Cetekeleni Yehova Lesa Umwine wa ‘Nshita ne Myaka’

“Alalula inshita sha lyonse ne nshita sha mwaka, e ufumyapo ishamfumu no kubikapo ishamfumu shimbi.”—DAN. 2:21.

KUTI MWAYASUKA SHANI?

Bushe ifyo Lesa abumba na masesemo ayafikilishiwa filanga shani ukuti Yehova kuti afikilisha ubufwayo bwakwe pa nshita asala?

Ukwishiba ukuti Yehova ni Lesa wa “nshita ne myaka” kulenga twafwaya ukucita finshi?

Mulandu nshi twingasosela ukuti ifyo Yehova afikilisha ubufwayo bwakwe tafishintilila pa fyo abantu bacita?

1, 2. Cinshi twingalandila ukuti Yehova alishiba bwino inshita?

KALE sana ilyo Yehova Lesa ashilabumba umuntu, alibikileko ifya kupiminako inshita. Pa bushiku bwalenga shine ubwa kubumba ifintu, Lesa atile: “Mu muulu namube ifya kusanika, ifya kulekanya akasuba no bushiku; kabili fibe fishibilo. Na kabili fibe ifya kupiminako inshita ne nshiku ne myaka.” (Ukute. 1:14, 19, 26) Ifi fine fye e fyo Yehova alefwaya.

² Basayansi balyesha ukulondolola inshita lelo ukushinta fye na lelo balifilwa. Icitabo cimo citila, “Inshita yaba pa fintu ifyayafya ukulondolola. Takwaba uwingalondolola bwino inshita.” Lelo Yehova alishiba bwino inshita pantu e “Kalenga wa muulu, . . . Kapanga we sonde kabili Kalenga wa liko.” Na kabili Yehova “E usobela pa kutendeka ifikacitika ku mpela, no kufuma kale ifintu ifishilacitwa.” (Esa. 45:18; 46:10) Apo tulafwaya ukukosha icitetekelo cesu muli Yehova na mu Cebo cakwe Baibolo, natulande pa fyo ifyo abumba e lyo na masesemo ayafikilishiwa yalanga ukuti alakonka sana inshita.

IFYO LESA ABUMBA FILENGA TWACETEKELA UKUTI ALAKONKA SANA INSHITA

3. Fintu nshi fimo ifyo Lesa abumba kabili fibomba shani?

³ Ifintu ifingi ifyo Yehova abumba, ifikalamba ne finono filakonka sana inshita. Ku ca kumwenako, ama atomu yalasunkana pa musenselo umo wine fye. Inkoloko ishibombela na ma atomu tashicelwa nangu ukutangilako nangu fye ni sekondi imo, nangu papite myaka amamilioni 80. Intanda na ma planeti filenda bwino sana ica kuti filaafwa abantu ukwishiba inshita ne myaka no kwishiba bwino ukwa kuya. Fyonse ifi, filangilila ukuti Yehova wa “maka ayengi” kabili  tulingile ukumulumbanya.—Belengeni Esaya 40:26.

4. Ifyo Yehova apanga ifya mweo filanga shani ukuti wa amano?

⁴ Ifintu ifya mweo na fyo filakonka inshita. Ifimenwa ifingi ne nama fyaba kwati fyalikwata inkoloko. Ifyuni ifingi fileshiba inshita ya kukuuka. (Yer. 8:7) Abantu nabo baleshiba bwino inshita kabili baleshiba nga kasuba nelyo nga bushiku. Umuntu nga aya ne ndeke ku fyalo ifyapusanapusana inshita, palapita inshita pa kuti abelele inshita ya kuli ifyo fyalo. Kanshi ifyo ifintu fyonse fikonka inshita filanga ukuti Lesa alikwata amaka na mano no kuti ni Lesa wa ‘nshita ne myaka.’ (Belengeni Amalumbo 104:24.) Ca cine, Lesa alakonka inshita kanshi alikwatisha amano na maka. Kuti twacetekela Yehova ukucita fyonse ifyo alefwaya.

