte fya mu Baibolo kutwafwa. Tufwile ukulalanda na pa fikope.—Belengeni Amalumbo 22:22; 35:18; 40:9.

8, 9. Mulimo nshi katungulula we Sambililo lya Ulupungu lwa kwa Kalinda akwata?

⁸ Na lyo line pa kuti abengi baleyasukapo,  tatufwile ukulalefya ifyasuko, e lyo no uletungulula wine tafwile ukulandapo libili libili pe sambililo. E ico ilyo bamunyina baleyasuka, cinshi cingafwa uuletungulula ukwishiba ilyo engalandapo pa kuti ukulongana kukoseleshe bonse abasangilweko?

⁹ Pa kwasuka ici cipusho natulangilile. Kuti twapashanya Isambililo lya Ulupungu lwa kwa Kalinda ilitungulwilwe bwino kwi luba ilisuma nga lilya nabwinga ekata. Nga filya fine babomfya amaluba yalekanalekana pa kupanga ili iluba lya kwa nabwinga, na pe Sambililo lya Ulupungu lwa kwa Kalinda palaba ifyasuko fyalekanalekana. E lyo pa kupanga iluba lya kwa nabwinga, amaluba babomfya yamo yaba ayakalamba yamo ayanono, e lyo kabili ne fyo yamoneka filapusanapusana. Ne fyasuko fine e fyo fiba. Fimo filaba ifipi e lyo fimbi filalepako e lyo ne nshila cila muntu alondolwelamo shilapusanapusana. Inga filya katungulula alandapo kuti twafipashanya kuli finshi? Tulya alandapo mumo mumo kuti twatupashanya ku tumabula twa katapakatapa uto basansha mwi luba lya kwa nabwinga pa kuti limoneke  bwino. Utu tumabula, tatufulamo, lelo batubikilamo fye ukuti iluba limoneke bwino. No uletungulula Ulupungu lwa kwa Kalinda, afwile ukulaibukisha ukuti tafwile ukulandapo sana, lelo afwile ukulandapo fye mumo mumo pa kuti ifishinka ifili mwi sambililo fyumfwike bwino ilyo icilonganino cileyasuka. Ca cine, nga ca kutila bamunyinefwe baleasuka ifyasuko fyalekanalekana e lyo na katungulula alelandapo fye mumo mumo ifyebo ifisuma ifya kukosha ifishinka fili mwi sambililo, ninshi isambililo likawama sana na bonse mwi bumba bakomfwa bwino.

‘Lyonse Tuletuula Ilambo lya Kulumbanya Lesa’

10. Bushe Abena Kristu ba kubalilapo balemona shani ukulongana?

¹⁰ Ifyo Paulo alondolwele ukulongana kwa Bena Kristu pali 1 Abena Korinti 14:26-33, filatulanga bwino bwino ifyo ukulongana kwaleba mu nshita ya batumwa. Uwasoma Baibolo umo alanda pali ili lembo ati: “Calimoneka sana ukuti pa kulongana kwa Bena Kristu ba kubalilapo, onse uwalesangwako afwile alishibe ukutila alingile ukulandapo ifya kukoselesha bambi no kuti ico cali lishuko kuli ena. Ico baleila mu kulongana te kuya mu kukutika fye, lelo balingile no kulalandapo ifya koselesha bambi.” Nga fintu twamona, Abena Kristu ba kubalilapo baishibe ukuti inshita ya kulongana yali ni nshita ya kuisosela ifilanga icitetekelo cabo.—Rom. 10:10.

11. (a) Finshi tufwile ukucita pa kuti tulekoseleshako bambi pa kulongana, kabili mulandu nshi twasosela ifi? (b) Finshi tufwile ukulaibukisha nga tulefwaya ukula-asuka bwino pa kulongana? (Moneni futunoti)

¹¹ Nga tuleisosela ifilanga icitetekelo cesu pa kulongana ‘tulakoselesha icilonganino’ sana fye. Tatuletwishika ukuti te mulandu ne myaka mwasangwa ku kulongana, lyonse mulomfwa bwino ukukutika ku fyasuko fya bamunyinefwe na bankashi. Tulomfwa bwino ilyo munyinefwe umukoloci uwabombela Lesa pa myaka iingi ayasuka ukufuma pa nshita ya mutima; tulakoseleshiwa lintu eluda alanda pa fishinka fya kukoselesha pali fimo ifilecitika; kabili tulatemwa ilyo umwaice ailandila umwine icasuko icilelanga ukuti alitemwa Yehova no mutima onse. Kanshi bonse tulakoselesha abanensu pa kulongana kwa Bwina Kristu nga ca kutila tuleasukapo. *

12. (a) Cinshi twingasambilila kuli Mose na Yeremia? (b) Bushe ipepo litwafwa shani ukwasukapo pa kulongana?

