Mwe Ndupwa Sha Bwina Kristu—‘Mulelola’

“Tulole kabili tutekanye.”—1 TES. 5:6.

1, 2. Nga ca kuti ulupwa lulefwaya ukuba ulwalola, finshi fifwaikwa?

ILYO umutumwa Paulo alelanda pa “bushiku bwa kwa Yehova ubukalamba kabili ubwa kutiinya,” alembeele Abena Kristu ba mu Tesalonika ukuti: “Mwe bamunyinefwe, tamuli mu mfifi, pa kuti ubushiku bulya bukamupumikishe nge fyo amacaca yapumikisha abapuupu, pantu bonse muli bana ba lubuuto kabili abana ba mu kasuba. Tatuli bantu ba mu bushiku nangu aba mu mfifi.” Paulo alandile no kuti: “E ico kanshi, twilaala nga bantu bambi, lelo tulole kabili tutekanye.”—Yoele 2:31; 1 Tes. 5:4-6.

² Ifyo Paulo afundile abena Tesalonika kulaafwa sana Abena Kristu ilelo abaleikala mu “nshita ya ku mpela.” (Dan. 12:4) Ilyo impela ya cino calo cabipa ilepalama, Satana alefwaisha bakapepa ba cine abengi ukuleka ukubombela Lesa. Kanshi tufwile ukubika amano ku fyo Paulo afundile pa kuti tutwalilile ukuba abalola. Nga ca kuti ulupwa lwa Bwina Kristu lulefwaya ukutwalilila ukuba ulwalola, calicindama ukuti umo umo mu lupwa abomba imilimo iyo Yehova amupeela nga fintu yalondololwa mu Baibolo. Finshi ifyo umulume, umukashi, na bana balingile ukulacita pa kuti ulupwa lwabo ‘lulelola’?

Mwe Balume—Mulepashanya “Kacema Musuma”

3. Ukulingana na 1 Timote 5:8, mulimo nshi umo uo umutwe wa lupwa afwile ukubomba?

³ Baibolo itila, “umutwe wa mwanakashi mwaume.” (1 Kor. 11:3) Milimo nshi umwaume akwata apo e mutwe wa lupwa? Amalembo yalilandapo umulimo umo uo umutwe wa lupwa akwata ayati: “Umuntu nga tasakamana abantu bakwe, maka maka aba mu ng’anda yakwe, ninshi nakaana icitetekelo kabili abipa ukucisha no ushatetekela.” (1 Tim. 5:8) Kanshi, umwaume afwile ukupeela ulupwa lwakwe ifya ku mubili ifyo lukabila. Lelo, nga alefwaya ukuti ulupwa lwakwe lube ulwalola, tafwile fye ukubapeela ifya ku mubili ifyo bakabila. Afwile ukubasambilisha ifya kwa Lesa, e kutila ukwafwa bonse mu lupwa ukukosha bucibusa bwabo na Lesa. (Amapi. 24:3, 4) Finshi engacita pa kuti abombe bwino uyo mulimo?

4. Finshi umwaume uulefwaya ukwafwa aba mu ng’anda yakwe ukukosha bucibusa bwabo na Lesa engacita?

⁴ Apo “umulume e mutwe wa mukashi wakwe ifyo na Kristu e mutwe wa cilonganino,” afwile ukubebeta ifyo Yesu asunga icilonganino no kumupashanya. (Efes. 5:23) Moneni ifyo Yesu alandile pali bucibusa bwali pali ena na basambi bakwe. (Belengeni Yohane 10:14, 15.) Finshi umwaume engacita nga alefwaya ukwafwa aba mu ng’anda yakwe ukukosha bucibusa bwabo na Lesa? Afwile ukwishiba ifyo “kacema musuma” Yesu alandile ne fyo alecita, e lyo no “[kulakonka] sana mu ntampulo shakwe.”—1 Pet. 2:21.