AMASESEMO AYAFIKILISHIWA UKULINGANA NE NSHITA YALAKOSHA ICITETEKELO

5. (a) Ni mwi umo twingasambilila pa fikacitika ku ntanshi? (b) Mulandu nshi twingalandila ukuti Yehova kuti asobela ifikacitika ne nshita fikacitika?

⁵ Ifyo Yehova abumba filatusambilisha ifingi pa ‘mibele yakwe’ lelo ububumbo tabutweba ifyasuko pa fipusho pamo nga, cinshi cikacitika ku ntanshi? (Rom. 1:20) Pa kuti twishibe icasuko, tulingile ukubelenga mu Cebo cakwe Baibolo. Ilyo twabelenga, tulasangamo amasesemo ayafikilishiwa ukulingana ne nshita yakwe! Yehova kuti asokolola ifili no kucitika ku ntanshi pantu nga alefwaya kuti aishiba ifya ku ntanshi bwino bwino. Na kabili ifyo Amalembo yalanda filacitika ukulingana ne nshita pantu Yehova Lesa kuti alenga ifintu ukucitika ukulingana ne fyo alefwaya mu nshita yakwe.

6. Finshi filanga ukuti Yehova alafwaya ukuti twaumfwikisha ifyo amasesemo yafikilishiwa?

⁶ Yehova afwaya ababomfi bakwe ukumfwikisha no kunonkelamo mu masesemo ayaba mu Baibolo. Nangu ca kuti Lesa tamona inshita nge fyo ifwe tumona, nga asobela ukuti ifintu fikacitika pa nshita iyo alefwaya ukuti fikacitike, alalanda mu nshila iyo twingomfwa bwino bwino. (Belengeni Amalumbo 90:4.) Ku ca kumwenako, ibuuku lya Ukusokolola litila, “bamalaika bane” balibakakwile kabili ‘balipekanishiwe ukwipayapo iciputulwa cimo ica bantu pa fiputulwa fitatu pa nshita imo iya bushiku bumo bwine mu mweshi umo wine no mwaka umo wine.’ (Ukus. 9:14, 15) Ifi, fiputulwa fya nshita ifyo twingeshiba bwino. Ukumona ifyo amasesemo yafikilishiwa ukulingana ne nshita, kulakosha icitetekelo cesu muli Lesa wa “nshita ne myaka” e lyo na mu Cebo cakwe. Natulande pa fya kumwenako fimo.

7. Bushe ukufikilishiwa kwa busesemo bwa kwa Yeremia pali Yerusalemu na Yuda kulangilila shani ukuti Yehova alakonka sana inshita?

⁷ Katubale tulande pa fyacitike kale sana mu myaka yaba 600 B.C.E. “Icebo [ca kwa Yehova] caishile kuli Yeremia pa baYuda bonse mu mwaka walenga ine (4) ukutula apo Yehoyakimu mwana Yoshia, imfumu ya kwa Yuda” yatendekeele ukuteka. (Yer. 25:1) Yehova asobele ukuti Yerusalemu yali no konaulwa e lyo abaYuda nabo bali no kusendwa mu busha ku Babiloni. Bali no “kubombela imfumu ya ku Babiloni imyaka amakumi cinelubali (70).” Abashilika abena Babiloni baonawile Yerusalemu mu 607 B.C.E., e lyo abaYuda balisendelwe mu busha ku Babiloni. Lelo cinshi cali no kucitika pa numa ya myaka 70? Yeremia aseseme ati: “Pantu Yehova atila, ‘Ilyo ikafikilishiwa imyaka amakumi cinelubali (70) ku Babiloni, nkamupempula, kabili nkafikilisha kuli imwe amashiwi yandi ayasuma no kumubwesesha kuli cino cifulo.’” (Yer. 25:11, 12; 29:10) Ubusesemo bwafikilishiwe  mu 537 B.C.E. ukulingana ne fyo bwasobelwe ilyo abena Madai na bena Persia balubwile abaYuda ukufuma mu Babiloni.

