Cindikeni Icupo Pantu Bupe Ubwafuma Kuli Lesa

“Ni pali ici umwaume akashiila wishi na nyina no kulambatila ku mukashi wakwe, na bo bakaba umubili umo.”—UKUTE. 2:24.

1. Mulandu nshi tufwile ukucindikila Yehova?

YEHOVA LESA, uwabikileko icupo, afwile ukucindikwa icine cine. Apo ni Kabumba wesu, e Mulopwe, kabili Shifwe wa mu muulu, alilinga ukwitwa ati Kapeela wa “ca bupe conse icisuma no bupe bonse ubwapwililika.” (Yako. 1:17; Ukus. 4:11) Umu e mo ukutemwa kwakwe ukukalamba kumonekela. (1 Yoh. 4:8) Fyonse ifyo atusambilisha, ifyo atweba ukucita, na fyonse ifyo atupeela filatwafwa kabili tulamwenamo.—Esa. 48:17.

2. Finshi Yehova aebele Adamu na Efa ilyo aboofishe?

² Ukulingana na Baibolo, icupo na co bupe ‘ubusuma’ ubwafuma kuli Lesa. (Ruti 1:9; 2:12) Ilyo Yehova aufishe abantunse ba kubalilapo Adamu na Efa, alibebele ne fya kucita nga ca kuti balefwaya ukwikala bwino mu cupo. (Belengeni Mateo 19:4-6.) Abakonka ifyo Lesa abebele, nga baikele ubumi bwa nsansa umuyayaya. Nomba pa mulandu wa buwelewele bwabo, balisuulile ifunde lya kwa Lesa kabili ifyafuminemo tafyaweme.—Ukute. 3:6-13, 16-19, 23.

3, 4. (a) Bushe abantu abengi muno nshiku balanga shani ukuti tabacindika icupo e lyo na Yehova Lesa? (b) Muli cino cipande, fya kumwenako nshi twalalandapo?

³ Abantu abengi ilelo ababa mu fyupo, baba fye nga Adamu na Efa pantu tabatontonkanya pa fyo Yehova alanda ilyo balesala ifya kucita. Nga balatontonkanyapo, ninshi ni panono fye. Bamo bekala fye pamo ukwabula ukuupana, e lyo bambi batila abaume kuti baupana na baume banabo, na banakashi na bo ifyo fine. Bambi na bo batila icupo kuti capwa inshita iili yonse umo nga alefwaya. (Rom. 1:24-32; 2 Tim. 3:1-5) Balalaba ukuti icupo bupe ubwafuma kuli Lesa, no kuti nga tabalecindika ubu bupe, ninshi tabalecindika no watupeela ubu bupe, Yehova Lesa.

⁴ Inshita shimo, nangu fye bantu ba kwa Lesa bamo balalabako ku fyo Yehova amona icupo. Abena Kristu bamo abaupana balapaatukana, nelyo ukulekana ukwabula ne milandu ya mu Malembo iya kucitila ifyo. Cinshi twingacita pa kuti ifya musango yo filacitika? Bushe ifyo Lesa alanda pa Ukutendeka 2:24 kuti fyayafwa shani Abena Kristu ukukosha ifyupo fyabo? Kabili finshi abalefwaya ukuupa nangu ukuupwa bengacita pa kuti baipekanye? Natulande pa bantu abalembwa mu Baibolo abaikele bwino mu fyupo fyabo no kumona ifyo ukucindika Yehova kwacindama pa kuti icupo cibelelele.

Beni aba Cishinka

5, 6. Bwesho nshi ubo Sekaria na Elisabete bakwete, kabili balambwilwe shani pa kuba aba cishinka?

⁵ Sekaria na Elisabete balecita ifintu ifisuma. Bonse babili balitemenwe ifya kwa Lesa. Sekaria lyonse alebomba imilimo yakwe iya bushimapepo, kabili bonse babili bale-esha na maka ukukonka Amafunde ya kwa Lesa. Fingi Lesa abacitile. Lelo, nga mwalibatandalile mu ng’anda yabo ku Yudea, nga mwalimwene ukuti pali ico tabakwete. Tabakwete umwana. Elisabete ali ni ng’umba, kabili bonse babili bali abakote.—Luka 1:5-7.