¹² Na lyo line balya abakwata umwenso, tacanguka ukwasukapo. Nga muli ba mwenso, ishibeni ukuti te imwe mweka mwakwata umwenso. Nangu babomfi ba kwa Lesa abali ne citetekelo sana pamo nga Mose na Yeremia, nabo inshita imo balikwete umwenso wa kulanda pa cintubwingi. (Ukufu. 4:10; Yer. 1:6) Lelo nga filya fine Yehova aafwile aba babomfi bakwe aba ku kale ukumulumbanya pa cintu bwingi, na imwe bene kuti amwafwa ukulaituulila ilambo lya kumulumbanya. (Belengeni AbaHebere 13:15.) Cinshi mufwile ukulacita pa kuti Lesa alemwafwa ukukanaba no mwenso wa kwasuka? Intanshi, mufwile ukulapekanishisha libela ukulongana. Lyena ilyo tamulaya ku Ng’anda ya Bufumu, pepeni kuli Yehova no kumulomba ukuti amupeele amaka pa kuti muyeasukapo. (Fil. 4:6)  Mufwile ukucetekela ukuti Yehova alayasuka ipepo lya musango yu, pantu ico mulelomba “nacilingana no kufwaya kwakwe.”—1 Yoh. 5:14; Amapi. 15:29.

Ukulongana ‘Kulatukuula, Kulatukoselesha no Kutusansamusha’

13. (a) Bushe abantu bafwile ukumfwa shani nga basangwa mu kulongana? (b) Cipusho nshi icacindama sana kuli baeluda?

¹³ Paulo alandile ukuti icikalamba ico ukulongana kwabelako, ‘kukuula, ukukoselesha no kusansamusha’ abasangilweko. * (1 Kor. 14:3) Cinshi baeluda bafwile ukucita pa kuti amalyashi yabo yalekoselesha no kusansamusha bamunyinabo na bankashi? Pa kwasuka ici cipusho natulande pa kulongana Yesu atungulwile ilyo abukile fye ku bafwa.

14. (a) Finshi fyacitike ilyo Yesu talaita abasambi ukuti balongane? (b) Cinshi twingalandila ukuti abasambi bafwile balisansamwike ilyo ‘Yesu apaleme uko bali, no kulanda nabo?’

¹⁴ Intanshi moneni ifyacitike ilyo kulya kulongana takulabako. Ilyo Yesu ali mupepi no kwipaiwa, abatumwa “balimushile no kufulumuka,” kabili nga fintu casobelwe, ‘balisalangene umo umo ku ng’anda ku mwakwe.’ (Marko 14:50; Yoh. 16:32) Ilyo abuushiwe, Yesu aitile abatumwa bakwe abali no bulanda sana ukuti basangweko kuli kulya kulongana pa kuti bakoseleshiwe. * Baibolo itila: “Abasambi 11 baile ku Galili ku lupili uko Yesu abapekanishishe.” Ilyo bafikile kulya, ‘Yesu apaleme uko bali, no kulanda nabo.’ (Mat. 28:10, 16, 18) Elenganyeni ifyo abatumwa basansamwike ilyo Yesu alandile nabo! Cinshi Yesu abebele?

15. (a) Finshi Yesu alandilepo, kabili cinshi ashacitile? (b) Bushe kulya kulongana kwalenge abasambi ukumfwa shani?

¹⁵ Yesu atendekelepo ukubeba ukuti: “Nabampela amaka yonse mu muulu na pano isonde.” Lyena abapeele umulimo ilyo atile: “Kabiyeni, kalengeni [abantu] ukuba abasambi.” Na pa kulekelesha abakoseleshe ati: “Nakulaba na imwe inshiku shonse.” (Mat. 28:18-20) Bushe namumona ico Yesu ashacitile? Takalipile abasambi bakwe, kabili talangilepo ukuti tabacetekele, e lyo talengele baumfwa sana ububi pali filya icitetekelo cabo canakile pa nshita iinono. Lelo Yesu abapeele umulimo uukalamba uwabakoseleshe no kulenga baishiba ukuti ena na Wishi balibatemwa. Bushe ifyo Yesu acitile fyalengele abatumwa ukumfwa shani? Fyalengele bakuulwa, bakoseleshiwa e lyo no kusansamushiwa ica kuti ilyo papitile fye inshita inono, batendeke na kabili ‘ukusambilisha no kubila imbila nsuma.’—Imil. 5:42.