8, 9. Bushe ifyo ubusesemo bwa kwa Daniele bulanda pa kwisa kwa kwa Mesia na pa fyo ubufumu bwatendeke ukuteka mu muulu filangilila shani ukuti Yehova ni Lesa uukonka “inshita ne myaka”?

⁸ Natulande pa busesemo na bumbi ubulanda pa bantu ba kwa Lesa aba kale. Ilyo kwashele imyaka ibili pa kuti abaYuda bafume mu Babiloni, Lesa alisobele muli kasesema Daniele ukuti Mesia ali no kwisa pa numa ya myaka 483 ilyo icipope ca kukuula Yerusalemu cipya cipya capeelwe. Imfumu ya bena Madai na Persia yapeele ici cipope mu 455 B.C.E. Ilyo fye imyaka 483 yapwile mu 29 C.E., Yesu uwa ku Nasarete alisubilwe no mupashi wa mushilo kabili e lyo ali Mesia. *—Nehe. 2:1, 5-8; Dan. 9:24, 25; Luka 3:1, 2, 21, 22.

⁹ Natumone ifyo Amalembo yasobele pa lwa Bufumu. Ubusesemo bwalangilile ukuti Ubufumu bwa kwa Mesia bukatendeka ukuteka mu muulu mu 1914. Na kabili Baibolo yalandile pa ‘cishibilo’ ica kwishibilako ukuti Yesu epo ali. Iyi yali ni nshita ilyo Satana ali no kupooswa panshi kabili ali no kuleta akalanda pe sonde. (Mat. 24:3-14; Ukus. 12:9, 12) Ubusesemo bwalandile no kuti, mu 1914 e lyo ‘inshita ya bena fyalo yali no kukumana’ no Bufumu bwali no kutendeka ukuteka mu muulu.—Luka 21:24; Dan. 4:10-17. *

10. Masesemo nshi ayakafikilishiwa ukulingana ne nshita Lesa asala?

¹⁰ Nga fintu Yesu asobeele, “ubucushi bukalamba” buli no kwisa e lyo nga bwapita pakakonka Ukuteka kwa Myaka Ikana Limo. Twalicetekela ukuti aya amasesemo yakafikilishiwa pa nshita iyo Lesa asala. Ilyo Yesu ali pe sonde, ninshi Yehova alisala kale “ubushiku ne nshita” ilyo aya masesemo yakafikilishiwa.—Mat. 24:21, 36; Ukus. 20:6.

‘BOMFYENI BWINO INSHITA’

11. Finshi tulingile ukucita nga twaishiba ukuti tuli mu nshiku sha kulekelesha?

¹¹ Apo twalishiba ukuti Ubufumu bwalitendeka ukuteeka no kuti tuleikala mu “nshiku sha kulekelesha,” finshi tulingile ukulacita? (Dan. 12:4) Abantu abengi balamona ukuti ifintu mu calo filebipilako fye lelo tabeshiba ukuti ifilecitika filefikilisha amasesemo ya mu Baibolo pa lwa nshiku sha kulekelesha. Limo kuti baletontonkanya ukuti bushiku bumo icalo cikapwa nangu kuti balemona kwati abantu bakaleta “umutende no mutelelwe.” (1 Tes. 5:3) Inga ifwe, tutontonkanyapo shani? Nga natwishiba ukuti tuli sana mu nshiku sha kulekelesha isha calo  ca kwa Satana, bushe tatulingile ukulabombesha ukubomfya inshita isheleko ukulabombela Lesa no kulaafwa abantu ukumwishiba apo e waishibisha “inshita ne myaka?” (2 Tim. 3:1) Tulingile ukwishiba bwino ifya kubomfya inshita.—Belengeni Abena Efese 5:15-17.