⁶ Mu Israele, abantu balicindike sana ukufyala abana, kabili ilingi line balekwata abana abengi. (1 Sam. 1:2, 6, 10; Amalu. 128:3, 4) Limo calecitika ku mwina Israele ukuleka  umukashi wakwe mu bucenjeshi nga ca kuti tamufyalilapo umwana. Lelo, Sekaria ali uwa cishinka kuli Elisabete, pantu tamulekele. Talefwaya umwa kubepesha pa kuti apwishe icupo, nangu fye mukashi wakwe tacitile ifyo. Nangu ca kuti bali no bulanda pa mulandu wa kuti tabakwete umwana, balitwalilile ukuba aba cishinka mu cupo cabo kabili balebombela Yehova capamo muli bucishinka. Mu kuya kwa nshita, Yehova mu cipesha amano abapeele umwana umwaume mu bukote.—Luka 1:8-14.

7. Ni mu nshila nshi na imbi umo Elisabete alangile ukuti ali uwa cishinka ku mulume wakwe?

⁷ Elisabete alilangile ukuti wa cishinka mu nshila na imbi. Ilyo umwana wabo Yohane afyelwe, ninshi Sekaria talanda pantu alisangwike cibulu pa mulandu wa kuti alitwishike ifyo malaika wa kwa Lesa amwebele. Na lyo line, Sekaria afwile alisangileko inshila ya kwebelamo umukashi wakwe ukuti malaika wa kwa Yehova atile umwana ali no kwinikwa ati “Yohane.” Abena mupalamano babo na balupwa balefwaya ukuti umwana bamwinike ishina lya ba wishi. Lelo Elisabete ali uwa cishinka kabili acitile ukulingana ne fyo umulume wakwe amwebele. Atile: “Awe iyo, aleinikwa ati Yohane.”—Luka 1:59-63.

8, 9. (a) Bushe bucishinka bukosha shani icupo? (b) Ni muli finshi umo umulume no mukashi bengalangila bucishinka?

⁸ Na lelo, bamo ababa mu fyupo balakwata amafya filya fine cali kuli Sekaria na Elisabete. Icupo te kuti cikose nga tamuli bucishinka. Ukusengasenga, ukutamba ifye shiku, ubucende, ne mibele imbi iyabipa kuti fyalenga aba mu cupo baleka ukucetekelana. Kabili nga tamuli ukucetekelana, ukutemwa kulatampa ukupwa. Kuti twatila, bucishinka bulacingilila icupo nga filya ulupango lucingilila ing’anda na bekalamo ku fingaleta ubusanso. E ico umulume nga wa cishinka ku mukashi, no mukashi na o wa cishinka ku mulume, mu cupo cabo kuti mwaba umutende ne cumfwano, ne co kuti calenga batemwana sana. Kanshi bucishinka bwalicindama icine cine.

⁹ Yehova aebele Adamu ati: “Umwaume [akasha] wishi na nyina no kulambatila ku mukashi wakwe.” (Ukute. 2:24) Bushe ico calola mwi? Calola mu kuti umuntu afwile ukwaluka mu fyo aleampana na banankwe na balupwa lwakwe. Uo umulume nangu umukashi afwile ukupoosako sana amano no kuba nankwe sana, mwina mwakwe, te fibusa nangu balupwa. E lyo kabili abaupana tabafwile ukuleka abafyashi ukulaingila mu milandu ya cupo cabo. Umulume afwile ukulambatila ku mukashi wakwe no mukashi na o ifyo fine. Ifi e fyo Lesa afwaya.

