Pashanyeni Finehasi Ilyo Mwakwata Amafya

UKUBA eluda mu cilonganino mulimo uusuma sana. Na lyo line, Icebo ca kwa Lesa calilanda ukuti baeluda balakwata amafya. Inshita shimo, balabombela pa milandu iyo ‘bapingwilako Yehova.’ (2 Imila. 19:6) Limo baeluda balapeelwa imilimo iyo bamona kwati tabafikilepo ukubomba, nga filya Mose aumfwile ilyo bamupeele umulimo. Aipwishe bufuuke bufuuke, ati: “Nine nani uwa kuya kuli Farao?”—Ukufu. 3:11.

Amalembo ayalembelwe na bantu ukupitila mu mupashi wa mushilo, umupashi umo wine uusala na baeluda, yalilanda pa fya kumwenako ifingafwa baeluda ukubomba bwino ilyo kwaba amafya. Finehasi ali mwana wa kwa Eleasari kabili umwishikulu wa kwa Aarone. Kanshi ali no kwisaba shimapepo mukalamba. Kwali ifintu fitatu ifyacitike ifyo abombelepo ifilanga ukuti baeluda balingile ukushipa, ukushilimuka, no kushintilila pali Yehova ilyo kwaba amafya.

‘Apo Pene Alimine’

Finehasi ali umulumendo ilyo abena Israele bapangile inkambi mu Ciswebebe ca Moabu. Baibolo itila: “Abantu batendeke ukucita ubulalelale na bana banakashi abena Moabu. . . . Na bo batendeke ukulya no kukontamina tulesa twabo.” (Impe. 25:1, 2) Yehova aletele icikuko ca kubepaya. Elenganyeni ifyo Finehasi aumfwile pa fyacitike na pa cikuko caishile pa mulandu wa lubembu.

Ilyashi litwalilila ukuti: “Moneni! kwaishile umwaume uwa mu bana ba kwa Israele, aletele umwanakashi umwina Midiani kuli bamunyina ninshi Mose no lukuta lonse ulwa bana ba kwa Israele balemonako, ilyo bali pa mwinshi wa cikuulwa ca kukumaninako baleloosha.” (Impe. 25:6) Cinshi shimapepo Finehasi ali no kucita? Ali umwaiceko, lelo uwali solwesolwe muli uyu mulandu ali ni ntungulushi ya mapepo.—Impe. 25:14.

Lelo Finehasi taletiina abantu lelo aletiina Yehova. Ilyo amwene uyu mwaume aleta umwanakashi umwina Midiani, apo pene abulile ifumo, abakonka mwi tenti no kubapushamo bonse babili. Bushe Yehova aumfwile shani pa kushipa kwa kwa Finehasi na pa konaula balya bantu ukwabula no kupoosa inshita? Ilyo line fye, Yehova aleseshe icikuko no kulambula Finehasi. Apangene nankwe icipangano ca bushimapepo “ica muyayaya.”—Impe. 25:7-13.

Baeluda muno nshiku tabacita ifyacitile Finehasi umuntu nga abembuka, na lyo line bafwile ukushipa no kubombela pa milandu bwangu bwangu. Ku ca kumwenako, papitile fye imyeshi iinono apo munyinefwe Guilherme asontelwe ukuba eluda, ilyo bamwebele ukuba muli komiti ya bupingushi. Uwacitile umulandu balebombelapo, ni eluda uwalemukoselesha ilyo ali umwaice. Guilherme atile: “Calinkulile. Nalefilwa ukulaala ubushiku. Naikalile fye ukutontonkanya pa fingangafwa  pa kutila bucibusa bwandi na ulya eluda bwilenga mfilwe ukupingula ukulingana na Malembo. Nalepepa pa nshiku ishingi no kufwailisha mu mpapulo shesu.” Ici calimwafwile ukushipa pa kubombela pali uyu mulandu pa kuti afwe munyinefwe uwacitile ulubembu.—1 Tim. 4:11, 12.