12. Finshi twingasambilila ku mashiwi ya kwa Yesu pa lwa nshiku sha kwa Noa?

¹² Apo mu calo mwaliba ifya kupumbula ifingi ‘ukubomfya bwino inshita’ kwalyafya. Yesu asokele ati: “Filya fine inshiku sha kwa Noa shali e fyo cikaba na lintu umwana wa muntu akabapo.” Bushe inshiku sha kwa Noa shali shani? Calisobelwe ukuti icalo mu nshita ya kwa Noa cali no kupwa. Pali ilya nshita abantu bali no kufwa kwi lyeshi. Apo Noa ali ni “kabila wa bulungami,” alibilile ubukombe bwa Lesa ku bantu mu nshiku shakwe. (Mat. 24:37; 2 Pet. 2:5) Mu nshiku shilya abantu “balelya no kunwa, baleupa no kuupwa, . . . kabili tabapooseleko amano nakalya mpaka ilyeshi lyaisa no kubasenda bonse.” E calengele ukuti Yesu asoke abasambi bakwe ati: “Mube abaiteyanya, pantu pa nshita mushenekele, e po Umwana wa muntu akesa.” (Mat. 24:38, 39, 44) Tulingile ukuba nga Noa, te kuba nga abantu ba mu nshiku shakwe. Cinshi cikatwafwa ukuba abaiteyanya?

13, 14. Ilyo tulelolela ukwisa kwa Mwana wa muntu, finshi ifyo tulingile ukwishiba ifingatwafwa ukubombela Yehova ne cishinka?

¹³ Nangu ca kuti Umwana wa muntu ali no kwisa inshita iyo tushenekele, tulingile ukwishiba ukuti Yehova alafikilisha ukufwaya kwakwe pa nshita iyalinga. Ifilecitika mu calo nelyo ifyo abantu bapanga ukucita, te kuti filenge Yehova ukwalula inshita iya kufikilisha ukufwaya kwakwe. Yehova kuti ayalula inshita pa kuti abombe ifyo alefwaya. (Belengeni Daniele 2:21.) Na kuba, pa Amapinda 21:1 patila: “Umutima wa mfumu waba nge milonga ya menshi mu minwe ya kwa Yehova. Aulosha konse uko alefwaya.”

¹⁴ Yehova nga alefwaya kuti alenga ifintu ukucitika pa kuti amasesemo yakwe yafikilishiwe ukulingana ne nshita yakwe. Ifintu ifingi ificitika mu calo filafikilisha amasesemo, maka maka ayalanda pa kushimikila imbila nsuma iya Bufumu bwa kwa Lesa. Tontonkanyeni pa fyacitike ilyo ubuteko bwa Soviet Union bwapwile. Banono sana abaletontonkanya ukuti imitekele ya muli cilya calo kuti yayaluka mu kwangufyanya. Pa mulandu wa fyo ifintu fyayalwike, calilenga pali ino nshita imbila nsuma ukubilwa mu fyalo ifingi umo babindile umulimo. Kanshi tulingile ukubomfya inshita bwino, ukubombela Lesa wa “nshita ne myaka.”

CETEKELENI UKUTI YEHOVA AKAFIKILISHA UBUFWAYO BWAKWE PA NSHITA YALINGA

15. Kuti twalanga shani ukuti twalicetekela ukuteyanya kwa kwa Yehova nga ifintu fimo fya-aluka?

¹⁵ Pa kuti tutwalilile ukushimikila pa Bufumu muli shino nshiku sha kulekelesha, tufwile ukucetekela ukuti Yehova akafikilisha ubufwayo bwakwe pa nshita yalinga. Ifilecitika mu calo kuti fyalenga kwaba ukwalula inshila ya kushimikilamo imbila nsuma. Inshita shimo ukuteyanya kwa kwa Yehova kuti kwayalula ifyo tubomba umulimo wa kubila pa Bufumu. Kuti twalanga ukuti twalicetekela Lesa wa “nshita ne myaka” nga ca kuti ifintu fimo fyayaluka, twakonka ifyo ukuteyanya kuletweba ilyo tuletungululwa no Mwana, uwaba “umutwe wa cilonganino.”—Efes. 5:23.