10. Finshi fingafwa abaupana ukuba aba cishinka mu cupo?

¹⁰ Nangu fye ni mu mayanda umo umulume no mukashi tabapepa kumo kwine, bucishinka bulaafwa sana. Nkashi umo, uo umulume wakwe te Nte, atile: “Ndatasha sana Yehova pa kunsambilisha ukunakila abalume bandi no kuba na katiina kuli bena. Ukuba uwa cishinka kwalenga twikale mu cupo umwaba ukutemwa no mucinshi pa myaka 47.” (1 Kor. 7:10, 11; 1 Pet. 3:1, 2) E ico esheni na maka ukulenga abena mwenu baleumfwa ukuti balitemwikwa. Mu fyo musosa ne fyo mucita, lekeni abena mwenu beshibe ukuti, e bacindama sana pano isonde kuli imwe. Kanshi imwe pa lwenu, mwisuminisha nangu panono uuli onse nangu icili conse ukumupaatukanya. (Belengeni Amapinda 5:15-20.) Ba Ron na ba Jeannette, abaikala mu cupo pa myaka 35 batile, “Mu cupo cesu mwaliba insansa, kabili twalikala bwino pantu twaliba aba cishinka kabili tulacita ifyo Lesa afwaya tulecita.”

Ukubombela Pamo Kulakosha Icupo

11, 12. Bushe Akula na Prisila balebombela shani pamo (a) pa ng’anda, (b) ku ncito, na (c) imilimo ya Bwina Kristu?

¹¹ Lyonse ilyo umutumwa Paulo alelanda pali Akula na Prisila, ifibusa fyakwe, alebalumbwila pamo. Ulu lupwa lwaikatana lulangilila bwino bwino umo Lesa aloseshe ilyo atile, umulume no mukashi bafwile ukuba “umubili umo.” (Ukute. 2:24) Lyonse balebombela  pamo pa ng’anda, ku ncito, na mu mulimo wa Bwina Kristu. Ku ca kumwenako fye, ilyo Paulo afikile ku Korinti pa muku wa kubalilapo, Akula na Prisila mu cikuuku balimwitile ukuti ekale mu mwabo, kabili afwile e ko alefikila pa nshita imo nga atandalila cilya cifulo. Inshita imbi ilyo bali ku Efese, balebomfya ing’anda yabo ku kulonganinamo kabili balebombela pamo mu kwafwa abapya, pamo nga Apolo, pa kuti bomfwikishe icine. (Imil. 18:2, 18-26) Aba babili baishilekuukila ku Roma, uko na kabili basuminishe ukuti ing’anda yabo balelonganinamo. Pa numa balibwelelemo na kabili ku Efese uko balekoselesha aba bwananyina.—Rom. 16:3-5.

¹² Pa nshita imo, Akula na Prisila balibombeele pamo na Paulo umulimo wa kupanga amatenti. Na ili line, aba babili balebombela pamo ukwabula ukucimfyanya nangu ukukansana. (Imil. 18:3) Lelo, ukwabula no kutwishika, ukubombela capamo imilimo ya Bwina Kristu e kwakoseshe icupo cabo. Mu Korinti, mu Efese, nangu fye mu Roma, baishileishibikwa monse ukuti balebombela pamo “muli Kristu Yesu.” (Rom. 16:3) Balebombela pamo mu kutwala pa ntanshi umulimo wa kushimikila pa Bufumu konse uko balebombela.

13, 14. (a) Finshi fingalenga abaupana balafilwa ukubombela pamo? (b) Finshi abaupana bengacita pa kuti bakoshe icupo cabo no kuba “umubili umo”?

¹³ Kanshi ukukwata ubuyo bumo bwine no kubombela pamo kulakosha icupo. (Luk. Mil. 4:9, 10) Ku ca bulanda, abaupana abengi tabakwata inshita iikalamba iya kuba pamo. Bapoosa inshita iikalamba ku ncito. Bambi uko babomba balendauka nelyo balaya mu kubombela ku calo cimbi beka e lyo baletumina fye ulupwa lwabo indalama. Nangu fye bonse babili bali pa ng’anda, bamo basanga ukuti tababa na bena mwabo pa mulandu wa kuti bapoosa inshita iikalamba ku kutamba TV, ku fya kuleseshamo icitendwe, ku fyangalo fya pa kompyuta, nelyo pa Intaneti. Bushe e fyo caba mu lupwa lwenu? Nga ni fyo, citenipo cimo pa kuti muleba pamo inshita iikalamba. Ni shani pa lwa kubombako utumilimo tumo capamo, pamo nga ukwipika ifya kulya, ukusuka imbale, nelyo ukuwamya ulubansa? Bushe te kuti ciwame mulebombela pamo umulimo wa kusakamana abana na bafyashi benu abakoloci?