16. Bushe ukupashanya Yesu kuti kwa-afwa shani baeluda pali lelo ukulalanda amalyashi ya kukoselesha pa kulongana?

¹⁶ Baeluda bafwile ukupashanya Yesu. Nabo balingile ukulaibukisha ukuti ukulongana kulabapeela ishuko lya kukoselesha abasumina banabo ukuti Yehova alitemwa abantu bakwe icine cine. (Rom. 8:38, 39) E ico, mu malyashi balanda, baeluda bafwile ukulanda sana pa fisuma ifyo bamunyinabo bacita, te pa filubo fyabo. Tabafwile ukulalanda ifingalenga bamunyinabo balamona ukuti tababacetekela. Lelo ifyo balelanda fifwile ukulanga ukuti balicetekela ukuti bamunyinabo balitemwa Yehova kabili balafwaya ukucita icalungama. (1 Tes. 4:1, 9-12) Na lyo line baeluda limo balakabila ukufunda icilonganino conse nga kuli ifilubene, lelo nga ca kutila banono fye abafwile ukulungikwa, kuti cawama aba bene fye e bo balanda nabo no kubafunda. (Gal. 6:1; 2 Tim. 2:24-26) Ilyo balelanda ku cilonganino conse, baeluda bafwile ukulatasha bamunyinabo umo balecita bwino. (Esa.  32:2) Bafwile ukwesha na maka ukulanda ifingalenga bonse abacisangwako ukusansamushiwa no kukoshiwa.—Mat. 11:28; Imil. 15:32.

Ukulongana Kulatusansamusha

17. (a) Mulandu nshi cicindamine sana ino nshita ukuti abantu balekoseleshiwa pa kulongana? (b) Cinshi mufwile ukucita pa kuti na imwe mulekoseleshako abanenu pa kulongana? (Moneni akabokoshi akaleti “Ifintu 10 Ifingalenga Tulekoseleshiwa no Kukoselesha Bambi pa Kulongana.”)

¹⁷ Ilyo icalo ca kwa Satana cileya cilebipilako, tufwile ukwesha na maka ukulenga ukulongana kulesansamusha bamunyinefwe bonse. (1 Tes. 5:11) Nkashi uwapitile mu mafya ayakalamba pamo no mwina mwakwe mu myaka ya ku numa atile: “Nga twaya pa Ng’anda ya bufumu, twaleumfwa kwati Yehova natufukatila. Nga tuli pa ng’anda ya Bufumu na bamunyinefwe ne nkashi, caleba kwati twapoosela Yehova icisendo cesu kabili tatwalekwata amalangulushi.” (Amalu. 55:22) Kuti cilewama nga ca kutila bonse abasangwa ku kulongana balekoseleshiwa no kusansamushiwa. Pa kuti cileba fyo, natulecita ifingalenga bonse balekoseleshiwa nga basangwa ku kulongana kwa Bwina Kristu.

[Amafutunoti]

Kuti Mwayasuka Shani?

• Mulandu nshi ukulongana kwa Bena Kristu kwacindamina?

• Mulandu nshi ukwasukapo pa kulongana na ko ‘kukoselesesha icilonganino’?

• Cinshi twingasambilila ku kulongana Yesu atungulwile ilyo ali na basambi bakwe?

[Ifipusho]

[Akabokoshi/Ifikope pe bula 22, 23]

IFINTU 10 IFINGALENGA TULEKOSELESHIWA NO KUKOSELESHA BAMBI PA KULONGANA

Mulepekanishisha libela. Nga mwapekanya ifyo muleya mu kusambilila ku Ng’anda ya Bufumu, kuti mwaipakisha sana ukulongana kabili kuti mwaumfwikisha ifyo mwasambilila.

Mulelongana lyonse. Apo tulatemwa nga tuli abengi pa kulongana, bambi kuti balekoseleshiwa nga mulesangwako lyonse.

Mwilacelwa. Nga ca kuti muleba mu Ng’anda ya Bufumu ilyo ukulongana takulatendeka, mukasangwako ku lwimbo na kwi pepo lya kwiswila, pantu ifi fyalicindama sana mu kupepa Yehova.

Muleisa na fyonse ifya kubomfya. Muleisa na Baibolo ne mpapulo shonse isha kubomfya pa kulongana pa kuti mulekonkamo bwino no kumfwikisha ifyo mulesambilila.

Mwilacita ifingamupumfyanya. Ku ca ku mwenako, ilyo muli pa kulongana, mwilabelenga ifyebo ifishila pa foni, mulefibelenga pa numa ya kulongana pa kuti filamupumfyanya.

Muleasukapo. Nga ca kutila abengi baleasukapo, ninshi bengi bakulakoseleshiwa no kukuulwa ku fyasuko fyalekanalekana ifilanga icitetekelo ca baleasuka.

Mwila-asuka ifitali. Ifyasuko ifipi filalenga kwaba inshita iikalamba iya kuti na bambi ba-asukapo.

Nga bamupeela ilyashi mulelanda. Nga mwapeelwa ilyashi mwi Sukulu lya Butumikishi Ilya Bulesa nelyo mu Kulongana kwa Mulimo, mulepekanya bwino, no kupitulukamo, kabili mule-esha na maka ukufikilisha.

Muletasha bamunyinenwe. Muletasha abalanda amalyashi na bayasukapo.

Mulelanshanya. Ukuposhanya muli bucibusa no kulanshanya ifya kukoselesha ilyo ukulongana takulatendeka na pa numa ya kulongana, na ko kulalenga abeshile mu kulongana basansamuka no kuipakisha.