Lekeni Imibele Isuma Itwalilile mu Cilonganino

“Icikuuku ca kwa Shikulu Yesu Kristu cibe na imwe pa mulandu ne mibele iisuma iyo mwakwata.”—FIL. 4:23.

KUTI TWACITA SHANI PA KUTI MU CILONGANINO MUBE IMIBELE IISUMA . . .

․․․․․

ilyo tuleampana na bamunyinefwe?

․․․․․

nga tuli abacincila mu kushimikila imbila nsuma?

․․․․․

nga tulesokolola imembu?

1. Finshi ifyo icilonganino ca ku Filipi ne ca ku Tuatira bafitashiishepo?

ABENA Kristu ba mu myaka ya kubangilila mu cilonganino ca bena Filipi bali abapiina. Lelo bali ni bakapekape kabili balitemenwe abasumina banabo. (Fil. 1:3-5, 9; 4:15, 16) Mu mashiwi ya kulekelesha ayo Paulo abalembeele, atile: “Icikuuku ca kwa Shikulu Yesu Kristu cibe na imwe pa mulandu ne mibele iisuma iyo mwakwata.” (Fil. 4:23) Pa mulandu wa kuti na Bena Kristu mu cilonganino ca Tuatira bakwete imibele imo ine, Yesu Kristu abebele ati: “Nalishiba ifyo ucita, no kutemwa kobe ne citetekelo cobe no mulimo obe no kushipikisha kobe. Nalishiba no kuti pali nomba ulebombesha ukucila ifyo walebomba pa kutampa.”—Ukus. 2:19.

2. Finshi ifyo tucita pa kuti mu cilonganino mube imibele isuma?

² Ifilonganino fyonse ifya Nte sha kwa Yehova fyalikwata umo fibomba bwino. Ifilonganino fimo filasekelela sana abeni no kulanga ukutemwa. Fimbi na fyo fyalicincila sana mu kubila imbila nsuma no kubomba umulimo wa nshita yonse. Kanshi bonse nga natukwata imibele isuma kuti twalenga mu cilonganino mwaba ukwikatana no kulunduluka. (1 Kor. 1:10) Nomba nga tamuli imibele isuma, icilonganino kuti cabwelela pa nshi, kuti caba icatalalila kabili kuti mwaba no mulekelesha wa kucita ifyabipa. (1 Kor. 5:1; Ukus. 3:15, 16) Mibele nshi iyaba mu cilonganino cenu? Finshi mwingacita pa kuti mu cilonganino mube imibele isuma?

 BENI NE MIBELE ISUMA

3, 4. Kuti “twatotela shani [Yehova] mu lukuta ulukalamba”?

³ Kemba wa malumbo atile: “Nkamutootela [Mwe Yehova] mu lukuta ulukalamba; pa bantu abengi e po nkamutashisha.” (Amalu. 35:18) Kemba wa malumbo alelumbanya Yehova nangu ilyo ali na babomfi ba kwa Lesa bambi. Ukulongana kwa cila mulungu ukubikako ne sambililo lya Ulupungu lwa kwa Kalinda kulatupeela ishuko lya kulanga ukuti twalicincila kabili twalikwata icitetekelo ilyo tuleyasukapo. Kanshi bonse tufwile ukuyipusha atuti: ‘Bushe ndasukapo lyonse pa kulongana? Bushe ndapekanya bwino pa kuti ndelandapo bwino pa kulongana? Apo ndi mutwe wa lupwa, bushe ndaafwa abana bandi ukupekanishisha libela no kubasambilisha ukulandapo mu mashiwi yabo?

⁴ Kuti twalanga ukuti tuli ba cishinka nga tuleimbako pa kulongana. Davidi atile: “Umutima wandi uli uwa cishinka, mwe Lesa, Umutima wandi uli uwa cishinka. Nkamwimbila kabili nkamulumbanishisha pa cilimba.” (Amalu. 57:7) Inyimbo twimbila Yehova pa kulongana shilenga ‘tulemwimbila no kumulumbanishisha pa cilimba’ ne mitima ya cishinka. Nga tatwaishiba bwino inyimbo shimo, bushe te kuti tulepitulukamo ilyo tuli pa Mapepo ya Lupwa? Tulingile ‘ukulaimbila Yehova inshita yonse iya myeo yesu no kulalumbanya Lesa wesu pa filimba ilyo tulipo.’—Amalu. 104:33.