5. Kacema Musuma aishiba icilonganino cakwe mu musango nshi?

⁵ Pa kuti impaanga shilekonka ubutungulushi bwa kwa kacema, kano shamwishiba no kumucetekela. Kacema aleshiba bwino sana impaanga shakwe, e lyo impaanga na sho shilamwishiba no kumucetekela. Shileshiba ishiwi lyakwe no kulyumfwila. Yesu atile: “Nalishiba impaanga shandi, ne mpaanga shandi shalinjishiba.” Taishiba fye icilonganino cakwe patali patali. Ishiwi lya ciGriki ilyo bapilibula pano ati “nalishiba” lipilibula “ukwishiba icintu bwino  bwino.” Kanshi Kacema Musuma alishiba bwino bwino impaanga imo na imo. Alishiba ifyo impaanga imo na imo ikabila, umo ishicita bwino no mo icita bwino. Yesu alishiba fyonse pa mpaanga shakwe. Impaanga na sho shalishiba bwino kacema wa shiko kabili shalicetekela ubutungulushi bwakwe.

6. Finshi abalume bengacita pa kuti bapashanye Kacema Musuma?

⁶ Pa kuti umulume alepashanya Kristu ilyo alebomba imilimo yakwe iya bumutwe, afwile ukulaimona ukuti mucemi e lyo aba mu ng’anda yakwe afwile ukulabamona kwati ni mpaanga. Afwile ukwesha na maka ukwishiba bwino aba mu ng’anda yakwe. Bushe umulume kuti akumamo ukubeshiba bwino? Ee, nga ca kuti alishiba ifya kulanshanya bwino na bonse aba mu ng’anda yakwe, ukukutika ku filebasakamika, ukubatungulula mu fyo balecita, kabili nga alabikako amano ilyo alepingula ifyakuma amapepo ya lupwa, ukusangwa ku kulongana, ukushimikila, e lyo no kwangalako. Ilyo umulume Umwina Kristu aletontonkanya pa fyo Icebo ca kwa Lesa cilanda na pa ba mu lupwa lwakwe ilyo aletungulula, aba mu ng’anda yakwe bakacetekela ubutungulushi bwakwe no kumfwa bwino pa kumona ukuti baletwalilila ukuba abaikatana mu kupepa kwa cine.

7, 8. Bushe umulume kuti atemwa shani aba mu ng’anda yakwe nga Kacema Musuma?

⁷ Kacema musuma alatemwa sana impaanga shakwe. Ilyo tulebelenga amalyashi yalanda pa bumi bwa kwa Yesu ne fyo abombele umulimo wakwe, tulomfwa bwino ukumona ifyo atemenwe abasambi bakwe. ‘Atuulile ne mpaanga umweo wakwe.’ Abalume bafwile ukupashanya Yesu pa kutemwa aba mu ng’anda yabo. Ukucila ukutekela umukashi ku muunga we fwafwa, umulume afwile ukutemwa umukashi wakwe “filya na Kristu atemenwe icilonganino,” nga alefwaya Lesa ukumupaala. (Efes. 5:25) Imilandile yakwe ifwile ukumfwika ukuti wa cikuuku kabili alamulangulukilako, pantu na cine umukashi alinga ukucindikwa.—1 Pet. 3:7.

⁸ Ilyo umutwe wa lupwa alesambilisha abana, afwile ukulakonka sana ifyo Lesa afwaya. Lelo, afwile no kulalanga ukuti alitemwa abana bakwe. Na pa kubasalapula, afwile ukubasalapula no kutemwa. Abana bamo balakokola ukumfwikisha ifyo umufyashi alefwaya balecita. Nga e fyo caba, ninshi afwile ukubatekanishisha sana. Nga ca kuti abaume balepashanya Yesu lyonse, mu ng’anda mukaba umutende no mutelelwe. Mu ng’anda mukaba umutelelwe uo kemba wa malumbo alandilepo mwi lumbo aimbile.—Belengeni Amalumbo 23:1-6.

