Umufimbila Mibele Yabipa Iyingatonaula

Nangu ca kuti Napoleon Bonaparte, Julius Caesar e lyo na Alexander Mukalamba balikwete sana amaka no busambashi, bonse batatu balikwete umufimbila uwali no konaula ukutontonkanya kwabo kabili kwali nabo balefimbila.

Uwasambilila sana Bertrand Russell atile: “Napoleon alekumbwa ukuba nga Caesar, Caesar alekumbwa ukuba nga Alexander [Mukalamba], e lyo Alexander na o alekumbwa ukuba nga Hercules, umuntu uwa kwelenganya fye.” Umuntu fye onse kuti akwata umufimbila nangu wa cuma sana, nangu wa mano sana nelyo nga alitunguluka mu bumi.

Umufimbila kupata umuntu pa mulandu wa fyo akwata, pa mulandu wa cuma, icifulo e lyo na fimbipo. Icitabo cimo icilanda pali Baibolo cilanda pa bupusano bwaba pe shiwi lya kuti umufimbila na akafindwe ukuti: “‘Akafindwe’ . . . cipilibula ukukumbwa ukuba umukankaala nga fintu umbi aba, e lyo ishiwi lya kuti ‘umufimbila’ lipilibula ukufwaya ukuliila umuntu.” E co umuntu uwa mufimbila tapeleela fye mu kukumbwa ifya muntu umbi lelo alafwaya no kusenda ifya mwine.

Kuti cawama nga twaishiba ifingalenga twaba no mufimbila e lyo ne fingacitika. Tufwile no kwishiba ifyo tulingile ukucita pa kuti tatukwete umufimbila.

ICINGALENGA UMUNTU ABA NO MUFIMBILA

Apo abantu tabapwililika, kwaliba ifingalenga ukuti babe no mufimbila. (Yako. 4:5) Ilyo umutumwa Paulo alandile pali cimo icilenga, atile: “Twiba na matutumuko, twilasonsombana, twilafimbilana.” (Gal. 5:26) Ukucimfyanya kuti kwalenga twacilamo ukuba no mufimbila. Ba Cristina na ba José *, Inte sha kwa Yehova balishininkishe ukuti ukucimfyanya kulalenga umuntu aba no mufimbila.

Ba Cristina, bapainiya ba nshita yonse batile: “Lyonse ndakumbwa ifyo bambi bakwata ifyo ine nshakwata.” Inshita imo ba Cristina balelya ica kulya na kangalila wa muputule no mwina mwakwe. Ilyo baishibe ukuti bena na balume babo balilingene imyaka na kangalila wa muputule no mwina mwakwe kabili ku numa balebomba umulimo umo wine, ba Cristina batile: “Abena mwandi nabo bene ni baeluda, nomba mwe banensu bamutuma shani mu muputule ifwe twashala?” Ukukumbwa umulimo uo abanabo balebomba kwalengele ba Cristina ukulamona kwati umulimo uo bena na bena mwabo balebomba tawacindeme sana.

Ba José balefwaisha ukuba ababomfi batumikila. Ilyo bambi basontelwe ukuba ababomfi batumikila e lyo bena bashala, batendeke ukufimbila abo basontele kabili bapatile kampanya we bumba lya baeluda. Ba José batile, “Umufimbila walengele mpate kampanya kabili calengele ndetontonkanya  fimbi ifyo ashaba. Umuntu nga aba no mufimbila, tafwaya ukumfwa kuli bambi kabili alaleka no kutontonkanya bwino.”

IFYO TWINGASAMBILILA KU BANTU ABA MU BAIBOLO

Mu Baibolo mwaliba ifilangililo ifya kutusoka ifingi. (1 Kor. 10:11) Ifilangililo fimo filanga ifyo umufimbila utendeka e lyo ne fyo onaula abantu.

Ku ca kumwenako, Kaini ibeli lya kwa Adamu na Efa alyumfwile ububi ilyo Yehova apokelele ilambo lya kwa Abele no kukaana ilambo lyakwe. Kaini nga asalilepo ukucita icalungama lelo umufimbila walengele ukuti epaye munyina. (Ukute. 4:4-8) E co Baibolo ilandila ukuti Kaini ‘ali wa mubifi,’ Satana!—1 Yoh. 3:12.

Bamunyina ba kwa Yosefe 10 balemufimbila pa fyo aleumfwana sana na ba wishi. Balicililemo ukumufimbila ilyo abebele ifyo alotele, ifyali no kucitika ku ntanshi ica kuti balepanga no kumwipaya. Mu kulekelesha, balimushitishe mu busha no kweba ba wishi ukuti Yosefe nafwa. (Ukute. 37:4-11, 23-28, 31-33) Pa numa ya myaka iingi, balisumine ukuti balilufyenye kabili bale-ebana abati: “Cine cine twaliba no mulandu pali munyinefwe, pantu twalimwene ifyo umutima wakwe waculile ilyo atupapatile ukuti tumucite inkumbu, lelo tatwaumfwile.”—Ukute. 42:21; 50:15-19.

Kora, Datani na Abiramu nabo batendeke ukufimbila Mose pantu balelinganya imilimo balebomba ku milimo Mose na Arone balebomba. Balebepesha Mose abati alefwaya “ukuicita cilolo” no kuti aleimona kwati alicila bambi. (Impe. 16:13) Ubu bwali bufi. (Impe. 11:14, 15) Ni Yehova e wasalile Mose. Lelo aba bacipondoka balefimbila Mose pa cifulo akwete. Mu kulekelesha, umufimbila walengele ukuti Yehova abonaule.—Amalu. 106:16, 17.