5, 6. Kuti twalanga shani bambi icileela na bukapekape, kabili ukucita ifi kulenga aba mu cilonganino ukucita finshi?

⁵ Ukulanga bamunyinefwe icileela ni nshila na imbi iya kulangilamo ukutemwa mu cilonganino. Mu cipandwa ca kulekeleshako mwi buuku lya AbaHebere, Paulo atukonkomesha ukuti: “Mutwalilile ukutemwa aba bwananyina. Mwilaba ukulapokelela abeni.” (Heb. 13:1, 2) Kanshi ukupekanishishako bakangalila benda na bena mwabo e lyo na baba mu mulimo wa nshita yonse ifya kulya, ni nshila isuma iya kulangilamo icileela. Kuti twalanga icileela na kuli ba mukamfwilwa, aba mu ndupwa umwaba fye umufyashi umo nelyo bambi abenganonkelamo nga twabeta  ku ca kulya nelyo ku Mapepo ya Lupwa.

⁶ Paulo aebele Timote ukufunda bambi “ukulacita ifisuma, ukulabomba sana imilimo iisuma, ukuba bakapekape, abaiteyanya ukupako bambi, pa kucita ifi bakaisungila abene umufula uusuma uwa kukuulapo ku ntanshi, no yu mufula ukaba e cuma cabo, pa kuti bekatishe ku mweo wine wine.” (1 Tim. 6:17-19) Paulo aebele Abena Kristu banankwe ukuba bakapekape. Nangu fye ni lintu imikalile yafishe mu calo, kuti twaba bakapekape nga tulesendako bamunyinefwe muli motoka yesu mu kulongana na mu kushimikila. Inga bamunyinefwe abo tucitila ifisuma, bena finshi bengacita? Kuti balanga imibele isuma mu cilonganino nga baletasha, nalimo nga balesangwilako kanono ku ndalama shipooswapo. Nga tulekwatako inshita ya kuba pamo na bamunyinefwe, bushe te kuti bamone ukuti twalibatemwa? Nga tulecita ifisuma “ku batetekela banensu” no kuitemenwa ukulaba pamo nabo no kulabapeelako ifyo twakwata ninshi tatulelanga fye ukuti twalibatemwa epela lelo ninshi tulelanga na bucibusa ne mibele isuma mu cilonganino.—Gal. 6:10.

7. Bushe ukusungilana inkaama kulenga shani mu cilonganino mwaba imibele isuma?

⁷ Ifintu na fimbi ifilenga ukuti tuletemwana sana na bamunyinefwe, kuba uwa bucibusa no kusunga inkaama. (Belengeni Amapinda 18:24.) Ifibusa fya cishinka filasungilana inkaama. Bamunyinefwe nga batwebako inkaama e lyo nga nabeshiba ukuti tatwakebeko na bambi, bucibusa bulakoselako. Kanshi tulingile ukulatemwana mu cilonganino nga filya aba mu ng’anda imo batemwana, no kuba aba cishinka e lyo no kulasungilana inkaama.—Amapi. 20:19.

BENI ABACINCILA MU MULIMO

8. Finshi aba mu cilonganino ca Laodikea ba bafundile kabili mulandu nshi?

⁸ Ilyo Yesu alelanda na ba mu cilonganino ca Laodikea atile: “Nalishiba ifyo ucita, ukuti tawatalala kabili tawakaba. Kanshi nga wali uwatalala nangu uwakaba. Lelo ico uli fye icifulefule kabili tawakaba nangu ukutalala, nkakufwisa.” (Ukus. 3:15, 16) Aba mu cilonganino ca Laodikea tabali abacincila mu kushimikila. E calengele ukuti belaumfwana. E co Yesu alibafundile bwino, atile: “Bonse abo natemwa ndabafunda no kubasalapula. E ico ube uwacincila no kulapila.”—Ukus. 3:19.