9. Mulimo nshi uwakweteko Noa uo imitwe ya ndupwa sha Bena Kristu bakwata, kabili cinshi cikabafwa uku-ubomba bwino?

⁹ Noa aleikala mu nshiku sha kulekelesha isha pali ilya nshita. Lelo Yehova ‘alimupuswishe na bambi 7 ilyo aletele ilyeshi pa ba pano calo abashipepa.’ (2 Pet. 2:5) Noa alikwete umulimo wa kwafwa aba mu ng’anda yakwe pa kuti bapusuke Ilyeshi. E mulimo wakwata ne mitwe ya ndupwa sha Bena Kristu muli shino nshiku sha kulekelesha. (Mat. 24:37) Kanshi nacicindama ukuti basambilile ifyo “kacema musuma” abomba umulimo wakwe no kwesha na maka ukumupashanya!

Mwe Bakashi—‘Kuuleni Ing’anda Yenu’

10. Bushe cipilibula nshi umukashi ukunakila umulume wakwe?

¹⁰ Umutumwa Paulo alembele ukuti: “Abakashi banakile abalume babo kwati ni Shikulu balenakila.” (Efes. 5:22) Aya mashiwi tayalanga ukuti umwanakashi afwile ukusuulwa. Ilyo Lesa wa cine talabumba umwanakashi wa kubalilapo Efa, atile: “Te cisuma umuntu ukulaikala fye eka. Nalabumba uwa kumwafwa, kabili umunankwe.” (Ukute. 2:18) Ukuba ‘kaafwa’ kabili “umunankwe,” e kutila uwa kutungilila umulume wakwe ilyo alebomba imilimo ya kusakamana ulupwa, mulimo wa mucinshi icine cine.

11. Bushe umukashi umusuma akuula shani ing’anda yakwe?

¹¹ Umukashi umusuma acita ifintu ifiwamina aba mu ng’anda yakwe. (Belengeni Amapinda  14:1.) Umwanakashi wa mano alacindika sana bumutwe, taba ngo mwanakashi umuwelewele uusuula bumutwe. Ukucila ukuba cintomfwa kabili mano kuikwatila nga filya abanakashi ba ku calo baba, ena alanakila umulume wakwe. (Efes. 2:2) Umwanakashi umuwelewele alalanda ifibi pa mulume wakwe, lelo uwa mano ena aleesha na maka ukucita ifingalenga abana na bantu bambi balecindika sana umulume wakwe. Umwanakashi wa musango yo tapampamina fye pa fyo alefwaya kabili takansana no mwina mwakwe pantu alishiba ukuti, ukucita ifyo kusuula bumutwe bwa mulume wakwe. Umwanakashi umuwelewele afwile alonaula indalama sha kubomfya pa ng’anda ishayafya ukusanga. Umwanakashi wa mano ena te fyo acita. Alomfwana no mulume wakwe ilyo balepingula ifya kubomfya bwino indalama. Abomfya ifintu mano mano kabili alamemenga. Tapatikisha umulume wakwe ukulundako ama-awala ya kubomba ku ncito pa kuti akafole indalama ishingi.

12. Finshi umukashi engacita pa kuti ulupwa lwakwe ‘lulelola’?

¹² Umukashi umusuma alafwa ulupwa lwakwe ‘ukulalola’ pa kwafwilishako umulume wakwe mu kusambilisha abana pali Yehova. (Amapi. 1:8) Alabikako amano ku kutungilila Amapepo ya Lupwa ukulingana ne fyo batantika. Na kabili, alatungilila umulume wakwe ilyo alefunda no kusalapula abana. Alipusanininako fye no mwanakashi uushitungilila umulume wakwe, pantu ena abana bakwe balabulisha ifyo bakabila mu bumi e lyo ne fya kwa Lesa.

13. Mulandu nshi cacindamina ku mukashi ukutungilila umulume wakwe mu milimo ya mu kutenyanya?

¹³ Bushe umukashi uutungilila umulume wakwe omfwa shani pa milimo umulume akwata mu cilonganino? Alasekelela icine cine! Nampo nga umulume wakwe mubomfi utumikila, eluda, nangu nga aba muli Komiti wa Kumfwaninamo ne Fipatala nelyo mu makomiti yambi aya mu kuteyanya. Alatemwa sana pa mashuko umulume akwata. Limo limo tacanguka ku mukashi ukucita ifintu nelyo ukusosa ifingalanga ukuti alatungilila umulume wakwe. Lelo alishiba ukuti imilimo ya mu kuteyanya iyo umulume wakwe abomba ilafwa ulupwa ukuba ulwalola.