¹⁴ Lelo icacindama sana kulacitila pamo ifintu ifyakuma ukupepa Yehova. Ukubebeta ilembo lya bushiku no kukwata amapepo ya lupwa kuti kwa-afwa ulupwa lonse ukulatontonkanya pa fyacindama no kukwata ubuyo bumo bwine. Mulebombako no mulimo wa kushimikila capamo. Nga cingacitika, esheni ukubombela capamo bupainiya, nangu ca kuti mweshi fye umo mwingakwanisha nelyo nga mwaka umo. (Belengeni 1 Abena Korinti 15:58.) Nkashi umo uwabombele bupainiya no mulume wakwe atile: “Ukushimikila kwalelenga tuleba capamo no kulanshanya. Apo ubuyo bwesu bwali bwa kwafwa abantu ukwishiba Lesa, naleumfwa ukuti cine cine twalikatana. Naleumfwa ukuti twalitemwana na bena mwandi, te pa mulandu fye wa kuti balume bandi, lelo na pa mulandu wa kuti banandi sana.” Ilyo mulebombela pamo imilimo yacindama, mukatendeka ukutemwa, no kubika amano ku fintu fimo fine, ne fyo mukalafwaya  ukucita mu bumi fikalaba fimo fine, mukasuke mukaleumfwa no kuti mwaba “umubili umo,” nga filya Akula na Prisila bali.

Mulekonka Ifyo Lesa Alanda

15. Cinshi cifwaikwa pa kuti icupo cibe ica nsansa? Londololeni.

¹⁵ Yesu alishibe ifyo cacindama ukubika Lesa pa ntanshi mu cupo. E ko ali ilyo Yehova aufishe abantunse aba kubalilapo. Alimwene ifyo Adamu na Efa bali ne nsansa lyonse ilyo balekonka ifyo Lesa alebeba, kabili ali-imwenene amacushi bakwete ilyo basuulile Lesa. Kanshi, ilyo Yesu asambilishe pa cupo, abwekeshepo ifyo Wishi alandile ifyaba pa Ukutendeka 2:24. Alandile no kuti: “Ico Lesa alundenye, umuntu ecilekanya.” (Mat. 19:6) E ico, na pali lelo, icifwaikwa sana pa kuti icupo cibe ica nsansa kabili icakosa, katiina ka kuli Yehova. Yosefe na Maria, abafyashi ba kwa Yesu aba pe sonde, balikwete aka katiina.

16. Bushe Yosefe na Maria balangile shani ukuti balitemenwe ifya kwa Lesa?

¹⁶ Yosefe ali uwa cikuuku kabili alecindika Maria. Ilyo aishileishiba ukuti Maria ali pa bukulu, ninshi na malaika wa kwa Lesa talamulondolwela ifyacitike kuli Maria, alefwaya ukuba ne cikuuku kuli ena. (Mat. 1:18-20) Bonse babili baleumfwila icipope ca kwa Kaisare kabili balekonka sana Amafunde ya kwa Mose. (Luka 2:1-5, 21, 22) Kabili, nangu ca kuti baume fye balingile ukulasangwa ku mitebeto ya fya mapepo ku Yerusalemu, Yosefe na Maria, pamo na balupwa lwabo, balesangwako cila mwaka. (Amala. 16:16; Luka 2:41) Aba baupana Yosefe na Maria, bale-esha ukutemuna Yehova muli ifi e lyo na muli fimbi kabili balelanga ukuti balicindike sana ifya kwa Lesa. E mulandu wine Yehova abasalile ukusakamana Umwana wakwe ku bwaice ilyo aishile pano isonde.

17, 18. (a) Cinshi cingalanga ukuti abaupana balakonka ifyo Lesa alanda mu cupo cabo? (b) Bushe ici cikabanonsha shani?