9. Bushe imibombele yesu iya mu mulimo wa mwi bala yafwa shani icilonganino?

⁹ Pa kuti mu cilonganino mwingaba imibele isuma, tulingile ukumona nga twalicincila mu kushimikila. Ico ifilonganino  fipangilwa kushimikila no kufwaya abantu abapala impanga no kubasambilisha Icebo ca kwa Lesa. Kanshi tulingile ukuba abacincila mu kushimikila nga fintu Yesu ali. (Mat. 28:19, 20; Luka 4:43) Nga twaba abacincila sana mu kushimikila e lyo tukaba abaikatana nga “abombela pamo na Lesa.” (1 Kor. 3:9) Ilyo tulemona bamunyinefwe balelanda pa fyo basuminamo ne fyo balanga ukuti balitemwa Lesa ne cine, cilalenga twabatemwa no kubacindika sana. E lyo ‘ukubomba no mutima umo’ mu kubila imbila nsuma kulenga mu cilonganino mwaba ukwikatana.—Belengeni Sefania 3:9.

10. Ukubombesha mu mulimo wa kushimikila kwafwa shani abantu mu cilonganino?

¹⁰ Ukubombesha mu mulimo wa kushimikila kulafwa abantu. Nga tulelanga ukuti twalitemwa abo tushimikila e lyo no kufwaya ukubombesha pa kuti twingabafika pa mutima, cilalenga twaba abacincila sana. (Mat. 9:36, 37) Nga twalicincila tukalenga na bambi ukuba abacincila. Yesu atumine abasambi bakwe ukuya mu kushimikila babili babili ukucila ukubatuma umo umo. (Luka 10:1) Ico alebatumina babili babili kukoseleshanya no kusambilishanya e lyo no kucincishanya. Bushe tatutemwa ukubomba na bakasabankanya abacincila? Ukucincila kwabo kulatukosha no kutucincisha ilyo tuleshimikila.—Rom. 1:12.

CENJELENI KU KUILISHANYA NA KU KUCITA IFYABIPA

11. Mibele nshi iyo abena Israele bamo bakwete mu nshiku sha kwa Mose kabili finshi fyabacitikile?

¹¹ Papitile fye imilungu inono ukutula apo Lesa asalile abena Israele ukuba uluko ulupya, batampile ukulailishanya no kukanatasha. E calengele ukuti bapondokele Yehova ne ntungulushi shakwe. (Ukufu. 16:1, 2) Banono fye pa bena Israele abafumine mu Egupti abaingile mu Calo ca Bulayo. Nangu fye ni Mose taingilemo pa mulandu wa fyo acitile ilyo abena Israele balangile imibele yabipa. (Amala. 32:48-52) Kuti twacita shani pa kuti tatuleilishanya no kucita ifyabipa?

12. Kuti twacita shani pa kuti tatutampile ukulailishanya?

¹² Tulingile ukucenjela pa kuti tatutampile ukulailishanya. Nangu ca kuti ukuicefya no kucindika abaletutungulula kuti kwatwafwa ukukanailishanya, tulingile ukubikako amano ku kumona ifyaba abantu abo tumfwana nabo. Nga tatulesala bwino ifya kuleseshamo icitendwe nangu nga tulepoosa inshita iikalamba nabo tubomba nabo nelyo abana be sukulu banensu abashabika amano ku mafunde ya kwa Lesa, kuti twailetelela. Te cisuma ukulapoosa sana inshita na bantu abashifwaya ukulanda pa fisuma na bakwata amano ya bucaibela.—Amapi. 13:20.

13. Bushe ukuilishanya kuti kwalenga mu cilonganino mwaba amafya nshi yambi?

¹³ Mu cilonganino nga mwaba abakwete umupashi wa kuilishanya, kuti mwaba amafya. Ku ca kumwenako, ukuilishanya kuti kwaonaula umutende no kwikatana mu cilonganino. Na kabili nga tuleilishanya pa basumina banensu, kuti twabakalifya e lyo kuti calenga twalacita ulwambo e lyo no kulanda ifibi pali bamunyinefwe. (Lebi 19:16; 1 Kor. 5:11) Abaleilishanya mu cilonganino mu nshita ya batumwa, ‘balesuula abaletungulula no kusaalula abo Lesa acindamike.’ (Yuda 8, 16) Ukwabula no kutwishika, Lesa  tatemenwe ifyo bamo baleilishanya pa baume abaletungulula mu cilonganino.