14. (a) Ni lilali limo cingakosela umukashi ukutungilila umulume wakwe, kabili kuti acita shani nga caba ifyo? (b) Finshi umukashi engacita pa kuti ulupwa lonse luleba ne nsansa?

¹⁴ Kuti cayafya ku mukashi ukutungilila umulume wakwe nga ca kuti talesuminisha ifyo umulume apingula. Na lyo line, atwalilila ukuba no mutima “uwaikala tondolo kabili uwafuuka” no kutungilila ifyo umulume wakwe asosa pa kuti fibombe. (1 Pet. 3:4) Umukashi umusuma alesha ukupashanya abanakashi abatemenwe Lesa aba ku kale pamo nga Sara, Ruti, Abigaili, na Maria nyina wa kwa Yesu, no kubapashanya. (1 Pet. 3:5, 6) Alapashanya na banakashi abakalamba aba muno nshiku ababa  ne “mibele ya mushilo.” (Tito 2:3, 4) Umukashi umusuma nga alitemwa no kucindika umulume wakwe, icupo cabo cilaba bwino kabili aba mu ng’anda yakwe balekala bwino. Mu ng’anda yakwe mulaba umutende no mutelelwe. Umwaume uwatemwa sana ifya kwa Lesa, nga ashukila umukashi uumutungilila, ciba kwati asanga icuma ica mutengo nga nshi!—Amapi. 18:22.

Mwe Misepela—‘Bikeni Imitima Yenu pa Fishimoneka’

15. Bushe abacaice kuti babombela shani pamo na bafyashi babo pa kuti ulupwa ‘lulelola’?

¹⁵ Finshi ifyo mwe bacaice mufwile ukucita pa kubombela pamo na bafyashi benu pa kuti ulupwa lwenu luleba ‘ulwalola’? Tontonkanyeni pa cilambu ico Yehova amulaya. Nalimo ukutula ku bwaice, abafyashi benu balamulanga ifikope pa fyo ubumi bukaba mu Paradaise. Ifi nomba namukulilako, abafyashi benu bafwile babomfya Baibolo ne mpapulo sha musha wa cishinka pa kumwafwa ukwelenganya ifyo ubumi bwa muyayaya mu calo cipya bukaba. Kanshi, ukubika amano ku kubombela Yehova no kupanga ifya kucita ifilanga ukuti mwabika amano ku mulimo wa kwa Yehova fikamwafwa ‘ukulalola.’

16, 17. Finshi imisepela ingacita nga ilefwaya ukubutuka ulubilo pa kuti ikapoke icilambu?

¹⁶ Umutumwa Paulo alinganya umulimo tubombela Yehova ku lubilo, no mweo wa muyayaya aulinganya ku cilambu. (Belengeni 1 Abena Korinti 9:24.) Kanshi, ico mufwile ukupampaminapo ilyo mulebutuka ulu lubilo, kupoka icilambu. E ico, bikeni amano ku kubombela Yehova pa kuti mukapokelele icilambu, umweo wa muyayaya. Pa mulandu wa kukonkelela ifyuma, abengi balilufiwa kabili balileka ukubika imitima pa cilambu. Ubo buwelewele bacita! Ukulakonkelela fye ifyuma takuleta insansa sha cine cine. Ifyuma fya pa kashita fye. Lelo imwe, mulebika imitima “pa fishimoneka.” Mulandu nshi? Pantu “ifishimoneka fya muyayaya.”—2 Kor. 4:18.