Baeluda nga bashipa no kubombela bwangu pa milandu mu cilonganino, bucishinka bwabo ne citetekelo filamoneka kabili bambi balabapashanya. Na Bena Kristu bambi bafwile ukuba abashipa, no kweba baeluda imembu isho bambi bacitile nga tabashishibe. E lyo na pa kuleka ukwampana na cibusa nelyo lupwa wesu uwatamfiwa, bucishinka bulakabilwa.—1 Kor. 5:11-13.

Ukushilimuka Kulapwisha Amafya

Icalengele Finehasi ukushipa te bwaice fye, alitontonkenyepo pa co acitile. Moneni ifyo alangile ukushilimuka ilyo bamwebele icintu cimbi icacitike. Umukowa wa kwa Rubene no wa kwa Gadi, e lyo na hafu wa mukowa wa kwa Manase balipangile icipailo mupepi no Mumana wa Yordani. Abena Israele bambi bamwene kwati ico bapangile icipailo ni co balefwaya kutendeka ukupepa balesa ba bufi no kusansa imikowa imbi.—Yosh. 22:11, 12.

Cinshi Finehasi acitile? Finehasi na ba cilolo ba bena Israele balitekenye no kulanshanya pali uyu mulandu na bakuulile icipailo. Imikowa yakuulile icipailo yalilondolwele ukuti cilya cipailo cali fye cishibilo ca kuti ‘bakalabombela Yehova.’ Awe e fyo no mutunganya wapwile.—Yosh. 22:13-34.

Nga twaumfwa ukuti Umwina Kristu munensu nacita icabipa, kuti cawama twacita ifyacitile Finehasi! Nga twalishilimuka tatwakafulwe nelyo ukutendeka ukwebako bambi ifyo tumfwile pali munyinefwe.—Amapi. 19:11.

Bushe ukushilimuka kuti kwa-afwa shani baeluda ukupashanya Finehasi? Ba Jaime, ababomba bueluda pa myaka ukucila 10 batile: “Kasabankanya nga atendeka ukulanda pa fyo apusene no muntu umbi, bwangu bwangu ndalomba Yehova ukuti angafwe ukukanaitumpamo, kano ukwafwa uuleilishanya ukukonka ifyo Amalembo yalanda. Inshita imo nkashi aishile kuli ine no kunjeba ifyo eluda umo mu cilonganino amucitile. Apo uyu munyina ali ni cibusa wandi, nga calyangwike kuli ine ukulanda nankwe. Lelo mu nshita ya kucita ifyo, nalanshenye na nkashi pa fyo Baibolo ilanda pali uyu mulandu. Alisumine umwine ukuyalanshanya no yo munyina. (Mat. 5:23, 24) Kwena tabatendeke ukumfwana palya pene. E ico namwebele ukutontonkanya na pa Malembo yambi. Alipepelepo pali uyu mulandu no kwesha ukwelela uyu munyina.”

Cinshi cafuminemo? Ba Jaime batile: “Pa numa ya myeshi iingi nkashi uyu alishile  no kunondolwela ukuti ulya munyina alyumfwa sana ububi pa fyo acitile. Apangene no yu nkashi ukuti babombe bonse mwi bala, na pa numa alitashishe nkashi pa kutekanya kwakwe. No bwafya e fyo bwapwile batendeka no kumfwana. Apo nali cibusa wa kwa munyinefwe, injitumpa muli ili lyashi bushe nga balitendeke ukumfwana?” Baibolo itufunda ukuti: “Witwala bwangu umulandu ku cilye.” (Amapi. 25:8) Baeluda abashilimuka balakoselesha Abena Kristu abapusene ukukonka ifyo Amalembo yalanda pa kuti batendeke ukumfwana na kabili.