14, 15. (a) Finshi fingatumbuka mu kutekelesha abacita imembu mu cilonganino? (b) Cinshi twingacita nga natwishiba ukuti umo mu cilonganino alicita ulubembu?

¹⁴ Kuti twacita shani nga natwishiba ukuti umo mu cilonganino alifisa ulubembu pamo nga ukunwesha ubwalwa, ukutamba ifye shiku nangu ukucita ubulalelale? (Efes. 5:11, 12) Nga ca kuti tuletekelesha abacita imembu ishikalamba, Yehova kuti afumyapo umupashi wakwe kabili mu cilonganino te kuti mube umutende. (Gal. 5:19-23) Nga fintu Abena Kristu mu cilonganino ca ku Korinti tabaletekelesha abalecita imembu, na ifwe muno nshiku tatufwile ukutekelesha abacita imembu mu cilonganino pa kuti twingasungilila umutende ne mibele isuma. Finshi twingacita pa kuti mu cilonganino mwingaba umutende?

¹⁵ Nga fintu tulandilepo, cisuma ukusunga inkama muli fimo maka maka nga umo atwebako inkama. Ala tacawama kabili cilakalifya nga ca kuti umo bamusokolwela inkama! Nangu cibe fyo, umo nga acita ulubembu ulwabipisha, tulingile ukweba baeluda. (Belengeni Ubwina Lebi 5:1.) Kanshi nga natwishiba ukuti uwa bwananyina nacita ulubembu, tulingile ukumukoselesha ukweba baeluda pa kuti bamwafwe. (Yako. 5:13-15) Nga ca kuti tebele baeluda ukulingana ne fyo mwaumfwene, ninshi nimwe mufwile ukuyaeba baeluda.

16. Bushe ukusokolola imembu kuti kwalenga shani mu cilonganino mwaba imibele isuma?

¹⁶ Icilonganino ca Bwina Kristu caba nge cubo, kanshi tulingile ukulaeba baeluda umo nga acita ulubembu pa kuti cileba ica busaka. Baeluda nga ba-afwa umuntu kabili asumina ukuti nalufyanya, te kuti abe icitutumushi cabipa mu cilonganino. Inga ca kuti uucitile ulubembu lwabipisha akaana ukulapila no kumfwa ukufunda kwa baeluda? Ukumutamfya mu cilonganino kuti kwafumya “mibele yabipa” nelyo imibele iingonaula abantu, lyena imibele isuma ilatwalilila mu cilonganino. (Belengeni 1 Abena Korinti 5:5.) Pa kuti imibele isuma itwalilile mu cilonganino, bonse tufwile ukubombela pamo na baeluda pa kuti twingacingilila bamunyinefwe.

BENI ‘ABAIKATANA’

17, 18. Cinshi cikatwafwa ukuba ‘abaikatana’?

¹⁷ Pa mulandu wa kuti “balebika amano ku fyalesambilisha abatumwa,” abasambi ba kubalilapo aba kwa Yesu balengele mu cilonganino mwaba ukwikatana. (Imilimo 2:42) Balitemenwe ifyo balebafunda mu Malembo kabili balekonka ubutungulushi bwa bakalamba. Pa mulandu wa kuti baeluda bakonka ifyo umusha wa cishinka kabili uwashilimuka alanda, bonse mu filonganino balakoseleshiwa ukuba abaikatana. (1 Kor. 1:10) Nga tulekonka ifya mu Baibolo ifyo ukuteyanya kwa kwa Yehova kutusambilisha e lyo no kulakonka ubutungulushi bwa baeluda, tulanga ukuti “tule-esha nga nshi ukusungilila ukwikatana uko umupashi watupeela mu mutende uwikatanya.”—Efes. 4:3.

¹⁸ Kanshi lekeni tule-esha na maka ukusungilila umutende ne mibele isuma mu cilonganino. Nga tulecita ifi, tukamona ukuti “icikuuku ca kwa Shikulu Yesu Kristu cikaba na ifwe pa mulandu ne mibele iisuma iyo twakwata.”—Fil. 4:23.

[Ifipusho]

[Icikope pe bula 19]

Kuti mwalanga imibele isuma nga mulepekanishisha libela ifya kulandapo pa kulongana

[Icikope pe bula 20]

Kuti mwalanga imibele isuma nga mulesambilila inyimbo