¹⁷ Bushe na imwe mu lupwa lwenu mulakonka ifyo Lesa alanda? Ku ca kumwenako, nga mulefwaya ukupingula pa fintu fyacindama, bushe mulatala mwafwailisha ifyo Baibolo yalandapo, no kupepelapo, e lyo no kwipushako Abena Kristu bakosoka? Nangu bushe pa kupwisha amafya mucita fye ifyo muletontonkanya nelyo ifyo balupwa lwenu na banenu bamweba? Bushe mulesha ukukonka ukufunda kusuma uko umusha wa cishinka alemba pa lwa fyupo no lupwa? Atemwa bushe mukonka fye intambi sha cikaya nelyo ifyo abengi aba ku calo basosa? Bushe mulapepela pamo lyonse no kusambilila, e lyo no kupanga ifyo mwingacita mu mulimo wa kwa Lesa, e lyo no kulanda pa fyo mufwile ukubikako amano?

¹⁸ Ba Ray, abaikala mu cupo ca nsansa pa myaka 50 batile, “Tatwatala atukwatapo ubwafya ubwatwansha, pantu twalibika Yehova ngo wa butatu mu ‘mwando uwapyatwa ne ntambo shitatu.’” (Belengeni Lukala Milandu 4:12.) Ba Danny na ba Trina na bo balesuminishako abati: “Apo tubombela Lesa capamo, icupo cesu calikoselako.” Baikala mu cupo ca nsansa pa myaka ukucila 34. Nga ca kuti lyonse mulebika Yehova pa ntanshi mu cupo cenu, akamwafwa ukwikala mu nsansa kabili akamupaala apakalamba.—Amalu. 127:1.

Twalilileni Ukucindika Ubupe bwa kwa Lesa

19. Mulandu nshi Lesa abikiileko icupo?

¹⁹ Abantu abengi ilelo babika fye amano ku  fingabaletela insansa. Lelo ifyo te fyo caba ku babomfi ba kwa Yehova. Balishiba ukuti ico Lesa abikiileko icupo ni pa kuti ubufwayo bwakwe bukafikilishiwe. (Ukute. 1:26-28) Adamu na Efa abacindika ubo bupe, icalo conse nga cali paradaise kabili nga mwaba ababomfi ba kwa Lesa aba nsansa kabili abalungama.

20, 21. (a) Mulandu nshi tufwile ukumwena icupo ukuti ca mushilo? (b) Bupe nshi bumbi ubo tukasambililapo uyu mulungu uleisa?

²⁰ Icacindama ca kuti, ababomfi ba kwa Lesa baishiba ukuti icupo cilabapeela ishuko lya kucindika Yehova. (Belengeni 1 Abena Korinti 10:31.) Nga fintu twamona, bucishinka, ukubombela pamo no kubika Lesa intanshi mu cupo fintu ifitemuna Yehova no kukosha icupo. E ico, nga tuleipekanya ukuupa atemwa ukuupwa, nelyo nga tulefwaya ukukosha icupo cesu, atemwa ukupwisha amafya ayengonaula icupo cesu, intanshi tufwile ukwishiba ici cishinka ica kuti: icupo ca mushilo kabili cafuma kuli Lesa. Nga tuleibukisha ifyo, tuli no kwesha na maka yonse ukucita ifintu mu cupo ukulingana ne fyo Icebo ca kwa Lesa cisosa. Nga tulecita ifyo, tukalanga ukuti twalicindika ubu bupe bwa kwa Lesa, e lyo twalicindika na Yehova Lesa uwatupeela ubu bupe.

²¹ Lelo, icupo te bupe fye bweka ubo Yehova atupeela, kabili te cingalenga fye twaba ne nsansa. Mu cipande cikonkelepo, tuli no kulanda pa bupe na bumbi ubwafuma kuli Lesa, no bu bupe, bushimbe.

Kuti Mwayasuka Shani?

• Bushe bucishinka kuti bwayafwa shani Abena Kristu abaupana?

• Mulandu nshi ukubombela pamo kwingakosesha icupo?

• Finshi abaupana balingile ukulacita ifingalanga ukuti balakonka ifyo Lesa alanda?

• Kuti twalanga shani ukuti twalicindika Yehova, Uwabikako icupo?

[Ifipusho]

[Ifikope pe bula 15]

Ukubombela pamo kulalenga abaupana ukwikatana