Imfumu Solomone yalishibe ifyo umufimbila wingalenga umuntu ukucita. Umwanakashi uo umwana wakwe afwile, afwaile ukufinsha umunankwe ukuti umwana wakwe te wafwile lelo wa munankwe. Ilyo balebalubulwisha, umwanakashi uwalefwaya ukufinsha umunankwe asumine ukuti bepaye umwana uwashelepo. Na lyo line, Solomone alipeele umwana kuli nyina.—1 Isha. 3:16-27.

Umufimbila ulalenga umuntu ukucita ifyabipa. Ifya kumwenako fya mu Baibolo ifyo twalandapo filanga ukuti umuntu uwa mufimbila kuti apata umunankwe, ukumufyenga nangu fye ukumwipaya. Muli ifi ifya kumwenako tulandilepo, umuntu uo balefimbila taleba no mulandu. Bushe kwaliba ifingatwafwa pa kuti tatuli no mufimbila?

IFINGATWAFWA!

Muletemwa nga nshi aba bwananyina. Umutumwa Petro akonkomeshe Abena Kristu ukuti: “Apo nomba mwalisanguluka pa kumfwila icine pa mulandu wa kutemwa aba bwananyina ukwabula ubumbimunda, kanshi muletemwana nga nshi  ne mitima yenu yonse.” (1 Pet. 1:22) Bushe ishiwi lya kuti ukutemwa lyalola mwi? Umutumwa Petro atile: “Mu kutemwa mwaba ukushishimisha ne cikuuku. Mu kutemwa tamwaba ubufuba, tamwaba ukuitakisha, nangu ukuituumika. Mu kutemwa tamwaba ukucita ifishayana, tamwaba ukucita ifya kuisekesha.” (1 Kor. 13:4, 5) Bushe nga twatemwa bambi umusango uyu kuti twalabafimbila? (1 Pet. 2:1) Mu nshita ya kufimbila Davidi, Yonatani ena ‘alimutemenwe ngo mweo wakwe.’—1 Sam. 18:1.

Muleba pamo na Bena Kristu banenu. Uwashikile Ilumbo 73 alekumbwa ifyo ababifi baleikala bwino. Lelo alilekele ukubafimbila ilyo aile “umwa mushilo umwa kwa Lesa.” (Amalu. 73:3-5, 17) Ukuba pamo na babomfi ba kwa Lesa kwalengele aishiba ubusuma bwali mu “kupalama kuli Lesa.” (Amalu. 73:28) Ukulaba lyonse pamo na Bena Kristu mu kulongana kuti kwatwafwa ukupalama kuli Lesa.

Mulecita ifisuma. Ilyo Lesa amwene ukuti Kaini ali no mufimbila no lupato, amwebele ati: ‘Ulecita icisuma.’ (Ukute. 4:7) Bushe ‘ukucita icisuma’ kupilibula cinshi ku Bena Kristu? Yesu atile tulingile ‘Ukutemwa Yehova Lesa wesu ne mitima yesu yonse, ne myeo yesu yonse, no kutontonkanya kwesu konse kabili muletemwa abanenu nge fyo mwaitemwa mwe bene.’ (Mat. 22:37-39) Ubusuma tusanga mu kubombela Yehova e lyo no kwafwa bambi, bulatwafwa sana ukukaanaba no mufimbila. Ukulabombesha mu mulimo wa kushimikila e lyo no kupanga abasambi e nshila iisuma iya kubombela Yehova no kwafwa abanensu, kabili nga tulecita ifi, kuti twakwata “ipaalo lya kwa Yehova.”—Amapi. 10:22.

“Sekeleleni pamo na basekelela.” (Rom. 12:15) Yesu alisekelele ilyo abasambi bakwe babombele bwino umulimo wa kushimikila, kabili atile bali no kucita ifingi ukucila pa fyo bacitile. (Luka 10:17, 21; Yoh. 14:12) Fwe Nte sha kwa Yehova twalikatana kabili ilyo bamunyinefwe babomba bwino tulasekelela pamo nabo. (1 Kor. 12:25, 26) Mu nshita ya kufimbila bamunyinefwe, bushe tatufwile ukusekelela ilyo bapeelwa imilimo na imbi mu cilonganino?

CALYAFYA!

Ukucimfya umufimbila kwalyafya. Ba Cristina batile: “Ncili ndesha ukukanaba no mufimbila. Nangu ca kuti nshifwaya ukuba no mufimbila, inshita shimo ndafimbila bambi lelo ndesha na maka ukukanacita ifyo.” Ba José nabo bale-esha ukukanaba no mufimbila. Batile: “Yehova alinjafwile ukumona imibele iisuma iyo kampanya we bumba lya baeluda akwata. Bucibusa busuma na Lesa bwalingafwa.”

Umufimbila waba pa “micitile ya muntu umubembu,” kanshi Umwina Kristu onse afwile ukubombesha ukukanaba no mufimbila. (Gal. 5:19-21) Kuti twaba aba nsansa no kusekesha Shifwe wa ku muulu Yehova nga tatulefimbila bambi.

[Futunoti]

[Amashiwi pe bula 17]

“Sekeleleni pamo na basekelela”