Alipwishe Yehova

Finehasi alikwete ishuko lya kuba shimapepo wa bantu basalwa aba kwa Lesa. Nga fintu tulandilepo, ali uwashipa sana kabili uwashilimuka na lintu ali umwaiceko. Na lyo line, icalengele alecita icalungama nga kwaba amafya, ni co alicetekele Yehova.

Ilyo abena Gibea, aba mu mukowa wa kwa Benjamini baipeye kanakashi wa mwina Lebi, imikowa imbi yalimine ukuti ilwishe abena Benjamini. (Abapi. 20:1-11) Ilyo bashilaya ku bulwi, balipepele kuli Yehova ukuti abafwe, lelo balibacimfishe imiku ibili, na bengi balifwile. (Abapi. 20:14-25) Bushe bamwene ukuti Lesa takutike amapepo yabo? Bushe cine cine Yehova alefwaya ukuti balandule pa cabipa ico babacitile?

Finehasi, uwali shimapepo mukalamba mu Israele pali ilya nshita, alitwalilile ukucetekela Yehova kabili alicitilepo cimo. Apepele ukuti: “Bushe ndeya na kabili ku kulwa na bana ba kwa Benjamini munyinane nelyo ndeke?” Yehova alyaswike ipepo lyabo pa kupeela abena Benjamini mu minwe yabo, no koca umusumba wa Gibea onse.—Abapi. 20:27-48.

Cinshi twingasambililako? Limo amafya mu cilonganino yalakokola ukupwa nangu fye ni lintu baeluda babombesha no kupepa ukuti Lesa abafwe. Ifya musango yu nga fyacitika, baeluda bafwile ukwibukisha amashiwi ya kwa Yesu aya kuti: “Mulelomba, [nelyo mulepepa] kabili bakamupeela; mulefwaya, kabili mukasanga; mulekonkonsha, kabili bakamwiswila.” (Luka 11:9) Baeluda nga bamona ukuti ipepo lyabo talileasukwa bwangu, balingile ukucetekela ukuti Yehova akabasuka pa nshita yalinga.

Ku ca kumwenako, icilonganino cimo mu Ireland balefwaya sana ukukuula Ing’anda ya Bufumu lelo uupeela impanga muli ilya ncende tabasuminishe. Alekaanya bamunyinefwe ukukuula Ing’anda ya Bufumu pa ncende shonse apo balefwaila ukukuula. Camoneke kwati uwali no kubasuminisha fye ukukuula, ni ulya uwalepeela impanga mu citungu conse. Bushe ipepo lyali no kubafwa nga filya lya-afwile Finehasi?

Eluda umo atile: “Pa numa ya kupepa sana kuli Lesa no kupaapaata, twaile ku maofeshi ya bapeela impaanga. Banjebele ukuti nalimo pakapita imilungu iingi pa kuti tukamonane no wa kutusuminisha ukukuula. Na lyo line nalimonene nankwe pa maminiti 5. Ilyo amwene plani ipya iyo twapangile, bwangu bwangu alitusuminishe ukukuula kabili alitwafwile na mu fingi fye. Ici catulangile ukuti ipepo lilafwa sana.” Ca cine, Yehova alasuka amapepo ya baeluda abashintilila pali ena no kupepa kuli ena ukufuma pa nshi ya mutima.

Finehasi alikwete umulimo uukalamba mu Israele, lelo alebomba bwino nga kwaima amafya pa mulandu wa kuti ali uwashipa, uwashilimuka kabili alicetekele Lesa. Kabili Yehova alitemenwe sana pa fyo Finehasi alesakamana bwino ulukuta lwakwe. Pa numa ya myaka nangu 1,000, Esra alembele ukuti: “Finehasi mwana Eleasari e wali intungulushi pali bena kale. Kabili Yehova ali nankwe.” (1 Imila. 9:20) Kuti cawama nga ca kutila bonse abatungulula abantu ba kwa Lesa pali lelo, atemwa Abena Kristu bonse nga balebombela Lesa muli bucishinka.