¹⁷ Pa “fishimoneka” paba na mapaalo ayo Ubufumu bukaleta. Mulecita ifintu ifikalenga mukapokelele ayo mapaalo. Mukaba ne nsansa sha cine cine nga mulebombela Yehova. Ukubombela Lesa kulenga mulefikilisha ifyo mwapanga ukucita pali ino ine nshita ne fyo mwapanga ukucita ku ntanshi sana. * Ukupanga ifya kucita mu mulimo wa kwa Lesa ifyo mwingakwanisha kuti kwamwafwa ukutwalilila ukubika umutima pa kubombela Lesa pa kuti mukakwate icilambu, umweo wa muyayaya.—1 Yoh. 2:17.

18, 19. Bushe uwacaice kuti aishiba shani ukuti alilenga icine ukulamutungulula?

¹⁸ Mwe bacaice, ica kubalilapo ico mufwile ukucita nga mulefwaya ukuba pa nshila iitwala ku mweo, kuleka icine cilemutungulula. Bushe mwalicita ifyo? Yipusheni amuti: ‘Bushe nalitemwa sana ifya kwa Lesa, nangu bushe ncita fye ifya kwa Lesa pa mulandu wa bafyashi bandi? Bushe ndesha ukukwata imibele iisekesha Lesa? Bushe ndesha na maka ukulacita ififwaikwa mu kupepa kwa cine, pamo nga ukupepa lyonse, ukubelenga Baibolo, ukusangwa mu kulongana, no kushimikila? Bushe ndakosha bucibusa bwandi na Lesa pa kuti napalama kuli ena?’—Yako. 4:8.

¹⁹ Tontonkanyeni pali Mose. Nangu ca kuti bamusambilishe intambi sha bena Egupti, asalilepo ukwishibikwa ukuti ni kapepa wa kwa Yehova ukucila ukwitwa umwana wa mwana  mwanakashi wa kwa Farao. (Belengeni AbaHebere 11:24-27.) Mwe misepela, na imwe mufwile ukupampamina fye pa kubombela Yehova ne cishinka. Nga mulecita ifyo, mukakwata insansa shine shine, imikalile yenu ikawamisha na pali ino ine nshita, kabili mukaba ne subilo lya kwikatisha “ku mweo wine wine.”—1 Tim. 6:19.

20. Ni bani bakapokelela icilambu mu lubilo lwa ku mweo?

²⁰ Mu mangalo ya ku kale aya kubutuka ulubilo, umo fye e walepokelela icilambu. Lelo muli ulu lubilo lwa ku mweo te fyo caba. Lesa afwaya ukuti “abantu balekanalekana bakapusuke no kwishiba bwino bwino icine.” (1 Tim. 2:3, 4) Abengi balibutuka ulu lubilo ukufika na ku mpela, na ino ine nshita kuli abalebutukila pamo na imwe. (Heb. 12:1, 2) Abakapokelela ici cilambu ni balya bonse abashinenuka. E ico, kosenipo pa kuti mukapokelele ici cilambu!

21. Finshi tukasambilila mu cipande cikonkelepo?

²¹ “Ubushiku bwa kwa Yehova ubukalamba kabili ubwa kutiinya” bukesa nangu cikabe shani. (Mal. 4:5) Indupwa sha Bena Kristu tashifwile ukwisapumikishiwa fye kuli ubo bushiku. Kanshi, nacicindama ukuti cila muntu mu lupwa alebomba imilimo iyo Yehova amupeela nga fintu yalondololwa mu Baibolo. Finshi fimbi mwingacita nga mulefwaya ukulalola no kukosha bucibusa bwenu na Lesa? Icipande cikonkelepo cikalanda pa fintu fitatu ifingafwa ulupwa lonse ukuba na bucibusa na Yehova.

[Futunoti]

Finshi Mwasambilila?

• Mulandu nshi cicindamine ukuti indupwa sha Bena Kristu ‘shilelola’?

• Bushe umulume kuti acita shani pa kuti alepashanya Kacema Musuma?

• Finshi umukashi umusuma engacita pa kuti aletungilila umulume wakwe?

• Finshi abacaice bengacita pa kuti bafwilisheko ulupwa ukulalola?

[Ifipusho]

[Icikope pe bula 9]

Umukashi uutungilila umulume uwabika amano ku fya kwa Lesa alicindama icine cine