16. Cinshi cingalenga twacetekela ukuti Yehova kuti atwafwa pa nshita tulefwaya ubwafwilisho?

¹⁶ Yehova afwaya tulemupepa no mutima wesu onse no kucetekela ukutila kuti  “atwafwa pa nshita tulekabila ubwafwilisho.” (Heb. 4:16) Bushe ici tacilangilila fye ukuti Lesa alitutemwa? (Mat. 6:8; 10:29-31) Tulanga ukuti twalicetekela Yehova Lesa ilyo tulepepa lyonse kuli ena ukuti atwafwe no kulabomba ukulingana ne fyo tulepepelapo e lyo ne fyo aletweba. Na kabili tulingile ukulaibukisha ukupepelako abasumina banensu.

17, 18. (a) Finshi Yehova nomba line ali no kucita abalwani bakwe? (b) Finshi ifyo tushilingile ukulatontonkanya?

¹⁷ Ino te nshita ya ‘kupungaila lelo ya kuba ne citetekelo icakosa.’ (Rom. 4:20) Satana na bonse abamukonka, baleesha ukutulesha ukubomba umulimo uo Yesu apeele abasambi bakwe ukubikako na ifwe. (Mat. 28:19, 20) Nangu Satana atusanse shani, twalicetekela ukuti Yehova ni ‘Lesa wa mweo, Umupusushi wa bantu ba misango yonse, maka maka aba cishinka.’ Yehova “alishiba ukupokolola bakapepa ku fya kwesha.”—1 Tim. 4:10; 2 Pet. 2:9.

¹⁸ Nomba line Yehova ali no kufumyapo abantu babipa. Nangu ca kuti tatweba fyonse ne nshita ilyo fyonse ifi fikacitika, twalishiba ukuti pa nshita yalinga Kristu akafumyapo abalwani ba kwa Lesa kabili abantu bakacindika bu Mulopwe bwa kwa Yehova. Kanshi kuti caba cilubo nga twafilwa ukwiluka “inshita ne myaka” iyo tuleikalamo! Tatufwile ukulatontonkanya ukuti “ifintu fyonse fyaba fye filya fine fye fyali ukufuma apo icalo capangiilwe.”—1 Tes. 5:1; 2 Pet. 3:3, 4.

‘MULELINDILILA’

19, 20. Cinshi tulingile ukulindilila Yehova?

¹⁹ Yehova Lesa alefwaya abantu ukutwalilila ukusambilila pali ena na pa bubumbo bwakwe ubusuma. Pali Lukala Milandu 3:11 patila: “Fyonse ifyo acita fyaliyemba kabili aficitile pa nshita yalinga. Abika ne nshita ya muyayaya mu mitima yabo, pa kuti umuntu eiluka umulimo uo Lesa wa cine aabomba ukutula pa kutendeka no kufika ku mpela.”

²⁰ Tulingile ukuba aba nsansa ukwishiba ukuti Yehova tayalula ubufwayo bwakwe. (Mal. 3:6) Baibolo itila, Lesa “taluka-aluka nge cinshingwa.” (Yako. 1:17) Icinshingwa cilasela ukulingana napo akasuba kabelele, lelo Yehova ena taaluka pantu ni “Mfumu ya muyayaya.” (1 Tim. 1:17) E co ‘Natulelindilila Lesa we pusukilo lyesu.’ (Mika 7:7) Kanshi “Koseni, kabili lekeni imitima yenu ishipe, imwe bonse mwe balolela Yehova.”—Amalu. 31:24.

[Amafutunoti]

[Ifipusho]

[Icikope pe bula 19]

Daniele alikwete icitetekelo ukuti Lesa akafikilisha ifyo alaya

[Icikope pe bula 21]

Bushe mulabomfya bwino inshita ku kucita ukufwaya kwa kwa Lesa?